- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
Тоқсандық жиынтық бағалаудың спецификациясы
«Қазақ тілі (екінші тіл)»
8-сынып
МАЗМҰНЫ
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты ...... Ошибка! Закладка не определена.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ........... Ошибка!
Закладка не определена.
3. Күтілетін нәтижелер ..................................................... Ошибка! Закладка не определена.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі ................................................................................................. 4
5. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ........................................................................................ 5
6. Модерация және балл қою ........................................... Ошибка! Закладка не определена.
7. 1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ 9
8. 2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ Ошибка!
Закладка не определена.
9. 3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ Ошибка!
Закладка не определена.
10. 4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ 29
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәні бойынша кіріктірілген білім беру бағдарламасы,
оқыту орыс тілінде жүретін негізгі мектепке арналған оқу бағдарламасы (6-10 сыныптар)
3. Күтілетін нәтижелер
- Ауызша және жазбаша сөзді меңгерген, қойылған мақсаттарға сәйкес немесе
проблемаларды шешу үшін қажетті ақпаратты алу, іріктеу, өңдеу және беру үшін сөйлеу
әрекетінің тәсілдерін (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым) қолданады;
- оқу процесінде де күнделікті өмірде берілген контекске сәйкес үш тілде ауызша және
жазбаша түрде өз ойын, идеяларын шығармашылықпен жеткізеді;
- кез келген өмірлік жағдайда қарым-қатынасқа түсе білу үшін, өзінің қоршаған болмысқа
эмоционалдық-құндылықты көзқарасын білдіру үшін коммуникативтік дағдыларын
дамытады;
- қоршаған болмысты танып-білу, түрлі проблемаларды шешу кезінде өз ұстанымын негіздеу
құралы ретінде тілдің құндылығын жете түсінеді;
- әлемнің мәдени мұрасының ажырамас бөлігі ретінде ұлттық және әлем әдебиетін бағалай
алады және оларды өзінің дамуы мен жетілуіне негіз деп біледі.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау
Дағдылар
ұрақтар
ғдылары Тапсырмалар сипаттамасы С
тобы да
үрі
ның деңгейі т
Тыңдалым Білу және - мәтіннің негізгі мазмұнын, маңызды Таңдауды
түсіну ақпаратты түсінеді; және қысқа
- мәтіннен арнайы ақпаратты алады; жауапты
- терминдерді, әлеуметтік-тұрмыстық, қажет ететін
Қолдану әлеуметтік-мәдени мәтіннің негізгі бөліктерін сұрақтар
түсінеді;
- фактілер мен пікірлерді ажыратады;
Жоғары - мәтіннің мазмұнын бағалайды;
деңгей - әртүрлі стильдегі және жанрдағы
дағдылары мәтіндердің негізгі проблемаларын
айқындайды;
- мәтінде айтылған деректер мен құбылыстар,
оқиғалар арасындағы байланыстар мен
қарым-қатынастарды анықтайды;
- иллюстрациялар/ негізгі сөздер/ тақырыбы/
басталуы бойынша айтылған ойдың
мазмұнын болжайды.
Оқылым - тақырыптар бойынша мәтіндердің Оқылым
мазмұнын түсінеді; негізінде
4 ЖОБА
- әртүрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты таңдауды,
алады; қысқа
ауапты,
- мәтінге сыни тұрғыдан баға береді; ж
толық
- мәтіннің мазмұнын талдайды және
ауапты
жинақтайды; ж
қажет ететін
- шығарманың тақырыбын, идеясын,
сұрақтар
проблемасын, автордың көзқарасын
салыстырады;
- оқу стратегияларын пайдаланады.
Жазылым - тілдік құралдарды пайдаланады; Жазбаша
және тілдік - әртүрлі типтегі, жанрдағы және стильдегі толық
бағдар мәтіндерді жазады; жауапты
- ақпараттар арқылы проблемалық сипаттағы қажет ететін
мәтіндер жазады; сұрақтар
- мәтін негізінде сызбалар, кестелер,
диаграммалар жасайды;
- белгілі бір тақырып бойынша жоспар
жасайды;
- әртүрлі типтегі, стильдегі мәтіндердің
мазмұнын салыстырады талдайды және
бағалайды;
- орфографиялық және грамматикалық
нормаларды сақтайды.
Айтылым - талқылайды, өзінің пікірін білдіреді, Ауызша
- тақырыптар аясында диалогке қатысады; толық
- мақсатты аудиторияға арнап монолог жауапты
құрады; қажет ететін
- тақырып бойынша ақпаратты талдайды сұрақтар
және жинақтайды;
- айтылған ойды бағалайды;
- сөйлеу нормаларын сақтайды, тілдің
лексикалық және грамматикалық құралдарын
пайдаланады.
5. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау
оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға
жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау
басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
5 ЖОБА
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/ қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
6 ЖОБА
1-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
1-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым – 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі).
Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент
тыңдалым, екінші компонент оқылым, үшінші компонент жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
рын
амтыла *О
апсырма д
*Тап Қау
н *Тапсырмаларға сипаттама *Т
Балл
ар түрлері уақы
сырма тыты,
мақсаттар л
мин
1 8.1.2.1 - Тапсырма жеке орындалады. Көп таңдауы 2 1
2 тыңдалған Оқушылар тақырыпқа қатысты бар сұрақтар 2 1
мәтіннің 140-170 сөзден тұратын тыңдалым
3 2 1
негізгі мәтінін 2 рет тыңдайды. Қ
ысқа жауапты
4 2 1
мазмұнын Мәтінді тыңдау барысында
қажет ететін
түсіну, мазмұнды түсінуге бағытталған
5 сұрақтар 2 1
детальді төрт нұсқаның ішінен дұрыс бір
ақпараттарды жауапты белгілейді. Т
олық жауапты
анықтау Үшінші тапсырмада тірек сөздер
қажет ететін
мен иллюстрациялар арқылы
сұрақтар
8.1.1.1 - мәтін
мәселені болжайды. Мұғалім
тақырыбы,
оқушының мәтін мазмұнын
тірек сөздер,
түсінгенін бағалайды.
иллюстрация
Төртінші тапсырмада тұжырымды
лар арқылы
сөйлемдегі бос орынға 2 сөзді
көтерілетін
қояды.
мәселені
болжау Бес
інші тапсырмада берілген
сұраққа жауап береді.
6 8.3.6.1 Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
Оқушылар тақырыпқа қатысты қажет ететін
7 2 1
тақырып
180-200 сөзден тұратын мәтінді сұрақтар
бойынша
оқиды. Кө
п таңдауы
бірнеше
бар сұрақтар
Бірінші тапсырмада мәтін
8 2 1
мәтінде
Толық жауапты
бойынша шын, жалған ақпаратты
9 2 1
көтерілген
ажет ететін
анықтайды. қ
10 2 1
7 ЖОБА
мЕкінші, үшінші тапсырмада сұрақтар
әселелерді
мәтіннен берілген сөздердің
салыстыра
синонимін, антонимін табады.
отырып,
өртінші тапсырмада берілген
баға беру
Т
өйлемді өз сөзімен қайта жазады.
8.3.2.1-с
Бесінші тапсырмада оқушы
публицистика
берілген сұраққа жауап береді.
лық стильдің
Мұғалім оқушының мәтін
(мақала,
мазмұнын түсінгенін, сөздік қорын
интервью,
орынды пайдалана алуын, өмірдегі
қысқа очерк,
жағдаяттарға өз көзқарасын
жолдаулар)
білдіре алуын бағалайды.
тілдік
ерекшеліктері
арқылы
мәтіндердің
жанрын
анықтау
11 8.4.1.1 - Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша толық 20 10
мәтіндердің Оқушылар берілген екі жауапты қажет
жанрлық тапсырманың бірін таңдап, жазба ететін сұрақтар
және стильдік жұмысын орындайды. Мұғалім
ерекшелігін оқушының жазба жұмысында
сақтап, стильді сақтауын, қосымшаларды
шағын дұрыс жалғауын, сөйлем
мақала, пікір, соңындағы тыныс белгілерді
интервью орынды қолдануын бағалайды.
жазу
8.5.1.1 -
болжалдық
және
бөлшектік сан
есімдерді
жазба,
ауызша
жұмыстарда
орынды
қолдану
12 8.2.1.1 - Тапсырма жұпта орындалады. Екі Ауызша толық Айтылым 10
тұрақты оқушыға бөлімдерге қатысты жауапты қажет сабақтан
тіркестер мен ортақ тақырып беріледі (тақырып ететін сұрақтар тыс
көркемдегіш жазылған қағаздар теріс тексеріле
құралдарды қаратылады). Жұптағы оқушылар
ді, әр білім
қолданып, берілген тақырып бойынша
алушыға 2
ауызша диалогке түседі (әр оқушы
минут
мәтіндер диалогте 8-10 сөйлем айтуы
беріледі.
құрау керек).
8.5.1.2 - Мұғалім оқушының берілген
еліктеу тақырыпты түсініп, сұрақтарға
сөздерді лайық жауап беруін, талқылап,
ауызша және баға беруін бағалайды. Екі
жазба оқушының балы бір-біріне тәуелді
жұмыстарда емес.
орынды
қолдану
Барлығы 30
8 ЖОБА
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
1-мәтін
Адамзат баласының қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі – білім қазынасы. Ол ұрпақтан
ұрпаққа ауызша, жазбаша түрде немесе көркем әдебиет арқылы да жеткен. Кітап таңдап
талғап оқи білу, түсіну мен түйсіну, алған әсеріңді өмір қажетіңе жарата білу әрбір адамның
білігі мен білімін, пайымы мен парасатын айқындайды. «Кітап маған тақтан да қымбат», –
деп атап көрсеткен Шекспир.
Білім адам өміріне өте қажет. Онсыз адам оқуға түсе алмайды. Ал оқуға түсе алмаса,
өзінің мақсатына жетпейді, оны жұмысқа алмайды. Жұмыс істемесе, ол ақша тауып, өзін-өзі
қамтамасыз етпейді. Қазіргі заманда білімді болмау мүмкін емес, өйткені ғалымдар әртүрлі
техникалық заттар, мысалы, телефон, планшет, компьютер ойлап тапты. Егер мұның бәрін
сатып алып, оған ғаламтор қоссақ, мектепте болып жатқан тақырыптарды алдын ала
қарастырып, есептерін шығарып тастауға болады. Әр адамның әртүрлі білімділік қасиеті бар,
бірі математикадан шебер, ал бірі ойына бір оқығаннан-ақ есіне бәрін сақтап қалады. Адам
көбірек оқыса, білімді болады, ал білімді болмаса, өмір сүру қиын болады. Мінекей, осыдан
«Оқу – білім бұлағы, білім – өмір шырағы» деген мақал шыққан.
1. Адамның қол жеткізген ұлы игіліктері қалай аталады?
A) Парасат, білім, білік
B) Білім, ғылым, инновация
C) Оқулық, кітап, математика
D) Техника, әдебиет, есте сақтау
[1]
2. Шекспир кітапты неден жоғары қояды?
A) тастан
B) таудан
C) талдан
D) тақтан
[1]
3. Берілген ақпараттарды мәтін мазмұнына сай сәйкестендіріңіз. Тірек сөздер мен
иллюстрациялар арқылы болжаңыз.
әйкестендіру
р/с Ақпараттар р/с Ақпараттар С
жауабы
А 1 Кітап маған тақтан да
қымбат
В 2 Техника заманында білімді
болмау мүмкін емес.
9 ЖОБА
С 3 Мектептегі тақырыптарды
алдын ала қарастыруға
болады.
[1]
4. Бос орынға қажетті сөзді қойыңыз. 2 сөзден артық жазбаңыз.
Адамдардың бірі ____________________________ болса, ал кейбіреулері бір оқығаннан-ақ
есіне бәрін сақтап қалады. [1]
5. Берілген сұраққа жауап беріңіз.
«Оқу – білім бұлағы, білім – өмір шырағы» деген мақалды қалай түсінесіз?
_____________________________________________________________________________[1]
Оқылым
Энергетикалық дағдарыс
Қытай ғалымдарының айтуынша, Айдан табылған Гелий-3 элементі Жердегі
энергетикалық дағдарыстың алдын алуға көмектеседі. Егер адам баласы Айдан бұл элементті
өндіріп алатын болса, одан алынатын энергия он мың жылға жетеді, - деп хабарлайды
Huffington Post.
Қытай ғалымдары осылай әлемге жар салудан бұрын Айды мұқият зерттеген. Жер
серігінің беткі қатпарында термоядролық реакторға шикі өнім бола алатын пайдалы
қазбалардың көп екендігі белгілі болды. Гелий-3 – Жерде өте сирек кездесетін элемент,
себебі Күн сәулесінің атмосфера қабаттарынан өтуі кезінде аталған элементтің изотоптары
тыста қалып қояды. Ал Айда ешқандай ауа қабаты болмағандықтан, Гелий-3 ол жақта өте
көп. Қытай ғалымдары Гелий-3 элементін Ай бетін 600 градусқа ысыту арқылы бөліп алуды
жоспарлап отыр. Содан соң шикі материалдар Жерге жіберілетін болады. Mail Online
газетінің сараптамалық жұмысында небары 40 тонна Гелий-3 элементі бүкіл АҚШ
территориясын бір жыл энергиямен қамтамасыз ете алады делінген. Ал Айда бұл элементтің
10 миллион тонна қоры бар екені анықталды.
Әзірге Қытай Айдағы табиғи байлықты игеру мақсатындағы қазба жұмыстарын бастау
уақыты туралы ештеңе айтқан жоқ. Ал америкалық зерттеушілер бұл жобаның қанша
қаржыны қажет етеніні туралы сараптамалық талдау жасауда. Huffington Post газеті Айдан
қазып алынған әрбір тонна Гелий-3 элементінің құны орташа есеппен 3 миллиард АҚШ
долларына тең болатынын жазады. Бұл – Жердегі мұнайды қолданғаннан әлдеқайда арзан әрі
Жер үшін өте пайдалы болады.
1. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін белгілеңіз.
Тұжырымды сөйлемдер Ш/Ж
Аталған элемент біздің планетамызда өте аз кездеседі.
Қытай ғалымдары Айдан Гелий-3 элементін тапқандығын айтып, дүние
жүзіне жар салған.
[1]
2. Мәтіннен мына сөздің синонимін табыңыз.
Жария ету - ________________________________________ [1]
3. Мәтіннен мына сөздің антонимін табыңыз.
Қымбат - ____________________________________________ [1]
10 ЖОБА
4. Берілген сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз (перифраза).
40 тонна Гелий-3 элементі бүкіл АҚШ-ты бір жыл энергиямен қамтамасыз етеді.
АҚШ_________________________________________________________________________[1]
5. Берілген сұраққа өз ойыңызды білдіріп, жауап беріңіз.
Гелий-3 элементінің артықшылығы неде?
_____________________________________________________________________________[1]
Жазылым
Екі сұрақтың біреуін таңдап, жауап жазыңыз. Өз жауабыңызды тиісті стильге келтіріңіз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Білім. Ғылым. Инновация
Ақпараттық технологиялар, медицина, ауыл шаруашылық, сауда, өнеркәсіп саласында
ғылым бар екенін дәлелдеп, бірнеше жобаларда жұмыс істеп, халықаралық патенттер алып
үлгерген жастар бар. «Қазақстанның жас ғалымдары» жайында мақала жазыңыз. Тәуелдік
жалғауды (оңаша және ортақ тәуелдеу) және көптік мәнді есімдер мен көптік жалғауларды
дұрыс қолданыңыз.
2. Сауда жасай білесіз бе?
Сіздің мектебіңізде 16 қараша күні ҚР тәуелсіздігіне орай қайырымдылық жәрмеңкесі
өткізілетінін елестетіңіз. Жергілікті газетке осы жәрмеңке туралы пікір жазыңыз. Көрген,
алған әсеріңізді сипаттап жазыңыз. Тәуелдік жалғауды (оңаша және ортақ тәуелдеу) және
көптік мәнді есімдер мен көптік жалғауларды дұрыс қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша жұбыңызбен диалогке түсіңіз (8-
10 сөйлем). Диалог құрауда сөз әдебі мен сөйлеу этикетін ескеріңіз.
