- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
«Жаратылыстану» пәнінен
тоқсандық жиынтық бағалаудың спецификациясы
6-сынып
Мазмұны
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты ...... Ошибка! Закладка не определена.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ......................... 3
3. Күтілетін нәтижелер ..................................................... Ошибка! Закладка не определена.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі .................................................................................................. 3
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты Тексерілетін оқу мақсатытарды
бөлу ................................................................................................................................................. 4
6. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері ..................................................... 4
7. Модерация және балл қою ...................................................................................................... 5
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ........................... 6
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ......................... 13
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ......................... 19
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ......................... 28
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты білім алушылардың тоқсан
барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Жиынтық бағалау күтілетін нәтижелер жетістігін және тоқсанға жоспарланған
оқу мақсаттарына жеткендігін тексереді.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Жаратылыстану пәні бойынша қазақ тіліндегі негізгі орта білім деңгейіндегі (5-6 сынып) оқу
бағдарламасы.
3. Күтілетін нәтижелер
Білу:
- заманауи өмірдегі жаратылыстану ғылымының рөлін;
- химиялық және физикалық құбылыстарды;
- заттардың жіктелуін біледі.
Түсіну:
- физикалық және химиялық құбылыстардың адам өміріндегі
маңыздылығын түсінеді.
Қолдану:
- тірі және өлі табиғаттағы объектілерді, процестер мен құбылыстарды
сипаттау үшін негізгі физикалық, химиялық, биологиялық,
географиялық ұғымдар мен терминдерді;
- тәжірибелік-эксперименттік және зерттеу жұмыстарын қауiпсiз жүргізу
әдістерін қолданады.
Талдау:
- ғылыми-жаратылыстану эксперименті нәтижесінде алынған деректерді
талдайды.
Жинақтау:
- эксперимент және зерттеулер жүргізу жоспарын жинақтайды.
Бағалау:
- жасалған эксперименттің нәтижелерін бағалайды.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау
дағдыларының
ипаттама Тапсырма түрлері
С
деңгейі
Білу және түсіну - қоршаған әлемнің көп қырлылығын, КДЖ - Көп дұрыс
табиғи құбылыстар мен үдерістердің өзара жауапты таңдауды
байланысын біледі; қажет ететін
- өлі және тірі табиғатта болып, жатқан
тапсырмалар;
кейбір табиғи құбылыстар мен ҚЖ - Қысқа жауапты
үдерістердің себептерін; қажет ететін
- көптүрлі табиғат құбылыстары мен тапсырмалар.
нысандарын жүйелеу принциптерін;
- жаратылыстану бағытындағы білімнің
адамның көптеген іс-әрекет түрлері үшін
маңыздылығын түсінеді.
Қолдану - қоршаған әлемнің түрлі құбылыстары мен ҚЖ - Қысқа жауапты
нысандары жайлы білімнің жинақталуына қажет ететін
3 ПРОЕКТ
және күнделікті өмірде алуан түрлі тапсырмалар;
практикалық және зерттеу әрекеттері ТЖ - Толық жауапты
арқылы алынған білімнің байланысын қажет ететін
қолданады. тапсырмалар.
Жоғары деңгей - гипотеза құру және оларды тексерудің ҚЖ - Қысқа жауапты
дағдылары жолдарын ұсынады, эксперименттер қажет ететін
арқылы алынған мәліметтер негізінде тапсырмалар;
қорытынды жасайды; ТЖ
- Толық жауапты
- зерттеу мәселелерін дұрыс алады, зерттеу қажет ететін
жұмысының жоспарын құрады, тапсырмалар.
бақылаулар мен эксперименттер
нәтижелерін бағалайды және сипаттайды,
қорытынды шығарады;
- іздеу әдістерін игереді;
- зерттеу қорытындыларын түрлі формада
ұсынады.
