- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
«Дүниежүзі тарихы»
пәнінен тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы
8-сынып
Мазмұны
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты .................................................................................. 4
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ........................................ 4
3. «Дүниежүзі тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып ................................................... 4
4. Ойлау дағдыларының деңгейі....................................................................................................... 5
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу .. 6
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ............................................................................................. 6
7. Модерация және балл қою ........................................................................................................... 7
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы .................................................. 8
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 14
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 20
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 25
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Дүниежүзі тарихы»
пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
3. «Дүниежүзі тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып
Білу:
- әлем тарихында маңызды рөл атқарған тарихи қайраткерлерді;
- тарихи даму барысында қалыптасқан әлемдік мәдениеттің маңызды жетістіктерін;
- тарих ғылымының ұғымдарын;
- тарихи деректердің түрлерін.
Түсіну:
- тарихтың барлық кезеңдері бойы дүниежүзі тарихының дамуының тұтастығы мен
үздіксіздігін сипаттайтын негізгі оқиғалардың, құбылыстар мен процестердің мәнін;
- әлем елдерінің қоғамдық-саяси, экономикалық және әлеуметтік-мәдени дамуының сипатты
белгілерін;
- заманауи қоғамдық процестердің тарихи шарттылығын, адамзаттың мәдени әртүрлілігін;
- әлем тарихындағы көрнекті тұлғалардың рөлі мен орнын.
Қолдану:
- тарихи ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен мәселелерді шешу үшін;
- тарихи картадағы өзгерістерді, түрлі нысандардың орналасуын анықтау кезінде;
- тарихи тұлғаларды, оқиғаларды, құбылыстарды, процестерді салыстыру кезінде;
- әлемнің басқа да елдерінің саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуын сипаттау
кезінде;
- тарихи негізіне сүйене отырып, заманауи өмірдің құбылыстарына қатынасы бойынша өз
ұстанымын анықтау кезінде;
- тарихи материалдармен жұмыс кезінде.
Талдау:
- себеп-салдарлық байланыстарын анықтау мақсатында тарихи оқиғаларды, құбылыстарды,
процестерді;
- жалпы сипатты белгілері мен ерекшеліктерін анықтай отырып, елдердің тарихи дамуын;
- тарихи тұлғалар қызметінің нәтижесі мен уәждерін;
- тарихи паралелль өткізу жолымен әлемнің жекелеген мемлекеттерінің даму үрдістерін,
қоғамдық, экономикалық, саяси және мәдени процестерін;
- проблемалық сұрақтарға жауап беру үшін түрлі тарихи дереккөздерді;
- бір тарихи оқиғаларға, құбылыстар мен процестерге түрлі көзқарастарды;
-түрлі таңбалы жүйеде (мәтін, карта, кесте, схема, дыбыс-бейне қатары) ұсынылған
ақпараттарды.
4
Жинақтау:
- жалпы заңдылықтарды анықтай отырып, тарихи құбылыстардың, процестердің сипатты
белгілерін жіктеу, жүйелеу, жалпылау және саралау үшін түрлі дереккөздердегі
ақпараттарды;
- қоғамда болып жатқан қазіргі заманғы саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени
процестерге бағдарлану үшін тарихи мәліметтерді.
Бағалау:
- тарихи оқиғаларды, процестерді, құбылыстарды, тұлғаларды әлемдік тарихқа ықпалы
тұрғысынан бағалайды, оларды әртүрлі түсіндіруді;
- әртүрлі тарихи дереккөздердің анықтығын;
- заманауи өркениеттің перспективасын, оның дамуындағы қиындықтар мен
проблемаларды.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау Сипаттама Тапсырмалар
дағдыларынытүрлері
ң деңгейі
Білу және XVII ғасырдағы ағылшын буржуазиялық революциясы; КТБ - Көп
түсіну мануфактура, фабрикалардың пайда болуы және жалдамалы таңдауы бар
тапсырмалар
жұмысшы табының қалыптасуы; XVIІI ғасырдағы Үндістан
және Ұлыбритания; Франция мен Ұлыбританияның
ҚЖ - Қысқа
Үндістанға үстемдік жүргізудегі бәсекелестігі; ағартушылық ж
ауапты қажет
идеяларының таралуы; Ағартушылық кезеңінің
ететін
қайраткерлері; «Ағартушылық абсолютизмі»; Еуропадағы т
апсырмалар
революциялық процестердің таралуындағы ағартушылық
идеялардың рөлі; отар елдердің әлеуметтік-экономикалық
дамуы; тәуелсіздік үшін күрес және Америка Құрама
Штаттарының құрылуы; «Тәуелсіздік декларациясы»;
ағартушылық идеялардың қоғамдық санаға әсері; Наполеон
империясының күйреуі; XIX ғасырдағы империялар және
олардың бәсекелестігі; Ұлыбритания мен Ресейдің Иранға
ықпал ету бәсекелестігі; XІX ғасырдағы Қытай мен Еуропа
елдері; Цин династиясының оқшаулану саясаты мен
еуропалықтардың сауда, дипломатиялық миссиялары;
Апиын соғыстары: себептері мен салдары. Еуропалық
мемлекеттердің Қытайды «ықпал ету аймақтарына» бөлуі;
жартылай отар Қытайдың әлеуметтік-экономикалық
жағдайы; «миссионерлік», «экспансия», «фактория»,
«отарлау» түсініктері; революциялық идеялардың XІX
ғасырда Еуропаға таралуы; Германияның бірігуі; Италияның
бірігуі; XІX ғасырдағы Халықшылдардың қозғалысы;
Ресейдегі марксизмнің таралуы; XІX ғасырдағы еуропалық
отарлық үстемдік. 1857-1859 жылдардағы Үндістандағы ұлт-
азаттық көтеріліс (сипайлар көтерілісі); Үндістанды
басқарудағы өзгерістер; XІX ғасырдың соңында әлемдік
отарлық жүйенің қалыптасуы; Америка Құрама
Штаттарының күшеюі; «Жапонияны ашу»;
трансатлантикалық құл саудасы; 1861-1865 жылдардағы
азамат соғысы; Америка Құрама Штаттарындағы
құлдықтың жойылуы.
5
Қолдану өнеркәсіп төңкерісі: мәні, маңызы және салдарын ҚЖ - Қысқа
анықтайды; феодалдық құрылыстан капиталистік жауапты қажет
шаруашылыққа өту кезеңін сипаттайды; индустриалды ететін
қоғамның әлеуметтік-экономикалық және саяси тапсырмалар
құрылымының ерекшеліктерін анықтайды; индустриалды
ТЖ - Толық
қоғам әлеуметтік құрылымының ерекшеліктерін көрсетеді; ж
ауапты қажет
Осман империясының саяси және әлеуметтік-экономикалық
ететін
даму ерекшеліктерін сипаттайды; Танзимат реформасы:
тапсырмалар
мақсаттары мен нәтижелерін түсіндіреді; ХVIII ғасырдың ІІ
жартысындағы Осман империясының әлсіреуі: ішкі және
сыртқы саясаттын сипаттайды; XIX ғасырдың бірінші
жартысындағы халықаралық қатынастар жүйесіндегі
Ресейді сипаттайды; Қырым соғысының себептері мен
салдарын көрсетеді; Қоғамдық санаға ағартушылық
идеялардың әсеріне сипаттама береді; революциялық
идеялардың XІX ғасырдағы Еуропаға таралуының
ерекшеліктерін көрсетеді.
Жоғары деңгей өнеркәсіп төңкерісінің мәні мен мағынасына талдау ҚЖ - Қысқа
дағдылары жжауапты қажет
асайды; Наполеон Бонапарттың ішкі және сыртқы
ететін
саясатына талдау жасайды. XIX ғасырдағы өнер мен оның
тапсырмалар
бағыттарын жіктейді; әдебиет пен өнердегі әлеуметтік
ТЖ - Толық
әділетсіздіктің суреттелуін бағалайды; өнердегі әлеуметтік
жауапты қажет
әділетсіздіктің суреттелуіне баға береді. (Э. Золя,
ететін
А.Н.Радищев, А. Құнанбаев, Ч. Диккенс, Ф. М.
тапсырмалар
Достоевский); ғылыми ойдың дамуы. ХІХ ғасырдың ғылыми
жаңалықтарын талдайды (Ч. Дарвин, Г. Мендель және тағы
басқалар
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 25 % 75 % 0
II 40 % 40 % 20 %
III 25 % 50 % 25 %
IV 25 % 50 % 25 %
Барлығы 29% 54% 1 %
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез-келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
6
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез- келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып,
қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
7
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 10
тапсырмадан тұрады.
8
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларыныуақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
ң деңгейі смин* балл
7.4.1.2 Англияның әлемдік жетекші
держава ретінде қалыптасуындағы Білу және
Б 5 4
өнеркәсіп төңкерісінің рөлін түсіну 4 1-4 КТ
сипаттау
Жаңа заманның
ебеп-салдарды анықтау
басталуы 7.4.1.1 С10
Қолдану
арқылы Еуропадағы феодалдық
1 10 ТЖ 11 6
құрылыстан капиталистік
шаруашылыққа (мануфактура,
фабрика) өту процесін түсіндіру
XVIІI ғ. 7.3.2.6 Еуропалық отаршылдық
Үндістан және экспансияның Шығыстың дәстүрлі Қолдану 1 9 ТЖ 12 8 8
Ұлыбритания қоғамдарына ықпалын сипаттау
7.3.2.7 Еуропалық
Ағартушылық
3 5-7 КТБ 4 3
революциялардың солтүстік
Қолдану 7
идеяларының
ерикалық қоғамның дамуына
таралуы ам
ықпалын анықтау 1 8 Қ
Ж 8 4
Барлығы: - 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
9
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың
тапсырмалары
Төмендегі сұрақтраға жауап беріңіз.
1. 1765 ж. Глазго университетінде бу машинасын ойлап тапқан өнертапқышты көрсетіңіз.
A. Р.Аркрайт
B. Д.Стенфенсон
C. Д.Харгривс
D. Д.Уатт
2. ХІХ ғасырдың 50-жылдары «әлем шеберханасы» атанған елді белгілеңіз.
A. Англия
B. Ресей
C. Германия
D. АҚШ
3. Англиядағы өнеркәсіп төңкерісі басталуының алғашқы көрінісін көрсетіңіз.
A. Темір жолдың пайда болуы
B. Алғашқы метроның пайда болуы
C. Есептеуіш машинасын ойлап табу
D. Жұмыс машинасын ойлап табу
4. Алғашқы фабриканы ашқан адамды белгілеңіз.
A. Р.Аркрайт
B. Д.Стенфенсон
C. Д.Харгривс
D. Д.Уатт
5. Америка халқының Англияға қарсы тәуелсіздік соғысы басталған жылды көрсетіңіз.
