- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
«Қазақстан тарихы» пәнінен
тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы
8-сынып
Мазмұны
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты ................................................................................. 4
3. «Қазақстан тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып .................................................... 4
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу . 6
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ............................................................................................ 6
7. Модерация және балл қою ........................................................................................................... 6
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы .................................................. 7
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 13
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 18
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 24
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақстан тарихы»
пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
3. «Қазақстан тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып
Білу:
- отан тарихында маңызды рөл атқарған тарихи қайраткерлерді;
- тарихи даму барысында қалыптасқан мәдениеттің маңызды жетістіктерін;
- тарих ғылымының ұғымдарын;
- тарихи деректердің түрлерін.
Түсіну:
- тарихтың барлық кезеңдері бойы отан тарихының дамуының тұтастығы мен үздіксіздігін
сипаттайтын негізгі оқиғалардың, құбылыстар мен процестердің мәнін;
- Қазақстанның қоғамдық-саяси, экономикалық және әлеуметтік-мәдени дамуының сипатты
белгілерін;
- Қазақстан тарихындағы көрнекті тұлғалардың рөлі мен орнын.
Қолдану:
- тарихи ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен мәселелерді шешу үшін;
- тарихи картадағы өзгерістерді, түрлі нысандардың орналасуын анықтау кезінде;
- тарихи тұлғаларды, оқиғаларды, құбылыстарды, процестерді салыстыру кезінде;
- тарихи негізіне сүйене отырып, заманауи өмірдің құбылыстарына қатынасы бойынша өз
ұстанымын анықтау кезінде;
- тарихи материалдармен жұмыс кезінде.
Талдау:
- себеп-салдарлық байланыстарын анықтау мақсатында тарихи оқиғаларды, құбылыстарды,
процестерді;
- жалпы сипатты белгілері мен ерекшеліктерін анықтай отырып, елдердің тарихи дамуын;
- тарихи тұлғалар қызметінің нәтижесі мен уәждерін;
- Қазақстанның даму үрдістерін, қоғамдық, экономикалық, саяси және мәдени процестерін;
- проблемалық сұрақтарға жауап беру үшін түрлі тарихи дереккөздерді;
- бір тарихи оқиғаларға, құбылыстар мен процестерге түрлі көзқарастарды;
-түрлі таңбалы жүйеде (мәтін, карта, кесте, схема, дыбыс-бейне қатары) ұсынылған
ақпараттарды.
Жинақтау:
- жалпы заңдылықтарды анықтай отырып, тарихи құбылыстардың, процестердің сипатты
белгілерін жіктеу, жүйелеу, жалпылау және саралау үшін түрлі дереккөздердегі
ақпараттарды;
- қоғамда болып жатқан қазіргі заманғы саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени
процестерге бағдарлану үшін тарихи мәліметтерді.
4
ЖОБА
Бағалау:
- тарихи оқиғаларды, процестерді, құбылыстарды, тұлғаларды отандық тарихқа ықпалы
тұрғысынан бағалайды, оларды әртүрлі түсіндіруді; әртүрлі тарихи дереккөздердің
анықтығын;
- заманауи өркениеттің перспективасын, оның дамуындағы қиындықтар мен
проблемаларды.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау Сипаттама Тапсырмалар
дағдыларының түрлері
деңгейі
Білу және түсіну XVIII ғасырдың басындағы Қазақстанның: КТБ - Көп
сыртқы және ішкі саяси жағдайын; Қазақ-таңдауы бар
жоңғар соғыстарын; XVIII ғасырдың І тапсырмалар
жартысындағы Қазақ хандығын; XVIII ҚЖ
- Қысқа
ғасырдың басына дейінгі қазақ-орыс
жауапты қажет
қатынастарын;
ететін
XVIII ғасырдағы Қазақстан
тапсырмалар
мәдениетін; XVІII ғасыр ақын-жыраулардың
шығармашылығын; отарлау және ұлт-азаттық
күресті; Ресей империясының отаршылдық
саясатының: мақсаттары мен әдістерін; XIX
ғасырдың -жартысындағы Қазақстандағы
патшалық реформаларын; XIХ ғасыр – ХХ
ғасырдың басындағы Қазақстанның
мәдениетін; XIX ғасырдағы Қазақстандағы
ағарту ісі мен ғылымның дамуын
Қолдану жоңғар шапқыншылығы кезіндегі ҚЖ - Қысқа
демографиялық өзгерістерді және миграциялық жауапты қажет
процестерді сипаттау; патша үкіметі ететін
реформалары нәтижесіндегі әкімшілік-тапсырмалар
аумақтық өзгерістерді сипаттау; Ресей ТЖ - Толық
империясының отарлық саясатының себеп-ж
ауапты қажет
салдарын анықтау; Қазақ зиялыларының
ететін
қалыптасуының маңыздылығын жіктеу; XIXғ.
тапсырмалар
ІІ жартысындағы білім беру мен ағарту ісінің
даму ерекшеліктерін сипаттау; Шәкәрім
Құдайбердіұлы, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы,
Қ.Халид еңбектерін тарихи дерек ретіндегі
маңызын айқындау
Жоғары деңгей Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын ҚЖ - Қысқа
дағдылары талдау; ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының жауапты қажет
рөліне баға беру; ететін
халықтың отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық
тапсырмалар
ТЖ - Толық
күресінің себеп-салдарын талдау; қазақ
ауапты қажет
хандығының ішкі саяси жағдайын талдау; ж
ететін
Ыбырай Алтынсариннің ағарту саласына
қосқан үлесін бағалау тапсырмалар
5
ЖОБА
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 33% 33% 34%
II 25% 25% 50%
III 25% 50% 25%
IV 25% 50% 25%
Барлығы 27% 39% 34%
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген
білімалушыларға көмек беруге негізделген кез-келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп
айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білімалушылардан жұмыстарын тоқтатып,
қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
6
ЖОБА
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда бірнеше жауаптардың ішінен бір дұрыс жауапты таңдап
алады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар және қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды
қамтитын 10 тапсырмадан тұрады.
7
ЖОБА
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу мақсаты Ойлау ТапсырмТапсырТапсырма Орындөлім
а саны* ма №* түрі* ауғ
дағдыларының а бойынш
деңгейі берілеа
тін жалпы
уақытбалл
*
Қазақ-жоңғар 7.4.1.1 Жоңғар шапқыншылы Қолдану 1 1 ҚЖ 8 4 12
соғыстары ғының қазақ халқының
ш
аруашылығына
тигізген зардаптарын анықтау
7.1.1.1 Ж
оңғар шапқыншылығы Білу және түсіну 1 2 ҚЖ 5 3
кезіндегі демографиялық
өзгерістерді және миграциялық
5 3-7 КТБ 7 5
процестерді түсіндіру
XVIII 7.3.1.2 Қазақ хандығының ішкі Жоғары деңгей 3 8-10 ТЖ 20 13 13
ғасырдағы саяси жағдайын талдау дағдылары
Қазақ
хандығы
Барлығы 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
8
«Қазақстан тарихы» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың
тапсырмалары
1. Қазақ халқының шаруашылығына жоңғар шапқыншылығының тигізген зардаптарын
жазыңыз.
Мал шаруашылығына Егін шаруашылығына Сауда жолдарына
Қорытынды:
[4]
2. Берілген деректердің «ақиқат» немесе «жалған» екендігін анықтаңыз.
№ Деректер ақиқат жалған
A «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» жылдарында
қазақтар қырғыннан аман қалу үшін елдің батыс
аймақтарына қарай жылжып, Жайық бойына дейін жетті
B Ш. Құдайбердіұлының дерегінде 1723-1727 жылдары
қазақ халқының 3/2-сі қырғынға ұшырады
C Орта жүз руларының көпшілігі Сырдария өзенінен өтіп,
Самарқан қаласының төңірегіне жылжыды
[3]
3. Жұт дегеніміз:
А) сауда-саттықтың тоқырауы
В) жаппай ашаршылықтың орын алуы
С) егіннің шықпай қалуы
D) ауа-райының шаруашылыққа қолайсыздығы
E) суықтан малдың қырылуы
[1]
4. Жоңғар шапқыншылығының алғашқы соққысына ұшыраған аймақтарды анықтаңыз.
А) Сыр бойындағы қалалар
В) Еділ мен Жайық арасы
С) Жетісу және Ертіс аймағы
D) Алтай және Сарыарқа аймағы
E ) Қазақстанның солтүстік-шығысы
[1]
5. Қазақ халқының басына түскен қайғы-қасіретті сипаттайтын әнді көрсетіңіз.
А) «Дала зары»
В) «Елім-ай»
С) «Ел айырылған»
D) «Опасыз жалған»
E ) «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым»
[1]
6. Шәкәрім Құдайбердіұлының мәліметі бойынша халықтың тағы бір бөлігі:
А) Иранға ауып кетті
В) құлдыққа сатылды
С) Қытайға ауып кетті
D) жұттан зардап шекті
E) Хиуа аймағына өтіп кетті
[1]
9 ЖОБА
7. Қазақ халқының негізгі шаруашылығына «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл
сұлама»жылдарының тигізген зардабын көрсетіңіз.
А) тау-кен өндірістерінде кен өндіру тоқтады
В) гүлденген қалалардың қиратылуы сауданы тоқтатты
С) суармалы егіншілік аудандарында шаруашылық күйреді
D) сыртқы елдерге баратын сауда жолдары жұмысын тоқтатты
Е) халық шұрайлы мал жайылымдарынан айрылып, мал басы кеміді
[1]
8. ХVIII ғасырдың ортасындағы саяси жағдайды талдаңыз.
Әбілхайырдың Ресей бодандығын қабылдауының себептері:
а)
b)
Кіші жүздің Ресей бодандығын қабылдауының салдары:
а)
b)
Осы тарихи оқиғаға қатысты сіздің көзқарасыңыз қандай?