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 60% 35% 5%
II 55% 45% 0%
III 30% 45% 25%
IV 25% 40% 35%
Барлығы 43% 41% 16%
6. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы, сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
4 ПРОЕКТ
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс
үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
5 ПРОЕКТ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ - Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Берілген нұсқа көп жауапты тест сұрақтары және қысқа/толық жауапты қажет ететін
сұрақтарды қамтитын 9 тапсырмадан тұрады.
Тест тапсырамаларынан білім алушылар берілген жауап нұсқаларының ішінен дұрыс бір
жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар есептелген мәні, сөздер
немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушы жоғарғы ұпай алу үшін, есепті
шешудің толық тізбегін ашып көрсетуі қажет. Тапсырма бірнеше құрылымдық
бөлімдерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
6 ПРОЕКТ
1 – тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін Ойлау ТапсырТапсТапсырОрындБаллБөлімг
мақсат дағдыларыма ырмаманың алу * е
ның деңгейі саны* № түрі уақытберілет
ы, мин ін балл
саны
6.1.1.1
Жаратылыстану
ғылымдарының
Білу және
Ж 2 2
зерттеу
түсіну 2 1,2 КД
нысандарын тізіп
7
атау
Ғылым
лынған
әлемі 6.1.5.1 А
ектерді
дер
Қолдану 1 6 ҚЖ 4 2
графикалық түрде
көрсету
6.1.6.1 Алынған
Жоғары
қорытындыларды
деңгей 1 4 ҚЖ/ ТЖ 7 3
түрлі формада
дылары
көрсету дағ
6.2.2.2 Жердің
Қолдану
1 3 КДЖ 2 2
қасиеттерін
түсіндіру
6.2.1.1 Макро-
және микроәлем
Білу және
нысандарының
4 1
түсіну 1 8 ТЖ
параметрлерін
атау
6.2.4.2 Жерде
адамның өмір Жоғары
сүруінің қазіргі деңгей 1 7 ТЖ 7 4
шарттарын дағдылары
бағалау
6.2.6.1 Жоспар
Адам. бо
йынша
Жер.
атериктер мен
м13
Ғалам ол
ардың
физикалық-Қ
олдану
6 2
географиялық
1 9 ТЖ
аймақтарының
табиғат
ерекшеліктерін
анықтау
6.2.7.1 Халықтың
қоныстану Білу және
заңдылықтарын түсіну
анықтау ҚЖ
1 5 8 4
6.2.7.2 ТЖ
Халық
Жоғары
тығыздығының
деңгей
көрсеткіштеріне
дылары
баға беру дағ
БАРЛЫҒЫ: 9 40 20 20
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
7 Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Жаратылыстану» пәнінен 1-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Ғарыш әлемі туралы ғылым саласын анықтаңыз.
A) Астрономия
B) Физика
C) Математика
D) Химия
[1]
2. Биологияның зерттеу нысанын көрсетіңіз.
A) Табиғат құбылыстары
В) Тірі ағзалар
С) Ғарыш денелері
D) Заттардың құрамы
[1]
3. Суретке қарап, жер ғаламшарының қасиеттерін анықтаңыз
(а) Суреттегі жер қозғалысының түрін жазыңыз.
__________________________________________
(b) Жер қозғалысының әсерінен жер бетінде
болатын өзгерісті анықтаңыз.
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
[2]
4. Кестеде берілген мәліметке қорытынды жасап, деректерді белгілі бір формада
ұсыныңыз.
Орташа тығыздық
Еуропа 103 адам
Азия 207 адам
Африка 55 адам
Солтүстік Америка 16 адам
Оңтүстік Америка 40 адам
Әлем 48 адам
[3]
5. (а) Картадан халық тығыз орналасқан аймақтарды анықтаңыз.
8
ПРОЕКТ
_____________________________________________________________________________[1]
(b) Халық тығыздығының қоршаған ортаға тигізетін әсеріне 3 мысал жазыңыз.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________ [3]
6. Атмосфера қабаттарын биіктік бойынша орналастырыңыз.