A. 1764 ж.
B. 1773 ж.
C. 1774 ж.
D. 1777 ж.
6. АҚШ-тың «Тәуелсіздік декларациясының» авторын көрсетіңіз.
A. Д.Вашингтон
B. Б.Франклин
C. Т.Джефферсон
D. Гамильтон
7. Англияның АҚШ-тың тәуелсіздігін мойындаған жылын көрсетіңіз.
A. 1780 ж.
B. 1783 ж.
C. 1785 ж.
D. 1788 ж.
[7]
10
8. Солтүстік Американың тәуелсіздік жолындағы күресінің себептерін анықтаңыз.
Солтүстік 1.
Американың
тәуелсіздік
2.
жолындағы
соғысының 3.
себептері
4.
[4]
9. Берілген дерекке және өз біліміңізге сүйеніп, сұрақтарға жауап беріңіз.
Үндiстандағы ағылшындардың үстемдiгiн нағыз толық басынан өткерген алғашқы ел
Бенгалия болды. Бұл үстемдiк тiрiлердiң ғана емес, өлген жер өңдеушiлердiң соңғы тиынын
сыпырып алған жер салығы жүйесiн енгiзуден және ашықтан-ашық тонаудан басталды. Адам
төзгiсiз аштық Бенгалияны бiрнеше қайтара бос қалдырғанша алтын ағашты сiлки бердi,
сiлки бердi. Бұл процестi кейiнiрек сауда деп атады, бiрақ ол ештеңенi де өзгертпедi. Үкiмет
оны сауда деп көрсеттi, бiрақ ол сауда емес, тонау едi. Бұндай жағдай тарихта сирек
кездеседi. Ал бұның әртүрлi атаулармен, әртүрлi формада бiрнеше жыл емес, тұтас бiр
ұрпақтарға жалғасқанын есте сақтау керек.
Дерек: Неру Д. Үндістанның ашылуы
Ағылшындардың Үндістанды отарлау үдерісінде қолданған әдістердің екеуін көрсетіңіз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
[2]
Келтірілген мәтіннің негізінде Англия мен Үндістан арасындағы қарым-қатынас жайлы
екіден кем емес қорытындыңызды жазыңыз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
[2]
Метрополия және отар дегеніміз не?
1. Метрополия -
2. Отар -
[2]
Ағылшындардың Үндістанды отарлауының 2 тарихи маңызын жазыңыз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
[2]
11
10. Өз біліміңізді, төмендегі суреттер мен кілт сөздерді қолданып, «Өнеркәсіп төңкерісі
әлемді өзгертті» тақырыбында ПТМС формуласы бойынша сипаттама беріңіз.
Кілт сөздер: мануфактура, фабрика, машина
Эссе критерийлері:
1. Позиция (мен ... санаймын) [1]
Түсіндіру (себебі......) [1]
Мысал (мен мұны ... мысалдар арқылы дәлелдей аламын) [2]
Салдар (осылайша айтылған мәселе бойынша ... қорытынды жасаймын) [1]
2.Суреттер мен кілт сөздерді қолдануы [1]
12
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 - D 1
2 - А
1
1-7 Бір дұрыс жауапқа 1
3 - D 1
4 - Абалл
1
5 - B 1
6 - С 1
7 - B 1
1. Мануфактуралар ашу, жүннен жасалған маталарды Әрбір жауапқа 1
өндіру, басқа мемлекеттермен сауда жасау, батысқа қоныс баллдан беріледі.
8 аударуға тыйым салу 4 Маз
мұнына сай
ауап басқа
2. Тауарларға жаңа кеден салығының салынуы ж
разамен жазылса
3. Америкаға 10 000 ағылшын іскерін қоныстандыру ф
абылданады
4. Герб салығының енгізілуі қ
Үндістанның ағылшындық иеліктерінде басқарудың
зорлық-зомбылық немесе қанау әдістері қолданылды.
Метрополияның пайдасы үшін үнді халқынан салықтар 2
ж
инап қанады.
Ү
ндістандағы ағылшын иеліктеріндегі халықтың мүлде
9 Мазмұнына сай
құқықтары болмады және олар Англияның тарапынан
жауап басқа
тонаушылыққа ұшырады. Аштық пен өлім көбейді, бірақ ол
фразамен жазылса
Англияның тарапынан халыққа көмек жасалмай, керісінше 2
салқабылданады.
ықтардың өсуіне әкелді. Ағылшын үкіметі Үндістандағы
өз иеліктеріне табыс көзі ретінде қараған болатын.
Метрополия дегеніміз - ол отары бар мемлекет. 2
Отар - империалистік мемлекет басып алған, езіліп,
қаналып отырған ел.
Англияның әлемдік нарыққа енуі және халықаралық саудаға 2
кірігуі; Үнді халқының сана сезімінің оянуына әкеледі
т.б.c.c.
Менің ойымша өнеркәсіп төңкерісі әлемді түбегейлі өзгертті 1. Позиция (мен ...
және мемлекеттегі өнеркәсіптің басқа салалары да санаймын)
өзгерістерге ұшырады т.с.с. [1]
Мен Т
мұны мынадай мысалдар арқылы дәлелдей аламын: үсіндіру (себебі......)
10 1 [1]
733 жылы шұға тоқығанда өздігінен қозғалатын қайықша
Мыс
(челнок) ойлап табылды. 1738 жылы адам қолының
ал (мен мұны ...
м
көмегінсіз жіп тоқуға арналған машина жасалады. 1764
ысалдар арқылы
д
жылы Дж.Харгривс «Дженни» атты механикалық ұршықты,
әлелдей аламын)
6 [2]
ал 1771 жылы Р.Аркрайт алғаш рет су доңғалақтары арқылы
машинаны қозғалысқа түсіретін тоқыма фабрикасын ашты. С
алдар (осылайша
1765 ж. Джеймс Уатт бу машинасын құрастырды. ай
тылған мәселе
Айтылған мәселе бойынша мынандай қорытынды
бойынша ...
жасаймын: өнеркәсіп төңкерісі жаңа калалардың пайда
қорытынды
болуына, жолдар мен көліктің дамуына ықпал етті, жаңа тап
жасаймын) [1]
- пролетариатты дүниеге әкелді. Осылайша, Англияда
2.Суреттер мен кілт
капитализмнің мануфактуралық сатысынан капиталистік
сөздерді қолдануы
өнеркәсіптің машиналық техникаға сүйенген фабрикалық
[1]суреттер мен кілт
жүйесіне өту кезеңін бастады т.б.с.с. сө
здерді қолдануы
Жалпы балл 25
13
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ - қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 10
тапсырмадан тұрады.
14
2- тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларыныуақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
ң деңгейі смин* балл
7.3.2.2 XVIII–XIX ғасырдың
ортасындағы халықаралық Білу және
Б 7 6
қатынастардағы өзгерістерді түсіну 6 1-6 КТ
XIX ғасырдағы
сипаттау
империялар
11
және олардың
7.4.2.1 Түрлі мемлекеттердің
бақталастығы ө
неркәсіптік даму сатысына өту
Қолдану 1 7 ҚЖ 6 5
процесінің ерекшеліктерін
салыстыру
7.2.2.2 Өнердегі негізгі стильдер
мен ағымдардың белгілерін
Қолдану 1 8 ҚЖ 10 4
(неоклассицизм, романтизм,
импрессионизм, реализм) анықтау
Француз
7.3.2.1 Батыс Еуропадағы
буржуазиялық
Білу және
б14
Б 3 3
уржуазиялық революциялардың
революциясыны
үсіну 1 9 КТ
терін сипаттау т
ң көрінісі себеп
7.3.2.4 Империалистік соғыстардың
әлемдік саясаттың өзгеруіне Жоғары деңгей
14 7
ықпалын бағалау (Наполеон дағдылары 1 10 ТЖ
соғыстары мысалында)
Барлығы: - 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
15
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 2-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. 1853-1856 жж. Қырым соғысындағы ең сұрапыл шайқас болған қаланы көрсетіңіз.
А. Севастополь
В. Одесса
С. Керчь
D. Ялта
2. 1865 ж. Стамбулда құрылған құпия ұйымды көрсетіңіз.
А. «Жас түріктер»
В. «Жаңа османдар»
С. «Құқық қорғау қоғамы»
D. «Бірлік және прогресс»
3. «Жас түріктер» революциясы болған жыл.
А. 1904 ж.
В. 1906 ж.
С. 1908 ж.
D. 1911 ж.
4. Жас түріктер Стамбулда үкімет билігін қолға алып, кейін жақындасуға бет алған
империалистік мемлекетті атаңыз.
А. Англия
В. Италия
С. Австро-Венгрия
D. Германия
5. 1768-1774 жж. орыс-түрік соғысына Осман мемлекетін итермелеген еуропалық ел.
А. Австрия
В. Польша
С. Франция
D. Мальта
6. Англия мен Францияның Ресейдің Балқан түбегіндегі саясатына қарсы шығу себебін
көрсетіңіз.
А. Ресейдің Балқан мен Жерорта аумағында күшейіп кетуінен қауіптенді
В. Ресейдің әлемдік держава болуынан қорықты
С. Осман империясына жәрдемдесті
D. Ресейдің Грецияны жаулап алуынан қорықты
[6]
7. Осман империясында жүргізілген Танзимат реформасының мақсаты мен нәтижесін
кестеде көрсетіңіз.
Танзимат 1.
реформасының
2.
мақсаттары
3.
Танзимат 1.
реформасының
2.
нәтижесі
[5]
8. Өнердегі негізгі стильдер мен ағымдардың белгілерін анықтап жазыңыз.
16
№ Стильдер мен Басты белгілері
ағымдар
1 Импрессионизм
2 Реализм
3 Неоклассицизм
4 Романтизм
[4]
9. Кестедегі «Ұлы Француз революциясы» себептерінің қайсысы экономикалық, саяси,
әлеуметтік факторларға жатады?
№ Революцияның себептері С – саяси,
Э – экономикалық,
Ә – әлеуметтік
1 Сауда-өнеркәсіп кешеніндегі
дағдарыс
2 Абсолюттік-феодалдық
құрылыстың дағдарысы
3 Билікке ұмтылған буржуазияның
пайда болуы
[3]
10. «Наполеон соғыстарының әлемдік саясаттың өзгеруіне ықпалы» тақырыбында эссе
жазыңыз.