[5]
9. Әбілқайыр ханның шешіміне қарсы тұрған, Кіші жүз ақсүйектерінің себептерін
түсіндіріңіз. Төмендегі мәтінді және өз біліміңізді қолданыңыз.
«Тевкелевтiң Ордаға келуi, қулығы күштi Әбiлқайырдың билiкке құштар ойларын
түгелдей ашып бердi. Қырғыздар (қазақтар) өздерiнiң табиғи бостандығын жоғалтып
алатыны жөнiнде ойланған кезде ашу-ызаға булықты, орталарына келген орыстарды көрiп,
кенеттен қатты толқыды. Тевкелевтi тiптi сол жерде-ақ құрбандыққа шалып жiбере жаздады.
Оны ханның өзi қорғап қалды. Бiрақ ол өзгелердiң ашу-ызаға толы толқуын баса алмады.
Оның өзiнiң қол астындағы небiр ержүрек жандардың кейбiреулерi ханның өзiне қол салып,
бұлардың ешқайсысының келiсiмiнсiз шетелдiк мемлекетпен неге келiсiм жасасқаны, оған
бас иiп, бағынуға өз атынан ғана емес, бүкiл орданың атынан уәде еткенi туралы есеп берудi
талап еттi. Әбiлқайырдың өзiнiң елшiлерiн Ресейге жөнелтерде азғана қырғыз-қайсақ
жиналысын келiсiм беруге мәжбүр еткенiн естiгеннен кейiн мұндай қарсылықтың болмай
қоймайтынын күтпеу тiптi де мүмкiн емес едi. Сол бiр қулыққа толы батылдық оның өз
өмiрiне де қауiп төндiрген болатын...»
Левшин А.И. Қырғыз-қазақ, немесе қырғыз-қайсақ ордалары мен далаларының
сипаттамасы. Алматы, 1996, 181-бет.
1-себеп:
2-себеп:
3-себеп:
[3]
10 ЖОБА
10. Абылай ханның ішкі саясатының маңыздылығына талдау жасаңыз.
Маңыздылық критерийлері:
Таң қалдырған саясаты
Есте қаларлық саясаты
Ішкі саясатының бүгінгі күндегі маңызы
Өзгеріске әкелген саясаты
Ішкі саясатын айқындайтын маңызды ісі
[5]
11 ЖОБА
Балл қою кестесі
ТапсыҚосымшаақ
ауап Балл
рма № Жпарат
Мал басы азайды; Оқушының
тек жоңғар шапқыншылығы емес, 1723 ж жұт мал басының азаюына берілген
1
бөлімдерге
алып келді. Халықтың үдере көшуіне байланысты жайылым
кес
жерлерден айрылды. сәй
жауаптары
Егін шаруашылығы тоқтады. Егіс алқаптары, суару арықтары
жабылданады
арамсыз болды. 1
1 қ
І
шкі сауда да, сыртқы сауда да тоқтады. Бұл сауда жолдары
саудагерлер үшін қауіпті аймаққа айналды. 1
Қорытынды:
Жоңғар шапқыншылығы Қазақ хандығының экономикалық дамуын
тежеді, халықты кедейлікке әкелді, басқа елдермен қарым-1
қатынастар үзілді, халықтың болашаққа сенімін азайтты т.с.с
а. ақиқат 1
2 b. ақиқат 1
c. жалған 1
1
3 Е
1
4 С
1
5 В
1
6 В
1
7 Е
1- себеп: Ресей империясынан әскери қолдау табу 1 Білім
алушының
2 - себеп: Ресеймен шекаралас болғандықтан, сауда байланыстарын
басқа да
дамыту арқылы экономикалық ахуалын жақсарту 1
дұрыс
1 - салдары: Кіші жүз жерлерінің тартып алына бастауы 1
ауаптары
8 ж
дары: әскери бекіністердің салынуы 1
2 - салқабылданады
Тарихи оқиғаға көзқарасы: Ресей империясының отарлау үдерісінің
бастамасы болды. Қазақ халқының кейінгі дамуына әсері зор болып,
1
қоғамдық өмірдің барлық салаларында Ресей империясы өз ізін
қалдырды
1-себеп. Әбілқайырдың Кіші жүз ақсүйектерінің бір бөлігімен ғана Білім
ақылдасып, шешімді жеке қабылдауы 1 алушының
а да
2-себеп. Кіші жүзге еркіндігінен айрылу қаупінің төнуі 1
9 басқ
дұрыс
3-себеп. Ресей тарапынан қойылған шарттардың кейбір бөлімдерінің
жауаптары
Кіші жүз халқына тиімсіздігі (жасақ төлеу, башқұрт, қалмақ 1
тқабылданады
ұтқындарын босату, әскери бекіністер салу т.б)
Абылай ханның қиын-қыстау кезеңде ақын-жырау, әншi-күйшiлер Білім
мен дiни қайраткерлерге, өнер мен мәдениетке қамқорлық жасауы 1 алушының
басқа да
Ол бiр орталықтан басқарылатын мемлекет құрды. 1771 жылы ол
дұрыс
Түркiстан қаласында қазақтың бүкiл үш жүзiнiң ханы болып 1
жауаптары
жарияланды
Оқабылданады
л қазақтардың егiншiлiкпен, шөп шабумен және балық аулаумен
10 ай
налысуына қолдау көрсеттi. Қазақ даласындағы керуен саудасын 1
дамытуға күш салды
Сот билiгiн күшейте түстi. Өз қызметiнде белгiлi қазақ билерiнiң,
сондай-ақ атақты қазақ батырларының беделiне арқа сүйедi 1
Абылайдың iшкi саяси қызметi бiр орталықтан басқарылатын,
тәуелсiз мемлекет құруға бағытталды. Ол рубасылар мен 1
сұлтандардың үстемдiгiне тыйым салды.
Жалпы балл 25
12 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы
бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде
жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 7
тапсырмадан тұрады.
13 ЖОБА
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу Ойлау ТапсыТапсырТапсырмОрындауғөлім
ма №* а түрі* а бе
мақсаты дағдыларының рма рілетін бойынша
ны* уақыт* ж
деңгейі саалпы балл
XVIII 7.2.1.1 Салт-дәстүрлер мен Қолдану 1 1 ҚЖ 6 6 6
ғасырдағы әдет-ғұрыптардың
Қазақстанның құндылықтары мен
мәдениеті маңыздылығын анықтау
Отарлау және 7.3.1.4 Патша үкіметі Білу және түсіну 1 2 ҚЖ 10 6 19
ұлт-азаттық реформалары
күрес нәтижесіндегі әкімшілік-3 3-5 ҚЖ
9 5
а
умақтық өзгерістерді
түсіндіру
7.3.1.6 Ұлт-азаттық Жоғары деңгей 1 6 ТЖ 6 2
көтеріліс басшыларының дағдылары
рөліне баға беру
7.3.1.5 Халықтың Жоғары деңгей 1 7 ТЖ 9 6
отаршылдыққа қарсы ұлт-дағдылары
азаттық күресінің себеп-
салдарын анықтау
Барлығы 7 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
14 ЖОБА
«Қазақстан тарихы» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау
тапсырмалары
1. Салт-дәстүр ұғымдарына сипаттама беріңіз.
Салт-дәстүр атауы Сипаттамасы
Қонақасы
Асар
Әдептілік пен сыпайылық дәстүрлері
Ерулік
Құйрық-бауыр асату
Бата беру
[6]
2. Жарғы ережелеріне сәйкес әкімшілік буындарды жіктеп жазыңыз.
1822 жылғы "Сібір қырғыздарының 1824 жылғы "Орынбор қырғыздары
жарғысы" жөніндегі жарғысы"
[6]
3. 1822 ж реформаға қатысты емес ұғымды табыңыз.
Хан, аға сұлтан, болыс, старшын, округ
Жауап ______________, себебі______________________________________________________
[1]
4. 1824 ж реформаға қатысты емес ұғымды табыңыз.
Дистанция, бөлік, Эссен, старшын, ата-аймақ
Жауап_____________, себебі_______________________________________________________
[1]
5. Округтік приказдардың міндеттерін кестеге толтырыңыз.
Саяси салада Экономикалық Әлеуметтік
[3]
6. Төмендегі дереккөздерге сүйеніп, Кенесары Қасымұлының қызметіне баға беріңіз.
Қазақ ханы ретіндегі қызметі________________________________________________ [1]
Көтеріліс жетекшісі ретіндегі қызметі _________________________________________ [1]
А дереккөзі
«Ол барлық жағынан ерекше адам болды. Өзінің қолдаушылардан әлдеқайда жоғары тұрған ол
жеке бас даулары мен рулық қатынастардың шиеленісуін әрқашан әділ шешіп беріп отырды.
...Кенесары шын мәнінде бүкіл қазақ ұлтының батыры болған басқа ешкімді де айта алмаймыз»
Коншин Н.
15 ЖОБА
В дереккөзі
«... Кенесары бүкiл ауыл-аймағымен Iле өзенiн бойлап, Қытайдың iшкi жағына қарай беттедi.
Үйгентас деген жерге жеткенде сұлтан Құдаймендi Саржановты, би Шоқмар Бақтыбаевты және
Сойдақожаны тоғыз тұлпар сыйлықпен Қытай үкiметiне жiберiп, оның жерiнде көшiп-қонып
жүруге рұқсат сұрады. Кенесарының жiберген елшiлерi бiр айдан кейiн екi Қытай шенеунiгiмен
және бiр тiлмашпен бiрге қайтып келдi. Олар Қытай жағының Кенесарыны қамқорлығына ала
алмайтынын айтты. Қытай үкiметi ақ патшаның алдында сөзiмен де, iсiмен де кiнәлi болғысы
келмейтiнiн мәлiмдедi... Мұны естiгеннен кейiн Кенесары Iле өзенiн бойлап кейiн қарай
көштi...»