тропосфера, биіктігі 17 км дейін;
стратосфера, биіктігі 55 км дейін;
мезосфера, биіктігі 80 км дейін;
9 ПРОЕКТ
[2]
7. (а) Берілген суреттерден адам өзі қалыптастырған орта түрлерін анықтаңыз.
_______________________ _____________________ ___________________
[3]
(b) Адамзаттың жақсы өмір сүруі үшін өзі қалыптастырған ортаның табиғи ортамен
байланысының маңыздылығына баға беріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________[1]
8. Макро және микроәлем өлшемдерін жазыңыз.
макроәлем өлшемдері микроәлем өлшемдері
[1]
10 ПРОЕКТ
9. Африка құрлығы ең ыстық құрылық. Картаны қолданып құрлықтың ыстық болу себебін
жазыңыз.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________[2]
11 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
№ Жауабы Балл Қосымша
ақпарат
1 А 1
2 В 1
3 а) орбиталық қозғалыс 1
b) жыл мезгілдерінің ауысуы 1
4 Мәтін мысылы: 3 График,
Кестеде құрылықтардың және әлем бойынша халықтың диаграмма,сыз
орташа тығыздығы берілген. Еуропада 103 адам, Азияда ба т.б бірін
207 адам, Африкада 55адам, Солтүстік Америкада 16 адтаңдаса болады
ам,
Оңтүстік Америкада 40 адам көрсетілген. Жалпы әлем
бойынша халықтың тығыздығы 48 адам көрсетілген.
5 (a) Оңтүстік Шығыс Азия, Батыс Еуропа 1
(b) судың жетіспеушілігі; 1
ауының ластануы; 1
ланшафтың бұзылуы. 1
6 2
7 а) өндірістік орта 3
жасанды орта
әлеуметтік орта
b) адамның өз өміріндегі физикалық қажеттіліктердің
негізінің қалануы, интеллектуалды, моральді, 1
қоғамдық және рухани дамуының негізін табиғи ортасыз
жасай алмайтындығы
8 Макроәлем өлшемдері: 1
қашықтықтың өлшем бірліктері:м,км;
салмақтың өлшем бірліктері: г, кг,фунт;
уақыт өлшем бірліктері:секунд, минут, сағат,жыл.
Микроәлем өлшемдері: микрограм, наносекунд,нанометр,
фемтометр т.б
9 Африка материгі экватор сызығының бойында орналасқан; 1
Африканы ең жылы мұхит шайып жатыр. 1
(Африканың тропиктік белдеулер аралығында
орналасқандығын жазса қабалданады)
Жалпы балл 20
12 ПРОЕКТ
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ - Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 10 тапсырмадан тұрады: соның ішінде 2 бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын
сұрақтар, 8 қысқаша жауапты қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер,
кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.
13 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін оқу Ойлау ТапсТапсТапсырОрындаБаллБөлім
мақсаты дағдыларырма ырма ма у * бойынша
ының саны* №* түрі* уақыты, балл
деңгейі мин* саны
6.3.1.1 Атом мен
молекулаларды, Білу және
2 1
қарапайым және күрделі түсіну 1 4 ҚЖ
заттарды айыра білу
6.3.1.2 Атомның негізгі
бөлшектерін және олардың Қолдану 1 5 ҚЖ 2 1
орналасуын сипаттау
6.3.1.3 Заттардың
қасиеттерін (балқу және Білу және
2 1
қайнау температураларын) түсіну 1 2 ҚЖ
сипаттау
6.3.2.1 Заттарды
органикалық және Білу және
3 2
бейорганикалық заттар түсіну 1 1 ҚЖ
күйінде жіктеу
6.3.2.2 Тірі және өлі
табиғатта қышқыл, сілтілі
және бейтарап ортаны
Қолдану 1 8 КДЖ 3 3
ыра біледі және әмбебап
Заттар ай
ндикатор көмегімен
және
и20
ортаны анықтау
материал
дар 6.3.2.3 Б
ейтараптандыру
олдану 1 9 ҚЖ 6 3
үдерісін түсіндіру Қ
6.3.3.1 Жасанды
материалдардың
Қолдану 1 6 ҚЖ 5 2
артықшылықтары мен
кемшіліктерін анықтау
6.3.3.2 Тұрмыстық химия
өнімдерін қолдану саласын
және оларды қауіпсіз
Қолдану 1 10 ҚЖ 10 4
қолдану ережелерін
түсіндіру
6.3.3.3 Қазақстандағы
пайдалы қазбалардың
Қолдану 1 7 ҚЖ 2 2
орындарын және қолдану
салаларын анықтау
6.3.3.5 Пайдалы
қазбалардың өндірілуі мен
Қолдану 1 3 КДЖ 5 1
өңделінуінің қоршаған
ортаға әсерін түсіндіру
БАРЛЫҒЫ: 10 10 40 минут 20 20
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
14
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Жаратылыстану» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Төменде суретте берілген заттарды сәйкесінше заттар тобына жіктеңіз.