Эссе критерийлері:
Наполеон Бонапартқа қысқаша мінездеме беру [1]
1799-1815 жылдар аралығындағы Наполеонның мансабы мен жетістіктеріне әсер еткен
маңызды оқиғаны көрсету [1]
Наполеонның билігі тұсындағы ішкі саясаттың ерекшелігін атау [1]
Наполеонның билігі тұсындағы сыртқы саясаттың ерекшелігін атау [1]
Наполеон соғыстарының әлемдік саясаттың өзгеруіне басты 2 ықпалын көрсету [2]
Қорытынды ой жазу [1]
17
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 – А 1
2 – В
1
1-6 Бір дұрыс жауапқа 1
3 – С 1
4 – D 1 балл
5 – С 1
6 – A 1
Танзимат реформасының мақсаттары:
1. Империядағы әртүрлі халықтардың діни сеніміне
қарамастан оның ар-ұждан, дүние-мүлкін
қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 3 Мазмұнына сай жауап
2. Салықтарды дұрыс жинау және әділетті болу; басқа фразамен жазылса
7 3. Әқабылданады
скери қызмет мерзімін қысқарту;
Танзимат реформасының нәтижесі:
1. Осман империясының экономикалық дамуы; 2
2. 1876 ж. конституция қабылданды.
№4
стильдер Басты белгілері
мБір дұрыс жауапқа 1
ен
8 ағбалл
ымдар
Мазмұнына сай жауап
1 ИмпрессионХІХ ғ. ІІ-жартысы мен ХХ ғ.
басқа фразамен жазылса
изм мифологиялық сюжет пен антикалық
қабылданады
тақырыпты басты ұстаным тұтқан
әдеби ағым. Ол модернизмнің бір
үлгісі ретінде көрінді.
2 Реализм Әдебиет пен өнерде өмір
құбылыстарын шынайы қалпында,
нақтылық белгілерін сақтай отырып,
жинақтап бейнелейтін көркемдік әдіс.
Бұл әдіс өмір құбылыстарын,
маңызды қоғамдық мәселелерді,
күнделікті тұрмыстағы сан алуан
жайттарды мейлінше кең қамтып,
әлеуметтік қайшылықтарды, адам
бейнесін терең ашып көрсетуді
мақсат тұтады.
3 НеоклассицXVIII ғ. соңы мен XIX ғ. алғашқы
изм жартысында Еуропа мен Америка
елдерінің рухани мәдениетінде:
музыка, театр, бейнелеу өнері,
эстетика, т.б. әдеби-көркем салаларда
тараған идеялық көркемдік бағыт.
4 Романтизм Алғаш рет Францияда ХІХ ғ. ІІ
жартысы мен ХХ ғ. басында өнерде
қалыптасқан ағым. Оның
өкілдері
өмірді шынайы, айқын, боямасыз
бейнелеуге ұмтылды.
1 – Экономикалық 1
9 Бір дұрыс жауапқа 1
2 – Саяси 1
3 – Әбалл
леуметтік 1
Наполеон Бонапарт – жарты әлемді жаулаған тарихи тұлға. Наполеон Бонапартқа
қ
Оны саяси қайраткер деп қана емес, ұлы қолбасшы, соғыс ысқаша мінездеме
өнерінің білікті маманы ретінде танимыз. береді
1
18
1799 ж. 9 қарашада (18 брюмерде) биліктегі дағдарысты 1799-1815 жылдар
пайдаланып, мемлекеттік төңкеріс жасады. Ол елде аралығындағы
алғашында консулдық, одан кейін империя (1804 ж. 18 Наполеонның мансабы
1
мамыр) түріндегі әскери диктатура орнатты т.б.с.с. мен жетістіктеріне әсер
ет
кен оқиғаны көрсетеді
10 О
л бірқатар реформалар жүргізді: азаматтық кодексті Наполеонның билігі
қабылдау, Француз банкін негіздеу т.б. тұсындағы ішкі
1
саясаттың ерекшелігін
атайды
1801-1802 жылдар – осы кезеңде Бонапарт Францияның
негізгі қарсыластармен (Ресеймен, Австриямен, Наполеонның билігі
Ұлыбританиямен) бейбітшілік шарттар жасасады. тұсындағы сыртқы
саттың ерекшелігін
Александр I қарым-қатынастарды үзе отырып, Наполеон
1 сая
атайды
Ресеймен соғысуға шешім қабылдады. Ресей компаниясы
1812 жылы Империя ақырының басы болды.
Наполеон билікке келісімен жаулаушылық соғыстар Наполеон
жүргізіп, әлемнің көптеген елдерін тізе бүктірді. соғыстарының әлемдік
Наполеонның әскери жетістіктері империя шекарасының саясаттың өзгеруіне
2
ұлғаюына алып келді. Наполеон күш-қуатының арқасында басты 2 ықпалын
Еуропа монархтарын өз билігімен санасуға мәжбүрледі. көрсетеді-2 балл
Францияның жеңістері Наполеонның жеке жетістіктерімен қорытындыда өз пікірін
байланысты болды, алайда француз армияы әлсіз болаттын. білдіруі
Мазмұнына сай жауап
1 басқ
а фразамен жазылса
қабылданады.
Жалпы балл 25
19
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 6
тапсырмадан тұрады.
20
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмасының спецификациясы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларының уақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
деңгейі смин* балл
7.3.2.2 XVIII – XIX ғасырдың
XІX ғасырдағы
ортасындағы халықаралық
Қытай мен
Білу және түсіну 3 1-3 КТБ 4 3 3
атынастардағы өзгерістерді
Еуропа елдері қ
сипаттау
7.3.1.4 Әртүрлі елдердің бір
Революциялық уақыт кезеңіндегі тарихи
идеялардың XІX оқиғаларын салыстыру арқылы
Қолдану 1 4 ҚЖ 8 4 4
ғасырдағы ұлттық мемлекеттердің (Италия,
Еуропаға әсері Германия) қалыптасу маңызын
анықтау
7.3.2.6 Еуропалық отаршылдық
XІX ғасырдағы
Жоғары деңгей
экспанциясының шығыстың
еуропалық
16 10 10
дағдылары 1 5 ТЖ
дәстүрлі қоғамдарына ықпалын
отаршыл
ипаттау
үстемдік с
XІX ғасырдағы 7.2.3.1 Ресейде жаңа қоғамдық-
Ресейдегі саяси ағымдардың
Білу және түсіну 1 6 КТБ 12 8 8
қоғамдық-саяси (халықшылдық, либерализм)
ойдың дамуы пайда болу себептерін анықтау
Барлығы: - 6 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
21
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 3-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. XVIII-XIX ғғ. Қытайдың дүниежүзі елдерінен дамуы жағынан артта қалу себебін
көрсетіңіз.
А) Феодалдық-абсолютизмнің сақталуы
В) Сыртқы шапқыншылықтың жиі болуы
С) Экономикалық бытыранқылықтың үстемдігі
D) Ешқандай елмен дипломатиялық не сауда байланысын жасамауы
2. Қытай нарығын жаулап алу жолындағы «апиын соғыстарының» бастамашысы болған
мемлекетті көрсетіңіз.
А) Ресей
В) Англия
С) Жапония
D) Франция
3. Қытайда екінші апиын соғысы болған жылдарды көрсетіңіз.
А) 1840-1842 жж.
В) 1845-1847 жж.
С) 1856-1860 жж.
D) 1860-1862 жж.
[3]
4.Ұлттық мемлекеттердің қалыптасу маңызын анықтаңыз.
Италияның бірігуі Германияның бірігуі
[4]
5. Француз суретшісі Анри Мейердің карикатурасын қарастырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
22
«Қытай бәлішінің» үлкен кесегін қай мемлекет алады? Жауабыңызға 3 дәлелдеме келтіріңіз.
[3]
Карикатураның негізінде ХХ ғ.басындағы Қытайдың жағдайына 3 мысал келтіріңіз.
[3]
Еуропалық отаршылдық экспанциясының шығыстың дәстүрлі қоғамдарына ықпалын 3
мысалмен көрсетіңіз.
[3]
Қорытынды жазыңыз.
[1]
6. Ресейдегі жаңа қоғамдық-саяси ағымдарға сәйкес, берілген тұжырымдамаларды тиісті
ұяшыққа орналастырыңыз.
1) Шаруаларды көтеріліске шығару мақсатында революция және социализм
идеяларын насихаттау
2) Самодержанвияны, православ дінін және поместъьелік жер шаруашылығын
сақтау
3) «Жер және бостандыққа» ұмтылған шаруаларға сүйеніп, самодержанвияны
революционерлердің шағын топтарымен құлату
4) Әлеуметтік теңдік пен шынайылықты қалыптастыру. Негізгі мақсаты- адамды
адамның қанауынсыз және әлеуметтік езушіліксіз қоғам құру
5) Жоғарғы биліктің шектелуін, ұлттына, дініне қарамастан адам құқықарына
кепілдік беретін конституцияның қабылдануын қолдау
6) Азаматтық қоғамның қалыптасуына және конституциялық монархияға бірте-
бірте өтуге жағдай жасайтын өзгерістер
7) Социализм жұмысшы шаруалар арқылы қалыптасуы қажет
8) Ескі жүйені сақтай отыра, шаруаларды сақтау және жергілікті басқаруды енгізу
Либерализм Консерватизм Халықшылдық Социал-демократия
[8]
23
Балл қою кестесі
тапсырмаҚосымша
ауап Балл
№ Жақпарат
1- D 1 Бір дұрыс
2- B 1 жауапқа 1 балл
1-3 3-D 1
4 Г4 Мазмұнына сай
ермания Италия
басқа да дұрыс
Мемлекеттің бірігуінде Елдің автриялық
жауап жазылса
канцлер негізгі рол езушіліктен
абылданады
атқарды құтқарылуы қ
Бұл мемлекеттің бірігуі «Төменнен бірігу»
«жоғарыдан» жүргізілді, – яғни
ол «темір және қан» революциялық
саясатының енгізілуімен жолмен бірікті
жүрді
Бәліштің үлкен кесегін Англия алады, себебі ол
«Қытайды ашу» бастамасын алғаш көтерген
және «апиын соғысы» барысында Қытайды үлкен
жеңіліске ұшыратқан болатын. Тең құқықтық
емес келісімшарттары бойынша Англия
контрибуция мен өзі үшін тиімді шарттарға ие 3
болды. Сонымен қатар Англияның әскері
хетуандар көтерілісін басуға қатысты.
и
Қы
тай саяси және әлеуметтік-экономикалық
5 Мазмұнына сай
қарым-қатынас тұрғысынан әлсіз мемлекет
басқа да дұрыс
болды. ХХ ғасырдың басында мемлекет еуропа
жауап жазылса
державаларының жартылай отарына айналды.
Ақабылданады
пиын және өзге соғыстардағы жеңілістер, 3
и
хетуандар көтерілісінің басылуы және тең
қ
ұқықтық емес келісімдерді бекітуі мемлекетті
б
өліп алып басқару аймақтарына айналдырды.