Ұсынылатын тақырыптар:
• Білім беру саласындағы инновация туралы ойыңызды айтыңыз.
• Қазақстандағы сауданың оң және теріс әсерлері қандай?
• Энергетикалық дағдарыс деген не? Жаһандық ауқымда жарты күн электр энергиясы
болмай қалса, не болады?
• Қандай тауарды экспорттауға болады деп ойлайсыз? Мысал келтіріңіз. Дәлел немесе факт
ұсыныңыз. [10]
11 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 В 1 5
2 Д 1
3 Ғалымдар техникалық заттарды, мысалы: компьютерді ойлап 1
тапты. Ғаламтор көмегімен есептерді шығаруға болады.
4 Математикадан шебер 1
5 Адам көбірек оқыса, білімді болады, ал білімді болмаса, өмір 1
сүру қиын болады.
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 Аталған элемент біздің планетамызда өте аз кездеседі. 1 5
2 Жар салу 1
3 Арзан 1
Ш Гелий-3 элементі арқылы энергиямен қамтамасыз 1
4 АҚ
етіледі.
лементтің кішкентай бөлшегінің синтезі біршама энергия 1
5 Э
бере алады.
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл) Тілі (5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс
жақсы суреттелген, қарапайым және және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры
күрделі идеяларды тиімді ашады. мол, стильдік қолданысы өте дұрыс.
5 Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және мазмұнын
ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді Грамматикалық формаларды көбіне
қолданған жауап, қарапайым және кейбір сәйкесінше жақсы қолданады.
үрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
4 к
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті,
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді стильдік қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат
көрінеді. беруге кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
3 Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар мен
бірақ барлық жағдайда негізді емес, күнделікті лексикалық минимумды
12 ЖОБА
қарапайым идеяларды ашқанымен, қолданады, сөздік қоры жеткілікті,
суреттеуі аз. стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры
2 кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. мен стильдік қолданысы жеткіліксіз.
Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері Орфография мен негізгі грамматикалық
дамымаған. формалар қате қолданылған, мағынасы
кейде түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі
лтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. сөздік қорды қолданады, көп
1 сі
Эссенің құрылымы мен аргументтерді құрылымдары аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
ауап жоқ Жауап жоқ
0 Ж
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында
түсіндіреді. қателіктер кетіреді.
3 Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы келтірмейді.
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
2 Өз
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ келтіреді.
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
егізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
1 н
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
деясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
0 И
13 ЖОБА
2-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым – 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)
Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент
тыңдалым, екінші компонент оқылым, үшінші компонент жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Орын
*Тап Қамтыла *Тапсырма дау
апсырмаларға сипаттама Ба
лл
сырма тын мақсаттар *Тлар түрлері уақыты,
мин
ірек Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
1 8.1.5.1 - т
сөздер, автор Оқушылар тақырыпқа қажет ететін
2 көзқарасы мен қатысты 140-170 сөзден сұрақтар 2 1
көңіл күйі арқылы тұратын тыңдалым мәтінін 2
3 негізгі ойды рет тыңдайды.
4
анықтау Бірінші тапсырмада дұрыс
5
мәліметті анықтайды, екінші
8.1.3.1 - оқу-еңбек
Көп таңдауы 2 1
тапсырмада тест сұрағына
тақырыптарына
бар сұрақтар
жауап береді. Үшінші
байланысты күрделі
Толық жауапты 2 1
тапсырмада бос орынға
сөздердің
қажет ететін
2 1
ажетті сөзді қояды. Төртінші
мағынасын түсіну қ
сұрақтар
тапсырмада мақалдың
мағынасын ашып жазады.
Бесінші тапсырмада автордың
ойын анықтайды.
Мұғалім оқушының мәтін
мазмұнын түсінгенін
бағалайды.
6 8.3.3.1 Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
прозалық
Оқушылар тақырыпқа қажет ететін
7
және поэзиялық
атысты 180-200 сөзден сұрақтар
шығармалардың қ
тұратын мәтінді оқиды.
композициялық
Бірінші тапсырмада тест
құрылымын
8 сұрағына жауап береді. 2 1
анықтау,
інші тапсырмада мәтін
кейіпкердің іс-Ек
бойынша шын, жалған
әрекетіне немесе
9 Көп таңдауы 2 1
ақпаратты анықтайды.
лирикалық
10 бар сұрақтар
Үшінші тапсырмада сөздердің
кейіпкердің
Толық жауапты 2 1
мағынасын анықтайды.
қажет ететін
2 1
14 ЖОБА
Төртінші тапсырмада сұраққа сұрақтар
образына баға
ауап береді. Соңғы
беру ж
тапсырмада кейіпкерлердің іс-
8.3.3.1 - прозалық
әрекеттеріне баға береді.
және поэзиялық
Мұғалім оқушының мәтін
шығармалардың
мазмұнын түсінгенін, сөздік
композициялық
қорын орынды пайдалана
құрылымын
алуын, өмірдегі жағдаяттарға
анықтау,
з көзқарасын білдіре алуын
кейіпкердің іс-ө
бағалайды.
әрекетіне немесе
лирикалық
кейіпкердің
образына баға беру
10 8.4.2.1 Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша толық 20 10
эссе
Оқушылар берілген екі жауапты қажет
құрылымы мен
тапсырманың бірін таңдап, ететін сұрақтар
дамуын сақтап,
жазба жұмысын орындайды.
тақырыпқа
Мұғалім оқушының жазба
байланысты
жұмысында стильді сақтауын,
берілген
қосымшаларды дұрыс
мәселенің
жалғауын, сөйлем соңындағы
оңтайлы шешілу
ыныс белгілерді орынды
жолдарын ұсыну; т
қолдануын, етістіктің шартты
8.4.3.1 - жазба
және бұйрық рай қызметін
жұмыстарында
білетіндігін, орынды
символ мен
қолданатынын бағалайды.
кейіптеу түрлерін
қолданып жазу
8.5.1.3 - етістіктің
шартты рай және
бұйрық рай
қызметін білу,
ауызша және жазба
жұмыстарда
орынды қолдану
11 8.2.4.1 - идеялық Тапсырма жеке орындалады. Ауызша толық Айтылым 10
жағынан ұқсас Оқушыға бөлімдерге қатысты жауапты қажет сабақтан
мәтіндердегі тақырып беріледі (тақырып ететін сұрақтар тыс
оқиғалар желісіне жазылған қағаздар теріс тексеріле
бақылау жасай қаратылады). Оқушы берілген
ді.
отырып, тақырып бойынша 1 минут
мазмұнның дамуын дайындалып, 2 минут
салыстыру және сөйлейді. Монолог 8-10
талдау сөйлемнен тұруы керек.
8.2.3.1 - ауызша 3 минут мұғаліммен
талқылайды.
мәтіндер құрауда
сөз ішіндегі және Мұғалім оқушының берілген
тақырыпты түсініп,
сөз аралығындағы
тақырыпқа, сұрақтарға лайық
ілгерінді, кейінді
жауап беруі, сөз ішіндегі және
және тоғыспалы
сөз аралығындағы ілгерінді,
ықпал
кейінді және тоғыспалы ықпал
заңдылықтарын
аңдылықтарын ескеруі
ескеріп айту з
бағаланады.
Барлығы 30
15 ЖОБА
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
Достық туралы ойлар
Дүниедегі ең ұлы сезімдердің бірі – достық. Әр адам дүниеге келгеннен кейін
өміріндегі сырын, мұң-шерін тарқатып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін дос іздейді.
Қиындыққа тап болсаң, оны досыңмен бөлісіп, ақылын тыңдап, шешім таба аласың. Басқаға
жақсы да адал дос болу үшін, ең алдымен, адамды тыңдай білу, ақыл бере білу қабілеті
жоғары болуы тиіс. Достық алдымен адамдардың бір-біріне сенуінен басталады. Сенім
артқан сайын, достық та қатаяды. «Достық» туралы нақты ой айтқан философ
А.Шопенгауэр өзінің «Өмірлік данышпандықтың афоризмдері» деген еңбегінде: «Нағыз
шынайы достық адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасын қажет етеді.
Бұл – досыңыздың қайғысына, қуанышына ортақтаса білу. Осының бәрі адамның табиғи
өзімшілдік, өркөкіректік қасиеттерін жояды», - деген. Бір данышпаннан: «Дос пен
ағайынның қайсысы жақсы?» - деп сұрапты. Данышпан «Дос жақсы», - депті. Сол үшін
достарыңның ісі жайында ойла, қамқор бол. Себебі, әркім өз досын жадында тұтпаса,
достары да оны есінде сақтамайды, ақырында ол доссыз қалады». Халықта «Алтын берген –
дос емес, ақыл берген – дос» деген мақал бар. Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік
ететін тірек. Өзі шынайы дос бола білген адамның достары көп болады, жер бетінде өзін
жалғыз сезінбейді.
1. Мәтінде айтылған 1 дұрыс мәліметті анықтаңыз. [√] белгісін қойыңыз.
Достық адамдардың сенімінен басталады. [ ]
Достық өркөкіректік қасиеттерді жоймайды. [ ]
Данышпан: «Ағайын жақсы», - деп жауап береді. [ ]
[1]
2. Адам не себепті өзіне дос іздейді?
А) Мұң-шерін тарқатып, мал-дүние, ақша алу үшін
В) Қиын сәттерде өзіне сенімді болу үшін
С) Сырын айтып, қуаныш-қайғысымен бөлісу үшін
Д) Өзімшілдік, еріншектік қасиеттерді жою үшін
3. Бос орындарға қажетті сөзді қойыңыз. 2 сөзден артық жазбаңыз.
Адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасы арқылы
_____________________________________ көрінеді. [1]
4. Мәтінде қандай мақал айтылды? Мағынасын ашып жазыңыз.
Мақал Мағынасы
5. Берілген сұраққа тыңдалым мәтіні бойынша жауап беріңіз.
6. Автордың достық туралы негізгі ойын түйіндеп жазыңыз.
_____________________________________________________________________________ [1]
16 ЖОБА
Оқылым
Еламан теңізге тартты. Түнде жел тұрған ба, таяуда жауға үлпілдек қардың бет жағы
борап, жағалаудың мұзы қай көктайғақтанып қалыпты. Сонан бұл ақ қар, көк мұз үстінде
күні бойы жалғыз. Мұз ояды. Ау қарайды. Теңізге шыққанда, маңындағы кісілерді
байқамайтын. Төбеде көк аспан. Табан асты көк теңіз. Екі дүние арасында жабырқау ойды
жанына серік қып, күні бойы күйбеңдеп жүріп өмір туралы, өзі жөнінде ойлайды. Теңіз
үстінде ғана емес, өмірде де жалғыз екенін ойлайды. Әке-шешеден ерте айырылды. Әкесімен
бірге туған ағасы – Есбол бұл арадан бір күншілік жерде тұрады. Баласыз, жалғыз жетім
шалдан қайыр шамалы. Ендігі жанашырдан – немере іні – Рай. Бірақ ол жас. Өзі сияқты о да
әке-шешеден жастай жетім қалды. Қазір қарт әжесі екеуі өз алдына түтін түтетіп отыр.
Еламан күрсінді. Аяғы астында жатқан бір-екі балықты етігінің тұмсығымен теуіп,
өзінен әрегірек ысырып тастады да, аудың арқалығын ұстады. Күтпеген жерден қайын атасы
есіне түсіп кетті. Тікбақай тентек шал ел ішіне сыйымсыз. Отбасына да мазасыз. Еламанды
«балықшы» деп атап, бұған айтқан қай сөзді де әзілге айналдырып отырады. Оған бұл
үйренген. Кеше де қатынаған біреуден «балықшыға сәлем айт, ауыз ашқасын барам», - деп
хабар жіберіпті.
1. Балықпен тіршілік етіп жатқан балықшылардың күнделікті күйбең тіршілігі қай жерде
өтуде?
А) Балқаш көлінің жағасында
В) Арал теңізі жағасында
С) Каспий теңізі жағасында
Д) Қарасор көлінің жағасында [1]
2. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін анықтаңыз.
Тұжырымды сөйлемдер Ш/Ж
Еламан теңіз жағасында жүріп, тікбақай қайынатасын кездестірді.
Рай қазір қарт әжесімен бірге өмір сүреді.
[1]
3. Төмендегі сөздердің мағынасын түсіндіріп жазыңыз.
Мұз ояды ______________________________________ [1]
4. Мәтіннің 1-абзацында қандай мәселе көтеріледі? 1 сөйлеммен жауап беріңіз.
_____________________________________________________________________________ [1]
5. Әңгімедегі кейіпкердің іс-әрекетіне баға беріңіз.
Кейіпкер Іс-әрекеті Бағалаңыз
Еламан
[1]
17 ЖОБА
Жазылым
Берілген 1–2 сұрақтардың біреуіне жауап жазыңыз. Жауапты тиісті стильге келтіріңіз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Қазақстанның су ресурстары. Ә.Нұрпейісов «Қан мен тер» романы (үзінді).
Шығармадағы оқиға болған жер – Арал теңізінің жағалауы. Аралдың шығармадағы және
қазіргі жағдайы туралы не ойлайсыз? Эссе жазыңыз. Жазба жұмысында етістіктің бұйрық
рай қызметін және шартты рай жұрнақтарын орынды қолданыңыз.
2. Достық пен татулық - таптырмас бақыт
Арада аз күн өтсе де сыйлас, сырлас бола біліп, жазғы демалысты бірге өткізген досыңыз
есіңізге түсті. Жылы лебіздеріңізді білдіре отырып, «Дос және достық мақсаты»
тақырыбында мәтін жазыңыз. Жазба жұмысында етістіктің бұйрық рай қызметін және
шартты рай жұрнақтарын орынды қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша монолог дайындаңыз (8-10
сөйлем). Монолог барысында сөз ішінде және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және
тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріңіз.
Ұсынылатын тақырыптар:
Салыстырып, талдаңыз.
Досыңа әзілді асырып айтсаң Дос пен досты есеп бұзады Нағыз дос уақыт өте келе
да, басынып айтпа. не өсек бұзады. айқындалады.
Кәсібін таңдауда қателескен адам жетістікке жете ала ма? Пікір білдіріңіз.
Қазақстан аймақтарындағы тұщы су көздерінің мәселесі қалай шешілуде?
Жаңа мамандық меңгергіңіз келсе... ХХІ ғасырдан кейін пайда болатын жаңа
мамандықтар туралы не ойлайсыз?
[10]
18 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 Достық адамдардың сенімінен басталады. 1 5
2 С 1
3 Шынайы достық 1
4 Шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 В 1 5
2 Рай қазір қарт әжесімен бірге өмір сүреді 1
3 Мұзды құралмен теседі 1
4 Еламанның өмірі, себебі ол теңізде емес, өмірде жалғыз 1
екенін ойлайды
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл) Тілі (5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс
5 жақсы суреттелген, қарапайым және және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры
күрделі идеяларды тиімді ашады. мол, стильдік қолданысы өте дұрыс.
Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және мазмұнын
ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді Грамматикалық формаларды көбіне
4 қолданған жауап, қарапайым және кейбір сәйкесінше жақсы қолданады.
күрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті,
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді стильдік қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат
көрінеді. беруге кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар
3 бірақ барлық жағдайда негізді емес, мен күнделікті лексикалық минимумды
қарапайым идеяларды ашқанымен, қолданады, сөздік қоры жеткілікті,
суреттеуі аз. стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
19 ЖОБА
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры
2 кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. мен стильдік қолданысы жеткіліксіз.
Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері Орфография мен негізгі грамматикалық
дамымаған. формалар қате қолданылған, мағынасы
кейде түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
1 Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі
сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. сөздік қорды қолданады, көп
Эссенің құрылымы мен аргументтерді құрылымдары аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
0 Жауап жоқ Жауап жоқ
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында
3 түсіндіреді. қателіктер кетіреді.
Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы келтірмейді.
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
2 Өз көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ келтіреді.
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
1 негізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
0 Идеясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
20 ЖОБА
3-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
3-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым - 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)
Балл саны - 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент -
тыңдалым, екінші компонент - оқылым, үшінші компонент - жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент - айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*ТапҚамтылатын мақсаттар *Тапсырмаларға сипаттама *Тапсырма *Орындау Балл
сырлар түрлері уақыты,
ма мин
1 8.1.4.1 - орта көлемді Тапсырма жеке орындалады. Қысқа 2 1
прозалық, драмалық және Оқушылар тақырыпқа қатысты жауапты
2 2 1
поэзиялық 140-170 сөзден тұратын қажет ететін
3
4 шығармалардан үзінді тыңдалым мәтінін 2 рет сұрақтар
5 тыңдау, тақырыбы мен тыңдайды. Кө
п 2 1
идеясын талдау Мәтінді тыңдау барысында
таңдауы бар
2 1
мазмұнды түсінуге бағытталған
8.1.6.1 – тыңдалым
сұрақтар
бірінші тапсырмада үш дұрыс
материалдарының
жауапты анықтайды. 2 1
мазмұны негізінде
Толық
Екінші тапсырмада шын,
деректерді келтіре
жауапты
жалған ақпаратты анықтайды.
отырып, дәлелді жауап
қажет ететін
шінші тапсырмада бос
беру Ү
сұрақтар
ндарға тиісті сөздерді
оры
жазады.
Төртінші тапсырмада мәтіннің
тақырыбы мен идеясын
анықтайды.
Мұғалім оқушының мәтін
мазмұнын түсінгенін
бағалайды.
6 8.3.4.1- мәтіндердің Тапсырма жеке орындалады. Қысқа 2 1
түрлерін, тілдік Оқушылар тақырыпқа қатысты жауапты
7
ерекшеліктерін 200-230 сөзден тұратын әңгіме қажет ететін
салыстырып, талдау оқиды. сұ
рақтар
жасау Бі
рінші тапсырмада мәтін
Көп 2 1
бойынша 1-ден 4-ке дейінгі
8.3.5.1- қосымша ақпарат
таңдауы бар
сөйлемдерді А-дан G-ге дейінгі
көздерінен алынған
сұрақтар 2 1
сөйлем соңымен
мәліметтерді қолдана
байланыстырып, тиісті нұсқаны
отырып, мәтінге өзгеріс
21 ЖОБА
енгізу, ерекшеліктерді қояды. 2 1
бақылау Екінші тапсырмада төрт
жауабы бар бір жабық сұраққа
жауап береді. Үшінші
тапсырмада мәтіннен берілген
сөздердің синонимін табады.
Төртінші тапсырмада блум
сұрақтарына жауап береді.
Мұғалім оқушының мәтін
мазмұнын түсінгенін, сөздік
қорын орынды пайдалана
8
алуын, өмірдегі жағдаяттарға
9
өз көзқарасын білдіре алуын
олық 2 1
бағалайды. Т
жауапты
10
қажет ететін
сұрақтар
11 8.4.2.1 - эссе құрылымы Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша 20 10
мен дамуын сақтап, Оқушылар берілген екі толық
тақырыпқа байланысты тапсырманың бірін таңдап, жауапты
берілген мәселенің жазба жұмысын орындайды. қажет ететін
оңтайлы шешілу Мұғалім оқушының жазба сұрақтар
жолдарын ұсыну жұмысында стильді сақтауын,
күшейткіш, себеп-салдар
8.4.5.1 - тақырып
үстеулерін, қосымшаларды
бойынша сөздердің
дұрыс жалғауын, сөйлем
маңызды бөліктерін
ішіндегі, соңындағы тыныс
дұрыс жазу (жеке сөздер,
белгілерді орынды қолдануын
бірге, бөлек және дефис
бағалайды.
арқылы жазылатын
сөздер); сөйлем ішінде
қойылатын
тыныс белгілерді орынды
қолдану
8.5.1.5 демеулік
шылаулардың
(сұраулық, күшейткіш)
қызметін білу, ауызша
және жазба жұмыстарда
орынды қолдану
12 8.2.5.1 - пікірталасқа Тапсырма жұпта орындалады. Ауызша Айтылым 10
қатысушылар берілген Екі оқушыға бөлімдерге толық сабақтан
тақырып бойынша өз қатысты ортақ тақырып жауапты тыс
пікірлерін сенімді беріледі (тақырып жазылған қажет ететін тексеріледі,
дәлелдеу және қойылған қағаздар теріс қаратылады). сұрақтар әр білім
сұрақтарға еркін жауап Жұптағы оқушылар берілген алушыға 2
беру тақырып бойынша диалогке минут
түседі (әр оқушы диалогте 8-10 беріледі.
8.2.2.1 - түрлі жанрдағы
сөйлем айту керек).
көркем мәтіндерге сүйене
отырып, көңіл күйді
Мұғалім оқушының берілген
білдіруде ұлттық сөз
тақырыпты түсініп, соған
әдебі мен сөйлеу этикеті
қатысты жұбына сұрақтар
формаларын қолдана білу қ
оюын, сұрақтарға лайық жауап
беруін бағалайды. Екі
8.5.1.5. - демеулік
оқушының балы бір-біріне
шылаулардың қызметін
тәуелді емес.
білу, ауызша және жазба
жұмыстарда орынды
қолдану
22 ЖОБА
Барлығы 40 минут 30
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
Қызым – жағадағы құндызым, ұлым – аспандағы жұлдызым ...
Қазақ ауылында бала тәрбиесіне бүкіл ауылдың үлкендері, әсіресе қарттары
араласқан. Ата-бабамыз ұлды өздеріндей еңбексүйгіш, жауынгер, әнші, күйші, аңшы, құсбегі
– бесаспап азамат етіп, тәрбиелеуді мақсат еткен. Жігіттің бойына өнер мен еңбекті, ізгі
адамгершілік қасиеттерді қатар сіңірген. Ер баланы бес жасынан бастап, ат жалын тартып,
азамат болғанға дейін мал бағу мен аң аулауға, отын шабуға, қора салуға, ағаштан, теріден,
темірден түрлі тұрмысқа қажетті бұйымдар жасауға, яғни қолөнер шеберлігіне баулыған.
Әсіресе әкелері мен аталары ұлдарға мал жаюдан бастап, шаруаның алуан тәсілдерін үйретіп
баққан.
Қонақ күту, үлкенге иіліп сәлем беру, ән айтқызу, домбыра тартып, күй шерткізу,
өлең-жыр жаттату, жаңылтпаш, жұмбақ үйрету немесе теңге алу, жамбы ату, аударыспақ,
сайыс, көкпар, күрес сияқты ұлт ойындарын үйрету тәрбиенің басты шарты болып
есептелген.
Қай ата-ананы алсақ та, қызының ертең барған жерінде «балдай батып, судай сіңіп»
кетуін, жақсы жар, әдепті келін, аяулы ана болуын армандайды. Қасиетті ана қызының
тәрбиелі жан болып өсуі үшін жасынан-ақ қарияның алдынан аттатпай өсіреді. Халқымыз
«келіннің – аяғынан, қойшының таяғынан» дегенде, жаңа отаудың береке-құтын, ағайын-
туыс, ауыл арасындағы беделін, болашақ ұрпағына дұрыс тәлім-тәрбие беруін келіннің
жақсы-жаман қасиеттерімен өлшеген.
1. 3 дұрыс жауапты анықтаңыз, қоршаңыз.
Ер баланы бес жасынан бастап ... баулыған.
A) отын шабуға
В) аң аулауға
С) ат жалын тартуға
D) мал бағуға
E) кеш жатуға
F) киіз басуға
[1]
2. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін анықтаңыз.
Тұжырымды сөйлемдер Ш/Ж
Қазақ халқы жігіттің бойына адамгершілік қасиеттерді сіңірген.
Халқымыз «келіннің – таяғынан, қойшының аяғынан» - дейді.
[1]
3. Мәтінді мұқият тыңдап отырып, бос орындарға тиісті сөздерді жазыңыз.
Ұлттық ойын атаулары
_____________________________________________________________________________ [1]
4. Сұрақтарға жауапты 5 сөзден артық жазбаңыз.
Мәтіннің идеясы
_____________________________________________________________________________ [1]
23 ЖОБА
5. Сұрақтарға мысалдармен жауап беріңіз.
Қазақ халқы ұл баланы қалай тәрбиелеген? Қыз баланы қалай өсірген?
[1]
Оқылым
1-мәтін
Қыс қатты. Қар қалың. Қасқырды қар көтереді. Атты көтере алмайды.
Мұның бәрі екі қасқыр жайындағы Қараадыр елінің аңыз-әңгімесі еді. Жиын болып
көпшілік бас қосса, көп әңгімелері екі қасқыр жайында болатын. Көксерек семіргенде, ірілеп
өскенде — осындай даңқ, атақ ішінде семіріп, өсіп келе жатыр еді. Осы күйлердің бәрімен
қатар, Көксерек оңашада елсізде қатты ойыншы болатын. Түс кезінде, я таңертең бір малды
тасада аунатып жеп алып, елсіздегі қашандау жатақтарына қайтады. Сондайда ақ қасқыр
жүрістен талып келіп тынығып жатса, Көксерек айналасында қар боратады. Жүгіріп
екпіндеп кеп тістеп өтеді. Басынан асып аунап түседі, кейде ақ қасқыр ырылдап тісін
сақылдатып, құлағын жымитып, ашумен тап береді. Ондайда Көксерек те қатты қорылдап
гүр-гүр етеді. Кейде секіріп кеп ақ қасқырдың желкесінен қапсыра тістеп алып, қысып
тұрып-тұрып барып қоя береді. Екеуі осыдан әрі ұзасып барып таласпайды. Артынан
Көксерек қайта ойнайды.
2-мәтін
Мұхтар Әуезовтің «Көксерек» әңгімесінде ауыл баласы Құрмаштың қасқырдың
күшігін асырап алуы жайында. Қаламгер туындысында табиғаттағы тағылық заңы, адам мен
жан-жануар арасындағы шекараны шебер суреттейді. Көксеректі күшік кезінен
қамқорлықпен құшағына алып, мәпелеп өсірген Құрмаш сүйкімді бөлтірігін кімнен де
болсын қорғаштағанымен, ауыл ақсақалдары қасқырдың бөлтірігінен секемденіп, тағылық
заңның өзгермейтінін бала Құрмашқа түсіндіруге тырысады. Әйткенмен, өсе келе далаға
қашып, бірнеше күн қатарынан бой көрсетпеуге дағдылана бастаған Көксерек арада біраз
уақыт өткен соң бір топ қасқырды бастап, өзге ауылдармен қатар Құрмаш ауылының
қойларына да шабуыл жасай бастайды. Мұның арты Көксеректің қой бағып жүрген
Құрмашқа шауып, қамқор болған иесін өлтіруіне ұласады. Адамзат пен жануар әлемінің
заңы басқа және ол тоғыспайды да. Тоғысқан жағдайда, артының жақсылыққа апармасын
әңгімеден ұғынғандаймыз.
1. Қай тақырып екі мәтінге де ортақ?
А) Тазыны асырап алу
В) Қараадыр қасқыры
С) Ауылдың аңыз-әңгімесі
Д) Қасқырлардың қырылуы
[1]
2. Екі мәтіннен мына сөздердің синонимін табыңыз.
а. тойынып - ___________________________________________________________________
б. жабайы - __________________________________________________________________ [1]
24 ЖОБА
3-4. Мәтіндерді салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығын анықтаңыз, кестені
толтырыңыз.
1-мәтін 2-мәтін
Түрі, жанры
Стилі
Тілі
[2]
5. Сұраққа жауап беріңіз. Егер сіз автор болсаңыз, әңгіме мазмұнына қандай өзгеріс енгізер
едіңіз?
_____________________________________________________________________________ [1]
Жазылым
Бұл бөлімде 2 сұрақтың біреуіне жауап жазыңыз. Жауапты тиісті стильге келтіріңіз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Табиғатқа, жануарларға, құстарға адам қолынан қастандықтар көптеп жасалуда деген пікір
айтылады. Бұған кім кінәлі? Осы көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін
айқындап, эссе жазыңыз. Жазба жұмысында күшейткіш, себеп-салдар үстеулерін тиімді
пайдаланып, сөздерді орфографиялық нормаға сай жазып, қосымшаларды дұрыс жалғауға
мән беріңіз, сөйлем ішінде, соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды қолданыңыз.
2. Халқымыз бала тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген. Бала – өте нәзік те сезімтал адам. Баланы
қалайша тәуелсіз, бірегей, мақсатты етіп тәрбиелеуге болады? Өз позицияңызды ұстанып,
аргументтер келтіре отырып, эссе жазыңыз. Жазба жұмысында күшейткіш, себеп-салдар
үстеулерін тиімді пайдаланып, сөздерді орфографиялық нормаға сай жазып, қосымшаларды
дұрыс жалғауға мән беріңіз, сөйлем ішінде, соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды
қолданыңыз.
[10]
25 ЖОБА
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша жұбыңызбен диалог
құрастырыңыз (8-10 сөйлем). [10]
Ұсынылатын тақырыптар:
Өзіңіз білетін тарихи тұлғалардың тағылымы жайында сөз қозғаңыз.
Өзге ұлт өкілдері Наурызда қандай ас әзірлейді? Ұлттық тағамдардың мәні, құрамы,
ерекшеліктері жайында айтып беріңіз. Б.Ж.Бопайұлы «Қазақы наурызнама» кітабынан
мысалдар келтіріңіз.
Төмендегі мақалдарды талқылаңыз. «Қызым – жағадағы құндызым, ұлым – аспандағы
жұлдызым» тақырыбымен байланыстырыңыз.
Балапанды торғайлар,
Өрт болмасын тілейді.
Балаларға аналар,
Дерт қонбасын тілейді.
Атадан жақсы ұл туса,
Елінің қамын жейді.
Атадан жаман ұл туса,
Елінің малын жейді.
Қазақстан биоалуантүрлілікті сақтау ассоциациясы (ҚБСА) Қазақстан құстар қорғау
одағымен бірге 2017 жылдың құсын таңдады. Бұл - үкі. Үкіні сипаттаңыз. Таңдау себебін
түсіндіріңіз.
26 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 А, С, Д 1 5
2 Қазақ халқы жігіттің бойына адамгершілік қасиеттерді 1
сіңірген.
3 теңге алу, жамбы ату, аударыспақ, сайыс, көкпар, күрес 1
(оқушы 2-3 ойын атауын жазса жеткілікті)
4 Оқушы жауабы бағаланады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 В 1 5
2 Семіріп 1
3 Тағы 1
4 Оқушы жауабы бағаланады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы Тілі (5 балл)
(5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және
5 жақсы суреттелген, қарапайым және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол,
күрделі идеяларды тиімді ашады. стильдік қолданысы өте дұрыс.
Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және
мазмұнын ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен Грамматикалық формаларды көбіне
4 сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым сәйкесінше жақсы қолданады.
және кейбір күрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге
көрінеді. кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар мен
3 бірақ барлық жағдайда негізді емес, күнделікті лексикалық минимумды қолданады,
қарапайым идеяларды ашқанымен, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы
27 ЖОБА
суреттеуі аз. көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
бірақ көптеген қателіктер мен қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен
2 сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым стильдік қолданысы жеткіліксіз.
идеяларды ашады. Орфография мен негізгі грамматикалық
Эссенің құрылымы шектеулі, формалар қате қолданылған, мағынасы кейде
аргументтері дамымаған. түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
1 Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік
сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. қорды қолданады, көп құрылымдары
Эссенің құрылымы мен аргументтерді аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
0 Жауап жоқ Жауап жоқ
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз
көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа
Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз
көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер
3 түсіндіреді. кетіреді.
Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Ж
алпы қателіктер түсінуге кедергі
келтірмейді.
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
2 Өз
көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
1 негізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
0 Идеясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
28 ЖОБА
4-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым - 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)
Балл саны - 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент -
тыңдалым, екінші компонент - оқылым, үшінші компонент - жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент - айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*ТапсҚамтылатын *Тапсырмаларға сипаттама *Тапсырма *Орындау Балл
ырма мақсаттар лар түрлері уақыты,
мин
1 8.1.2.1 - Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
тыңдалған Оқушылар тақырыпқа қатысты қажет ететін
2 2 1
3 мәтіннің негізгі 140-170 сөзден тұратын сұрақтар
мазмұнын түсіну, тыңдалым мәтінін 2 рет
45 детальді тыңдайды.
ақпараттарды
Мәтінді тыңдау барысында
Көп таңдауы 2 1
анықтау о
қушы бірінші тапсырмада
сұрақтар 2 1
тест, екінші тапсырмада бар
8.1.6.1 - тыңдалым
сәйкестендіру, үшінші
материалдарының
Толық жауапты 2 1
тапсырмада ақпараттарды
мазмұны негізінде
қажет ететін
ретімен орналастыру, төртінші
деректерді келтіре
сұрақтар
тапсырмада бос орынға қажетті
отырып, дәлелді
зді қою, бесінші тапсырмада
жауап беру сө
раққа жауап беру сұрақтарын
сұ
орындайды. Мұғалім
оқушының мәтін мазмұнын
түсінгенін бағалайды.
6 8.3.1.1- перифраз Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
түрінде берілген Оқушылар тақырыпқа қатысты қажет ететін
сұрақ арқылы 180-200 сөзден тұратын мәтінді сұрақтар
қажетті ақпаратты оқиды.
анықтау Бі
рінші тапсырмада дұрыс
жауапты анықтайды.
8.3.6.1 тақырып
Екінші тапсырмада сөздердің
бойынша
мағынасын анықтап жазады.
бірнеше мәтінде
Үшінші тапсырмада бір
көтерілген
шумақты қара сөзбен қайта
мәселелерді
жазады. Төртінші тапсырмада
салыстыра
ақындардың сөз қолданысын
29 ЖОБА
7 отбағалайды.
ырып, баға
ңғы тапсырмада сұраққа
беру Со
жауап береді.
Мұғалім оқушының мәтін
8 Көп таңдауы 2 1
мазмұнын түсінгенін, сөздік
9 бар сұрақтар
қорын орынды пайдалана
олық жауапты 2 1
10 алуын, өмірдегі жағдаяттарға Т
ажет ететін
2 1
өз көзқарасын білдіре алуын қ
рақтар 2 1
бағалайды. сұ
11 8.4.1.1 - Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша толық 20 10
мәтіндердің Оқушылар берілген екі жауапты қажет
жанрлық және тапсырманың бірін таңдап, ететін сұрақтар
стильдік жазба жұмысын орындайды.
ерекшелігін Мұғалім оқушының жазба
сақтап, шағын жұмысында стильді сақтауын,
мақала, пікір, қосымшаларды дұрыс
интервью жазу жалғауын, сөйлем соңындағы
тыныс белгілерді, салалас
8.5.2.1 – жазба
құрмалас сөйлемдерді орынды
жұмыстарында
қолдануын бағалайды.
себеп-салдар,
талғаулы, кезектес
салалас құрмалас
сөйлемдерді
құрастыру
12 8.2.1.1 - тұрақты Тапсырма жеке орындалады. Ауызша толық Айтылым 10
тіркестер мен Оқушыға бөлімдерге қатысты жауапты қажет сабақтан
көркемдегіш тақырып беріледі ететін сұрақтар тыс
құралдарды тексеріледі.
Монолог 8-10 сөйлемнен тұруы
қолданып, ауызша
керек.
мәтіндер құрау Мұ
ғалім оқушының берілген
тақырыпты түсініп, тақырыпқа,
8.2.6.1 - кесте,
сұрақтарға лайық жауап беруі,
диаграмма,
сыни ойлауы, сөздік қор,
нұсқаулық
грамматикалық құрылымдарды
шартты белгілер
ескеруі бағаланады.
мен сызбаларда
берілген
ақпаратты талдау,
баға беру
Барлығы 40 минут 30
30 ЖОБА
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
Мен еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарын жария еттім. Басты
мақсат - Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы.
Біздер, қазақстандықтар - бір халықпыз! Біз үшін ортақ тағдыр - бұл біздің Мәңгілік
Ел, лайықты әрі ұлы Қазақстан! Мәңгілік Ел - жалпы қазақстандық ортақ шаңырағымыздың
ұлттық идеясы. Бабаларымыздың арманы. Егеменді дамудың 22 жылында барша
қазақстандықтарды біріктіретін, ел болашағының іргетасын қалаған басты құндылықтар
жасалды. Олар көктен түскен жоқ. Бұл құндылықтар - уақыт сынынан өткен Қазақстандық
жол тәжірибесі.
Бірінші - Қазақстанның тәуелсіздігі және Астанасы.
Екінші - бірлік, бейбітшілік пен келісім.
Үшінші - зайырлы қоғам.
Төртінші - экономикалық өсім.
Бесінші - жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы.
Алтыншы - тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы.
Жетінші - еліміздің ұлттық қауіпсіздігі және бүкіләлемдік, өңірлік мәселелерді
шешуге жаһандық тұрғыдан қатысу. Осы құндылықтар арқасында біз әрдайым жеңіске
жеттік, елімізді нығайттық, ұлы жетістіктерімізді еселедік. Жаңа Қазақстандық
Патриотизмнің идеялық негізі осы мемлекет құраушы, жалпыұлттық құндылықтарда жатыр.
Біз өз халқымыздың игілігі жолында ұлы мақсаттарды алға қоямыз, сондықтан мен
барлығыңызды белсене қатысуға шақырамын! Әсіресе, стратегия жастарымызға арналады.
1. Ел болашағы кімді толғандырады?
А) жастарды
В) ұстаздарды
С) президентті
Д) қоғамды [1]
2. Берілген ақпараттарды мәтін мазмұнына сай сәйкестендіріңіз.
р/с Ақпараттар р/с Ақпараттар Сәйкестендіру
жауабы
А Мәңгілік ел 1 Стратегия мақсатына жетуге шақырады.
В Президент 2 Басты құндылықтар жасалды.
С 22 жылда 3 ортақ шаңырағымыздың ұлттық идеясы.
[1]
3. Мәтіндегі ақпараттарды ретімен орналастырыңыз.
Мәтіндегі ақпараттар Реті
Еліміздің ұлттық қауіпсіздігі
Зайырлы қоғам
Бірлік, бейбітшілік пен келісім
Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы
Экономикалық өсім
Қазақстанның тәуелсіздігі және Астанасы
Тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы
[1]
31 ЖОБА
4. Бос орындарға тыңдалған мәтін мағынасына қарай қажетті сөздермен толықтырыңыз.
Осы құндылықтар арқасында біз әрдайым жеңіске жеттік, _______________________ , ұлы
жетістіктерімізді еселедік.
5. Берілген сұрақтарға тыңдалым мәтіні бойынша жауап беріңіз.
«Қазақстан жолы - 2050» стратегиясының басты мақсаты қандай?
____________________________________________________________________________[1]
Оқылым
Қатаған ақын: Сүйінбай ақын:
Ау, Сүйінбай, Сүйінбай, Қашырма төрем, қаныңды,
Тоқтат енді сөзіңді. Кіргізейін жаныңды.
Ояйын ба көзіңді! Қатағаннан жеңілсем,
Ақынмын деп ойлайсың, Талап алғын малымды.
Мен тұрғанда өзіңді. Іздегенім осы еді,
Көптігімді-ау айтайын, Іздегенім табылды.
Байлығымды-ау айтайын, Қатаған сөзден жаңылып,
Менің атым Қатаған, Өзіне-өзі қағынды.
Қоңыр Бөрік асында, Мақтанып жүрсің, Қатаған,
Бес жүз жылқы матағам! Бес-алты біткен танаға.
Кенесары төреңнің, Кенесары, Наурызбай,
Басын кесіп алғанмын. Қырғызды келіп бес шауып,
Наурызбайдай бегіңді, Келтірген ауызын тобаға.
Итіме сүйреп салғанмын. Манаптарын кергілеп,
Заты жаман Сүйінбай, Апарып тыққан молаға.
Қане кегіңді алғаның? Бұл Құдайдың қазасы,
Кек алам деп жүргенде, Қазаға қарсы бола ма?
Ішіңде кетер арманың. Байлығың сенің белгілі,
Көптігімді айтайын, Жаздай егін айдайсың,
Қазақтың шауып жылқысын, Жалғыз бұзау байлайсың.
Алдына салып айдаған! Түлкілікті қоймайсың,
Байлық десең, бізде бар, Сүйінбай сынды ақынды,
Батырлық десең, бізде бар! Жеңемін деп ойлайсың.
Құлақ сап, тыңда, Сүйінбай! Аз қонаққа ақ сұрап,
Сүйінбай ақын байқадым, Көп қонаққа ет сұрап,
Қағылып қалды сайтаның. Қазақ жақын қонғанда,
Кезегіңді алып сөйлеші, Келуші едің мал сұрап.
Сыртыңнан байқап қарайын?! Топ бастаған бұлбұлмын,
Сөз бастаған жүйрікпін,
Судан шыққан сүйрікпін,
Бәйгеден озған дүлділмін.
Шығарма Қатаған үніңді,
Есіңе сақта бүгінгі,
Қанатың сынған күніңді.
32 ЖОБА
1. Кенесары мен Наурызбайдың ерлігі қалай сипатталады?
А. әскер бастаған жүйріктер
В. манаптарды бағындырған батырлар
С. топ бастаған дүлдүлдер
Д. бәйгеден озып шыққан батырлар [1]
2. Төмендегі сөздердің мағынасын түсіндіріп жазыңыз.
а. Бөрік - ______________________________________________________________________
б. Манаптар - _______________________________________________________________ [1]
3. Төменде берілген шумақты, өз сөзіңізбен (қара сөзбен) қайта жазыңыз.
Аз қонаққа ақ сұрап,
Көп қонаққа ет сұрап,
Қазақ жақын қонғанда,
Келуші едің мал сұрап.
___________________________________________________________________________ [1]
4. Айтыскер ақындардың тапқырлығына баға беріңіз.
Бағалаңыз
Қатаған
Сүйінбай
[1]
5. Қазіргі айтыскер ақындарға өз пікіріңізді білдіріп, жауап жазыңыз.
_____________________________________________________________________________ [1]
Жазылым
Берілген сұрақтардың біреуіне жауап беріңіз. Жауапты тиісті стильге келтіріп жазыңыз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Таңдаған шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Қазақстан - Байқоңыр - Ғарыш
Сіз жақында ҚР Халық қаһарманы Т. Мұсабаевпен кездестіңіз. Сізбен болған
сұхбатта ғарышкер сіздің, жас жеткіншектердің көкейіндегі сауалдарына жауап берді.
Жалпы, нақты, альтернативті, жабық сұрақ түрлерін көрсете отырып, сұхбатты жазыңыз.
Жазылымда орфографиялық, пунктуациялық норманы, салалас құрмалас сөйлемдерді
орынды қолданыңыз.
Нұсқаулық:
Кіріспе жазу: журналистің алдына қойған мақсаты;
Сұхбатты жөнге келтіру, таза қағазға барлық сұрақтар мен жауаптарды жазу;
Редакциялау: сұрақтар мен жауаптардың барлығы қаншалықты қызықты, маңызды
екендігін қарап шығу, мәтінді тексеру.
2. «Мәңгілік елдің нұрлы жолы!»
33 ЖОБА
Елбасының кітабы Қазақстанның қазіргі жарқын сәттерін баяндайды. Кітап Президенттің ел
жастарына арнаған үндеуі түрінде ойластырылған. «Мәңгілік ел» идеясы бізді ұлы
мақсаттарға жетелейді. Мақсатқа жетудің жолында ойыңызды дамыта отырып, «Мәңгілік ел
– менің елім» тақырыбында мақала жазыңыз. Жазылымда орфографиялық, пунктуациялық
норманы орынды қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша монолог дайындаңыз (8-10 сөйлем).
Тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданыңыз. Төмендегі ақпаратты
пайдаланыңыз.
Ұсынылатын тақырыптар:
1.Бір саланы таңдап, әрі қарай дамытудың жолдарын ұсыныңыз.
2.Айтыс өнері туралы не білеміз? Түрлері, ерекшелігі жайында айтып беріңіз.
3. Қазіргі уақыттағы қандай айтыскерлерді білесіз?
4.Тәуелсіз Қазақстанның ғарыш қызметіндегі жетістіктері және «Байқоңыр» ғарыш айлағы
жайында не ойлайсыз?
[10]
34 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 C 1 5
2 3-А, 2-С, 1-В 1
3 1-7, 2-3, 3-2, 4-5, 5-4, 6-1, 7-6 1
4 Елімізді нығайттық 1
5 Басты мақсат - Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің 1
қатарына қосылуы.
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 В 1 5
2 Бөрік - жасы үлкен ақсақалдар киетін бас киімнің түрі. 1
Манап - қырғыздардың руларының ақсүйектерi
3 Қонақ келгенде айран-сүт, етті қазақтан сұрап келуші едің. 1
4 Оқушы жауабы бағаланады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы Тілі (5 балл)
(5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және
5 жақсы суреттелген, қарапайым және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол,
күрделі идеяларды тиімді ашады. стильдік қолданысы өте дұрыс.
Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және
мазмұнын ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен Грамматикалық формаларды көбіне
4 сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым сәйкесінше жақсы қолданады.
және кейбір күрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге
көрінеді. кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар мен
35 ЖОБА
3 бірақ барлық жағдайда негізді емес, күнделікті лексикалық минимумды қолданады,
қарапайым идеяларды ашқанымен, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы
суреттеуі аз. көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
бірақ көптеген қателіктер мен қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен
2 сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым стильдік қолданысы жеткіліксіз.
идеяларды ашады. Орфография мен негізгі грамматикалық
Эссенің құрылымы шектеулі, формалар қате қолданылған, мағынасы кейде
аргументтері дамымаған. түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
1 Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік
сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. қорды қолданады, көп құрылымдары
Эссенің құрылымы мен аргументтерді аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
0 Жауап жоқ Жауап жоқ
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз
көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа
Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз
көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер
3 түсіндіреді. кетіреді.
Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Ж
алпы қателіктер түсінуге кедергі
келтірмейді.
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
2 Өз
көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
1 негізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
0 Идеясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
«Қазақ тілі (екінші тіл)»
8-сынып
МАЗМҰНЫ
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты ...... Ошибка! Закладка не определена.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ........... Ошибка!
Закладка не определена.
3. Күтілетін нәтижелер ..................................................... Ошибка! Закладка не определена.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі ................................................................................................. 4
5. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ........................................................................................ 5
6. Модерация және балл қою ........................................... Ошибка! Закладка не определена.
7. 1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ 9
8. 2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ Ошибка!
Закладка не определена.
9. 3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ Ошибка!
Закладка не определена.