Ресей Федерациясының Омбы облыстық мемлекеттiк мұрағаты. 1846 жылғы 30 қазандағы
құжат.
7. Патша үкіметінің отарлық саясатына қарсы болған көтерілістердің ортақ себептері мен
салдарын жазыңыз.
Ортақ себептері Ортақ салдары
1. 1.
2. 2.
3. 3.
[6]
16 ЖОБА
Балл қою кестесі
ТапсҚосымша
ырма Жауап Балл ақпарат
№
Салт-дәстүр сипаттамасы Б
ілім
Қонақасы Үйге келген қонаққа немесе жолаушылап келе
алушының
жатып, жатар орынға тоқтаған кісіге берілетін ас-басқ
да
су а
дұрыс
Асар Ауыл тұрғындары мен ағайындардың ақы алмай,
жауаптары
бірлесе жұмылып біреудің белгілі бір жұмысын
абылданады
бітіруге көмектесуі қ
Әдептілік пен Жасы үлкен кісілерді дәрежесі атақ-шеніне
сыпайылық қарамай төрге шығару, жасы үлкенге кішінің
әстүрлері бірінші сәлем беруі, ат үстінде болса, аттан түсіп
1 д
андасу, үлкеннің алдын кесіп өтпеу, атын
ам
атамау 6
Ерулік Басқа жақтан көшіп келген туған-туысқан немесе
жаңа көршіні арнайы дастарқан жайып, ықылас
танытып қонаққа шақыру
Құйрық-бауыр Құда болған екі жақтың үлкендері ендігі жерде
асату туыс болғандығын бекіту дәстүрі
Бата беру Жасы үлкен адам немесе жолы үлкен қонақтың
қолын жайып, Жаратушы Алладан бақытты өмiр,
материалдық байлық, әрбiр iсте табысты болуын
тiлеу
руг- болыс- ауыл 3
2 ок
дистанция- бөлік- ауыл 3
ан, себебі 1822 ж реформа бойынша хандық билік жойылды. 1 Білім
3 Х
алушының
а-аймақ, себебі дәстүрлі басқару жүйесіндегі әкімшілік
4 Ат1
басқа да дұрыс
аймақ.
жауаптары
аяси салада- Округтегі халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз
Сқабылданады
ету-көрші орналасқан башқұрт, татар, қалмақтардың 1
тарапынан шабуылды болдырмау,
кономикалық салада- егін шаруашылығын дамытуға
5 Э
қамқорлық жасау-қазақ халқын отырықшыландыру, егін 1
егетін шаруаларға көмектер беру
Әлеуметтік салада- халыққа білім беру ісін
ұйымдастыру,округ аумағында мектептер ашу 1
Кенесарының хан ретіндегі рөлі: үш жүздің басын қосып, Білім
хандық билікті қалпына келтірді. алушының
а да дұрыс
6 Кенесарының көтеріліс жетекшісі ретіндегі қызметі: үш жүзді 2 басқ
жауаптары
қамтыған отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық көтерілісті
абылданады
ұйымдастырды. қ
Ортақ себептері Ортақ салдары
1. Патша үкіметінің 1. Көтерілістер жеңіліске
тарлық саясатына ұшырады
7 о
арсылық
қ
6
Мал жайылымының 2. Отаршылдық саясат
2.
тарылуы жалғаса берді
3. Шұрайлы жерлердің 3. Адам шығыны көп
тартып алынуы болды
Жалпы балл 25
17 ЖОБА
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарға білім алушылар көп жауаптардың ішінен бір дұрыс
жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 9
тапсырмадан тұрады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/сұрақтардан тұрады
18 ЖОБА
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу мақсаты Ойлау ТапсТапсырТапсырма Орындауғөлім
ма № * түрі * а бе
дағдыларырма рілетін бойынша
ыт* ж
ының саны уақалпы балл
деңгейі *
Отарлау және ұлт-7.3.1.5 Халықтың Білу және 4 1-4 КТБ 8 4
азаттық күрес отаршылдыққа қарсы ұлт-түсіну
азаттық күресінің себеп-10
салдарын анықтау
7.3.1.2 Қазақ хандығының Жоғары 2 6-7 ТЖ 10 6
ішкі саяси жағдайын талдау деңгей
дағдылары
Қазақстан Ресей 7.3.1.3 Ресей империясының Қолдану 1 5 ТЖ 10 7 7
империясының отарлық саясатының себеп-
құрамында салдарын анықтау
Қазақстан Ресей 7.1.2.2 Қазақ зиялыларының Қолдану 2 8-9 ТЖ 12 8 8
империясының қалыптасуының
құрамында маңыздылығын түсіндіру
Барлығы 9 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
19 ЖОБА
«Қазақстан тарихы» пәнінен 3-тоқсанға арналған
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. ХІХ ғасырда Сыр өңіріндегі қазақтарға қысым көрсеткен мемлекеттерді көрсетіңіз.
А) Қоқан және Қытай
В) Ресей және Қытай
С) Қоқан және Бұхар хандығы
D) Қоқан және Хиуа хандықтары
Е) Ресей және Орта Азия хандықтары
[1]
2. Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған көтерілістің аймағын анықтаңыз.
А) Жетісуда
В) Жайық маңы
С) Сыр бойында
D) Нұра өзені бойында
Е) Маңғыстау аймағында
[1]
3. Ж. Нұрмұхамедұлының Хиуа хандығына қойған талаптарын көрсетіңіз.
А) Қазақ хандығының шекарасынан өтпеу
В) Хиуа әскерлерін Сыр бойынан алып кету
С) Қазақтардан тартып алынған жайылымдарды қайтару
D) Сыр бойындағы қазақтардың жайылым жерлеріне тиіспеу
Е) Сыр бойына бекіністер тұрғызбау, халықтан алым-салық алмау
[1]
4. Е. Көтібарұлының Ресей империясына қарсы көтеріліс барысындағы іс-қимылдарын
анықтаңыз.
А) Салық төлеуден бас тартуы
В) Ресей губернаторына шағым-хат жазуы
С) Ресейдің әскери бекіністеріне өрт қоюы
D) Ресей казактарының қару-жарақтарын тәркілеуі
Е) Ресейдің сауда керуендері мен жазалаушы отрядтарына соққы беруі
[1]
5. ХІХ ғасырдың ортасындағы отаршылдыққа қарсы көтерілістің себептері мен нәтижесін
сипаттаңыз.
Көтерілістер Себептері Нәтижесі Көтерілістердің
ортақ себебі
Ж. Нұрмұхамедұлы
көтерілісі
Ж. Тіленшіұлы
көтерілісі
Е. Көтібарұлы
көтерілісі
[7]
6. Қазақ хандығының отарға айналуына әсер еткен факторларға талдау жасаңыз.
Саяси фактор______________________________________________________________[1]
Әлеуметтік фактор__________________________________________________________[1]
20 ЖОБА
7. Қазақстанның Ресей империясының отарына айналуына байланысты пайда болған
ұғымдарға сипаттама беріңіз.
Ұғымдар сипаттама
казак
десятина
жарғы
бекініс
[4]
8. «Зар-заман» ақындарының өз жырларында көтерген мәселелерін анықтаңыз.
Зар заман ақындары Шығармасынан үзінді ХІХ ғасырдың
зиялылары-ақындар
көтерген саяси
мәселелер
Дулат Бабатайұлы «Аягөз қайда барасың?»
Айтуға ауыз келе ме?
Аягөз кімнің жері еді?
Жер сауырын жайлауды
Ел сауыры дер еді
Жер кімдікі дегенде
Аға сұлтан, қазылар
Не деп жауап береді?
Шортанбай Қанайұлы «Мына заман қай заман?»
Арқадан дәурен кеткен соң,
Қуғындап орыс жеткен соң,
Тіпті амал жоқ, қазақтар,
Енді сенің торыңа.
Орыс – бүркіт, біз – түлкі,
Аламын деп талпынды.
Орыстан қорлық көрген соң,
Отырып билер алқынды.....
Бұхарға жетер күн болса,
Тыншытар ма едің ұйқыңды?
Мұрат Мөңкеұлы «Үш қиян»
Еділді тартып алғаны —
Етекке қолды салғаны.
Жайықты тартып алғаны –
Жағаға қолды салғаны.
Ойылды тартып алғаны –
Ойдағысы болғаны.
Қоныстың бар ма қалғаны?!
[3]
9. Қазақ зиялыларының қалыптасуының маңыздылығын жазыңыз.
1
2
3
4
5
[5]
21 ЖОБА
Балл қою кестесі
ТапсырҚосымша
ауап Балл
ма № Жақпарат
1 Е 1
2 С 1
3 Е 1
4 Е 1
КөтерілСебептері Нәтижесі Көтерілістер
істер дің ортақ
ілім
себебі Б
алушылар
Ж. Орта Азия Жанқожа батыр Ресей
ың басқа
НұрмұххандықтарАқмешiтке дейiн империясы д
да дұрыс
ының және Орта
амедұлжорық жасады,
шабуылдаАзия
ы қоқандықтардың
жауаптар
ры әскхандықтарын
көтеріліери жасағын
ың ы
сі талқандады,
абылдана
ысымына қ
Қосқорған бекiнiс- қ
ы
қарсы д
қамалын басып алды.
Жергiлiктi қазақтар
Қоқан езгiсiнен азат
тiлдi.
5 е
Елек өзенi Көтерiлiс кезінде
7
Ж.
ТіленшібойындағЖоламан 195
ұлы ы сарбазынан айрылды,
көтеріліжерлердi 125 -і тұтқынға түсті,
сі қайтарып көтеріліске қатысқан
алу ауылдарға өрт қойды.