уропалық отаршылдық экспанциялары 3
Е
ғыстың кейбір дәстүрлерін түбегейлі жойды.
шы
алқын қырғынға ұшыратып, жергілікті халықты
Х
яусыз қырып жойды. Жергілікті халыққа тиесілі
а
айдалы қазбаларды әкетіп отырды.
п
аршылдық саясаттың салдарынан көптеген 1
От
шығыс елдерінің тұрмысы мен әлеуметтік,
экономикалық жағдайлары өзгеріске ұшырады.
иберализм Консерватизм Халықшылдық Социал-
Л
емократия
6 д8
5 2 1 4
6 8 3 7
Жалпы балл 25
24
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ - қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ - толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 10
тапсырмадан тұрады.
25
4- тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларының уақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
деңгейі смин* балл
7.3.1.2 ХІХ ғасырдағы Америка
Құрама Штаттары
Білу және түсіну 6 1-6 КТБ 6 6
ерриториясының кеңею
Америка Құрама т
үдерісін сипаттау
Штаттарының
13
күшеюі 7.1.2.2
Трансатлантикалық
құлдықтың ерекшеліктерін Қолдану 2 7-8 ҚЖ14 7
анықтау
7.2.4.1 Өзгерістер мен
қтастықты көрсету арқылы,
Ғылыми ойдың сабаЖоғары деңгей
мен қоғам өміріндегі
Ж 10 7 7
дамуы адамдағдылары 1 9 Т
ғылыми жаңалықтардың
маңызын талдау
Суретшілер мен
7.2.2.1 Тарихи оқиғаларды
жазушылардың
интерпретациялау үшін өнер Қолдану 1 10 ТЖ 10 5 5
көзқарасымен XІX
туындыларын пайдалану
ғасырдағы
өзгерістерге шолу
Барлығы: - 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
26
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. ХІХ ғасырдың ортасындағы АҚШ-тың саяси өміріндегі ең шиеленісті мәселе.
А. Отар иелену
В. Құлдық мәселесі
С. Демократия мәселесі
D. Билік үшін күрес мәселесі
2. Қара құлдарды азат етіп, құлдықты жойған АҚШ президенті.
А. Джон Адамс
В. Джеймс Мэдисон
С. Авраам Линкольн
D. Томас Джефферсон
3. 1803 жылы АҚШ Луизиананы қай елден алғандығын көрсетіңіз.
A) Англия
B) Испания
C) Португалия
D) Франция
E) Голландия
4. 1845 жылы АҚШ иеленген, бұрын Мексиканың иелігінде болған, аймақты көрсетіңіз.
A) Техас
B) Юта
C) Филадельфия
D) Пенсильвания
E) Висконсин
5. АҚШ территориясы жаулап алудың себептерінен төрте есе ұлғайған болатын және батыс
шекара енді осы аймақтан өтетін болды.
A) Солтүстік мұзды мұхиты жағалауы
B) Атлант мұхиты жағалауы
C) Тынық мұхиты жағалауы
D) Үнді мұхиты жағалауы
E) Мексика түбегі жағалауы
6. АҚШ-тың батысындағы бос жерлерді жеке азаматтардың иелігіне беруге рұқсат берген,
АҚШ-тың заңын көрсетіңіз.
A) «Құқық туралы билл»
B) «АҚШ конституциясы»
C) «Тәуелсіздік Декларациясы»
D) «Гомстедтер туралы заң»
E) «Құлдықты жоюға бағытталған заң»
[6]
27
7. Суреттерге қатысты төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Көрсетілген суреттер қандай тарихи оқиғамен байланысты? Өз жауабыңызды дәлелдеңіз.
2. Берілген тарихи оқиғаның негізгі себептері қандай? 2 себебін көрсетіңіз.
3. Оқиғаның тарихи маңызын жазыңыз. Пікіріңізге 2 дәлел келтіріңіз.
[5]
8. Кестеге АҚШ-ның Жапонияны ашуының 2 себебін жазыңыз.
ебептері
№ С
1
2
[2]
9. XIX ғасырдағы 3 ғылыми жаңалықтың атауын және олардың адам мен қоғам өміріндегі
маңызын жазыңыз. Жауабыңызды қорытындылаңыз.
Ғылыми жаңалық атауы Маңызы
1
2
3
Қорытынды
[7]
28
10. Өз біліміңізге және суреттерге сүйеніп, «Өнер мен әдебиет әлеуметтік әділетсіздікпен
күреседі» тақырыбына сипаттама жазыңыз.
The bosses of the senate. Source: Joseph J.Keppler.
Критерийлері:
• Позиция (мен ... санаймын) [1]
Түсіндіру (себебі......) [1]
Мысал (мен мұны ... 2 мысал арқылы дәлелдей аламын) [2]
Салдар (Осылайша айтылған мәселе бойынша ... қорытынды жасаймын) [1]
29
Балл қою кестесі
Тапсырма
ауап Балл Қосымша ақпарат
№ Ж
1 – B 1
2 – C 1
1-6 Бір дұрыс жауапқа 1
3 – D 1
4 – A 1 балл
5 – C 1
6 – D 1
1. Берілген суреттер АҚШ-ғы азамат соғысына 1
қатысты. Америкадағы азамат соғысы (1861 —
1865) ХІХ ғасырдың ортасында АҚШ-тың
солтүстігінде жалдамалы еңбек пен оңтүстік
штаттардағы құл еңбегі арасындағы Мазмұнына сай жауап
7 қбасқа фразамен
айшылықтардан туған соғыс.
2. Қжазылса қабылданады.
ұл иеленушіліктің сақталуы елдің 2
э
кономикасының дамуына кедергі жасады;
Оңтүстік штаттардың жеке бөлек мемлекет
құруды қалады; Солтүстік штаттардың АҚШ
тұтас сақтап қалуды мақсат етті.
3. Американдықтар өз мемлекетінің тұтастығын 2
сақтап қалды; Азамат соғысы маңызды
әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешті;
құлдық жойылды және аграрлық мәселе
реттелді.
1 Американдықтар Жапон аймағындағы өз 1
теңізшілерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді Мазмұнына сай жауап
кбасқа фразамен
өздеді.
8 2 Сжазылса қабылданады.
ауда қатынастарын кеңейтуді ойлады. 1
Жаңалық атауы: Рентген сәулелері ашылды. Мазмұнына сай жауап
1 басқа фразамен
ңызы: Рентген сәулелері өмірдің көптеген
Мажазылса қабылданады.
аларында кеңінен қолданылуда. Бұл жаңалық
сал
iрден медицина тәжiрибесiне енгiзiлiп, оның
б
егiзiнде жасалған рентген аппараты
9 н
көпшiлiктiң 1
қызығушылығын тудырды. Ендi дәрiгерлер
аурулардың iшкi зақымдарын, сынған
сүйектерiн көрiп, бақылауға мүмкiндiк алды.
Жаңалық атауы: Д.И.Менделеевтiң химиялық
элементтердiң периодтық жүйесi ашылды. 1
Маңызы: Көптеген белгісіз элементтер ашылды.
Периодтық жүйеге сүйене отырып, физиктер
атомның ішкі құрылысын ашты. Периодтық
1
жүйе ғылымның терең сырларын түсінуге
мүмкіндік берді.
Жаңалық атауы: Микробиология ғылымы
ашылды. 1
Маңызы: Азық-түлiктердi стерилизациялау мен
пастеризациялау әдiстерiн жасауда зор маңызға
1
ие болды. Оның iзденiстерi иммунитет туралы
iлiмнiң негiзiн қалады.
Қорытынды: XIX ғасырдың екінші
жартысындағы ашылған табиғи-ғылыми
1
жаңалықтардың басты маңыздылығы: ол
материяның құрылысы, кеңістік, уақыт,
30
қозғалыс, тірі табиғаттың дамуы, табиғаттағы
адамның орны, жердегі тіршіліктің пайда болуы
туралы көзқарастарды түбірімен өзгертті.
Менің пайымдауымша өнер мен әдебиет Позиция (мен ...
әлеуметтік әділетсіздікпен күрес жүргізеді. 1 санаймын)
С
ебебі қоғамдағы әлеуметтік теңсіздік терең Түсіндіру (себебі......)
к
өрініс тауып, оның дамуын тежеген болатын. 1
10 Ұ
лыбританияда ХІХ ғасырды Ч. Диккенстең Мысал (мен мұны
шебер және айқын суреттеп берген ешкім мынадай мысалдар
болған жоқ. Ол әсіресе Викториан дәуіріндегі арқылы дәлелдей
әлеуметтік өмір, оның ішінде кедей адамдардың аламын)
өмірін бейнелеген бірнеше роман, әңгіме және
мақалалардың авторы ретінде танымал. Ең
алдымен Диккенстің «Дэвид Копперфилд»,
«Николас Никльби» және «Оливер Твист»
шығармаларын айтуға болады. Дарынды
қаламгер адам жанын терең түсініп, өз
заманының әлеуметтік кемшіліктерін дөп басып
суреттей білген. Ол дәуірінің жаман жағын да,
жақсы жағын да өз шығармаларында айқын
суреттеп, өз дәуіріне тән, сол жағдайға лайық,
1
әлеуметтік, таптық ірі, келелі мәселелермен
қатар, кейбір елеусіз нәрселерге дейін көре
білді. Сөйтіп ол өз заманының айқын айнасы
болды.
Сонымен қатар ХІХ ғ. музыкалық опералық
өнерде реализм шыңындағы ұлы итальян
композиторы Джузеппе Вердидің әлеуметтік
теңсіздікті әшкерелеуге бағытталған жоғары
гуманизмін байқауға болады. 1850 жылдардағы
«Риголетто», «Трубадур», «Травиата» белгілі
операларында Верди музыка тілінің қарапайым
мәнерлігімен кейіпкерлердің ішкі әлеміне терең
ене білген т.б.с.с.
ХІХ ғасыр әлемге Абай, Толстой, Пушкин, Салдар (Осылайша
Диккенс, Байрон, Твен, Скотт, По, Уайльд, айтылған мәселе
Киплинг, Гете, Гейне атты танымал бойынша мынандай
1
жазушыларды дүниеге әкелді. Олар әлемдік қорытынды
классика саналатын туындыларды жазды. жасаймын....)
Жазушылар сол заманның көптеген мәселелерін
өз туындыларына арқау еткен, бірақ сол
Эссе құрылымын
мәселелердің ең бастысы әлеуметтік теңсіздік
сақтауы
еді т.б.с.с.
1 Маз
мұнына сай
ж
ауаптар
қабылданады.