10. 4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ 29
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәні бойынша кіріктірілген білім беру бағдарламасы,
оқыту орыс тілінде жүретін негізгі мектепке арналған оқу бағдарламасы (6-10 сыныптар)
3. Күтілетін нәтижелер
- Ауызша және жазбаша сөзді меңгерген, қойылған мақсаттарға сәйкес немесе
проблемаларды шешу үшін қажетті ақпаратты алу, іріктеу, өңдеу және беру үшін сөйлеу
әрекетінің тәсілдерін (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым) қолданады;
- оқу процесінде де күнделікті өмірде берілген контекске сәйкес үш тілде ауызша және
жазбаша түрде өз ойын, идеяларын шығармашылықпен жеткізеді;
- кез келген өмірлік жағдайда қарым-қатынасқа түсе білу үшін, өзінің қоршаған болмысқа
эмоционалдық-құндылықты көзқарасын білдіру үшін коммуникативтік дағдыларын
дамытады;
- қоршаған болмысты танып-білу, түрлі проблемаларды шешу кезінде өз ұстанымын негіздеу
құралы ретінде тілдің құндылығын жете түсінеді;
- әлемнің мәдени мұрасының ажырамас бөлігі ретінде ұлттық және әлем әдебиетін бағалай
алады және оларды өзінің дамуы мен жетілуіне негіз деп біледі.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау
Дағдылар
ұрақтар
ғдылары Тапсырмалар сипаттамасы С
тобы да
үрі
ның деңгейі т
Тыңдалым Білу және - мәтіннің негізгі мазмұнын, маңызды Таңдауды
түсіну ақпаратты түсінеді; және қысқа
- мәтіннен арнайы ақпаратты алады; жауапты
- терминдерді, әлеуметтік-тұрмыстық, қажет ететін
Қолдану әлеуметтік-мәдени мәтіннің негізгі бөліктерін сұрақтар
түсінеді;
- фактілер мен пікірлерді ажыратады;
Жоғары - мәтіннің мазмұнын бағалайды;
деңгей - әртүрлі стильдегі және жанрдағы
дағдылары мәтіндердің негізгі проблемаларын
айқындайды;
- мәтінде айтылған деректер мен құбылыстар,
оқиғалар арасындағы байланыстар мен
қарым-қатынастарды анықтайды;
- иллюстрациялар/ негізгі сөздер/ тақырыбы/
басталуы бойынша айтылған ойдың
мазмұнын болжайды.
Оқылым - тақырыптар бойынша мәтіндердің Оқылым
мазмұнын түсінеді; негізінде
4 ЖОБА
- әртүрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты таңдауды,
алады; қысқа
ауапты,
- мәтінге сыни тұрғыдан баға береді; ж
толық
- мәтіннің мазмұнын талдайды және
ауапты
жинақтайды; ж
қажет ететін
- шығарманың тақырыбын, идеясын,
сұрақтар
проблемасын, автордың көзқарасын
салыстырады;
- оқу стратегияларын пайдаланады.
Жазылым - тілдік құралдарды пайдаланады; Жазбаша
және тілдік - әртүрлі типтегі, жанрдағы және стильдегі толық
бағдар мәтіндерді жазады; жауапты
- ақпараттар арқылы проблемалық сипаттағы қажет ететін
мәтіндер жазады; сұрақтар
- мәтін негізінде сызбалар, кестелер,
диаграммалар жасайды;
- белгілі бір тақырып бойынша жоспар
жасайды;
- әртүрлі типтегі, стильдегі мәтіндердің
мазмұнын салыстырады талдайды және
бағалайды;
- орфографиялық және грамматикалық
нормаларды сақтайды.
Айтылым - талқылайды, өзінің пікірін білдіреді, Ауызша
- тақырыптар аясында диалогке қатысады; толық
- мақсатты аудиторияға арнап монолог жауапты
құрады; қажет ететін
- тақырып бойынша ақпаратты талдайды сұрақтар
және жинақтайды;
- айтылған ойды бағалайды;
- сөйлеу нормаларын сақтайды, тілдің
лексикалық және грамматикалық құралдарын
пайдаланады.
5. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау
оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға
жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау
басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
5 ЖОБА
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/ қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
6 ЖОБА
1-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
1-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым – 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі).
Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент
тыңдалым, екінші компонент оқылым, үшінші компонент жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
рын
амтыла *О
апсырма д
*Тап Қау
н *Тапсырмаларға сипаттама *Т
Балл
ар түрлері уақы
сырма тыты,
мақсаттар л
мин
1 8.1.2.1 - Тапсырма жеке орындалады. Көп таңдауы 2 1
2 тыңдалған Оқушылар тақырыпқа қатысты бар сұрақтар 2 1
мәтіннің 140-170 сөзден тұратын тыңдалым
3 2 1
негізгі мәтінін 2 рет тыңдайды. Қ
ысқа жауапты
4 2 1
мазмұнын Мәтінді тыңдау барысында
қажет ететін
түсіну, мазмұнды түсінуге бағытталған
5 сұрақтар 2 1
детальді төрт нұсқаның ішінен дұрыс бір
ақпараттарды жауапты белгілейді. Т
олық жауапты
анықтау Үшінші тапсырмада тірек сөздер
қажет ететін
мен иллюстрациялар арқылы
сұрақтар
8.1.1.1 - мәтін
мәселені болжайды. Мұғалім
тақырыбы,
оқушының мәтін мазмұнын
тірек сөздер,
түсінгенін бағалайды.
иллюстрация
Төртінші тапсырмада тұжырымды
лар арқылы
сөйлемдегі бос орынға 2 сөзді
көтерілетін
қояды.
мәселені
болжау Бес
інші тапсырмада берілген
сұраққа жауап береді.
6 8.3.6.1 Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
Оқушылар тақырыпқа қатысты қажет ететін
7 2 1
тақырып
180-200 сөзден тұратын мәтінді сұрақтар
бойынша
оқиды. Кө
п таңдауы
бірнеше
бар сұрақтар
Бірінші тапсырмада мәтін
8 2 1
мәтінде
Толық жауапты
бойынша шын, жалған ақпаратты
9 2 1
көтерілген
ажет ететін
анықтайды. қ
10 2 1
7 ЖОБА
мЕкінші, үшінші тапсырмада сұрақтар
әселелерді
мәтіннен берілген сөздердің
салыстыра
синонимін, антонимін табады.
отырып,
өртінші тапсырмада берілген
баға беру
Т
өйлемді өз сөзімен қайта жазады.
8.3.2.1-с
Бесінші тапсырмада оқушы
публицистика
берілген сұраққа жауап береді.
лық стильдің
Мұғалім оқушының мәтін
(мақала,
мазмұнын түсінгенін, сөздік қорын
интервью,
орынды пайдалана алуын, өмірдегі
қысқа очерк,
жағдаяттарға өз көзқарасын
жолдаулар)
білдіре алуын бағалайды.
тілдік
ерекшеліктері
арқылы
мәтіндердің
жанрын
анықтау
11 8.4.1.1 - Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша толық 20 10
мәтіндердің Оқушылар берілген екі жауапты қажет
жанрлық тапсырманың бірін таңдап, жазба ететін сұрақтар
және стильдік жұмысын орындайды. Мұғалім
ерекшелігін оқушының жазба жұмысында
сақтап, стильді сақтауын, қосымшаларды
шағын дұрыс жалғауын, сөйлем
мақала, пікір, соңындағы тыныс белгілерді
интервью орынды қолдануын бағалайды.
жазу
8.5.1.1 -
болжалдық
және
бөлшектік сан
есімдерді
жазба,
ауызша
жұмыстарда
орынды
қолдану
12 8.2.1.1 - Тапсырма жұпта орындалады. Екі Ауызша толық Айтылым 10
тұрақты оқушыға бөлімдерге қатысты жауапты қажет сабақтан
тіркестер мен ортақ тақырып беріледі (тақырып ететін сұрақтар тыс
көркемдегіш жазылған қағаздар теріс тексеріле
құралдарды қаратылады). Жұптағы оқушылар
ді, әр білім
қолданып, берілген тақырып бойынша
алушыға 2
ауызша диалогке түседі (әр оқушы
минут
мәтіндер диалогте 8-10 сөйлем айтуы
беріледі.
құрау керек).
8.5.1.2 - Мұғалім оқушының берілген
еліктеу тақырыпты түсініп, сұрақтарға
сөздерді лайық жауап беруін, талқылап,
ауызша және баға беруін бағалайды. Екі
жазба оқушының балы бір-біріне тәуелді
жұмыстарда емес.
орынды
қолдану
Барлығы 30
8 ЖОБА
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
1-мәтін
Адамзат баласының қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі – білім қазынасы. Ол ұрпақтан
ұрпаққа ауызша, жазбаша түрде немесе көркем әдебиет арқылы да жеткен. Кітап таңдап
талғап оқи білу, түсіну мен түйсіну, алған әсеріңді өмір қажетіңе жарата білу әрбір адамның
білігі мен білімін, пайымы мен парасатын айқындайды. «Кітап маған тақтан да қымбат», –
деп атап көрсеткен Шекспир.
Білім адам өміріне өте қажет. Онсыз адам оқуға түсе алмайды. Ал оқуға түсе алмаса,
өзінің мақсатына жетпейді, оны жұмысқа алмайды. Жұмыс істемесе, ол ақша тауып, өзін-өзі
қамтамасыз етпейді. Қазіргі заманда білімді болмау мүмкін емес, өйткені ғалымдар әртүрлі
техникалық заттар, мысалы, телефон, планшет, компьютер ойлап тапты. Егер мұның бәрін
сатып алып, оған ғаламтор қоссақ, мектепте болып жатқан тақырыптарды алдын ала
қарастырып, есептерін шығарып тастауға болады. Әр адамның әртүрлі білімділік қасиеті бар,
бірі математикадан шебер, ал бірі ойына бір оқығаннан-ақ есіне бәрін сақтап қалады. Адам
көбірек оқыса, білімді болады, ал білімді болмаса, өмір сүру қиын болады. Мінекей, осыдан
«Оқу – білім бұлағы, білім – өмір шырағы» деген мақал шыққан.
1. Адамның қол жеткізген ұлы игіліктері қалай аталады?
A) Парасат, білім, білік
B) Білім, ғылым, инновация
C) Оқулық, кітап, математика
D) Техника, әдебиет, есте сақтау
[1]
2. Шекспир кітапты неден жоғары қояды?
A) тастан
B) таудан
C) талдан
D) тақтан
[1]
3. Берілген ақпараттарды мәтін мазмұнына сай сәйкестендіріңіз. Тірек сөздер мен
иллюстрациялар арқылы болжаңыз.
әйкестендіру
р/с Ақпараттар р/с Ақпараттар С
жауабы
А 1 Кітап маған тақтан да
қымбат
В 2 Техника заманында білімді
болмау мүмкін емес.
9 ЖОБА
С 3 Мектептегі тақырыптарды
алдын ала қарастыруға
болады.
[1]
4. Бос орынға қажетті сөзді қойыңыз. 2 сөзден артық жазбаңыз.
Адамдардың бірі ____________________________ болса, ал кейбіреулері бір оқығаннан-ақ
есіне бәрін сақтап қалады. [1]
5. Берілген сұраққа жауап беріңіз.
«Оқу – білім бұлағы, білім – өмір шырағы» деген мақалды қалай түсінесіз?
_____________________________________________________________________________[1]
Оқылым
Энергетикалық дағдарыс
Қытай ғалымдарының айтуынша, Айдан табылған Гелий-3 элементі Жердегі
энергетикалық дағдарыстың алдын алуға көмектеседі. Егер адам баласы Айдан бұл элементті
өндіріп алатын болса, одан алынатын энергия он мың жылға жетеді, - деп хабарлайды
Huffington Post.
Қытай ғалымдары осылай әлемге жар салудан бұрын Айды мұқият зерттеген. Жер
серігінің беткі қатпарында термоядролық реакторға шикі өнім бола алатын пайдалы
қазбалардың көп екендігі белгілі болды. Гелий-3 – Жерде өте сирек кездесетін элемент,
себебі Күн сәулесінің атмосфера қабаттарынан өтуі кезінде аталған элементтің изотоптары
тыста қалып қояды. Ал Айда ешқандай ауа қабаты болмағандықтан, Гелий-3 ол жақта өте
көп. Қытай ғалымдары Гелий-3 элементін Ай бетін 600 градусқа ысыту арқылы бөліп алуды
жоспарлап отыр. Содан соң шикі материалдар Жерге жіберілетін болады. Mail Online
газетінің сараптамалық жұмысында небары 40 тонна Гелий-3 элементі бүкіл АҚШ
территориясын бір жыл энергиямен қамтамасыз ете алады делінген. Ал Айда бұл элементтің
10 миллион тонна қоры бар екені анықталды.
Әзірге Қытай Айдағы табиғи байлықты игеру мақсатындағы қазба жұмыстарын бастау
уақыты туралы ештеңе айтқан жоқ. Ал америкалық зерттеушілер бұл жобаның қанша
қаржыны қажет етеніні туралы сараптамалық талдау жасауда. Huffington Post газеті Айдан
қазып алынған әрбір тонна Гелий-3 элементінің құны орташа есеппен 3 миллиард АҚШ
долларына тең болатынын жазады. Бұл – Жердегі мұнайды қолданғаннан әлдеқайда арзан әрі
Жер үшін өте пайдалы болады.
1. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін белгілеңіз.
Тұжырымды сөйлемдер Ш/Ж
Аталған элемент біздің планетамызда өте аз кездеседі.
Қытай ғалымдары Айдан Гелий-3 элементін тапқандығын айтып, дүние
жүзіне жар салған.
[1]
2. Мәтіннен мына сөздің синонимін табыңыз.
Жария ету - ________________________________________ [1]
3. Мәтіннен мына сөздің антонимін табыңыз.
Қымбат - ____________________________________________ [1]
10 ЖОБА
4. Берілген сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз (перифраза).
40 тонна Гелий-3 элементі бүкіл АҚШ-ты бір жыл энергиямен қамтамасыз етеді.
АҚШ_________________________________________________________________________[1]
5. Берілген сұраққа өз ойыңызды білдіріп, жауап беріңіз.
Гелий-3 элементінің артықшылығы неде?
_____________________________________________________________________________[1]
Жазылым
Екі сұрақтың біреуін таңдап, жауап жазыңыз. Өз жауабыңызды тиісті стильге келтіріңіз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Білім. Ғылым. Инновация
Ақпараттық технологиялар, медицина, ауыл шаруашылық, сауда, өнеркәсіп саласында
ғылым бар екенін дәлелдеп, бірнеше жобаларда жұмыс істеп, халықаралық патенттер алып
үлгерген жастар бар. «Қазақстанның жас ғалымдары» жайында мақала жазыңыз. Тәуелдік
жалғауды (оңаша және ортақ тәуелдеу) және көптік мәнді есімдер мен көптік жалғауларды
дұрыс қолданыңыз.
2. Сауда жасай білесіз бе?
Сіздің мектебіңізде 16 қараша күні ҚР тәуелсіздігіне орай қайырымдылық жәрмеңкесі
өткізілетінін елестетіңіз. Жергілікті газетке осы жәрмеңке туралы пікір жазыңыз. Көрген,
алған әсеріңізді сипаттап жазыңыз. Тәуелдік жалғауды (оңаша және ортақ тәуелдеу) және
көптік мәнді есімдер мен көптік жалғауларды дұрыс қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша жұбыңызбен диалогке түсіңіз (8-
10 сөйлем). Диалог құрауда сөз әдебі мен сөйлеу этикетін ескеріңіз.
Ұсынылатын тақырыптар:
• Білім беру саласындағы инновация туралы ойыңызды айтыңыз.
• Қазақстандағы сауданың оң және теріс әсерлері қандай?
• Энергетикалық дағдарыс деген не? Жаһандық ауқымда жарты күн электр энергиясы
болмай қалса, не болады?
• Қандай тауарды экспорттауға болады деп ойлайсыз? Мысал келтіріңіз. Дәлел немесе факт
ұсыныңыз. [10]
11 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 В 1 5
2 Д 1
3 Ғалымдар техникалық заттарды, мысалы: компьютерді ойлап 1
тапты. Ғаламтор көмегімен есептерді шығаруға болады.
4 Математикадан шебер 1
5 Адам көбірек оқыса, білімді болады, ал білімді болмаса, өмір 1
сүру қиын болады.