Е. Жем, Ресеймен жиырма
КөтібарЫрғыз жыл бойы
бойына
ұлы жанқиярлықпен күрес
жақындағ
көтеріліжүргiзген Есет батыр
орыс
сі ан1858 жылы өз еркiмен
әскерлерін
Ресей империясының
е
бейбiт келiсiм жасасу
наразылығ
жөнiндегi шартын
ы қабылдады.
1.Саяси фактор: Қазақ хандары мен сұлтандарының
илігінің әлсіздігі, сепаратизм 1
6 б
2. Әлеуметтік фактор: әлеуметтік руаралық
тартыстар, жайылым жерлерге талас-тартыстар 1
1. Казак-Ресейге әскери қызмет көрсететін әскери-
сословиелік топ 1
есятина-1,09 га жер өлшемі 1
7 2.Д
арғы-басқару ережесі, заң 1
3.Ж
4. Бекініс- тұрақты әскері, қару-жарағы бар, қажетті
азық-түлікпен қамтамасыз етілген, әскери-1
стратегиялық тұрғыдан маңызды тұрақ.
Дулат Бабатайұлы-жер мәселесі, қазақ жерлерінің
тартып алынуы 1
ортанбай Қанайұлы-аға сұлтандар билігін
8 Ш1
мысқылдау, орыс отаршылдығын әшкерелеу
Мұрат Мөңкеұлы -Қазақстанның батысындағы Ресей
империясы тартып алған аймақтар жайлы жазған. 1
22 ЖОБА
1.Халықтың мұң-зарын тыңдап, халық жағдайын
жақсартуға үлес қосты.
2. Отаршылдыққа қарсы пікір білдірді.
9 3. Халықтың рухын көтерді. 5
4. Шығармаларында халықтың жағдайын жазды.
5. Жоғарыдағыларға халықтың жағдайы туралы
ақпарат жеткізді.
Жалпы балл 25 балл
23 ЖОБА
1 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты: 40 минут
Балл саны: 25
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарға білім алушылар көп жауаптардың ішінен бір дұрыс
жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде
жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 5
тапсырмадан тұрады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/сұрақтардан тұрады
24 ЖОБА
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу мақсаты Ойлау Тапсырма Тапсырма ТапсырмОрындауғөлім
саны* №* а түрі * а бе
дағдыларырілетін бойынша
ыт * ж
ның уақалпы
деңгейі балл
XIХ-XX 7.2.2.3 Ұлттық музыкалық Білу және 1 1 ҚЖ 8 6
ғасырдың аспаптардың қолдану түсіну
басындағы ерекшеліктерін сипаттау
Қазақстанның
мәдениеті 7.2.3.2 X
Xғ. ІІ Қолдану 1 2-3 ҚЖ 12 6
I
артысындағы білім беру мен
ж
арту ісінің даму
ағ
екшеліктерін түсіндіру
ер
әкәрім Қолдану 1 4 ҚЖ 8 6
7.2.3.4 Ш
ұдайбердіұлы, Мәшһүр
Қ25
Жүсіп Көпейұлы, Қ.Халид
еңбектерін тарихи дерек
ретіндегі маңызын айқындау
7.2.3.3 Ыбырай Жоғары 1 5 ТЖ 12 7
Алтынсариннің ағарту деңгей
саласына қосқан үлесін дағдылары
бағалау
Барлығы 5 - - 40 25 25
Еcкерту: *өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
25 ЖОБА
«Қазақстан тарихы» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Ұлттық музыкалық аспаптардың атауын жазып, сипаттаңыз.
Ұлттық музыкалық аспаптар атауы сипаттамасы
[6]
2. Білім беру жүйелерінің түрлерін сипаттаңыз.
Мұсылмандық дәстүрлі діни мектептер
Орыс-қазақ мектептері
Жәдидтік мектептері
[3]
3. Кестені толтырыңыз.
Білім беру орындары Орналасқан жері
Қазақстанда ашылған әскери-кадет корпустары
Қазақ қыздарын оқытатын мектеп-интернат
Мұғалімдер дайындайтын оқу орындары
[3]
26 ЖОБА
4. Зиялылардың тарихи еңбектерінің маңыздылығына сипаттама беріңіз.
Шәкәрім Құдайбердіұлының тарихи еңбегін атаңыз
[1]
Осы еңбегінің тарихи маңыздылығын көрсетіңіз
[1]
Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының отаршыл саясатқа қатысты жазған еңбегін атаңыз
[1]
Осы еңбегінің тарихи маңыздылығын көрсетіңіз
[1]
Құрбанғали Халидтің «Тауарих хамса» еңбегінде баяндалған тарихи оқиғаны атаңыз
[1]
Осы еңбегінің маңыздылығын көрсетіңіз
[1]
5. «Ы. Алтынсариннің педагогика саласындағы жаңашылдығы» тақырыбына эссе жазыңыз.
Кілт сөздер: жаңашыл-педагог, қыздар мектебі, ұстаздар дайындайтын мектеп, Қазақ
хрестоматиясы, балалар әдебиетінің атасы, «Ы. Алтынсарин» төсбелгісі.
Эссе критерийі:
Жаңашыл-педагог сөзінің мағынасын ашып жазу [1]
Қыздар мектебі туралы жазу [1]
Ұстаздар дайындайтын мектеп туралы жазу [1]
Қазақ хрестоматиясы туралы жазу [1]
Балалар әдебиетінің атасы екендігін дәлелдеу [1]
«Ы. Алтынсарин» төсбелгісі туралы жазу [1]
Қорытынды ой жазу [1]
27 ЖОБА
Балл қою кестесі
Қосым
ТапсырЖауап Балл ша
ма № ақпарат
қобыз
1
домбыра 1
жетіген 1
домбыра жаңғақ ағашынан жасалатын, шертпелі екі шекті Білім
аспап. Қазақ халқының күй, ән өнерінде қолданылатын 1 алушын
ң басқа
егізгі музыкалық аспап ы
1 н
а дұрыс
қобыз екі шекті ысқышы бар аспап. Қобызбен көп
д
жауапта
жағдайда халықтың қиын-қыстау тағдырын сипаттайтын 1
ры
мұңлы-зарлы әндері мен күйлері орындалады
қабылда
жетіген қазақ халқының көп ішекті шертпелі аспабы.
Жнады
алпы тұрқы ұзынша, жәшік тектес етіп жасалады.
1
Бетіне жұқатақтайдан қақпақ жабылып, үн беретін
ойықтары салынады.
Мұсылмандық-дәстүрлі мектептер-мұсылманша
молдалар дәріс беретін, медресе түріндегі оқу орындары 1
Орыс-қазақ мектептер-зайырлы пәндер (жағрапия, тарих,
2 м
атематика т.б) оқытылатын білім мекемесі 1
Жәдидтік мектептер- исламның негіздерімен қатар
ғылыми пәндер де оқытылатын жаңа әдістемелік білім 1
беру
Қазақстанда ашылған әскери-кадет корпустары:
Орынборда, Омбыда 1
азақ қыздарын оқытатын мектеп-интернат : Ырғызда 1
3 Қ
Мұғалімдер дайындайтын оқу орындары: Ташкентте,
Омбыда 1
Шәкәрім Құдайбердіұлының тарихи еңбегі: «Түрік, Білім
қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» 1 алушын
ың басқа
Қазақ халқының шежіресі жинақталған маңызды еңбек
да дұрыс
болып табылады 1
жауапта
Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының Ресейдің отаршыл
4 р
ы
саясатына наразылық түрінде жазылған шығармасы: 1
қ
абылда
Қанды жексенбі»
н
«ады
ың тарихи деректерге мол еңбек болып саналады 1
т
Құрбанғали Халидтің «Тауарих хамса» («Бес тарих»)
еңбегінде: Алтын Орданың тарихы 1
Құрбанғали Халидтің тарихи еңбегінің
маңыздылығы:тарихи-этнографиялық мәліметтер мол 1
28 ЖОБА
Ы. Алтынсарин орыс-қазақ мектептерiнiң оқушыларына
арнап екi оқу құралын: «Қырғыз (қазақ) хрестоматиясы»
мен «Қырғыздарға (қазақтарға) орыс тiлiн үйретуге
алғашқы басшылық» жазып шықты.ХІХ ғасырда
Қазақстанның ағарту саласында қазақ балаларын орыс
тілін үйретудің жаңа әдістемелік жүйесін
қалыптастырған жаңашыл-педагог. Ы. Алтынсариннің
ағарту саласындағы еңбектері: 1864 жылы қазақ
балаларына арналған интернаты бар мектеп салтанатты
түрде ашылды. 1879 жылы Ы. Алтынсарин Торғай
облысы мектептерiнiң инспекторы болып тағайындалды.
Ырғыз, Николаев, Торғай және Елек уездерiнде екi
ыныптық орыс- қазақ училищелерiн ашты. Қазақ
5 с7
қыздарының білім алуына мүмкіндік берген қыздар
мектебін ашқан. ХІХ ғ қазақ қоғамында мұғалімдерді
даярлау ісін ұйымдастырып, ұстаздар дайындайтын
мектеп ашқан. Ы. Алтынсарин балаларға тәлім-тәрбие
беретін шағын әңгімелер мен өлеңдерді өзі жазып
отырған.Сондықтан оны қазіргі зерттеушілер балалар
әдебиетінің атасы деп атайды. Бүгiнде қазақ мемлекеттiк
Бiлiм академиясы Ыбырай Алтынсариннiң есiмiмен
аталады. Елiмiздегi педагогтар қауымының ең таңдаулы
өкiлдерi жыл сайын Ы. Алтынсарин төсбелгiмен
марапатталады. Қазақ халқын ағартуға үлесін қосқан,
қазақ даласында зайырлы білім берудің негізін жасаған
жаңашыл, ұлтжанды педагог.