Жалпы балл 25
пәнінен тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы
8-сынып
Мазмұны
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты .................................................................................. 4
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ........................................ 4
3. «Дүниежүзі тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып ................................................... 4
4. Ойлау дағдыларының деңгейі....................................................................................................... 5
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу .. 6
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ............................................................................................. 6
7. Модерация және балл қою ........................................................................................................... 7
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы .................................................. 8
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 14
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 20
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы ................................................ 25
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Дүниежүзі тарихы»
пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
3. «Дүниежүзі тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 8-сынып
Білу:
- әлем тарихында маңызды рөл атқарған тарихи қайраткерлерді;
- тарихи даму барысында қалыптасқан әлемдік мәдениеттің маңызды жетістіктерін;
- тарих ғылымының ұғымдарын;
- тарихи деректердің түрлерін.
Түсіну:
- тарихтың барлық кезеңдері бойы дүниежүзі тарихының дамуының тұтастығы мен
үздіксіздігін сипаттайтын негізгі оқиғалардың, құбылыстар мен процестердің мәнін;
- әлем елдерінің қоғамдық-саяси, экономикалық және әлеуметтік-мәдени дамуының сипатты
белгілерін;
- заманауи қоғамдық процестердің тарихи шарттылығын, адамзаттың мәдени әртүрлілігін;
- әлем тарихындағы көрнекті тұлғалардың рөлі мен орнын.
Қолдану:
- тарихи ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен мәселелерді шешу үшін;
- тарихи картадағы өзгерістерді, түрлі нысандардың орналасуын анықтау кезінде;
- тарихи тұлғаларды, оқиғаларды, құбылыстарды, процестерді салыстыру кезінде;
- әлемнің басқа да елдерінің саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуын сипаттау
кезінде;
- тарихи негізіне сүйене отырып, заманауи өмірдің құбылыстарына қатынасы бойынша өз
ұстанымын анықтау кезінде;
- тарихи материалдармен жұмыс кезінде.
Талдау:
- себеп-салдарлық байланыстарын анықтау мақсатында тарихи оқиғаларды, құбылыстарды,
процестерді;
- жалпы сипатты белгілері мен ерекшеліктерін анықтай отырып, елдердің тарихи дамуын;
- тарихи тұлғалар қызметінің нәтижесі мен уәждерін;
- тарихи паралелль өткізу жолымен әлемнің жекелеген мемлекеттерінің даму үрдістерін,
қоғамдық, экономикалық, саяси және мәдени процестерін;
- проблемалық сұрақтарға жауап беру үшін түрлі тарихи дереккөздерді;
- бір тарихи оқиғаларға, құбылыстар мен процестерге түрлі көзқарастарды;
-түрлі таңбалы жүйеде (мәтін, карта, кесте, схема, дыбыс-бейне қатары) ұсынылған
ақпараттарды.
4
Жинақтау:
- жалпы заңдылықтарды анықтай отырып, тарихи құбылыстардың, процестердің сипатты
белгілерін жіктеу, жүйелеу, жалпылау және саралау үшін түрлі дереккөздердегі
ақпараттарды;
- қоғамда болып жатқан қазіргі заманғы саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени
процестерге бағдарлану үшін тарихи мәліметтерді.
Бағалау:
- тарихи оқиғаларды, процестерді, құбылыстарды, тұлғаларды әлемдік тарихқа ықпалы
тұрғысынан бағалайды, оларды әртүрлі түсіндіруді;
- әртүрлі тарихи дереккөздердің анықтығын;
- заманауи өркениеттің перспективасын, оның дамуындағы қиындықтар мен
проблемаларды.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау Сипаттама Тапсырмалар
дағдыларынытүрлері
ң деңгейі
Білу және XVII ғасырдағы ағылшын буржуазиялық революциясы; КТБ - Көп
түсіну мануфактура, фабрикалардың пайда болуы және жалдамалы таңдауы бар
тапсырмалар
жұмысшы табының қалыптасуы; XVIІI ғасырдағы Үндістан
және Ұлыбритания; Франция мен Ұлыбританияның
ҚЖ - Қысқа
Үндістанға үстемдік жүргізудегі бәсекелестігі; ағартушылық ж
ауапты қажет
идеяларының таралуы; Ағартушылық кезеңінің
ететін
қайраткерлері; «Ағартушылық абсолютизмі»; Еуропадағы т
апсырмалар
революциялық процестердің таралуындағы ағартушылық
идеялардың рөлі; отар елдердің әлеуметтік-экономикалық
дамуы; тәуелсіздік үшін күрес және Америка Құрама
Штаттарының құрылуы; «Тәуелсіздік декларациясы»;
ағартушылық идеялардың қоғамдық санаға әсері; Наполеон
империясының күйреуі; XIX ғасырдағы империялар және
олардың бәсекелестігі; Ұлыбритания мен Ресейдің Иранға
ықпал ету бәсекелестігі; XІX ғасырдағы Қытай мен Еуропа
елдері; Цин династиясының оқшаулану саясаты мен
еуропалықтардың сауда, дипломатиялық миссиялары;
Апиын соғыстары: себептері мен салдары. Еуропалық
мемлекеттердің Қытайды «ықпал ету аймақтарына» бөлуі;
жартылай отар Қытайдың әлеуметтік-экономикалық
жағдайы; «миссионерлік», «экспансия», «фактория»,
«отарлау» түсініктері; революциялық идеялардың XІX
ғасырда Еуропаға таралуы; Германияның бірігуі; Италияның
бірігуі; XІX ғасырдағы Халықшылдардың қозғалысы;
Ресейдегі марксизмнің таралуы; XІX ғасырдағы еуропалық
отарлық үстемдік. 1857-1859 жылдардағы Үндістандағы ұлт-
азаттық көтеріліс (сипайлар көтерілісі); Үндістанды
басқарудағы өзгерістер; XІX ғасырдың соңында әлемдік
отарлық жүйенің қалыптасуы; Америка Құрама
Штаттарының күшеюі; «Жапонияны ашу»;
трансатлантикалық құл саудасы; 1861-1865 жылдардағы
азамат соғысы; Америка Құрама Штаттарындағы
құлдықтың жойылуы.
5
Қолдану өнеркәсіп төңкерісі: мәні, маңызы және салдарын ҚЖ - Қысқа
анықтайды; феодалдық құрылыстан капиталистік жауапты қажет
шаруашылыққа өту кезеңін сипаттайды; индустриалды ететін
қоғамның әлеуметтік-экономикалық және саяси тапсырмалар
құрылымының ерекшеліктерін анықтайды; индустриалды
ТЖ - Толық
қоғам әлеуметтік құрылымының ерекшеліктерін көрсетеді; ж
ауапты қажет
Осман империясының саяси және әлеуметтік-экономикалық
ететін
даму ерекшеліктерін сипаттайды; Танзимат реформасы:
тапсырмалар
мақсаттары мен нәтижелерін түсіндіреді; ХVIII ғасырдың ІІ
жартысындағы Осман империясының әлсіреуі: ішкі және
сыртқы саясаттын сипаттайды; XIX ғасырдың бірінші
жартысындағы халықаралық қатынастар жүйесіндегі
Ресейді сипаттайды; Қырым соғысының себептері мен
салдарын көрсетеді; Қоғамдық санаға ағартушылық
идеялардың әсеріне сипаттама береді; революциялық
идеялардың XІX ғасырдағы Еуропаға таралуының
ерекшеліктерін көрсетеді.
Жоғары деңгей өнеркәсіп төңкерісінің мәні мен мағынасына талдау ҚЖ - Қысқа
дағдылары жжауапты қажет
асайды; Наполеон Бонапарттың ішкі және сыртқы
ететін
саясатына талдау жасайды. XIX ғасырдағы өнер мен оның
тапсырмалар
бағыттарын жіктейді; әдебиет пен өнердегі әлеуметтік
ТЖ - Толық
әділетсіздіктің суреттелуін бағалайды; өнердегі әлеуметтік
жауапты қажет
әділетсіздіктің суреттелуіне баға береді. (Э. Золя,
ететін
А.Н.Радищев, А. Құнанбаев, Ч. Диккенс, Ф. М.
тапсырмалар
Достоевский); ғылыми ойдың дамуы. ХІХ ғасырдың ғылыми
жаңалықтарын талдайды (Ч. Дарвин, Г. Мендель және тағы
басқалар
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 25 % 75 % 0
II 40 % 40 % 20 %
III 25 % 50 % 25 %
IV 25 % 50 % 25 %
Барлығы 29% 54% 1 %
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез-келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
6
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез- келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып,
қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
7
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 10
тапсырмадан тұрады.
8
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларыныуақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
ң деңгейі смин* балл
7.4.1.2 Англияның әлемдік жетекші
держава ретінде қалыптасуындағы Білу және
Б 5 4
өнеркәсіп төңкерісінің рөлін түсіну 4 1-4 КТ
сипаттау
Жаңа заманның
ебеп-салдарды анықтау
басталуы 7.4.1.1 С10
Қолдану
арқылы Еуропадағы феодалдық
1 10 ТЖ 11 6
құрылыстан капиталистік
шаруашылыққа (мануфактура,
фабрика) өту процесін түсіндіру
XVIІI ғ. 7.3.2.6 Еуропалық отаршылдық
Үндістан және экспансияның Шығыстың дәстүрлі Қолдану 1 9 ТЖ 12 8 8
Ұлыбритания қоғамдарына ықпалын сипаттау
7.3.2.7 Еуропалық
Ағартушылық
3 5-7 КТБ 4 3
революциялардың солтүстік
Қолдану 7
идеяларының
ерикалық қоғамның дамуына
таралуы ам
ықпалын анықтау 1 8 Қ
Ж 8 4
Барлығы: - 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
9
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың
тапсырмалары
Төмендегі сұрақтраға жауап беріңіз.
1. 1765 ж. Глазго университетінде бу машинасын ойлап тапқан өнертапқышты көрсетіңіз.
A. Р.Аркрайт
B. Д.Стенфенсон
C. Д.Харгривс
D. Д.Уатт
2. ХІХ ғасырдың 50-жылдары «әлем шеберханасы» атанған елді белгілеңіз.
A. Англия
B. Ресей
C. Германия
D. АҚШ
3. Англиядағы өнеркәсіп төңкерісі басталуының алғашқы көрінісін көрсетіңіз.
A. Темір жолдың пайда болуы
B. Алғашқы метроның пайда болуы
C. Есептеуіш машинасын ойлап табу
D. Жұмыс машинасын ойлап табу
4. Алғашқы фабриканы ашқан адамды белгілеңіз.
A. Р.Аркрайт
B. Д.Стенфенсон
C. Д.Харгривс
D. Д.Уатт
5. Америка халқының Англияға қарсы тәуелсіздік соғысы басталған жылды көрсетіңіз.
A. 1764 ж.
B. 1773 ж.
C. 1774 ж.
D. 1777 ж.
6. АҚШ-тың «Тәуелсіздік декларациясының» авторын көрсетіңіз.