аттар № Заттар № Заттар
№ З
1 5
3
4 6
2
Мына кестеге заттар мен заттар тобының сәйкестігін нөмірмен көрсетіңіз.
Бейорганикалық заттар Органикалық заттар
[2]
2. Процестің атауы мен заттың бір күйден екінші күйге ауысуы арасындағы сәйкестікті
көрсетіңіз.
аттың бір күйден екінші күйге ауысуы
Процесс З
А) Булану 1) сұйық газға ауысады
B) Қату 2) газ сұйыққа ауысады
C) Конденсация 3) сұйық қатты күйге ауысады
А______ B_______ C_______
[1]
3. Тау–кен өндірісінің қоршаған ортаға зиянды әсерінен қорғану жолдарын көрсетіңіз:
A) Жабық әдіспен салыстырғанда ашық әдісті өндіру әдісін қолдану
B) Қалдықтарды жою, оны өңдеу, зиянсыздандыру
C) Ашық әдіспен салыстырғанда жабық әдісті өндіру әдісін қолдану
D) Тағам өндірісінде қолдану
[1]
4. Төменде берілген A, B, C, D, E, F суреттерде берілген схемаларға назар аударыңыз.
15
ПРОЕКТ
Берілген заттарды (схеманы әріптермен көрсете отырып) қарапайым және күрделі заттарға
жіктеңіз.
Қарапайым заттар:__________________________________
Күрделі заттар: _____________________________________
[1]
5. Aтомның құрамына кіретін бөлшектерді анықтаңыз.
[1]
6. Күнделікті өмірде біз пластиктен жасалған бұйымдарды өте көп пайдаланамыз.
Жасанды материал пластиктің артықшылығы мен кемшілігі де бар. Төменде кестеде
пластик жайлы мәліметтер берілген. Әр мәліметтің тұсына пластиктің артықшылығын
() белгісімен, ал кемшілігін () белгісімен көрсетіңіз.
Пластик бұйымдар 450 жылдан кейін шіри бастайды
Пластик бұйымдар жанғанда улы түтін шығады
Пластиктен жасалған бұйымдар жеңіл болады
Пластик бұйымдар таттанбайды
Пластикті кез келген түске оңай бояуға болады
Пластик бұйымдар тоқ өткізбейді
Жыл сайын мұхитқа 150 тонна пластик қоқыс тасталады
Әлемде жылына 13 миллиард пластик бөтелке өндіреледі
[2]
7. Қазақстандағы өндірілетін пайдалы қазбаларды олардың өндірілетін аймағы және
қолдану салаларын сәйкестендіріңіз:
Қ
олдану салалары Пайдалы қазбалар Өндірілетін аймағы
і
ұрылыс материалы 1. Тас көмір А. Маңғыстау
.Қ
і. Отын 2. Мұнай В. Солтүстік Қазақстан
і
іі . Машина жасауда 3. Темір рудасы С. Жезқазған
і
ыс рудасы D. Орталық Қазақстан
4. М
ауабы: 1 ______ 2 _____ 3 ______ 4 ______
Ж
[2]
олбаға екі белгісіз түссіз ерітінді (қышқыл, сілті) құйылған.