Жалпы балл 25
тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы
8-сынып
Мазмұны
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты ................................................................................. 4
3. «Қазақстан тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып .................................................... 4
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу . 6
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ............................................................................................ 6
7. Модерация және балл қою ........................................................................................................... 6
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы .................................................. 7
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 13
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 18
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 24
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақстан тарихы»
пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
3. «Қазақстан тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып
Білу:
- отан тарихында маңызды рөл атқарған тарихи қайраткерлерді;
- тарихи даму барысында қалыптасқан мәдениеттің маңызды жетістіктерін;
- тарих ғылымының ұғымдарын;
- тарихи деректердің түрлерін.
Түсіну:
- тарихтың барлық кезеңдері бойы отан тарихының дамуының тұтастығы мен үздіксіздігін
сипаттайтын негізгі оқиғалардың, құбылыстар мен процестердің мәнін;
- Қазақстанның қоғамдық-саяси, экономикалық және әлеуметтік-мәдени дамуының сипатты
белгілерін;
- Қазақстан тарихындағы көрнекті тұлғалардың рөлі мен орнын.
Қолдану:
- тарихи ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен мәселелерді шешу үшін;
- тарихи картадағы өзгерістерді, түрлі нысандардың орналасуын анықтау кезінде;
- тарихи тұлғаларды, оқиғаларды, құбылыстарды, процестерді салыстыру кезінде;
- тарихи негізіне сүйене отырып, заманауи өмірдің құбылыстарына қатынасы бойынша өз
ұстанымын анықтау кезінде;
- тарихи материалдармен жұмыс кезінде.
Талдау:
- себеп-салдарлық байланыстарын анықтау мақсатында тарихи оқиғаларды, құбылыстарды,
процестерді;
- жалпы сипатты белгілері мен ерекшеліктерін анықтай отырып, елдердің тарихи дамуын;
- тарихи тұлғалар қызметінің нәтижесі мен уәждерін;
- Қазақстанның даму үрдістерін, қоғамдық, экономикалық, саяси және мәдени процестерін;
- проблемалық сұрақтарға жауап беру үшін түрлі тарихи дереккөздерді;
- бір тарихи оқиғаларға, құбылыстар мен процестерге түрлі көзқарастарды;
-түрлі таңбалы жүйеде (мәтін, карта, кесте, схема, дыбыс-бейне қатары) ұсынылған
ақпараттарды.
Жинақтау:
- жалпы заңдылықтарды анықтай отырып, тарихи құбылыстардың, процестердің сипатты
белгілерін жіктеу, жүйелеу, жалпылау және саралау үшін түрлі дереккөздердегі
ақпараттарды;
- қоғамда болып жатқан қазіргі заманғы саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени
процестерге бағдарлану үшін тарихи мәліметтерді.
4
ЖОБА
Бағалау:
- тарихи оқиғаларды, процестерді, құбылыстарды, тұлғаларды отандық тарихқа ықпалы
тұрғысынан бағалайды, оларды әртүрлі түсіндіруді; әртүрлі тарихи дереккөздердің
анықтығын;
- заманауи өркениеттің перспективасын, оның дамуындағы қиындықтар мен
проблемаларды.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау Сипаттама Тапсырмалар
дағдыларының түрлері
деңгейі
Білу және түсіну XVIII ғасырдың басындағы Қазақстанның: КТБ - Көп
сыртқы және ішкі саяси жағдайын; Қазақ-таңдауы бар
жоңғар соғыстарын; XVIII ғасырдың І тапсырмалар
жартысындағы Қазақ хандығын; XVIII ҚЖ
- Қысқа
ғасырдың басына дейінгі қазақ-орыс
жауапты қажет
қатынастарын;
ететін
XVIII ғасырдағы Қазақстан
тапсырмалар
мәдениетін; XVІII ғасыр ақын-жыраулардың
шығармашылығын; отарлау және ұлт-азаттық
күресті; Ресей империясының отаршылдық
саясатының: мақсаттары мен әдістерін; XIX
ғасырдың -жартысындағы Қазақстандағы
патшалық реформаларын; XIХ ғасыр – ХХ
ғасырдың басындағы Қазақстанның
мәдениетін; XIX ғасырдағы Қазақстандағы
ағарту ісі мен ғылымның дамуын
Қолдану жоңғар шапқыншылығы кезіндегі ҚЖ - Қысқа
демографиялық өзгерістерді және миграциялық жауапты қажет
процестерді сипаттау; патша үкіметі ететін
реформалары нәтижесіндегі әкімшілік-тапсырмалар
аумақтық өзгерістерді сипаттау; Ресей ТЖ - Толық
империясының отарлық саясатының себеп-ж
ауапты қажет
салдарын анықтау; Қазақ зиялыларының
ететін
қалыптасуының маңыздылығын жіктеу; XIXғ.
тапсырмалар
ІІ жартысындағы білім беру мен ағарту ісінің
даму ерекшеліктерін сипаттау; Шәкәрім
Құдайбердіұлы, Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы,
Қ.Халид еңбектерін тарихи дерек ретіндегі
маңызын айқындау
Жоғары деңгей Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын ҚЖ - Қысқа
дағдылары талдау; ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының жауапты қажет
рөліне баға беру; ететін
халықтың отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық
тапсырмалар
ТЖ - Толық
күресінің себеп-салдарын талдау; қазақ
ауапты қажет
хандығының ішкі саяси жағдайын талдау; ж
ететін
Ыбырай Алтынсариннің ағарту саласына
қосқан үлесін бағалау тапсырмалар
5
ЖОБА
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 33% 33% 34%
II 25% 25% 50%
III 25% 50% 25%
IV 25% 50% 25%
Барлығы 27% 39% 34%
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген
білімалушыларға көмек беруге негізделген кез-келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп
айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білімалушылардан жұмыстарын тоқтатып,
қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
6
ЖОБА
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда бірнеше жауаптардың ішінен бір дұрыс жауапты таңдап
алады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар және қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды
қамтитын 10 тапсырмадан тұрады.
7
ЖОБА
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу мақсаты Ойлау ТапсырмТапсырТапсырма Орындөлім
а саны* ма №* түрі* ауғ
дағдыларының а бойынш
деңгейі берілеа
тін жалпы
уақытбалл
*
Қазақ-жоңғар 7.4.1.1 Жоңғар шапқыншылы Қолдану 1 1 ҚЖ 8 4 12
соғыстары ғының қазақ халқының
ш
аруашылығына
тигізген зардаптарын анықтау
7.1.1.1 Ж
оңғар шапқыншылығы Білу және түсіну 1 2 ҚЖ 5 3
кезіндегі демографиялық
өзгерістерді және миграциялық
5 3-7 КТБ 7 5
процестерді түсіндіру
XVIII 7.3.1.2 Қазақ хандығының ішкі Жоғары деңгей 3 8-10 ТЖ 20 13 13
ғасырдағы саяси жағдайын талдау дағдылары
Қазақ
хандығы
Барлығы 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
8
«Қазақстан тарихы» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың
тапсырмалары
1. Қазақ халқының шаруашылығына жоңғар шапқыншылығының тигізген зардаптарын
жазыңыз.
Мал шаруашылығына Егін шаруашылығына Сауда жолдарына
Қорытынды:
[4]
2. Берілген деректердің «ақиқат» немесе «жалған» екендігін анықтаңыз.
№ Деректер ақиқат жалған
A «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» жылдарында
қазақтар қырғыннан аман қалу үшін елдің батыс
аймақтарына қарай жылжып, Жайық бойына дейін жетті
B Ш. Құдайбердіұлының дерегінде 1723-1727 жылдары
қазақ халқының 3/2-сі қырғынға ұшырады
C Орта жүз руларының көпшілігі Сырдария өзенінен өтіп,
Самарқан қаласының төңірегіне жылжыды
[3]
3. Жұт дегеніміз:
А) сауда-саттықтың тоқырауы
В) жаппай ашаршылықтың орын алуы
С) егіннің шықпай қалуы
D) ауа-райының шаруашылыққа қолайсыздығы
E) суықтан малдың қырылуы
[1]
4. Жоңғар шапқыншылығының алғашқы соққысына ұшыраған аймақтарды анықтаңыз.
А) Сыр бойындағы қалалар
В) Еділ мен Жайық арасы
С) Жетісу және Ертіс аймағы
D) Алтай және Сарыарқа аймағы
E ) Қазақстанның солтүстік-шығысы
[1]
5. Қазақ халқының басына түскен қайғы-қасіретті сипаттайтын әнді көрсетіңіз.
А) «Дала зары»
В) «Елім-ай»
С) «Ел айырылған»
D) «Опасыз жалған»
E ) «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым»
[1]
6. Шәкәрім Құдайбердіұлының мәліметі бойынша халықтың тағы бір бөлігі:
А) Иранға ауып кетті
В) құлдыққа сатылды
С) Қытайға ауып кетті
D) жұттан зардап шекті
E) Хиуа аймағына өтіп кетті
[1]
9 ЖОБА
7. Қазақ халқының негізгі шаруашылығына «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл
сұлама»жылдарының тигізген зардабын көрсетіңіз.
А) тау-кен өндірістерінде кен өндіру тоқтады
В) гүлденген қалалардың қиратылуы сауданы тоқтатты
С) суармалы егіншілік аудандарында шаруашылық күйреді
D) сыртқы елдерге баратын сауда жолдары жұмысын тоқтатты
Е) халық шұрайлы мал жайылымдарынан айрылып, мал басы кеміді
[1]
8. ХVIII ғасырдың ортасындағы саяси жағдайды талдаңыз.
Әбілхайырдың Ресей бодандығын қабылдауының себептері:
а)
b)
Кіші жүздің Ресей бодандығын қабылдауының салдары:
а)
b)
Осы тарихи оқиғаға қатысты сіздің көзқарасыңыз қандай?