A. Д.Вашингтон
B. Б.Франклин
C. Т.Джефферсон
D. Гамильтон
7. Англияның АҚШ-тың тәуелсіздігін мойындаған жылын көрсетіңіз.
A. 1780 ж.
B. 1783 ж.
C. 1785 ж.
D. 1788 ж.
[7]
10
8. Солтүстік Американың тәуелсіздік жолындағы күресінің себептерін анықтаңыз.
Солтүстік 1.
Американың
тәуелсіздік
2.
жолындағы
соғысының 3.
себептері
4.
[4]
9. Берілген дерекке және өз біліміңізге сүйеніп, сұрақтарға жауап беріңіз.
Үндiстандағы ағылшындардың үстемдiгiн нағыз толық басынан өткерген алғашқы ел
Бенгалия болды. Бұл үстемдiк тiрiлердiң ғана емес, өлген жер өңдеушiлердiң соңғы тиынын
сыпырып алған жер салығы жүйесiн енгiзуден және ашықтан-ашық тонаудан басталды. Адам
төзгiсiз аштық Бенгалияны бiрнеше қайтара бос қалдырғанша алтын ағашты сiлки бердi,
сiлки бердi. Бұл процестi кейiнiрек сауда деп атады, бiрақ ол ештеңенi де өзгертпедi. Үкiмет
оны сауда деп көрсеттi, бiрақ ол сауда емес, тонау едi. Бұндай жағдай тарихта сирек
кездеседi. Ал бұның әртүрлi атаулармен, әртүрлi формада бiрнеше жыл емес, тұтас бiр
ұрпақтарға жалғасқанын есте сақтау керек.
Дерек: Неру Д. Үндістанның ашылуы
Ағылшындардың Үндістанды отарлау үдерісінде қолданған әдістердің екеуін көрсетіңіз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
[2]
Келтірілген мәтіннің негізінде Англия мен Үндістан арасындағы қарым-қатынас жайлы
екіден кем емес қорытындыңызды жазыңыз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
[2]
Метрополия және отар дегеніміз не?
1. Метрополия -
2. Отар -
[2]
Ағылшындардың Үндістанды отарлауының 2 тарихи маңызын жазыңыз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
[2]
11
10. Өз біліміңізді, төмендегі суреттер мен кілт сөздерді қолданып, «Өнеркәсіп төңкерісі
әлемді өзгертті» тақырыбында ПТМС формуласы бойынша сипаттама беріңіз.
Кілт сөздер: мануфактура, фабрика, машина
Эссе критерийлері:
1. Позиция (мен ... санаймын) [1]
Түсіндіру (себебі......) [1]
Мысал (мен мұны ... мысалдар арқылы дәлелдей аламын) [2]
Салдар (осылайша айтылған мәселе бойынша ... қорытынды жасаймын) [1]
2.Суреттер мен кілт сөздерді қолдануы [1]
12
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 - D 1
2 - А
1
1-7 Бір дұрыс жауапқа 1
3 - D 1
4 - Абалл
1
5 - B 1
6 - С 1
7 - B 1
1. Мануфактуралар ашу, жүннен жасалған маталарды Әрбір жауапқа 1
өндіру, басқа мемлекеттермен сауда жасау, батысқа қоныс баллдан беріледі.
8 аударуға тыйым салу 4 Маз
мұнына сай
ауап басқа
2. Тауарларға жаңа кеден салығының салынуы ж
разамен жазылса
3. Америкаға 10 000 ағылшын іскерін қоныстандыру ф
абылданады
4. Герб салығының енгізілуі қ
Үндістанның ағылшындық иеліктерінде басқарудың
зорлық-зомбылық немесе қанау әдістері қолданылды.
Метрополияның пайдасы үшін үнді халқынан салықтар 2
ж
инап қанады.
Ү
ндістандағы ағылшын иеліктеріндегі халықтың мүлде
9 Мазмұнына сай
құқықтары болмады және олар Англияның тарапынан
жауап басқа
тонаушылыққа ұшырады. Аштық пен өлім көбейді, бірақ ол
фразамен жазылса
Англияның тарапынан халыққа көмек жасалмай, керісінше 2
салқабылданады.
ықтардың өсуіне әкелді. Ағылшын үкіметі Үндістандағы
өз иеліктеріне табыс көзі ретінде қараған болатын.
Метрополия дегеніміз - ол отары бар мемлекет. 2
Отар - империалистік мемлекет басып алған, езіліп,
қаналып отырған ел.
Англияның әлемдік нарыққа енуі және халықаралық саудаға 2
кірігуі; Үнді халқының сана сезімінің оянуына әкеледі
т.б.c.c.
Менің ойымша өнеркәсіп төңкерісі әлемді түбегейлі өзгертті 1. Позиция (мен ...
және мемлекеттегі өнеркәсіптің басқа салалары да санаймын)
өзгерістерге ұшырады т.с.с. [1]
Мен Т
мұны мынадай мысалдар арқылы дәлелдей аламын: үсіндіру (себебі......)
10 1 [1]
733 жылы шұға тоқығанда өздігінен қозғалатын қайықша
Мыс
(челнок) ойлап табылды. 1738 жылы адам қолының
ал (мен мұны ...
м
көмегінсіз жіп тоқуға арналған машина жасалады. 1764
ысалдар арқылы
д
жылы Дж.Харгривс «Дженни» атты механикалық ұршықты,
әлелдей аламын)
6 [2]
ал 1771 жылы Р.Аркрайт алғаш рет су доңғалақтары арқылы
машинаны қозғалысқа түсіретін тоқыма фабрикасын ашты. С
алдар (осылайша
1765 ж. Джеймс Уатт бу машинасын құрастырды. ай
тылған мәселе
Айтылған мәселе бойынша мынандай қорытынды
бойынша ...
жасаймын: өнеркәсіп төңкерісі жаңа калалардың пайда
қорытынды
болуына, жолдар мен көліктің дамуына ықпал етті, жаңа тап
жасаймын) [1]
- пролетариатты дүниеге әкелді. Осылайша, Англияда
2.Суреттер мен кілт
капитализмнің мануфактуралық сатысынан капиталистік
сөздерді қолдануы
өнеркәсіптің машиналық техникаға сүйенген фабрикалық
[1]суреттер мен кілт
жүйесіне өту кезеңін бастады т.б.с.с. сө
здерді қолдануы
Жалпы балл 25
13
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ - қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 10
тапсырмадан тұрады.
14
2- тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларыныуақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
ң деңгейі смин* балл
7.3.2.2 XVIII–XIX ғасырдың
ортасындағы халықаралық Білу және
Б 7 6
қатынастардағы өзгерістерді түсіну 6 1-6 КТ
XIX ғасырдағы
сипаттау
империялар
11
және олардың
7.4.2.1 Түрлі мемлекеттердің
бақталастығы ө
неркәсіптік даму сатысына өту
Қолдану 1 7 ҚЖ 6 5
процесінің ерекшеліктерін
салыстыру
7.2.2.2 Өнердегі негізгі стильдер
мен ағымдардың белгілерін
Қолдану 1 8 ҚЖ 10 4
(неоклассицизм, романтизм,
импрессионизм, реализм) анықтау
Француз
7.3.2.1 Батыс Еуропадағы
буржуазиялық
Білу және
б14
Б 3 3
уржуазиялық революциялардың
революциясыны
үсіну 1 9 КТ
терін сипаттау т
ң көрінісі себеп
7.3.2.4 Империалистік соғыстардың
әлемдік саясаттың өзгеруіне Жоғары деңгей
14 7
ықпалын бағалау (Наполеон дағдылары 1 10 ТЖ
соғыстары мысалында)
Барлығы: - 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
15
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 2-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. 1853-1856 жж. Қырым соғысындағы ең сұрапыл шайқас болған қаланы көрсетіңіз.
А. Севастополь
В. Одесса
С. Керчь
D. Ялта
2. 1865 ж. Стамбулда құрылған құпия ұйымды көрсетіңіз.
А. «Жас түріктер»
В. «Жаңа османдар»
С. «Құқық қорғау қоғамы»
D. «Бірлік және прогресс»
3. «Жас түріктер» революциясы болған жыл.
А. 1904 ж.
В. 1906 ж.
С. 1908 ж.
D. 1911 ж.
4. Жас түріктер Стамбулда үкімет билігін қолға алып, кейін жақындасуға бет алған
империалистік мемлекетті атаңыз.
А. Англия
В. Италия
С. Австро-Венгрия
D. Германия
5. 1768-1774 жж. орыс-түрік соғысына Осман мемлекетін итермелеген еуропалық ел.
А. Австрия
В. Польша
С. Франция
D. Мальта
6. Англия мен Францияның Ресейдің Балқан түбегіндегі саясатына қарсы шығу себебін
көрсетіңіз.
А. Ресейдің Балқан мен Жерорта аумағында күшейіп кетуінен қауіптенді
В. Ресейдің әлемдік держава болуынан қорықты
С. Осман империясына жәрдемдесті
D. Ресейдің Грецияны жаулап алуынан қорықты
[6]
7. Осман империясында жүргізілген Танзимат реформасының мақсаты мен нәтижесін
кестеде көрсетіңіз.
Танзимат 1.
реформасының
2.
мақсаттары
3.
Танзимат 1.
реформасының
2.
нәтижесі
[5]
8. Өнердегі негізгі стильдер мен ағымдардың белгілерін анықтап жазыңыз.
16
№ Стильдер мен Басты белгілері
ағымдар
1 Импрессионизм
2 Реализм
3 Неоклассицизм
4 Романтизм
[4]
9. Кестедегі «Ұлы Француз революциясы» себептерінің қайсысы экономикалық, саяси,
әлеуметтік факторларға жатады?
№ Революцияның себептері С – саяси,
Э – экономикалық,
Ә – әлеуметтік
1 Сауда-өнеркәсіп кешеніндегі
дағдарыс
2 Абсолюттік-феодалдық
құрылыстың дағдарысы
3 Билікке ұмтылған буржуазияның
пайда болуы
[3]
10. «Наполеон соғыстарының әлемдік саясаттың өзгеруіне ықпалы» тақырыбында эссе
жазыңыз.