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 Аталған элемент біздің планетамызда өте аз кездеседі. 1 5
2 Жар салу 1
3 Арзан 1
Ш Гелий-3 элементі арқылы энергиямен қамтамасыз 1
4 АҚ
етіледі.
лементтің кішкентай бөлшегінің синтезі біршама энергия 1
5 Э
бере алады.
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл) Тілі (5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс
жақсы суреттелген, қарапайым және және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры
күрделі идеяларды тиімді ашады. мол, стильдік қолданысы өте дұрыс.
5 Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және мазмұнын
ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді Грамматикалық формаларды көбіне
қолданған жауап, қарапайым және кейбір сәйкесінше жақсы қолданады.
үрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
4 к
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті,
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді стильдік қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат
көрінеді. беруге кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
3 Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар мен
бірақ барлық жағдайда негізді емес, күнделікті лексикалық минимумды
12 ЖОБА
қарапайым идеяларды ашқанымен, қолданады, сөздік қоры жеткілікті,
суреттеуі аз. стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры
2 кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. мен стильдік қолданысы жеткіліксіз.
Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері Орфография мен негізгі грамматикалық
дамымаған. формалар қате қолданылған, мағынасы
кейде түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі
лтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. сөздік қорды қолданады, көп
1 сі
Эссенің құрылымы мен аргументтерді құрылымдары аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
ауап жоқ Жауап жоқ
0 Ж
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында
түсіндіреді. қателіктер кетіреді.
3 Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы келтірмейді.
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
2 Өз
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ келтіреді.
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
егізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
1 н
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
деясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
0 И
13 ЖОБА
2-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым – 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)
Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент
тыңдалым, екінші компонент оқылым, үшінші компонент жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Орын
*Тап Қамтыла *Тапсырма дау
апсырмаларға сипаттама Ба
лл
сырма тын мақсаттар *Тлар түрлері уақыты,
мин
ірек Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
1 8.1.5.1 - т
сөздер, автор Оқушылар тақырыпқа қажет ететін
2 көзқарасы мен қатысты 140-170 сөзден сұрақтар 2 1
көңіл күйі арқылы тұратын тыңдалым мәтінін 2
3 негізгі ойды рет тыңдайды.
4
анықтау Бірінші тапсырмада дұрыс
5
мәліметті анықтайды, екінші
8.1.3.1 - оқу-еңбек
Көп таңдауы 2 1
тапсырмада тест сұрағына
тақырыптарына
бар сұрақтар
жауап береді. Үшінші
байланысты күрделі
Толық жауапты 2 1
тапсырмада бос орынға
сөздердің
қажет ететін
2 1
ажетті сөзді қояды. Төртінші
мағынасын түсіну қ
сұрақтар
тапсырмада мақалдың
мағынасын ашып жазады.
Бесінші тапсырмада автордың
ойын анықтайды.
Мұғалім оқушының мәтін
мазмұнын түсінгенін
бағалайды.
6 8.3.3.1 Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
прозалық
Оқушылар тақырыпқа қажет ететін
7
және поэзиялық
атысты 180-200 сөзден сұрақтар
шығармалардың қ
тұратын мәтінді оқиды.
композициялық
Бірінші тапсырмада тест
құрылымын
8 сұрағына жауап береді. 2 1
анықтау,
інші тапсырмада мәтін
кейіпкердің іс-Ек
бойынша шын, жалған
әрекетіне немесе
9 Көп таңдауы 2 1
ақпаратты анықтайды.
лирикалық
10 бар сұрақтар
Үшінші тапсырмада сөздердің
кейіпкердің
Толық жауапты 2 1
мағынасын анықтайды.
қажет ететін
2 1
14 ЖОБА
Төртінші тапсырмада сұраққа сұрақтар
образына баға
ауап береді. Соңғы
беру ж
тапсырмада кейіпкерлердің іс-
8.3.3.1 - прозалық
әрекеттеріне баға береді.
және поэзиялық
Мұғалім оқушының мәтін
шығармалардың
мазмұнын түсінгенін, сөздік
композициялық
қорын орынды пайдалана
құрылымын
алуын, өмірдегі жағдаяттарға
анықтау,
з көзқарасын білдіре алуын
кейіпкердің іс-ө
бағалайды.
әрекетіне немесе
лирикалық
кейіпкердің
образына баға беру
10 8.4.2.1 Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша толық 20 10
эссе
Оқушылар берілген екі жауапты қажет
құрылымы мен
тапсырманың бірін таңдап, ететін сұрақтар
дамуын сақтап,
жазба жұмысын орындайды.
тақырыпқа
Мұғалім оқушының жазба
байланысты
жұмысында стильді сақтауын,
берілген
қосымшаларды дұрыс
мәселенің
жалғауын, сөйлем соңындағы
оңтайлы шешілу
ыныс белгілерді орынды
жолдарын ұсыну; т
қолдануын, етістіктің шартты
8.4.3.1 - жазба
және бұйрық рай қызметін
жұмыстарында
білетіндігін, орынды
символ мен
қолданатынын бағалайды.
кейіптеу түрлерін
қолданып жазу
8.5.1.3 - етістіктің
шартты рай және
бұйрық рай
қызметін білу,
ауызша және жазба
жұмыстарда
орынды қолдану
11 8.2.4.1 - идеялық Тапсырма жеке орындалады. Ауызша толық Айтылым 10
жағынан ұқсас Оқушыға бөлімдерге қатысты жауапты қажет сабақтан
мәтіндердегі тақырып беріледі (тақырып ететін сұрақтар тыс
оқиғалар желісіне жазылған қағаздар теріс тексеріле
бақылау жасай қаратылады). Оқушы берілген
ді.
отырып, тақырып бойынша 1 минут
мазмұнның дамуын дайындалып, 2 минут
салыстыру және сөйлейді. Монолог 8-10
талдау сөйлемнен тұруы керек.
8.2.3.1 - ауызша 3 минут мұғаліммен
талқылайды.
мәтіндер құрауда
сөз ішіндегі және Мұғалім оқушының берілген
тақырыпты түсініп,
сөз аралығындағы
тақырыпқа, сұрақтарға лайық
ілгерінді, кейінді
жауап беруі, сөз ішіндегі және
және тоғыспалы
сөз аралығындағы ілгерінді,
ықпал
кейінді және тоғыспалы ықпал
заңдылықтарын
аңдылықтарын ескеруі
ескеріп айту з
бағаланады.
Барлығы 30
15 ЖОБА
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
Достық туралы ойлар
Дүниедегі ең ұлы сезімдердің бірі – достық. Әр адам дүниеге келгеннен кейін
өміріндегі сырын, мұң-шерін тарқатып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін дос іздейді.
Қиындыққа тап болсаң, оны досыңмен бөлісіп, ақылын тыңдап, шешім таба аласың. Басқаға
жақсы да адал дос болу үшін, ең алдымен, адамды тыңдай білу, ақыл бере білу қабілеті
жоғары болуы тиіс. Достық алдымен адамдардың бір-біріне сенуінен басталады. Сенім
артқан сайын, достық та қатаяды. «Достық» туралы нақты ой айтқан философ
А.Шопенгауэр өзінің «Өмірлік данышпандықтың афоризмдері» деген еңбегінде: «Нағыз
шынайы достық адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасын қажет етеді.
Бұл – досыңыздың қайғысына, қуанышына ортақтаса білу. Осының бәрі адамның табиғи
өзімшілдік, өркөкіректік қасиеттерін жояды», - деген. Бір данышпаннан: «Дос пен
ағайынның қайсысы жақсы?» - деп сұрапты. Данышпан «Дос жақсы», - депті. Сол үшін
достарыңның ісі жайында ойла, қамқор бол. Себебі, әркім өз досын жадында тұтпаса,
достары да оны есінде сақтамайды, ақырында ол доссыз қалады». Халықта «Алтын берген –
дос емес, ақыл берген – дос» деген мақал бар. Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік
ететін тірек. Өзі шынайы дос бола білген адамның достары көп болады, жер бетінде өзін
жалғыз сезінбейді.
1. Мәтінде айтылған 1 дұрыс мәліметті анықтаңыз. [√] белгісін қойыңыз.
Достық адамдардың сенімінен басталады. [ ]
Достық өркөкіректік қасиеттерді жоймайды. [ ]
Данышпан: «Ағайын жақсы», - деп жауап береді. [ ]
[1]
2. Адам не себепті өзіне дос іздейді?
А) Мұң-шерін тарқатып, мал-дүние, ақша алу үшін
В) Қиын сәттерде өзіне сенімді болу үшін
С) Сырын айтып, қуаныш-қайғысымен бөлісу үшін
Д) Өзімшілдік, еріншектік қасиеттерді жою үшін
3. Бос орындарға қажетті сөзді қойыңыз. 2 сөзден артық жазбаңыз.
Адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасы арқылы
_____________________________________ көрінеді. [1]
4. Мәтінде қандай мақал айтылды? Мағынасын ашып жазыңыз.
Мақал Мағынасы
5. Берілген сұраққа тыңдалым мәтіні бойынша жауап беріңіз.
6. Автордың достық туралы негізгі ойын түйіндеп жазыңыз.
_____________________________________________________________________________ [1]
16 ЖОБА
Оқылым
Еламан теңізге тартты. Түнде жел тұрған ба, таяуда жауға үлпілдек қардың бет жағы
борап, жағалаудың мұзы қай көктайғақтанып қалыпты. Сонан бұл ақ қар, көк мұз үстінде
күні бойы жалғыз. Мұз ояды. Ау қарайды. Теңізге шыққанда, маңындағы кісілерді
байқамайтын. Төбеде көк аспан. Табан асты көк теңіз. Екі дүние арасында жабырқау ойды
жанына серік қып, күні бойы күйбеңдеп жүріп өмір туралы, өзі жөнінде ойлайды. Теңіз
үстінде ғана емес, өмірде де жалғыз екенін ойлайды. Әке-шешеден ерте айырылды. Әкесімен
бірге туған ағасы – Есбол бұл арадан бір күншілік жерде тұрады. Баласыз, жалғыз жетім
шалдан қайыр шамалы. Ендігі жанашырдан – немере іні – Рай. Бірақ ол жас. Өзі сияқты о да
әке-шешеден жастай жетім қалды. Қазір қарт әжесі екеуі өз алдына түтін түтетіп отыр.
Еламан күрсінді. Аяғы астында жатқан бір-екі балықты етігінің тұмсығымен теуіп,
өзінен әрегірек ысырып тастады да, аудың арқалығын ұстады. Күтпеген жерден қайын атасы
есіне түсіп кетті. Тікбақай тентек шал ел ішіне сыйымсыз. Отбасына да мазасыз. Еламанды
«балықшы» деп атап, бұған айтқан қай сөзді де әзілге айналдырып отырады. Оған бұл
үйренген. Кеше де қатынаған біреуден «балықшыға сәлем айт, ауыз ашқасын барам», - деп
хабар жіберіпті.
1. Балықпен тіршілік етіп жатқан балықшылардың күнделікті күйбең тіршілігі қай жерде
өтуде?
А) Балқаш көлінің жағасында
В) Арал теңізі жағасында
С) Каспий теңізі жағасында
Д) Қарасор көлінің жағасында [1]
2. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін анықтаңыз.
Тұжырымды сөйлемдер Ш/Ж
Еламан теңіз жағасында жүріп, тікбақай қайынатасын кездестірді.
Рай қазір қарт әжесімен бірге өмір сүреді.
[1]
3. Төмендегі сөздердің мағынасын түсіндіріп жазыңыз.
Мұз ояды ______________________________________ [1]
4. Мәтіннің 1-абзацында қандай мәселе көтеріледі? 1 сөйлеммен жауап беріңіз.
_____________________________________________________________________________ [1]
5. Әңгімедегі кейіпкердің іс-әрекетіне баға беріңіз.
Кейіпкер Іс-әрекеті Бағалаңыз
Еламан
[1]
17 ЖОБА
Жазылым
Берілген 1–2 сұрақтардың біреуіне жауап жазыңыз. Жауапты тиісті стильге келтіріңіз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Қазақстанның су ресурстары. Ә.Нұрпейісов «Қан мен тер» романы (үзінді).
Шығармадағы оқиға болған жер – Арал теңізінің жағалауы. Аралдың шығармадағы және
қазіргі жағдайы туралы не ойлайсыз? Эссе жазыңыз. Жазба жұмысында етістіктің бұйрық
рай қызметін және шартты рай жұрнақтарын орынды қолданыңыз.
2. Достық пен татулық - таптырмас бақыт
Арада аз күн өтсе де сыйлас, сырлас бола біліп, жазғы демалысты бірге өткізген досыңыз
есіңізге түсті. Жылы лебіздеріңізді білдіре отырып, «Дос және достық мақсаты»
тақырыбында мәтін жазыңыз. Жазба жұмысында етістіктің бұйрық рай қызметін және
шартты рай жұрнақтарын орынды қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша монолог дайындаңыз (8-10
сөйлем). Монолог барысында сөз ішінде және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және
тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріңіз.
Ұсынылатын тақырыптар:
Салыстырып, талдаңыз.
Досыңа әзілді асырып айтсаң Дос пен досты есеп бұзады Нағыз дос уақыт өте келе
да, басынып айтпа. не өсек бұзады. айқындалады.
Кәсібін таңдауда қателескен адам жетістікке жете ала ма? Пікір білдіріңіз.
Қазақстан аймақтарындағы тұщы су көздерінің мәселесі қалай шешілуде?
Жаңа мамандық меңгергіңіз келсе... ХХІ ғасырдан кейін пайда болатын жаңа
мамандықтар туралы не ойлайсыз?
[10]
18 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 Достық адамдардың сенімінен басталады. 1 5
2 С 1
3 Шынайы достық 1
4 Шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы балл
1 В 1 5
2 Рай қазір қарт әжесімен бірге өмір сүреді 1
3 Мұзды құралмен теседі 1
4 Еламанның өмірі, себебі ол теңізде емес, өмірде жалғыз 1
екенін ойлайды
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл) Тілі (5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс
5 жақсы суреттелген, қарапайым және және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры
күрделі идеяларды тиімді ашады. мол, стильдік қолданысы өте дұрыс.
Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және мазмұнын
ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді Грамматикалық формаларды көбіне
4 қолданған жауап, қарапайым және кейбір сәйкесінше жақсы қолданады.
күрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті,
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді стильдік қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат
көрінеді. беруге кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар
3 бірақ барлық жағдайда негізді емес, мен күнделікті лексикалық минимумды
қарапайым идеяларды ашқанымен, қолданады, сөздік қоры жеткілікті,
суреттеуі аз. стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
19 ЖОБА
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры
2 кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. мен стильдік қолданысы жеткіліксіз.
Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері Орфография мен негізгі грамматикалық
дамымаған. формалар қате қолданылған, мағынасы
кейде түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
1 Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі
сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. сөздік қорды қолданады, көп
Эссенің құрылымы мен аргументтерді құрылымдары аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
0 Жауап жоқ Жауап жоқ
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында
3 түсіндіреді. қателіктер кетіреді.
Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы келтірмейді.
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
2 Өз көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ келтіреді.
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
1 негізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
0 Идеясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
20 ЖОБА
3-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
3-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым - 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)
Балл саны - 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент -
тыңдалым, екінші компонент - оқылым, үшінші компонент - жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент - айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*ТапҚамтылатын мақсаттар *Тапсырмаларға сипаттама *Тапсырма *Орындау Балл
сырлар түрлері уақыты,
ма мин
1 8.1.4.1 - орта көлемді Тапсырма жеке орындалады. Қысқа 2 1
прозалық, драмалық және Оқушылар тақырыпқа қатысты жауапты
2 2 1
поэзиялық 140-170 сөзден тұратын қажет ететін
3
4 шығармалардан үзінді тыңдалым мәтінін 2 рет сұрақтар
5 тыңдау, тақырыбы мен тыңдайды. Кө
п 2 1
идеясын талдау Мәтінді тыңдау барысында
таңдауы бар
2 1
мазмұнды түсінуге бағытталған
8.1.6.1 – тыңдалым
сұрақтар
бірінші тапсырмада үш дұрыс
материалдарының
жауапты анықтайды. 2 1
мазмұны негізінде
Толық
Екінші тапсырмада шын,
деректерді келтіре
жауапты
жалған ақпаратты анықтайды.