8. К
сы ерітінділерді анықтау үшін оқушы бірнеше тамшы
О
ндикатор тамызды. Сол кезде бірінші колбадағы ерітінді көк
и
үске, ал екінші колбадағы ерітінді қызыл түске боялды.
т
қушы қандай индикатор қолданды?
(a) О
16 ПРОЕКТ
____________________________________________________________________________
[1]
(b) Бірінші колбада қандай ерітінді болды?
_____________________________________________________________________________
[1]
(c) Екінші колбада қандай ерітінді болды?
_____________________________________________________________________________
[1]
9. Бос орынға сәйкес келетін сөзді қойып шығыңыз:
(a) Асқардың асқазаны ауырып, дәрігерге барды. Дәрігер Асқарға асқазандағы қыжылды
басуға арналған «Антацид» дәрісін қабылдауды ұсынды. Себебі асқазан сөлінің құрамында
____________________________ кездеседі. Осы зат антацид құрамындағы затпен
әрекеттескенде ___________________________ реакциясы жүреді.
[1]
(b) Сізге бірнеше тұрмыстық заттар: тіс пастасы, ас пісіру ұнтағы, сірке су, қызынақ
шырыны, лимонад, сабын, жуғыш заттар, ағартқыш берілді.
i. Осы берілген заттардың қайсысы қышқылдар болып табылады?
_____________________________________________________________________________
[1]
ii. Осы берілген заттардың ішінен тек сілтілерді атаңыз.
____________________________________________________________________________
[1]
10. Сурет бойынша тұрмыстық химия өнімдерін қауіпсіз қолдану ережелерін ұсыныңыз.
17 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
№ Жауабы Балл Қосымша ақпарат
1 А-бейорганикалық заттар: 1, 3,4,5 1
В-органикалық заттар: 2,6 1
2 C 1
3 B 1
4 Қарапайым заттар: А, B, E 1
Күрделі заттар: C, D, F
5
1
астик бұйымдар 450 жылдан кейін шіри бастайды
6 Пл2 4 дұрыс жауапқа 1
ластик бұйымдар жанғанда улы түтін шығады
П балл
Пластиктен жасалған бұйымдар жеңіл болады
Пластик бұйымдар таттанбайды
Пластикті кез келген түске оңай бояуға болады
Пластик бұйымдар тоқ өткізбейді
Жыл сайын мұхитқа 150 тонна пластик қоқыс тасталады
Әлемде жылына 13 миллиард пластик бөтелке өндіреледі
1- D , іі 1
7 2- A, іі 1
3- B, і , ііі
4- C і , ііі
8 Лакмус ерітіндісі 1
Б
ірінші колбада қышқыл ерітіндісі болды. 1
Екінші колбада сілті ерітіндісі болды. 1
9 Тұз қышқылы 1
Бейтараптану реакциясы
Қышқылдар: 1
сірке су, сүт, қызанақ шырыны, лимонад
Сілтілер:
тіс пастасы, ас пісіретін ұнтақ, ағартқыш, сабын, жуғыш 1
зат
10
1
1
1
1
Б
арлығы 20
18 ПРОЕКТ
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦЯСЫ
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ - Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 10 тапсырмадан тұрады: соның ішінде 2 бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын
сұрақтар, 6 қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, 2 толық жауапты қажет ететін
тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.