Эссе критерийлері:
Наполеон Бонапартқа қысқаша мінездеме беру [1]
1799-1815 жылдар аралығындағы Наполеонның мансабы мен жетістіктеріне әсер еткен
маңызды оқиғаны көрсету [1]
Наполеонның билігі тұсындағы ішкі саясаттың ерекшелігін атау [1]
Наполеонның билігі тұсындағы сыртқы саясаттың ерекшелігін атау [1]
Наполеон соғыстарының әлемдік саясаттың өзгеруіне басты 2 ықпалын көрсету [2]
Қорытынды ой жазу [1]
17
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 – А 1
2 – В
1
1-6 Бір дұрыс жауапқа 1
3 – С 1
4 – D 1 балл
5 – С 1
6 – A 1
Танзимат реформасының мақсаттары:
1. Империядағы әртүрлі халықтардың діни сеніміне
қарамастан оның ар-ұждан, дүние-мүлкін
қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 3 Мазмұнына сай жауап
2. Салықтарды дұрыс жинау және әділетті болу; басқа фразамен жазылса
7 3. Әқабылданады
скери қызмет мерзімін қысқарту;
Танзимат реформасының нәтижесі:
1. Осман империясының экономикалық дамуы; 2
2. 1876 ж. конституция қабылданды.
№4
стильдер Басты белгілері
мБір дұрыс жауапқа 1
ен
8 ағбалл
ымдар
Мазмұнына сай жауап
1 ИмпрессионХІХ ғ. ІІ-жартысы мен ХХ ғ.
басқа фразамен жазылса
изм мифологиялық сюжет пен антикалық
қабылданады
тақырыпты басты ұстаным тұтқан
әдеби ағым. Ол модернизмнің бір
үлгісі ретінде көрінді.
2 Реализм Әдебиет пен өнерде өмір
құбылыстарын шынайы қалпында,
нақтылық белгілерін сақтай отырып,
жинақтап бейнелейтін көркемдік әдіс.
Бұл әдіс өмір құбылыстарын,
маңызды қоғамдық мәселелерді,
күнделікті тұрмыстағы сан алуан
жайттарды мейлінше кең қамтып,
әлеуметтік қайшылықтарды, адам
бейнесін терең ашып көрсетуді
мақсат тұтады.
3 НеоклассицXVIII ғ. соңы мен XIX ғ. алғашқы
изм жартысында Еуропа мен Америка
елдерінің рухани мәдениетінде:
музыка, театр, бейнелеу өнері,
эстетика, т.б. әдеби-көркем салаларда
тараған идеялық көркемдік бағыт.
4 Романтизм Алғаш рет Францияда ХІХ ғ. ІІ
жартысы мен ХХ ғ. басында өнерде
қалыптасқан ағым. Оның
өкілдері
өмірді шынайы, айқын, боямасыз
бейнелеуге ұмтылды.
1 – Экономикалық 1
9 Бір дұрыс жауапқа 1
2 – Саяси 1
3 – Әбалл
леуметтік 1
Наполеон Бонапарт – жарты әлемді жаулаған тарихи тұлға. Наполеон Бонапартқа
қ
Оны саяси қайраткер деп қана емес, ұлы қолбасшы, соғыс ысқаша мінездеме
өнерінің білікті маманы ретінде танимыз. береді
1
18
1799 ж. 9 қарашада (18 брюмерде) биліктегі дағдарысты 1799-1815 жылдар
пайдаланып, мемлекеттік төңкеріс жасады. Ол елде аралығындағы
алғашында консулдық, одан кейін империя (1804 ж. 18 Наполеонның мансабы
1
мамыр) түріндегі әскери диктатура орнатты т.б.с.с. мен жетістіктеріне әсер
ет
кен оқиғаны көрсетеді
10 О
л бірқатар реформалар жүргізді: азаматтық кодексті Наполеонның билігі
қабылдау, Француз банкін негіздеу т.б. тұсындағы ішкі
1
саясаттың ерекшелігін
атайды
1801-1802 жылдар – осы кезеңде Бонапарт Францияның
негізгі қарсыластармен (Ресеймен, Австриямен, Наполеонның билігі
Ұлыбританиямен) бейбітшілік шарттар жасасады. тұсындағы сыртқы
саттың ерекшелігін
Александр I қарым-қатынастарды үзе отырып, Наполеон
1 сая
атайды
Ресеймен соғысуға шешім қабылдады. Ресей компаниясы
1812 жылы Империя ақырының басы болды.
Наполеон билікке келісімен жаулаушылық соғыстар Наполеон
жүргізіп, әлемнің көптеген елдерін тізе бүктірді. соғыстарының әлемдік
Наполеонның әскери жетістіктері империя шекарасының саясаттың өзгеруіне
2
ұлғаюына алып келді. Наполеон күш-қуатының арқасында басты 2 ықпалын
Еуропа монархтарын өз билігімен санасуға мәжбүрледі. көрсетеді-2 балл
Францияның жеңістері Наполеонның жеке жетістіктерімен қорытындыда өз пікірін
байланысты болды, алайда француз армияы әлсіз болаттын. білдіруі
Мазмұнына сай жауап
1 басқ
а фразамен жазылса
қабылданады.
Жалпы балл 25
19
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 6
тапсырмадан тұрады.
20
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмасының спецификациясы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларының уақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
деңгейі смин* балл
7.3.2.2 XVIII – XIX ғасырдың
XІX ғасырдағы
ортасындағы халықаралық
Қытай мен
Білу және түсіну 3 1-3 КТБ 4 3 3
атынастардағы өзгерістерді
Еуропа елдері қ
сипаттау
7.3.1.4 Әртүрлі елдердің бір
Революциялық уақыт кезеңіндегі тарихи
идеялардың XІX оқиғаларын салыстыру арқылы
Қолдану 1 4 ҚЖ 8 4 4
ғасырдағы ұлттық мемлекеттердің (Италия,
Еуропаға әсері Германия) қалыптасу маңызын
анықтау
7.3.2.6 Еуропалық отаршылдық
XІX ғасырдағы
Жоғары деңгей
экспанциясының шығыстың
еуропалық
16 10 10
дағдылары 1 5 ТЖ
дәстүрлі қоғамдарына ықпалын
отаршыл
ипаттау
үстемдік с
XІX ғасырдағы 7.2.3.1 Ресейде жаңа қоғамдық-
Ресейдегі саяси ағымдардың
Білу және түсіну 1 6 КТБ 12 8 8
қоғамдық-саяси (халықшылдық, либерализм)
ойдың дамуы пайда болу себептерін анықтау
Барлығы: - 6 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
21
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 3-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. XVIII-XIX ғғ. Қытайдың дүниежүзі елдерінен дамуы жағынан артта қалу себебін
көрсетіңіз.
А) Феодалдық-абсолютизмнің сақталуы
В) Сыртқы шапқыншылықтың жиі болуы
С) Экономикалық бытыранқылықтың үстемдігі
D) Ешқандай елмен дипломатиялық не сауда байланысын жасамауы
2. Қытай нарығын жаулап алу жолындағы «апиын соғыстарының» бастамашысы болған
мемлекетті көрсетіңіз.
А) Ресей
В) Англия
С) Жапония
D) Франция
3. Қытайда екінші апиын соғысы болған жылдарды көрсетіңіз.
А) 1840-1842 жж.
В) 1845-1847 жж.
С) 1856-1860 жж.
D) 1860-1862 жж.
[3]
4.Ұлттық мемлекеттердің қалыптасу маңызын анықтаңыз.
Италияның бірігуі Германияның бірігуі
[4]
5. Француз суретшісі Анри Мейердің карикатурасын қарастырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
22
«Қытай бәлішінің» үлкен кесегін қай мемлекет алады? Жауабыңызға 3 дәлелдеме келтіріңіз.
[3]
Карикатураның негізінде ХХ ғ.басындағы Қытайдың жағдайына 3 мысал келтіріңіз.
[3]
Еуропалық отаршылдық экспанциясының шығыстың дәстүрлі қоғамдарына ықпалын 3
мысалмен көрсетіңіз.
[3]
Қорытынды жазыңыз.
[1]
6. Ресейдегі жаңа қоғамдық-саяси ағымдарға сәйкес, берілген тұжырымдамаларды тиісті
ұяшыққа орналастырыңыз.
1) Шаруаларды көтеріліске шығару мақсатында революция және социализм
идеяларын насихаттау
2) Самодержанвияны, православ дінін және поместъьелік жер шаруашылығын
сақтау
3) «Жер және бостандыққа» ұмтылған шаруаларға сүйеніп, самодержанвияны
революционерлердің шағын топтарымен құлату
4) Әлеуметтік теңдік пен шынайылықты қалыптастыру. Негізгі мақсаты- адамды
адамның қанауынсыз және әлеуметтік езушіліксіз қоғам құру
5) Жоғарғы биліктің шектелуін, ұлттына, дініне қарамастан адам құқықарына
кепілдік беретін конституцияның қабылдануын қолдау
6) Азаматтық қоғамның қалыптасуына және конституциялық монархияға бірте-
бірте өтуге жағдай жасайтын өзгерістер
7) Социализм жұмысшы шаруалар арқылы қалыптасуы қажет
8) Ескі жүйені сақтай отыра, шаруаларды сақтау және жергілікті басқаруды енгізу
Либерализм Консерватизм Халықшылдық Социал-демократия
[8]
23
Балл қою кестесі
тапсырмаҚосымша
ауап Балл
№ Жақпарат
1- D 1 Бір дұрыс
2- B 1 жауапқа 1 балл
1-3 3-D 1
4 Г4 Мазмұнына сай
ермания Италия
басқа да дұрыс
Мемлекеттің бірігуінде Елдің автриялық
жауап жазылса
канцлер негізгі рол езушіліктен
абылданады
атқарды құтқарылуы қ
Бұл мемлекеттің бірігуі «Төменнен бірігу»
«жоғарыдан» жүргізілді, – яғни
ол «темір және қан» революциялық
саясатының енгізілуімен жолмен бірікті
жүрді
Бәліштің үлкен кесегін Англия алады, себебі ол
«Қытайды ашу» бастамасын алғаш көтерген
және «апиын соғысы» барысында Қытайды үлкен
жеңіліске ұшыратқан болатын. Тең құқықтық
емес келісімшарттары бойынша Англия
контрибуция мен өзі үшін тиімді шарттарға ие 3
болды. Сонымен қатар Англияның әскері
хетуандар көтерілісін басуға қатысты.
и
Қы
тай саяси және әлеуметтік-экономикалық
5 Мазмұнына сай
қарым-қатынас тұрғысынан әлсіз мемлекет
басқа да дұрыс
болды. ХХ ғасырдың басында мемлекет еуропа
жауап жазылса
державаларының жартылай отарына айналды.
Ақабылданады
пиын және өзге соғыстардағы жеңілістер, 3
и
хетуандар көтерілісінің басылуы және тең
қ
ұқықтық емес келісімдерді бекітуі мемлекетті
б
өліп алып басқару аймақтарына айналдырды.
уропалық отаршылдық экспанциялары 3
Е
ғыстың кейбір дәстүрлерін түбегейлі жойды.