[5]
9. Әбілқайыр ханның шешіміне қарсы тұрған, Кіші жүз ақсүйектерінің себептерін
түсіндіріңіз. Төмендегі мәтінді және өз біліміңізді қолданыңыз.
«Тевкелевтiң Ордаға келуi, қулығы күштi Әбiлқайырдың билiкке құштар ойларын
түгелдей ашып бердi. Қырғыздар (қазақтар) өздерiнiң табиғи бостандығын жоғалтып
алатыны жөнiнде ойланған кезде ашу-ызаға булықты, орталарына келген орыстарды көрiп,
кенеттен қатты толқыды. Тевкелевтi тiптi сол жерде-ақ құрбандыққа шалып жiбере жаздады.
Оны ханның өзi қорғап қалды. Бiрақ ол өзгелердiң ашу-ызаға толы толқуын баса алмады.
Оның өзiнiң қол астындағы небiр ержүрек жандардың кейбiреулерi ханның өзiне қол салып,
бұлардың ешқайсысының келiсiмiнсiз шетелдiк мемлекетпен неге келiсiм жасасқаны, оған
бас иiп, бағынуға өз атынан ғана емес, бүкiл орданың атынан уәде еткенi туралы есеп берудi
талап еттi. Әбiлқайырдың өзiнiң елшiлерiн Ресейге жөнелтерде азғана қырғыз-қайсақ
жиналысын келiсiм беруге мәжбүр еткенiн естiгеннен кейiн мұндай қарсылықтың болмай
қоймайтынын күтпеу тiптi де мүмкiн емес едi. Сол бiр қулыққа толы батылдық оның өз
өмiрiне де қауiп төндiрген болатын...»
Левшин А.И. Қырғыз-қазақ, немесе қырғыз-қайсақ ордалары мен далаларының
сипаттамасы. Алматы, 1996, 181-бет.
1-себеп:
2-себеп:
3-себеп:
[3]
10 ЖОБА
10. Абылай ханның ішкі саясатының маңыздылығына талдау жасаңыз.
Маңыздылық критерийлері:
Таң қалдырған саясаты
Есте қаларлық саясаты
Ішкі саясатының бүгінгі күндегі маңызы
Өзгеріске әкелген саясаты
Ішкі саясатын айқындайтын маңызды ісі
[5]
11 ЖОБА
Балл қою кестесі
ТапсыҚосымшаақ
ауап Балл
рма № Жпарат
Мал басы азайды; Оқушының
тек жоңғар шапқыншылығы емес, 1723 ж жұт мал басының азаюына берілген
1
бөлімдерге
алып келді. Халықтың үдере көшуіне байланысты жайылым
кес
жерлерден айрылды. сәй
жауаптары
Егін шаруашылығы тоқтады. Егіс алқаптары, суару арықтары
жабылданады
арамсыз болды. 1
1 қ
І
шкі сауда да, сыртқы сауда да тоқтады. Бұл сауда жолдары
саудагерлер үшін қауіпті аймаққа айналды. 1
Қорытынды:
Жоңғар шапқыншылығы Қазақ хандығының экономикалық дамуын
тежеді, халықты кедейлікке әкелді, басқа елдермен қарым-1
қатынастар үзілді, халықтың болашаққа сенімін азайтты т.с.с
а. ақиқат 1
2 b. ақиқат 1
c. жалған 1
1
3 Е
1
4 С
1
5 В
1
6 В
1
7 Е
1- себеп: Ресей империясынан әскери қолдау табу 1 Білім
алушының
2 - себеп: Ресеймен шекаралас болғандықтан, сауда байланыстарын
басқа да
дамыту арқылы экономикалық ахуалын жақсарту 1
дұрыс
1 - салдары: Кіші жүз жерлерінің тартып алына бастауы 1
ауаптары
8 ж
дары: әскери бекіністердің салынуы 1
2 - салқабылданады
Тарихи оқиғаға көзқарасы: Ресей империясының отарлау үдерісінің
бастамасы болды. Қазақ халқының кейінгі дамуына әсері зор болып,
1
қоғамдық өмірдің барлық салаларында Ресей империясы өз ізін
қалдырды
1-себеп. Әбілқайырдың Кіші жүз ақсүйектерінің бір бөлігімен ғана Білім
ақылдасып, шешімді жеке қабылдауы 1 алушының
а да
2-себеп. Кіші жүзге еркіндігінен айрылу қаупінің төнуі 1
9 басқ
дұрыс
3-себеп. Ресей тарапынан қойылған шарттардың кейбір бөлімдерінің
жауаптары
Кіші жүз халқына тиімсіздігі (жасақ төлеу, башқұрт, қалмақ 1
тқабылданады
ұтқындарын босату, әскери бекіністер салу т.б)
Абылай ханның қиын-қыстау кезеңде ақын-жырау, әншi-күйшiлер Білім
мен дiни қайраткерлерге, өнер мен мәдениетке қамқорлық жасауы 1 алушының
басқа да
Ол бiр орталықтан басқарылатын мемлекет құрды. 1771 жылы ол
дұрыс
Түркiстан қаласында қазақтың бүкiл үш жүзiнiң ханы болып 1
жауаптары
жарияланды
Оқабылданады
л қазақтардың егiншiлiкпен, шөп шабумен және балық аулаумен
10 ай
налысуына қолдау көрсеттi. Қазақ даласындағы керуен саудасын 1
дамытуға күш салды
Сот билiгiн күшейте түстi. Өз қызметiнде белгiлi қазақ билерiнiң,
сондай-ақ атақты қазақ батырларының беделiне арқа сүйедi 1
Абылайдың iшкi саяси қызметi бiр орталықтан басқарылатын,
тәуелсiз мемлекет құруға бағытталды. Ол рубасылар мен 1
сұлтандардың үстемдiгiне тыйым салды.
Жалпы балл 25
12 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы
бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде
жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 7
тапсырмадан тұрады.
13 ЖОБА
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу Ойлау ТапсыТапсырТапсырмОрындауғөлім
ма №* а түрі* а бе
мақсаты дағдыларының рма рілетін бойынша
ны* уақыт* ж
деңгейі саалпы балл
XVIII 7.2.1.1 Салт-дәстүрлер мен Қолдану 1 1 ҚЖ 6 6 6
ғасырдағы әдет-ғұрыптардың
Қазақстанның құндылықтары мен
мәдениеті маңыздылығын анықтау
Отарлау және 7.3.1.4 Патша үкіметі Білу және түсіну 1 2 ҚЖ 10 6 19
ұлт-азаттық реформалары
күрес нәтижесіндегі әкімшілік-3 3-5 ҚЖ
9 5
а
умақтық өзгерістерді
түсіндіру
7.3.1.6 Ұлт-азаттық Жоғары деңгей 1 6 ТЖ 6 2
көтеріліс басшыларының дағдылары
рөліне баға беру
7.3.1.5 Халықтың Жоғары деңгей 1 7 ТЖ 9 6
отаршылдыққа қарсы ұлт-дағдылары
азаттық күресінің себеп-
салдарын анықтау
Барлығы 7 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
14 ЖОБА
«Қазақстан тарихы» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау
тапсырмалары
1. Салт-дәстүр ұғымдарына сипаттама беріңіз.
Салт-дәстүр атауы Сипаттамасы
Қонақасы
Асар
Әдептілік пен сыпайылық дәстүрлері
Ерулік
Құйрық-бауыр асату
Бата беру
[6]
2. Жарғы ережелеріне сәйкес әкімшілік буындарды жіктеп жазыңыз.
1822 жылғы "Сібір қырғыздарының 1824 жылғы "Орынбор қырғыздары
жарғысы" жөніндегі жарғысы"
[6]
3. 1822 ж реформаға қатысты емес ұғымды табыңыз.
Хан, аға сұлтан, болыс, старшын, округ
Жауап ______________, себебі______________________________________________________
[1]
4. 1824 ж реформаға қатысты емес ұғымды табыңыз.
Дистанция, бөлік, Эссен, старшын, ата-аймақ
Жауап_____________, себебі_______________________________________________________
[1]
5. Округтік приказдардың міндеттерін кестеге толтырыңыз.
Саяси салада Экономикалық Әлеуметтік
[3]
6. Төмендегі дереккөздерге сүйеніп, Кенесары Қасымұлының қызметіне баға беріңіз.
Қазақ ханы ретіндегі қызметі________________________________________________ [1]
Көтеріліс жетекшісі ретіндегі қызметі _________________________________________ [1]
А дереккөзі
«Ол барлық жағынан ерекше адам болды. Өзінің қолдаушылардан әлдеқайда жоғары тұрған ол
жеке бас даулары мен рулық қатынастардың шиеленісуін әрқашан әділ шешіп беріп отырды.
...Кенесары шын мәнінде бүкіл қазақ ұлтының батыры болған басқа ешкімді де айта алмаймыз»
Коншин Н.
15 ЖОБА
В дереккөзі
«... Кенесары бүкiл ауыл-аймағымен Iле өзенiн бойлап, Қытайдың iшкi жағына қарай беттедi.
Үйгентас деген жерге жеткенде сұлтан Құдаймендi Саржановты, би Шоқмар Бақтыбаевты және
Сойдақожаны тоғыз тұлпар сыйлықпен Қытай үкiметiне жiберiп, оның жерiнде көшiп-қонып
жүруге рұқсат сұрады. Кенесарының жiберген елшiлерi бiр айдан кейiн екi Қытай шенеунiгiмен
және бiр тiлмашпен бiрге қайтып келдi. Олар Қытай жағының Кенесарыны қамқорлығына ала
алмайтынын айтты. Қытай үкiметi ақ патшаның алдында сөзiмен де, iсiмен де кiнәлi болғысы
келмейтiнiн мәлiмдедi... Мұны естiгеннен кейiн Кенесары Iле өзенiн бойлап кейiн қарай
көштi...»