отырып, дәлелді жауап
қажет ететін
шінші тапсырмада бос
беру Ү
сұрақтар
ндарға тиісті сөздерді
оры
жазады.
Төртінші тапсырмада мәтіннің
тақырыбы мен идеясын
анықтайды.
Мұғалім оқушының мәтін
мазмұнын түсінгенін
бағалайды.
6 8.3.4.1- мәтіндердің Тапсырма жеке орындалады. Қысқа 2 1
түрлерін, тілдік Оқушылар тақырыпқа қатысты жауапты
7
ерекшеліктерін 200-230 сөзден тұратын әңгіме қажет ететін
салыстырып, талдау оқиды. сұ
рақтар
жасау Бі
рінші тапсырмада мәтін
Көп 2 1
бойынша 1-ден 4-ке дейінгі
8.3.5.1- қосымша ақпарат
таңдауы бар
сөйлемдерді А-дан G-ге дейінгі
көздерінен алынған
сұрақтар 2 1
сөйлем соңымен
мәліметтерді қолдана
байланыстырып, тиісті нұсқаны
отырып, мәтінге өзгеріс
21 ЖОБА
енгізу, ерекшеліктерді қояды. 2 1
бақылау Екінші тапсырмада төрт
жауабы бар бір жабық сұраққа
жауап береді. Үшінші
тапсырмада мәтіннен берілген
сөздердің синонимін табады.
Төртінші тапсырмада блум
сұрақтарына жауап береді.
Мұғалім оқушының мәтін
мазмұнын түсінгенін, сөздік
қорын орынды пайдалана
8
алуын, өмірдегі жағдаяттарға
9
өз көзқарасын білдіре алуын
олық 2 1
бағалайды. Т
жауапты
10
қажет ететін
сұрақтар
11 8.4.2.1 - эссе құрылымы Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша 20 10
мен дамуын сақтап, Оқушылар берілген екі толық
тақырыпқа байланысты тапсырманың бірін таңдап, жауапты
берілген мәселенің жазба жұмысын орындайды. қажет ететін
оңтайлы шешілу Мұғалім оқушының жазба сұрақтар
жолдарын ұсыну жұмысында стильді сақтауын,
күшейткіш, себеп-салдар
8.4.5.1 - тақырып
үстеулерін, қосымшаларды
бойынша сөздердің
дұрыс жалғауын, сөйлем
маңызды бөліктерін
ішіндегі, соңындағы тыныс
дұрыс жазу (жеке сөздер,
белгілерді орынды қолдануын
бірге, бөлек және дефис
бағалайды.
арқылы жазылатын
сөздер); сөйлем ішінде
қойылатын
тыныс белгілерді орынды
қолдану
8.5.1.5 демеулік
шылаулардың
(сұраулық, күшейткіш)
қызметін білу, ауызша
және жазба жұмыстарда
орынды қолдану
12 8.2.5.1 - пікірталасқа Тапсырма жұпта орындалады. Ауызша Айтылым 10
қатысушылар берілген Екі оқушыға бөлімдерге толық сабақтан
тақырып бойынша өз қатысты ортақ тақырып жауапты тыс
пікірлерін сенімді беріледі (тақырып жазылған қажет ететін тексеріледі,
дәлелдеу және қойылған қағаздар теріс қаратылады). сұрақтар әр білім
сұрақтарға еркін жауап Жұптағы оқушылар берілген алушыға 2
беру тақырып бойынша диалогке минут
түседі (әр оқушы диалогте 8-10 беріледі.
8.2.2.1 - түрлі жанрдағы
сөйлем айту керек).
көркем мәтіндерге сүйене
отырып, көңіл күйді
Мұғалім оқушының берілген
білдіруде ұлттық сөз
тақырыпты түсініп, соған
әдебі мен сөйлеу этикеті
қатысты жұбына сұрақтар
формаларын қолдана білу қ
оюын, сұрақтарға лайық жауап
беруін бағалайды. Екі
8.5.1.5. - демеулік
оқушының балы бір-біріне
шылаулардың қызметін
тәуелді емес.
білу, ауызша және жазба
жұмыстарда орынды
қолдану
22 ЖОБА
Барлығы 40 минут 30
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
Қызым – жағадағы құндызым, ұлым – аспандағы жұлдызым ...
Қазақ ауылында бала тәрбиесіне бүкіл ауылдың үлкендері, әсіресе қарттары
араласқан. Ата-бабамыз ұлды өздеріндей еңбексүйгіш, жауынгер, әнші, күйші, аңшы, құсбегі
– бесаспап азамат етіп, тәрбиелеуді мақсат еткен. Жігіттің бойына өнер мен еңбекті, ізгі
адамгершілік қасиеттерді қатар сіңірген. Ер баланы бес жасынан бастап, ат жалын тартып,
азамат болғанға дейін мал бағу мен аң аулауға, отын шабуға, қора салуға, ағаштан, теріден,
темірден түрлі тұрмысқа қажетті бұйымдар жасауға, яғни қолөнер шеберлігіне баулыған.
Әсіресе әкелері мен аталары ұлдарға мал жаюдан бастап, шаруаның алуан тәсілдерін үйретіп
баққан.
Қонақ күту, үлкенге иіліп сәлем беру, ән айтқызу, домбыра тартып, күй шерткізу,
өлең-жыр жаттату, жаңылтпаш, жұмбақ үйрету немесе теңге алу, жамбы ату, аударыспақ,
сайыс, көкпар, күрес сияқты ұлт ойындарын үйрету тәрбиенің басты шарты болып
есептелген.
Қай ата-ананы алсақ та, қызының ертең барған жерінде «балдай батып, судай сіңіп»
кетуін, жақсы жар, әдепті келін, аяулы ана болуын армандайды. Қасиетті ана қызының
тәрбиелі жан болып өсуі үшін жасынан-ақ қарияның алдынан аттатпай өсіреді. Халқымыз
«келіннің – аяғынан, қойшының таяғынан» дегенде, жаңа отаудың береке-құтын, ағайын-
туыс, ауыл арасындағы беделін, болашақ ұрпағына дұрыс тәлім-тәрбие беруін келіннің
жақсы-жаман қасиеттерімен өлшеген.
1. 3 дұрыс жауапты анықтаңыз, қоршаңыз.
Ер баланы бес жасынан бастап ... баулыған.
A) отын шабуға
В) аң аулауға
С) ат жалын тартуға
D) мал бағуға
E) кеш жатуға
F) киіз басуға
[1]
2. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін анықтаңыз.
Тұжырымды сөйлемдер Ш/Ж
Қазақ халқы жігіттің бойына адамгершілік қасиеттерді сіңірген.
Халқымыз «келіннің – таяғынан, қойшының аяғынан» - дейді.
[1]
3. Мәтінді мұқият тыңдап отырып, бос орындарға тиісті сөздерді жазыңыз.
Ұлттық ойын атаулары
_____________________________________________________________________________ [1]
4. Сұрақтарға жауапты 5 сөзден артық жазбаңыз.
Мәтіннің идеясы
_____________________________________________________________________________ [1]
23 ЖОБА
5. Сұрақтарға мысалдармен жауап беріңіз.
Қазақ халқы ұл баланы қалай тәрбиелеген? Қыз баланы қалай өсірген?
[1]
Оқылым
1-мәтін
Қыс қатты. Қар қалың. Қасқырды қар көтереді. Атты көтере алмайды.
Мұның бәрі екі қасқыр жайындағы Қараадыр елінің аңыз-әңгімесі еді. Жиын болып
көпшілік бас қосса, көп әңгімелері екі қасқыр жайында болатын. Көксерек семіргенде, ірілеп
өскенде — осындай даңқ, атақ ішінде семіріп, өсіп келе жатыр еді. Осы күйлердің бәрімен
қатар, Көксерек оңашада елсізде қатты ойыншы болатын. Түс кезінде, я таңертең бір малды
тасада аунатып жеп алып, елсіздегі қашандау жатақтарына қайтады. Сондайда ақ қасқыр
жүрістен талып келіп тынығып жатса, Көксерек айналасында қар боратады. Жүгіріп
екпіндеп кеп тістеп өтеді. Басынан асып аунап түседі, кейде ақ қасқыр ырылдап тісін
сақылдатып, құлағын жымитып, ашумен тап береді. Ондайда Көксерек те қатты қорылдап
гүр-гүр етеді. Кейде секіріп кеп ақ қасқырдың желкесінен қапсыра тістеп алып, қысып
тұрып-тұрып барып қоя береді. Екеуі осыдан әрі ұзасып барып таласпайды. Артынан
Көксерек қайта ойнайды.
2-мәтін
Мұхтар Әуезовтің «Көксерек» әңгімесінде ауыл баласы Құрмаштың қасқырдың
күшігін асырап алуы жайында. Қаламгер туындысында табиғаттағы тағылық заңы, адам мен
жан-жануар арасындағы шекараны шебер суреттейді. Көксеректі күшік кезінен
қамқорлықпен құшағына алып, мәпелеп өсірген Құрмаш сүйкімді бөлтірігін кімнен де
болсын қорғаштағанымен, ауыл ақсақалдары қасқырдың бөлтірігінен секемденіп, тағылық
заңның өзгермейтінін бала Құрмашқа түсіндіруге тырысады. Әйткенмен, өсе келе далаға
қашып, бірнеше күн қатарынан бой көрсетпеуге дағдылана бастаған Көксерек арада біраз
уақыт өткен соң бір топ қасқырды бастап, өзге ауылдармен қатар Құрмаш ауылының
қойларына да шабуыл жасай бастайды. Мұның арты Көксеректің қой бағып жүрген
Құрмашқа шауып, қамқор болған иесін өлтіруіне ұласады. Адамзат пен жануар әлемінің
заңы басқа және ол тоғыспайды да. Тоғысқан жағдайда, артының жақсылыққа апармасын
әңгімеден ұғынғандаймыз.
1. Қай тақырып екі мәтінге де ортақ?
А) Тазыны асырап алу
В) Қараадыр қасқыры
С) Ауылдың аңыз-әңгімесі
Д) Қасқырлардың қырылуы
[1]
2. Екі мәтіннен мына сөздердің синонимін табыңыз.
а. тойынып - ___________________________________________________________________
б. жабайы - __________________________________________________________________ [1]
24 ЖОБА
3-4. Мәтіндерді салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығын анықтаңыз, кестені
толтырыңыз.
1-мәтін 2-мәтін
Түрі, жанры
Стилі
Тілі
[2]
5. Сұраққа жауап беріңіз. Егер сіз автор болсаңыз, әңгіме мазмұнына қандай өзгеріс енгізер
едіңіз?
_____________________________________________________________________________ [1]
Жазылым
Бұл бөлімде 2 сұрақтың біреуіне жауап жазыңыз. Жауапты тиісті стильге келтіріңіз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Табиғатқа, жануарларға, құстарға адам қолынан қастандықтар көптеп жасалуда деген пікір
айтылады. Бұған кім кінәлі? Осы көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін
айқындап, эссе жазыңыз. Жазба жұмысында күшейткіш, себеп-салдар үстеулерін тиімді
пайдаланып, сөздерді орфографиялық нормаға сай жазып, қосымшаларды дұрыс жалғауға
мән беріңіз, сөйлем ішінде, соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды қолданыңыз.
2. Халқымыз бала тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген. Бала – өте нәзік те сезімтал адам. Баланы
қалайша тәуелсіз, бірегей, мақсатты етіп тәрбиелеуге болады? Өз позицияңызды ұстанып,
аргументтер келтіре отырып, эссе жазыңыз. Жазба жұмысында күшейткіш, себеп-салдар
үстеулерін тиімді пайдаланып, сөздерді орфографиялық нормаға сай жазып, қосымшаларды
дұрыс жалғауға мән беріңіз, сөйлем ішінде, соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды
қолданыңыз.
[10]
25 ЖОБА
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша жұбыңызбен диалог
құрастырыңыз (8-10 сөйлем). [10]
Ұсынылатын тақырыптар:
Өзіңіз білетін тарихи тұлғалардың тағылымы жайында сөз қозғаңыз.
Өзге ұлт өкілдері Наурызда қандай ас әзірлейді? Ұлттық тағамдардың мәні, құрамы,
ерекшеліктері жайында айтып беріңіз. Б.Ж.Бопайұлы «Қазақы наурызнама» кітабынан
мысалдар келтіріңіз.
Төмендегі мақалдарды талқылаңыз. «Қызым – жағадағы құндызым, ұлым – аспандағы
жұлдызым» тақырыбымен байланыстырыңыз.
Балапанды торғайлар,
Өрт болмасын тілейді.
Балаларға аналар,
Дерт қонбасын тілейді.
Атадан жақсы ұл туса,
Елінің қамын жейді.
Атадан жаман ұл туса,
Елінің малын жейді.
Қазақстан биоалуантүрлілікті сақтау ассоциациясы (ҚБСА) Қазақстан құстар қорғау
одағымен бірге 2017 жылдың құсын таңдады. Бұл - үкі. Үкіні сипаттаңыз. Таңдау себебін
түсіндіріңіз.
26 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 А, С, Д 1 5
2 Қазақ халқы жігіттің бойына адамгершілік қасиеттерді 1
сіңірген.
3 теңге алу, жамбы ату, аударыспақ, сайыс, көкпар, күрес 1
(оқушы 2-3 ойын атауын жазса жеткілікті)
4 Оқушы жауабы бағаланады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 В 1 5
2 Семіріп 1
3 Тағы 1
4 Оқушы жауабы бағаланады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы Тілі (5 балл)
(5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және
5 жақсы суреттелген, қарапайым және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол,
күрделі идеяларды тиімді ашады. стильдік қолданысы өте дұрыс.
Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және
мазмұнын ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен Грамматикалық формаларды көбіне
4 сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым сәйкесінше жақсы қолданады.
және кейбір күрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге
көрінеді. кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар мен
3 бірақ барлық жағдайда негізді емес, күнделікті лексикалық минимумды қолданады,
қарапайым идеяларды ашқанымен, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы
27 ЖОБА
суреттеуі аз. көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
бірақ көптеген қателіктер мен қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен
2 сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым стильдік қолданысы жеткіліксіз.
идеяларды ашады. Орфография мен негізгі грамматикалық
Эссенің құрылымы шектеулі, формалар қате қолданылған, мағынасы кейде
аргументтері дамымаған. түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
1 Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік
сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. қорды қолданады, көп құрылымдары
Эссенің құрылымы мен аргументтерді аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
0 Жауап жоқ Жауап жоқ
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз
көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа
Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз
көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер
3 түсіндіреді. кетіреді.
Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Ж
алпы қателіктер түсінуге кедергі
келтірмейді.
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
2 Өз
көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
1 негізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
0 Идеясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.
28 ЖОБА
4-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Тыңдалым - 10 минут
Оқылым – 10 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)
Балл саны - 30
Тапсырмалар түрлері
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент -
тыңдалым, екінші компонент - оқылым, үшінші компонент - жазылым және тілдік бағдар,
төртінші компонент - айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*ТапсҚамтылатын *Тапсырмаларға сипаттама *Тапсырма *Орындау Балл
ырма мақсаттар лар түрлері уақыты,
мин
1 8.1.2.1 - Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
тыңдалған Оқушылар тақырыпқа қатысты қажет ететін
2 2 1
3 мәтіннің негізгі 140-170 сөзден тұратын сұрақтар
мазмұнын түсіну, тыңдалым мәтінін 2 рет
45 детальді тыңдайды.