19 ПРОЕКТ
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін оқу Ойлау ТапсыТапсТапсОрындБалБөлім
мақсаты дағдыларырма ырма ырма ау л* бойын
ның деңгейі саны* №* түрі* уақытыша
, мин* балл
саны
6.4.2.1 Жасуша
Білу және
2 2
компоненттерін
үсіну 1 1 ҚЖ
анықтау т
6.4.2.2 Т10
ірі
Білу және
2 2
ағзаларға тән
үсіну 1 2 ҚЖ
үрдістерді түсіндіру т
6.4.2.4 Толыққанды ҚЖ
Тірі және
тамақтану Қолдану 1 3 3 1
өлі
рационын құру
табиғаттағ
6.4.2.7 Тыныс Жоғары ТЖ
ы
ғанда және тыныс деңгей
үдерістер ал
шығарғандағы ауа дағдылары
1 4 10 4
құрамындағы
айырмашылықты
зерттеу
Жоғары КДЖ
6.4.2.8 Ағзадан
деңгей
бөлініп шығатын 1 5 3 1
дылары
өнімдерді атау дағ
6.5.1.2 Энергияны
шығарумен және
оның жұтылуымен
Білу және
байланысты
түсіну 1 9 ҚЖ5 4
үдерістерді атау 10
және мысалдар
келтіру
6.5.1.5 Энергияны
алудың баламалы Қолдану 1 10 ТЖ 6 2
көздерін ұсыну
6.5.1.3 Электр
Білу және
3 1
энергиясының
Энергия
үсіну 1 7 ҚЖ
бірлігін атау т
және
озғалыстың
қозғалыс 6.5.2.1 Қ
салыстырмалылығы
на мысалдар
Қолдану 1 6 КДЖ 3 2
келтіру және
түсіндіру
6.5.2.7 Тиісті
құралдарды
қолдана отырып,
атмосфералық және
Қолдану 1 8 ҚЖ 3 1
артериялық
қысымды өлшеу
және қорытынды
жасау
БАРЛЫҒЫ: 40 20 20
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
20 ПРОЕКТ
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Жаратылыстану» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Жасушаның екі негізгі компонентін анықтаңыз. Оларды суретте белгілеп, атаңыз.
1_______________________________ 2 _______________________________
[2]
2. Сызбада берілген (А-D) тірі ағзаларға тән қасиеттерді түсіндіріңіз.
A__________________________________ B _________________________________
C________________________________ D ________________________________
[2]
21 ПРОЕКТ
3. Сызбада ағзаның толыққанды тамақтануына қажетті қоректік заттар пирамдасы
берілген. Сызбадан D әрпімен белгіленген қатарда ағзаның толыққанды тамақтануы
үшін қандай азық түлік болатынын анықтаңыз. Жауабыңызды кестеге жазыңыз.
Азық түлік атауы Органикалық зат атауы Ағзадағы маңызы
[1]
4. Оқушы тәжірибе жасады. Ол 4 рет тыныс алып,тыныс шығарады. Одан кейін арнайы
құралдың көмегімен тыныс алғандағы және тыныс шығарғандағы ауа көлемін өлшейді.
Нәтижесінде тыныс шығарғандағы ауа құрамындағы мына газдардың пайыздық
құрамын анықтады. Алынған мәліметтер кестеде көрсетілген.
Тыныс Тыныс алғандағы
шығарғандағы ауа құрамы
ауа құрамы
3 -----
Тыныс шығарғандағы жалпы ауа көлемі / см2 000
3 -----
Бір рет тыныс алғандағы ауаның орташа көлемі/ см500
Оттегінің пайыздық мөлшері / % 17.2
Көмірқышқыл газының пайыздық мөлшері / % 3.8
Азоттың пайыздық мөлшері / % 74.9 75
a. Кестедегі «Тыныс алғандағы ауа құрамы» бағанына тыныс алғандағы оттегі мен
көмірқышқыл газының пайыздық мөлшерін жазыңыз.
[1]
b. Тыныс шығарғандағы ауа құрамы қалай өзгергенін сипаттаңыз және есептеудерді
көрсетіңіз.
оттегінің мөлшері өзгерді _____________________________________________________
_____________________________________________________________________________
көмірқышқыл газы мөлшері өзгерді ______________________________________________
_____________________________________________________________________________
азоттың мөлшері ______________________________________________________________
[3]
22 ПРОЕКТ
5. Aғзадан бөлініп шығатын өнімдер және оларды бөліп шығаратын мүшелердің дұрыс
қатарын белгілеңіз.