Ресей Федерациясының Омбы облыстық мемлекеттiк мұрағаты. 1846 жылғы 30 қазандағы
құжат.
7. Патша үкіметінің отарлық саясатына қарсы болған көтерілістердің ортақ себептері мен
салдарын жазыңыз.
Ортақ себептері Ортақ салдары
1. 1.
2. 2.
3. 3.
[6]
16 ЖОБА
Балл қою кестесі
ТапсҚосымша
ырма Жауап Балл ақпарат
№
Салт-дәстүр сипаттамасы Б
ілім
Қонақасы Үйге келген қонаққа немесе жолаушылап келе
алушының
жатып, жатар орынға тоқтаған кісіге берілетін ас-басқ
да
су а
дұрыс
Асар Ауыл тұрғындары мен ағайындардың ақы алмай,
жауаптары
бірлесе жұмылып біреудің белгілі бір жұмысын
абылданады
бітіруге көмектесуі қ
Әдептілік пен Жасы үлкен кісілерді дәрежесі атақ-шеніне
сыпайылық қарамай төрге шығару, жасы үлкенге кішінің
әстүрлері бірінші сәлем беруі, ат үстінде болса, аттан түсіп
1 д
андасу, үлкеннің алдын кесіп өтпеу, атын
ам
атамау 6
Ерулік Басқа жақтан көшіп келген туған-туысқан немесе
жаңа көршіні арнайы дастарқан жайып, ықылас
танытып қонаққа шақыру
Құйрық-бауыр Құда болған екі жақтың үлкендері ендігі жерде
асату туыс болғандығын бекіту дәстүрі
Бата беру Жасы үлкен адам немесе жолы үлкен қонақтың
қолын жайып, Жаратушы Алладан бақытты өмiр,
материалдық байлық, әрбiр iсте табысты болуын
тiлеу
руг- болыс- ауыл 3
2 ок
дистанция- бөлік- ауыл 3
ан, себебі 1822 ж реформа бойынша хандық билік жойылды. 1 Білім
3 Х
алушының
а-аймақ, себебі дәстүрлі басқару жүйесіндегі әкімшілік
4 Ат1
басқа да дұрыс
аймақ.
жауаптары
аяси салада- Округтегі халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз
Сқабылданады
ету-көрші орналасқан башқұрт, татар, қалмақтардың 1
тарапынан шабуылды болдырмау,
кономикалық салада- егін шаруашылығын дамытуға
5 Э
қамқорлық жасау-қазақ халқын отырықшыландыру, егін 1
егетін шаруаларға көмектер беру
Әлеуметтік салада- халыққа білім беру ісін
ұйымдастыру,округ аумағында мектептер ашу 1
Кенесарының хан ретіндегі рөлі: үш жүздің басын қосып, Білім
хандық билікті қалпына келтірді. алушының
а да дұрыс
6 Кенесарының көтеріліс жетекшісі ретіндегі қызметі: үш жүзді 2 басқ
жауаптары
қамтыған отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық көтерілісті
абылданады
ұйымдастырды. қ
Ортақ себептері Ортақ салдары
1. Патша үкіметінің 1. Көтерілістер жеңіліске
тарлық саясатына ұшырады
7 о
арсылық
қ
6
Мал жайылымының 2. Отаршылдық саясат
2.
тарылуы жалғаса берді
3. Шұрайлы жерлердің 3. Адам шығыны көп
тартып алынуы болды
Жалпы балл 25
17 ЖОБА
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарға білім алушылар көп жауаптардың ішінен бір дұрыс
жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 9
тапсырмадан тұрады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/сұрақтардан тұрады
18 ЖОБА
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу мақсаты Ойлау ТапсТапсырТапсырма Орындауғөлім
ма № * түрі * а бе
дағдыларырма рілетін бойынша
ыт* ж
ының саны уақалпы балл
деңгейі *
Отарлау және ұлт-7.3.1.5 Халықтың Білу және 4 1-4 КТБ 8 4
азаттық күрес отаршылдыққа қарсы ұлт-түсіну
азаттық күресінің себеп-10
салдарын анықтау
7.3.1.2 Қазақ хандығының Жоғары 2 6-7 ТЖ 10 6
ішкі саяси жағдайын талдау деңгей
дағдылары
Қазақстан Ресей 7.3.1.3 Ресей империясының Қолдану 1 5 ТЖ 10 7 7
империясының отарлық саясатының себеп-
құрамында салдарын анықтау
Қазақстан Ресей 7.1.2.2 Қазақ зиялыларының Қолдану 2 8-9 ТЖ 12 8 8
империясының қалыптасуының
құрамында маңыздылығын түсіндіру
Барлығы 9 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
19 ЖОБА
«Қазақстан тарихы» пәнінен 3-тоқсанға арналған
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. ХІХ ғасырда Сыр өңіріндегі қазақтарға қысым көрсеткен мемлекеттерді көрсетіңіз.
А) Қоқан және Қытай
В) Ресей және Қытай
С) Қоқан және Бұхар хандығы
D) Қоқан және Хиуа хандықтары
Е) Ресей және Орта Азия хандықтары
[1]
2. Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған көтерілістің аймағын анықтаңыз.
А) Жетісуда
В) Жайық маңы
С) Сыр бойында
D) Нұра өзені бойында
Е) Маңғыстау аймағында
[1]
3. Ж. Нұрмұхамедұлының Хиуа хандығына қойған талаптарын көрсетіңіз.
А) Қазақ хандығының шекарасынан өтпеу
В) Хиуа әскерлерін Сыр бойынан алып кету
С) Қазақтардан тартып алынған жайылымдарды қайтару
D) Сыр бойындағы қазақтардың жайылым жерлеріне тиіспеу
Е) Сыр бойына бекіністер тұрғызбау, халықтан алым-салық алмау
[1]
4. Е. Көтібарұлының Ресей империясына қарсы көтеріліс барысындағы іс-қимылдарын
анықтаңыз.
А) Салық төлеуден бас тартуы
В) Ресей губернаторына шағым-хат жазуы
С) Ресейдің әскери бекіністеріне өрт қоюы
D) Ресей казактарының қару-жарақтарын тәркілеуі
Е) Ресейдің сауда керуендері мен жазалаушы отрядтарына соққы беруі
[1]
5. ХІХ ғасырдың ортасындағы отаршылдыққа қарсы көтерілістің себептері мен нәтижесін
сипаттаңыз.
Көтерілістер Себептері Нәтижесі Көтерілістердің
ортақ себебі
Ж. Нұрмұхамедұлы
көтерілісі
Ж. Тіленшіұлы
көтерілісі
Е. Көтібарұлы
көтерілісі
[7]
6. Қазақ хандығының отарға айналуына әсер еткен факторларға талдау жасаңыз.
Саяси фактор______________________________________________________________[1]
Әлеуметтік фактор__________________________________________________________[1]
20 ЖОБА
7. Қазақстанның Ресей империясының отарына айналуына байланысты пайда болған
ұғымдарға сипаттама беріңіз.
Ұғымдар сипаттама
казак
десятина
жарғы
бекініс
[4]
8. «Зар-заман» ақындарының өз жырларында көтерген мәселелерін анықтаңыз.
Зар заман ақындары Шығармасынан үзінді ХІХ ғасырдың
зиялылары-ақындар
көтерген саяси
мәселелер
Дулат Бабатайұлы «Аягөз қайда барасың?»
Айтуға ауыз келе ме?
Аягөз кімнің жері еді?
Жер сауырын жайлауды
Ел сауыры дер еді
Жер кімдікі дегенде
Аға сұлтан, қазылар
Не деп жауап береді?
Шортанбай Қанайұлы «Мына заман қай заман?»
Арқадан дәурен кеткен соң,
Қуғындап орыс жеткен соң,
Тіпті амал жоқ, қазақтар,
Енді сенің торыңа.
Орыс – бүркіт, біз – түлкі,
Аламын деп талпынды.
Орыстан қорлық көрген соң,
Отырып билер алқынды.....
Бұхарға жетер күн болса,
Тыншытар ма едің ұйқыңды?
Мұрат Мөңкеұлы «Үш қиян»
Еділді тартып алғаны —
Етекке қолды салғаны.
Жайықты тартып алғаны –
Жағаға қолды салғаны.
Ойылды тартып алғаны –
Ойдағысы болғаны.
Қоныстың бар ма қалғаны?!
[3]
9. Қазақ зиялыларының қалыптасуының маңыздылығын жазыңыз.
1
2
3
4
5
[5]
21 ЖОБА
Балл қою кестесі
ТапсырҚосымша
ауап Балл
ма № Жақпарат
1 Е 1
2 С 1
3 Е 1
4 Е 1
КөтерілСебептері Нәтижесі Көтерілістер
істер дің ортақ
ілім
себебі Б
алушылар
Ж. Орта Азия Жанқожа батыр Ресей
ың басқа
НұрмұххандықтарАқмешiтке дейiн империясы д
да дұрыс
ының және Орта
амедұлжорық жасады,
шабуылдаАзия
ы қоқандықтардың
жауаптар
ры әскхандықтарын
көтеріліери жасағын
ың ы
сі талқандады,
абылдана
ысымына қ
Қосқорған бекiнiс- қ
ы
қарсы д
қамалын басып алды.
Жергiлiктi қазақтар
Қоқан езгiсiнен азат
тiлдi.
5 е
Елек өзенi Көтерiлiс кезінде
7
Ж.
ТіленшібойындағЖоламан 195
ұлы ы сарбазынан айрылды,
көтеріліжерлердi 125 -і тұтқынға түсті,
сі қайтарып көтеріліске қатысқан
алу ауылдарға өрт қойды.