ақпараттарды
Мәтінді тыңдау барысында
Көп таңдауы 2 1
анықтау о
қушы бірінші тапсырмада
сұрақтар 2 1
тест, екінші тапсырмада бар
8.1.6.1 - тыңдалым
сәйкестендіру, үшінші
материалдарының
Толық жауапты 2 1
тапсырмада ақпараттарды
мазмұны негізінде
қажет ететін
ретімен орналастыру, төртінші
деректерді келтіре
сұрақтар
тапсырмада бос орынға қажетті
отырып, дәлелді
зді қою, бесінші тапсырмада
жауап беру сө
раққа жауап беру сұрақтарын
сұ
орындайды. Мұғалім
оқушының мәтін мазмұнын
түсінгенін бағалайды.
6 8.3.1.1- перифраз Тапсырма жеке орындалады. Қысқа жауапты 2 1
түрінде берілген Оқушылар тақырыпқа қатысты қажет ететін
сұрақ арқылы 180-200 сөзден тұратын мәтінді сұрақтар
қажетті ақпаратты оқиды.
анықтау Бі
рінші тапсырмада дұрыс
жауапты анықтайды.
8.3.6.1 тақырып
Екінші тапсырмада сөздердің
бойынша
мағынасын анықтап жазады.
бірнеше мәтінде
Үшінші тапсырмада бір
көтерілген
шумақты қара сөзбен қайта
мәселелерді
жазады. Төртінші тапсырмада
салыстыра
ақындардың сөз қолданысын
29 ЖОБА
7 отбағалайды.
ырып, баға
ңғы тапсырмада сұраққа
беру Со
жауап береді.
Мұғалім оқушының мәтін
8 Көп таңдауы 2 1
мазмұнын түсінгенін, сөздік
9 бар сұрақтар
қорын орынды пайдалана
олық жауапты 2 1
10 алуын, өмірдегі жағдаяттарға Т
ажет ететін
2 1
өз көзқарасын білдіре алуын қ
рақтар 2 1
бағалайды. сұ
11 8.4.1.1 - Тапсырма жеке орындалады. Жазбаша толық 20 10
мәтіндердің Оқушылар берілген екі жауапты қажет
жанрлық және тапсырманың бірін таңдап, ететін сұрақтар
стильдік жазба жұмысын орындайды.
ерекшелігін Мұғалім оқушының жазба
сақтап, шағын жұмысында стильді сақтауын,
мақала, пікір, қосымшаларды дұрыс
интервью жазу жалғауын, сөйлем соңындағы
тыныс белгілерді, салалас
8.5.2.1 – жазба
құрмалас сөйлемдерді орынды
жұмыстарында
қолдануын бағалайды.
себеп-салдар,
талғаулы, кезектес
салалас құрмалас
сөйлемдерді
құрастыру
12 8.2.1.1 - тұрақты Тапсырма жеке орындалады. Ауызша толық Айтылым 10
тіркестер мен Оқушыға бөлімдерге қатысты жауапты қажет сабақтан
көркемдегіш тақырып беріледі ететін сұрақтар тыс
құралдарды тексеріледі.
Монолог 8-10 сөйлемнен тұруы
қолданып, ауызша
керек.
мәтіндер құрау Мұ
ғалім оқушының берілген
тақырыпты түсініп, тақырыпқа,
8.2.6.1 - кесте,
сұрақтарға лайық жауап беруі,
диаграмма,
сыни ойлауы, сөздік қор,
нұсқаулық
грамматикалық құрылымдарды
шартты белгілер
ескеруі бағаланады.
мен сызбаларда
берілген
ақпаратты талдау,
баға беру
Барлығы 40 минут 30
30 ЖОБА
Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау
тапсырмалары
Тыңдалым
Мен еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарын жария еттім. Басты
мақсат - Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы.
Біздер, қазақстандықтар - бір халықпыз! Біз үшін ортақ тағдыр - бұл біздің Мәңгілік
Ел, лайықты әрі ұлы Қазақстан! Мәңгілік Ел - жалпы қазақстандық ортақ шаңырағымыздың
ұлттық идеясы. Бабаларымыздың арманы. Егеменді дамудың 22 жылында барша
қазақстандықтарды біріктіретін, ел болашағының іргетасын қалаған басты құндылықтар
жасалды. Олар көктен түскен жоқ. Бұл құндылықтар - уақыт сынынан өткен Қазақстандық
жол тәжірибесі.
Бірінші - Қазақстанның тәуелсіздігі және Астанасы.
Екінші - бірлік, бейбітшілік пен келісім.
Үшінші - зайырлы қоғам.
Төртінші - экономикалық өсім.
Бесінші - жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы.
Алтыншы - тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы.
Жетінші - еліміздің ұлттық қауіпсіздігі және бүкіләлемдік, өңірлік мәселелерді
шешуге жаһандық тұрғыдан қатысу. Осы құндылықтар арқасында біз әрдайым жеңіске
жеттік, елімізді нығайттық, ұлы жетістіктерімізді еселедік. Жаңа Қазақстандық
Патриотизмнің идеялық негізі осы мемлекет құраушы, жалпыұлттық құндылықтарда жатыр.
Біз өз халқымыздың игілігі жолында ұлы мақсаттарды алға қоямыз, сондықтан мен
барлығыңызды белсене қатысуға шақырамын! Әсіресе, стратегия жастарымызға арналады.
1. Ел болашағы кімді толғандырады?
А) жастарды
В) ұстаздарды
С) президентті
Д) қоғамды [1]
2. Берілген ақпараттарды мәтін мазмұнына сай сәйкестендіріңіз.
р/с Ақпараттар р/с Ақпараттар Сәйкестендіру
жауабы
А Мәңгілік ел 1 Стратегия мақсатына жетуге шақырады.
В Президент 2 Басты құндылықтар жасалды.
С 22 жылда 3 ортақ шаңырағымыздың ұлттық идеясы.
[1]
3. Мәтіндегі ақпараттарды ретімен орналастырыңыз.
Мәтіндегі ақпараттар Реті
Еліміздің ұлттық қауіпсіздігі
Зайырлы қоғам
Бірлік, бейбітшілік пен келісім
Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы
Экономикалық өсім
Қазақстанның тәуелсіздігі және Астанасы
Тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы
[1]
31 ЖОБА
4. Бос орындарға тыңдалған мәтін мағынасына қарай қажетті сөздермен толықтырыңыз.
Осы құндылықтар арқасында біз әрдайым жеңіске жеттік, _______________________ , ұлы
жетістіктерімізді еселедік.
5. Берілген сұрақтарға тыңдалым мәтіні бойынша жауап беріңіз.
«Қазақстан жолы - 2050» стратегиясының басты мақсаты қандай?
____________________________________________________________________________[1]
Оқылым
Қатаған ақын: Сүйінбай ақын:
Ау, Сүйінбай, Сүйінбай, Қашырма төрем, қаныңды,
Тоқтат енді сөзіңді. Кіргізейін жаныңды.
Ояйын ба көзіңді! Қатағаннан жеңілсем,
Ақынмын деп ойлайсың, Талап алғын малымды.
Мен тұрғанда өзіңді. Іздегенім осы еді,
Көптігімді-ау айтайын, Іздегенім табылды.
Байлығымды-ау айтайын, Қатаған сөзден жаңылып,
Менің атым Қатаған, Өзіне-өзі қағынды.
Қоңыр Бөрік асында, Мақтанып жүрсің, Қатаған,
Бес жүз жылқы матағам! Бес-алты біткен танаға.
Кенесары төреңнің, Кенесары, Наурызбай,
Басын кесіп алғанмын. Қырғызды келіп бес шауып,
Наурызбайдай бегіңді, Келтірген ауызын тобаға.
Итіме сүйреп салғанмын. Манаптарын кергілеп,
Заты жаман Сүйінбай, Апарып тыққан молаға.
Қане кегіңді алғаның? Бұл Құдайдың қазасы,
Кек алам деп жүргенде, Қазаға қарсы бола ма?
Ішіңде кетер арманың. Байлығың сенің белгілі,
Көптігімді айтайын, Жаздай егін айдайсың,
Қазақтың шауып жылқысын, Жалғыз бұзау байлайсың.
Алдына салып айдаған! Түлкілікті қоймайсың,
Байлық десең, бізде бар, Сүйінбай сынды ақынды,
Батырлық десең, бізде бар! Жеңемін деп ойлайсың.
Құлақ сап, тыңда, Сүйінбай! Аз қонаққа ақ сұрап,
Сүйінбай ақын байқадым, Көп қонаққа ет сұрап,
Қағылып қалды сайтаның. Қазақ жақын қонғанда,
Кезегіңді алып сөйлеші, Келуші едің мал сұрап.
Сыртыңнан байқап қарайын?! Топ бастаған бұлбұлмын,
Сөз бастаған жүйрікпін,
Судан шыққан сүйрікпін,
Бәйгеден озған дүлділмін.
Шығарма Қатаған үніңді,
Есіңе сақта бүгінгі,
Қанатың сынған күніңді.
32 ЖОБА
1. Кенесары мен Наурызбайдың ерлігі қалай сипатталады?
А. әскер бастаған жүйріктер
В. манаптарды бағындырған батырлар
С. топ бастаған дүлдүлдер
Д. бәйгеден озып шыққан батырлар [1]
2. Төмендегі сөздердің мағынасын түсіндіріп жазыңыз.
а. Бөрік - ______________________________________________________________________
б. Манаптар - _______________________________________________________________ [1]
3. Төменде берілген шумақты, өз сөзіңізбен (қара сөзбен) қайта жазыңыз.
Аз қонаққа ақ сұрап,
Көп қонаққа ет сұрап,
Қазақ жақын қонғанда,
Келуші едің мал сұрап.
___________________________________________________________________________ [1]
4. Айтыскер ақындардың тапқырлығына баға беріңіз.
Бағалаңыз
Қатаған
Сүйінбай
[1]
5. Қазіргі айтыскер ақындарға өз пікіріңізді білдіріп, жауап жазыңыз.
_____________________________________________________________________________ [1]
Жазылым
Берілген сұрақтардың біреуіне жауап беріңіз. Жауапты тиісті стильге келтіріп жазыңыз.
Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Таңдаған шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.
1 2
1. Қазақстан - Байқоңыр - Ғарыш
Сіз жақында ҚР Халық қаһарманы Т. Мұсабаевпен кездестіңіз. Сізбен болған
сұхбатта ғарышкер сіздің, жас жеткіншектердің көкейіндегі сауалдарына жауап берді.
Жалпы, нақты, альтернативті, жабық сұрақ түрлерін көрсете отырып, сұхбатты жазыңыз.
Жазылымда орфографиялық, пунктуациялық норманы, салалас құрмалас сөйлемдерді
орынды қолданыңыз.
Нұсқаулық:
Кіріспе жазу: журналистің алдына қойған мақсаты;
Сұхбатты жөнге келтіру, таза қағазға барлық сұрақтар мен жауаптарды жазу;
Редакциялау: сұрақтар мен жауаптардың барлығы қаншалықты қызықты, маңызды
екендігін қарап шығу, мәтінді тексеру.
2. «Мәңгілік елдің нұрлы жолы!»
33 ЖОБА
Елбасының кітабы Қазақстанның қазіргі жарқын сәттерін баяндайды. Кітап Президенттің ел
жастарына арнаған үндеуі түрінде ойластырылған. «Мәңгілік ел» идеясы бізді ұлы
мақсаттарға жетелейді. Мақсатқа жетудің жолында ойыңызды дамыта отырып, «Мәңгілік ел
– менің елім» тақырыбында мақала жазыңыз. Жазылымда орфографиялық, пунктуациялық
норманы орынды қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша монолог дайындаңыз (8-10 сөйлем).
Тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданыңыз. Төмендегі ақпаратты
пайдаланыңыз.
Ұсынылатын тақырыптар:
1.Бір саланы таңдап, әрі қарай дамытудың жолдарын ұсыныңыз.
2.Айтыс өнері туралы не білеміз? Түрлері, ерекшелігі жайында айтып беріңіз.
3. Қазіргі уақыттағы қандай айтыскерлерді білесіз?
4.Тәуелсіз Қазақстанның ғарыш қызметіндегі жетістіктері және «Байқоңыр» ғарыш айлағы
жайында не ойлайсыз?
[10]
34 ЖОБА
Балл қою кестесі
Тыңдалым
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 C 1 5
2 3-А, 2-С, 1-В 1
3 1-7, 2-3, 3-2, 4-5, 5-4, 6-1, 7-6 1
4 Елімізді нығайттық 1
5 Басты мақсат - Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің 1
қатарына қосылуы.
Оқылым
Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.
Сұрақ Жауап Балл Жалпы
балл
1 В 1 5
2 Бөрік - жасы үлкен ақсақалдар киетін бас киімнің түрі. 1
Манап - қырғыздардың руларының ақсүйектерi
3 Қонақ келгенде айран-сүт, етті қазақтан сұрап келуші едің. 1
4 Оқушы жауабы бағаланады 1
5 Оқушы жауабы бағаланады 1
Жазылым
Балл Мазмұны мен дұрыс жазылуы Тілі (5 балл)
(5 балл)
Өте жақсы Өте жақсы
Жауап толық, нақты негізделген және өте Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және
5 жақсы суреттелген, қарапайым және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол,
күрделі идеяларды тиімді ашады. стильдік қолданысы өте дұрыс.
Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
деңгейде, негізгі және қорытынды
бөлімдері нақты жазылған, келтірілген
аргументтері байланысқан және
мазмұнын ашады.
Жақсы Жақсы
Көптеген түрлі мысалдар мен Грамматикалық формаларды көбіне
4 сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым сәйкесінше жақсы қолданады.
және кейбір күрделі идеяларды ашады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға
Жалпы эссенің идеясында логикалық тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік
дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолданысы дұрыс.
қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге
көрінеді. кедергі келтірмейді.
Қанағаттанарлық Қанағаттанарлық
Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, Қарапайым грамматикалық формалар мен
35 ЖОБА
3 бірақ барлық жағдайда негізді емес, күнделікті лексикалық минимумды қолданады,
қарапайым идеяларды ашқанымен, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы
суреттеуі аз. көп жағдайда дұрыс.
Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат
аргументтері логикалық жағынан беруге кедергі келтірмейді.
дамытылмаған.
Төмен Төмен
Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді
бірақ көптеген қателіктер мен қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен
2 сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым стильдік қолданысы жеткіліксіз.
идеяларды ашады. Орфография мен негізгі грамматикалық
Эссенің құрылымы шектеулі, формалар қате қолданылған, мағынасы кейде
аргументтері дамымаған. түсініксіз.
Өте төмен Өте төмен
1 Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік
сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. қорды қолданады, көп құрылымдары
Эссенің құрылымы мен аргументтерді аяқталмаған және қате.
қолдануы төмен деңгейде, идеялары Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге
жүйесіз. қиындық келтіреді.
0 Жауап жоқ Жауап жоқ
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы (5 балл) Сөз қолданысы (5 балл)
Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ
өте жақсы түсіндіреді және ашады. немесе кішігірім қателіктер кетіреді.
5 Өз
көзқарасын жүйелі және нақты
дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа
Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі
дұрыс талдау жасайды және бағалайды. келтірмейді.
Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында
нақты тауып ашады және түсіндіреді. кездейсоқ қателіктер кетіреді.
4 Өз
көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен
келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
алғанда талдайды және бағалайды
Қарапайым идеяларды ашады және Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер
3 түсіндіреді. кетіреді.
Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Ж
алпы қателіктер түсінуге кедергі
келтірмейді.
Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы
қанағатсыз.
Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі Қарапайым сөз қолданысында анық
ойды ашуы шектеулі. қателіктер кетіреді.
2 Өз
көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе
дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
талдауға және бағалауға тырысады, бірақ
көбіне сәтсіз.
Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе Жиі қате кетіреді.
1 негізгі ойлар ашылмаған. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
Тек негізгі ақпаратты береді.
Көбіне ақпарат қажетсіз.
0 Идеясын, ойын жеткізе алмайды. Сөз қолданысы сәйкес емес.