өмірқышқыл газы несепнәр тұз және су
A к
есепнәр көмірқышқыл газы несепнәр
B н
өмірқышқыл газы тұз және су несепнәр
C к
ұз және су несепнәр көмірқышқыл газы
D т
[1]
6.
(a) Жер 365 күнде Күнді өз орбитасы бойымен бір айналып шығады. Мына
тұжырымдардың қайсысы дұрыс ЕМЕС екенін анықтаңыз және себебін
түсіндіріңіз:
A. Жер Күнге қатысты қозғалады
B. Қала Күнге қатысты қозғалады
C. Қала Жерге қатысты қозғалады
D. Қала Жерге қатысты қозғалмайды
[1]
(b) Себебі:
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________ [1]
7. Электр энергиясының өлшем бірліктерін жазыңыз.
______________________________________________________________________________
[1]
8. Адамның артериялық жоғарғы қысымының атмосфералық қысымға тәуелділігін
зерттеу кезінде төмендегідей диаграмма алынды.
ртериялық жоғарғы қысым, мм.сын.бағ.
А
тмосфералық қысым, кПа
А
23 ПРОЕКТ
Зерттеу нәтижесі бойынша мынадай қорытынды жасалды. Қажетті сөзді таңдаңыз:
Атмосфералық қысым артқанда артериялық қысым ........ ( көтеріледі, төмендейді).
Атмосфералық қысым төмендегенде адамның артериялық қысымы .............. (көтерілетіні,
төмендейтіні) анықталды.
[1]
9.
(a) Суретке заттың бір күйден екінші күйге өту процестерінің аталуын жазыңыз.
[
[1]
(b) Мына процестердің қайсында энергия бөлінеді немесе энергия жұтылады:
Мұздың суға айналуы
Будың суға айналуы
[2]
(c) Төменде берілген суреттерді және ұсынылған сөз тіркестерін пайдаланып,
энергияны жұту және шығару процестерін түсіндіретін мәтін құрастырыңыз.
н
Күн
Электр шамы
Күн панельдері
24 ПРОЕКТ
Ұсынылатын сөз тіркестері: жылу және жарық көзі, энергия
шығару, жарық энергиясы, түрлендіру, энергия жұту
[1]
10. Күн энергиясын пайдаланудағы күн панельдерінің бір
артықшылығы мен бір кемшілігін көрсетіңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________ [2]
25 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
осымша
№ Жауабы Балл Қ
ақпарат
Аталған
3
компоненттер
дің екеуін
1дұрыс атаса.
1 2 3 2
1 ядро
2 цитоплазма
3 мембрана (жасуша жарғақшасы)
А- өсу Сұрақтың
В- даму мағынасын
С- қозғалу өзгерт
пейтін,
оректену 2 м
2 D- қағынасы
жағынан
жақын жауап
қабылданады.
қатарда –нан, көмірсулар берілген, әдетте оларды
3 D
гер толық
аңертең қабылдаған дұрыс, олар ағзаға үшін энергия көзі 1 Е
т
ауап берілсе.
болып табылады ж
Тыныс Тыныс
Екі мәнді
шығарғаалғандағ
дұрыс
ндағы ы ауа
анықтаса 1
ауа үлгісі құрамы ба
лл
Тыныс шығарғандағы ауа
3
көлемі / см2 000 (
сонымен
р рет тыныс алғандағы қ
4 Бі
ар мынадай
3 1 ат
уаның орташа көлемі / см500 сан
(а) а
дарды
абылдауға
Оттегінің пайыздық
21,0 қ
лады: О
мөлшері / % 17.2 бо
2:
Көмірқышқыл газының
0,04 20,8-21,0;
пайыздық мөлшері / % 3.8 СО
2: 0,03-
Азоттың пайыздық 75.0 0,04)
мөлшері / % 74.9
Оттегінің мөлшері 3,8% азайды
21,0 – 17.2 = 3.8
(b) көмірқышқыл газы мөлшері 95 рет өсті немесе 1
3,36 % 1
3,8 / 0,04 = 95 немесе 3,8 – 0,04 = 3,36 1
азоттың мөлшері өзгерген жоқ
5 А
1
(a) С
ебебі: қаланың Жермен салыстырғанда орны 1
6 (b) С
өзгермейді/ қала Жермен салыстырғанда орын 1
ауыстырмайды
7 Дж, кВт*сағ 1
Атмосфералық қысым артқанда артериялық қысым
8 көтеріледі. Атмосфералық қысым төмендегенде 1
адамның артериялық қысымы төмендейтіні
26 ПРОЕКТ
анықталды.