шы
алқын қырғынға ұшыратып, жергілікті халықты
Х
яусыз қырып жойды. Жергілікті халыққа тиесілі
а
айдалы қазбаларды әкетіп отырды.
п
аршылдық саясаттың салдарынан көптеген 1
От
шығыс елдерінің тұрмысы мен әлеуметтік,
экономикалық жағдайлары өзгеріске ұшырады.
иберализм Консерватизм Халықшылдық Социал-
Л
емократия
6 д8
5 2 1 4
6 8 3 7
Жалпы балл 25
24
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың тест спецификациясы
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 25 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ - көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ - қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ - толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар берілген бірнеше жауаптардың ішінен бір
дұрыс жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 10
тапсырмадан тұрады.
25
4- тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау Орындау Бөлім
Тапсырма ТапсырмаТапсырма
Бөлім Тексерілетін мақсат дағдыларының уақыты, Балл* бойынша
аны* № * түрі*
деңгейі смин* балл
7.3.1.2 ХІХ ғасырдағы Америка
Құрама Штаттары
Білу және түсіну 6 1-6 КТБ 6 6
ерриториясының кеңею
Америка Құрама т
үдерісін сипаттау
Штаттарының
13
күшеюі 7.1.2.2
Трансатлантикалық
құлдықтың ерекшеліктерін Қолдану 2 7-8 ҚЖ14 7
анықтау
7.2.4.1 Өзгерістер мен
қтастықты көрсету арқылы,
Ғылыми ойдың сабаЖоғары деңгей
мен қоғам өміріндегі
Ж 10 7 7
дамуы адамдағдылары 1 9 Т
ғылыми жаңалықтардың
маңызын талдау
Суретшілер мен
7.2.2.1 Тарихи оқиғаларды
жазушылардың
интерпретациялау үшін өнер Қолдану 1 10 ТЖ 10 5 5
көзқарасымен XІX
туындыларын пайдалану
ғасырдағы
өзгерістерге шолу
Барлығы: - 10 - - 40 25 25
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
26
«Дүниежүзі тарихы» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. ХІХ ғасырдың ортасындағы АҚШ-тың саяси өміріндегі ең шиеленісті мәселе.
А. Отар иелену
В. Құлдық мәселесі
С. Демократия мәселесі
D. Билік үшін күрес мәселесі
2. Қара құлдарды азат етіп, құлдықты жойған АҚШ президенті.
А. Джон Адамс
В. Джеймс Мэдисон
С. Авраам Линкольн
D. Томас Джефферсон
3. 1803 жылы АҚШ Луизиананы қай елден алғандығын көрсетіңіз.
A) Англия
B) Испания
C) Португалия
D) Франция
E) Голландия
4. 1845 жылы АҚШ иеленген, бұрын Мексиканың иелігінде болған, аймақты көрсетіңіз.
A) Техас
B) Юта
C) Филадельфия
D) Пенсильвания
E) Висконсин
5. АҚШ территориясы жаулап алудың себептерінен төрте есе ұлғайған болатын және батыс
шекара енді осы аймақтан өтетін болды.
A) Солтүстік мұзды мұхиты жағалауы
B) Атлант мұхиты жағалауы
C) Тынық мұхиты жағалауы
D) Үнді мұхиты жағалауы
E) Мексика түбегі жағалауы
6. АҚШ-тың батысындағы бос жерлерді жеке азаматтардың иелігіне беруге рұқсат берген,
АҚШ-тың заңын көрсетіңіз.
A) «Құқық туралы билл»
B) «АҚШ конституциясы»
C) «Тәуелсіздік Декларациясы»
D) «Гомстедтер туралы заң»
E) «Құлдықты жоюға бағытталған заң»
[6]
27
7. Суреттерге қатысты төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Көрсетілген суреттер қандай тарихи оқиғамен байланысты? Өз жауабыңызды дәлелдеңіз.
2. Берілген тарихи оқиғаның негізгі себептері қандай? 2 себебін көрсетіңіз.
3. Оқиғаның тарихи маңызын жазыңыз. Пікіріңізге 2 дәлел келтіріңіз.
[5]
8. Кестеге АҚШ-ның Жапонияны ашуының 2 себебін жазыңыз.
ебептері
№ С
1
2
[2]
9. XIX ғасырдағы 3 ғылыми жаңалықтың атауын және олардың адам мен қоғам өміріндегі
маңызын жазыңыз. Жауабыңызды қорытындылаңыз.
Ғылыми жаңалық атауы Маңызы
1
2
3
Қорытынды
[7]
28
10. Өз біліміңізге және суреттерге сүйеніп, «Өнер мен әдебиет әлеуметтік әділетсіздікпен
күреседі» тақырыбына сипаттама жазыңыз.
The bosses of the senate. Source: Joseph J.Keppler.
Критерийлері:
• Позиция (мен ... санаймын) [1]
Түсіндіру (себебі......) [1]
Мысал (мен мұны ... 2 мысал арқылы дәлелдей аламын) [2]
Салдар (Осылайша айтылған мәселе бойынша ... қорытынды жасаймын) [1]
29
Балл қою кестесі
Тапсырма
ауап Балл Қосымша ақпарат
№ Ж
1 – B 1
2 – C 1
1-6 Бір дұрыс жауапқа 1
3 – D 1
4 – A 1 балл
5 – C 1
6 – D 1
1. Берілген суреттер АҚШ-ғы азамат соғысына 1
қатысты. Америкадағы азамат соғысы (1861 —
1865) ХІХ ғасырдың ортасында АҚШ-тың
солтүстігінде жалдамалы еңбек пен оңтүстік
штаттардағы құл еңбегі арасындағы Мазмұнына сай жауап
7 қбасқа фразамен
айшылықтардан туған соғыс.
2. Қжазылса қабылданады.
ұл иеленушіліктің сақталуы елдің 2
э
кономикасының дамуына кедергі жасады;
Оңтүстік штаттардың жеке бөлек мемлекет
құруды қалады; Солтүстік штаттардың АҚШ
тұтас сақтап қалуды мақсат етті.
3. Американдықтар өз мемлекетінің тұтастығын 2
сақтап қалды; Азамат соғысы маңызды
әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешті;
құлдық жойылды және аграрлық мәселе
реттелді.
1 Американдықтар Жапон аймағындағы өз 1
теңізшілерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді Мазмұнына сай жауап
кбасқа фразамен
өздеді.
8 2 Сжазылса қабылданады.
ауда қатынастарын кеңейтуді ойлады. 1
Жаңалық атауы: Рентген сәулелері ашылды. Мазмұнына сай жауап
1 басқа фразамен
ңызы: Рентген сәулелері өмірдің көптеген
Мажазылса қабылданады.
аларында кеңінен қолданылуда. Бұл жаңалық
сал
iрден медицина тәжiрибесiне енгiзiлiп, оның
б
егiзiнде жасалған рентген аппараты
9 н
көпшiлiктiң 1
қызығушылығын тудырды. Ендi дәрiгерлер
аурулардың iшкi зақымдарын, сынған
сүйектерiн көрiп, бақылауға мүмкiндiк алды.
Жаңалық атауы: Д.И.Менделеевтiң химиялық
элементтердiң периодтық жүйесi ашылды. 1
Маңызы: Көптеген белгісіз элементтер ашылды.
Периодтық жүйеге сүйене отырып, физиктер
атомның ішкі құрылысын ашты. Периодтық
1
жүйе ғылымның терең сырларын түсінуге
мүмкіндік берді.
Жаңалық атауы: Микробиология ғылымы
ашылды. 1
Маңызы: Азық-түлiктердi стерилизациялау мен
пастеризациялау әдiстерiн жасауда зор маңызға
1
ие болды. Оның iзденiстерi иммунитет туралы
iлiмнiң негiзiн қалады.
Қорытынды: XIX ғасырдың екінші
жартысындағы ашылған табиғи-ғылыми
1
жаңалықтардың басты маңыздылығы: ол
материяның құрылысы, кеңістік, уақыт,
30
қозғалыс, тірі табиғаттың дамуы, табиғаттағы
адамның орны, жердегі тіршіліктің пайда болуы
туралы көзқарастарды түбірімен өзгертті.
Менің пайымдауымша өнер мен әдебиет Позиция (мен ...
әлеуметтік әділетсіздікпен күрес жүргізеді. 1 санаймын)
С
ебебі қоғамдағы әлеуметтік теңсіздік терең Түсіндіру (себебі......)
к
өрініс тауып, оның дамуын тежеген болатын. 1
10 Ұ
лыбританияда ХІХ ғасырды Ч. Диккенстең Мысал (мен мұны
шебер және айқын суреттеп берген ешкім мынадай мысалдар
болған жоқ. Ол әсіресе Викториан дәуіріндегі арқылы дәлелдей
әлеуметтік өмір, оның ішінде кедей адамдардың аламын)
өмірін бейнелеген бірнеше роман, әңгіме және
мақалалардың авторы ретінде танымал. Ең
алдымен Диккенстің «Дэвид Копперфилд»,
«Николас Никльби» және «Оливер Твист»
шығармаларын айтуға болады. Дарынды
қаламгер адам жанын терең түсініп, өз
заманының әлеуметтік кемшіліктерін дөп басып
суреттей білген. Ол дәуірінің жаман жағын да,
жақсы жағын да өз шығармаларында айқын
суреттеп, өз дәуіріне тән, сол жағдайға лайық,
1
әлеуметтік, таптық ірі, келелі мәселелермен
қатар, кейбір елеусіз нәрселерге дейін көре
білді. Сөйтіп ол өз заманының айқын айнасы
болды.
Сонымен қатар ХІХ ғ. музыкалық опералық
өнерде реализм шыңындағы ұлы итальян
композиторы Джузеппе Вердидің әлеуметтік
теңсіздікті әшкерелеуге бағытталған жоғары
гуманизмін байқауға болады. 1850 жылдардағы
«Риголетто», «Трубадур», «Травиата» белгілі
операларында Верди музыка тілінің қарапайым
мәнерлігімен кейіпкерлердің ішкі әлеміне терең
ене білген т.б.с.с.
ХІХ ғасыр әлемге Абай, Толстой, Пушкин, Салдар (Осылайша
Диккенс, Байрон, Твен, Скотт, По, Уайльд, айтылған мәселе
Киплинг, Гете, Гейне атты танымал бойынша мынандай
1
жазушыларды дүниеге әкелді. Олар әлемдік қорытынды
классика саналатын туындыларды жазды. жасаймын....)
Жазушылар сол заманның көптеген мәселелерін
өз туындыларына арқау еткен, бірақ сол
Эссе құрылымын
мәселелердің ең бастысы әлеуметтік теңсіздік
сақтауы
еді т.б.с.с.
1 Маз
мұнына сай
ж
ауаптар
қабылданады.
Жалпы балл 25