Е. Жем, Ресеймен жиырма
КөтібарЫрғыз жыл бойы
бойына
ұлы жанқиярлықпен күрес
жақындағ
көтеріліжүргiзген Есет батыр
орыс
сі ан1858 жылы өз еркiмен
әскерлерін
Ресей империясының
е
бейбiт келiсiм жасасу
наразылығ
жөнiндегi шартын
ы қабылдады.
1.Саяси фактор: Қазақ хандары мен сұлтандарының
илігінің әлсіздігі, сепаратизм 1
6 б
2. Әлеуметтік фактор: әлеуметтік руаралық
тартыстар, жайылым жерлерге талас-тартыстар 1
1. Казак-Ресейге әскери қызмет көрсететін әскери-
сословиелік топ 1
есятина-1,09 га жер өлшемі 1
7 2.Д
арғы-басқару ережесі, заң 1
3.Ж
4. Бекініс- тұрақты әскері, қару-жарағы бар, қажетті
азық-түлікпен қамтамасыз етілген, әскери-1
стратегиялық тұрғыдан маңызды тұрақ.
Дулат Бабатайұлы-жер мәселесі, қазақ жерлерінің
тартып алынуы 1
ортанбай Қанайұлы-аға сұлтандар билігін
8 Ш1
мысқылдау, орыс отаршылдығын әшкерелеу
Мұрат Мөңкеұлы -Қазақстанның батысындағы Ресей
империясы тартып алған аймақтар жайлы жазған. 1
22 ЖОБА
1.Халықтың мұң-зарын тыңдап, халық жағдайын
жақсартуға үлес қосты.
2. Отаршылдыққа қарсы пікір білдірді.
9 3. Халықтың рухын көтерді. 5
4. Шығармаларында халықтың жағдайын жазды.
5. Жоғарыдағыларға халықтың жағдайы туралы
ақпарат жеткізді.
Жалпы балл 25 балл
23 ЖОБА
1 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты: 40 минут
Балл саны: 25
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарға білім алушылар көп жауаптардың ішінен бір дұрыс
жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде
жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 5
тапсырмадан тұрады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/сұрақтардан тұрады
24 ЖОБА
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Балл* Б
Бөлім Тексерілетін оқу мақсаты Ойлау Тапсырма Тапсырма ТапсырмОрындауғөлім
саны* №* а түрі * а бе
дағдыларырілетін бойынша
ыт * ж
ның уақалпы
деңгейі балл
XIХ-XX 7.2.2.3 Ұлттық музыкалық Білу және 1 1 ҚЖ 8 6
ғасырдың аспаптардың қолдану түсіну
басындағы ерекшеліктерін сипаттау
Қазақстанның
мәдениеті 7.2.3.2 X
Xғ. ІІ Қолдану 1 2-3 ҚЖ 12 6
I
артысындағы білім беру мен
ж
арту ісінің даму
ағ
екшеліктерін түсіндіру
ер
әкәрім Қолдану 1 4 ҚЖ 8 6
7.2.3.4 Ш
ұдайбердіұлы, Мәшһүр
Қ25
Жүсіп Көпейұлы, Қ.Халид
еңбектерін тарихи дерек
ретіндегі маңызын айқындау
7.2.3.3 Ыбырай Жоғары 1 5 ТЖ 12 7
Алтынсариннің ағарту деңгей
саласына қосқан үлесін дағдылары
бағалау
Барлығы 5 - - 40 25 25
Еcкерту: *өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
25 ЖОБА
«Қазақстан тарихы» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Ұлттық музыкалық аспаптардың атауын жазып, сипаттаңыз.
Ұлттық музыкалық аспаптар атауы сипаттамасы
[6]
2. Білім беру жүйелерінің түрлерін сипаттаңыз.
Мұсылмандық дәстүрлі діни мектептер
Орыс-қазақ мектептері
Жәдидтік мектептері
[3]
3. Кестені толтырыңыз.
Білім беру орындары Орналасқан жері
Қазақстанда ашылған әскери-кадет корпустары
Қазақ қыздарын оқытатын мектеп-интернат
Мұғалімдер дайындайтын оқу орындары
[3]
26 ЖОБА
4. Зиялылардың тарихи еңбектерінің маңыздылығына сипаттама беріңіз.
Шәкәрім Құдайбердіұлының тарихи еңбегін атаңыз
[1]
Осы еңбегінің тарихи маңыздылығын көрсетіңіз
[1]
Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының отаршыл саясатқа қатысты жазған еңбегін атаңыз
[1]
Осы еңбегінің тарихи маңыздылығын көрсетіңіз
[1]
Құрбанғали Халидтің «Тауарих хамса» еңбегінде баяндалған тарихи оқиғаны атаңыз
[1]
Осы еңбегінің маңыздылығын көрсетіңіз
[1]
5. «Ы. Алтынсариннің педагогика саласындағы жаңашылдығы» тақырыбына эссе жазыңыз.
Кілт сөздер: жаңашыл-педагог, қыздар мектебі, ұстаздар дайындайтын мектеп, Қазақ
хрестоматиясы, балалар әдебиетінің атасы, «Ы. Алтынсарин» төсбелгісі.
Эссе критерийі:
Жаңашыл-педагог сөзінің мағынасын ашып жазу [1]
Қыздар мектебі туралы жазу [1]
Ұстаздар дайындайтын мектеп туралы жазу [1]
Қазақ хрестоматиясы туралы жазу [1]
Балалар әдебиетінің атасы екендігін дәлелдеу [1]
«Ы. Алтынсарин» төсбелгісі туралы жазу [1]
Қорытынды ой жазу [1]
27 ЖОБА
Балл қою кестесі
Қосым
ТапсырЖауап Балл ша
ма № ақпарат
қобыз
1
домбыра 1
жетіген 1
домбыра жаңғақ ағашынан жасалатын, шертпелі екі шекті Білім
аспап. Қазақ халқының күй, ән өнерінде қолданылатын 1 алушын
ң басқа
егізгі музыкалық аспап ы
1 н
а дұрыс
қобыз екі шекті ысқышы бар аспап. Қобызбен көп
д
жауапта
жағдайда халықтың қиын-қыстау тағдырын сипаттайтын 1
ры
мұңлы-зарлы әндері мен күйлері орындалады
қабылда
жетіген қазақ халқының көп ішекті шертпелі аспабы.
Жнады
алпы тұрқы ұзынша, жәшік тектес етіп жасалады.
1
Бетіне жұқатақтайдан қақпақ жабылып, үн беретін
ойықтары салынады.
Мұсылмандық-дәстүрлі мектептер-мұсылманша
молдалар дәріс беретін, медресе түріндегі оқу орындары 1
Орыс-қазақ мектептер-зайырлы пәндер (жағрапия, тарих,
2 м
атематика т.б) оқытылатын білім мекемесі 1
Жәдидтік мектептер- исламның негіздерімен қатар
ғылыми пәндер де оқытылатын жаңа әдістемелік білім 1
беру
Қазақстанда ашылған әскери-кадет корпустары:
Орынборда, Омбыда 1
азақ қыздарын оқытатын мектеп-интернат : Ырғызда 1
3 Қ
Мұғалімдер дайындайтын оқу орындары: Ташкентте,
Омбыда 1
Шәкәрім Құдайбердіұлының тарихи еңбегі: «Түрік, Білім
қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» 1 алушын
ың басқа
Қазақ халқының шежіресі жинақталған маңызды еңбек
да дұрыс
болып табылады 1
жауапта
Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының Ресейдің отаршыл
4 р
ы
саясатына наразылық түрінде жазылған шығармасы: 1
қ
абылда
Қанды жексенбі»
н
«ады
ың тарихи деректерге мол еңбек болып саналады 1
т
Құрбанғали Халидтің «Тауарих хамса» («Бес тарих»)
еңбегінде: Алтын Орданың тарихы 1
Құрбанғали Халидтің тарихи еңбегінің
маңыздылығы:тарихи-этнографиялық мәліметтер мол 1
28 ЖОБА
Ы. Алтынсарин орыс-қазақ мектептерiнiң оқушыларына
арнап екi оқу құралын: «Қырғыз (қазақ) хрестоматиясы»
мен «Қырғыздарға (қазақтарға) орыс тiлiн үйретуге
алғашқы басшылық» жазып шықты.ХІХ ғасырда
Қазақстанның ағарту саласында қазақ балаларын орыс
тілін үйретудің жаңа әдістемелік жүйесін
қалыптастырған жаңашыл-педагог. Ы. Алтынсариннің
ағарту саласындағы еңбектері: 1864 жылы қазақ
балаларына арналған интернаты бар мектеп салтанатты
түрде ашылды. 1879 жылы Ы. Алтынсарин Торғай
облысы мектептерiнiң инспекторы болып тағайындалды.
Ырғыз, Николаев, Торғай және Елек уездерiнде екi
ыныптық орыс- қазақ училищелерiн ашты. Қазақ
5 с7
қыздарының білім алуына мүмкіндік берген қыздар
мектебін ашқан. ХІХ ғ қазақ қоғамында мұғалімдерді
даярлау ісін ұйымдастырып, ұстаздар дайындайтын
мектеп ашқан. Ы. Алтынсарин балаларға тәлім-тәрбие
беретін шағын әңгімелер мен өлеңдерді өзі жазып
отырған.Сондықтан оны қазіргі зерттеушілер балалар
әдебиетінің атасы деп атайды. Бүгiнде қазақ мемлекеттiк
Бiлiм академиясы Ыбырай Алтынсариннiң есiмiмен
аталады. Елiмiздегi педагогтар қауымының ең таңдаулы
өкiлдерi жыл сайын Ы. Алтынсарин төсбелгiмен
марапатталады. Қазақ халқын ағартуға үлесін қосқан,
қазақ даласында зайырлы білім берудің негізін жасаған
жаңашыл, ұлтжанды педагог.
Жалпы балл 25