9 (a) балқу – қатаю, булану - конденсация 1
ұздан суға өткенде, жұтылады 1
(b) м
будан суға өткенде бөлінеді 1
(c) Күн – ең үлкен жылу және жарық көзі. Күн
ушының
анельдері күн энергиясын жұтады және электр 1 Оқ
ркін ойы
п
энергиясына айналдырады. е
Электр шамы электр
еріледі
энергиясын жарық энергиясына түрлендіреді. еск
Артықшылығы: осылардың бірі: қолжетімді/
сарқылмайды/экологиялық қауіпсіз;
1
емшілігі: осылардың бірі: ауа-райына, тәулікке
10 К
тәуелді/құралдары қымбат/ айналарды үнемі таза ұстау
1
керек/ артық энергияны жинап отыру үшін қосымша
құрылғы керек
Б
арлығы 20
27 ПРОЕКТ
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ- Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ- Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 10 тапсырмадан тұрады: 5 қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, 5 толық жауапты
қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар
ұсынылған.
28 ПРОЕКТ
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау
Бөлім Тексерілетін оқу ТапсырТапсТапсырОрындаБалТарау
дылар
мақсаты дағма ырмма түрі уға л* бойын
ының
саны* а № * кететін ша
деңгейі * уақы
т, балл
мин*
Экологи6.6.1.1 Экожүйе құрамдас
я және бөліктерінің өзара
тұрақты байланысын график
Қолдану 1 1 ҚЖ 2 2
дамутүрінде көрсету және
түсіндіру
Ж
оғары
кожүйе
6.6.1.2 Э
деңгей
ысымдарының
1 2 ҚЖ 3 4
ау
дылар
терін түсіндіру дағ
себеп14
ы
6.6.1.3 Экологиялық
Қолдану 3 ҚЖ 3 1
пирамидада энергия мен
2
заттардың ауысуын
олдану 4 ТЖ 4 2
түсіндіру Қ
6.6.2.2 Әртүрлі Жоғары 1 5 ТЖ 3 3
экожүйедегі тірі деңгей
ағзалардың көптүрлілігін дағдылар
зерттеу ы
6.6.3.1 Өзінің Жоғары 2 6 ҚЖ 3 1
аймағындағы кейбір деңгей
экологиялық мәселелердің дағдылар
себептерін талдау ы
Жоғары 7 ҚЖ 4 1
деңгей
дағдылар
ы
Әлемді Жоғары 1 8 ТЖ 4 1 6
6.7.1.1 Әлемді өзгерткен
өзгертетдеңгей
жаңалықтардың маңызын
ін дағдылар
талқылау
жаңалы
ы
қтар 6.7.1.2 Ж
аратылыстану Жоғары 1 9 ТЖ 4 2
ғылымдарын дамытуда деңгей
қазақстандық дағдылар
ғалымдардың үлесін ы
талқылау
6.7.2.1 Ғылымның Жоғары 1 10 ТЖ 10 3
келешектегі деңгей
зерттеулерінің дағдылар
бағыттарына болжам ы
жасау
Барлығы: 8 40 20 20
Ескерту
29 ПРОЕКТ
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Жаратылыстану» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Тапсырманы орындау үшін сызбаға назар аударыңыз.
(а) Экожүйенің құрамдас бөліктерінің өзара байланысын бағдаршаммен көрсетіңіз.
[1]
(b) Экожүйенің құрамдас бөліктерінің өзара байланысын түсіндіріңіз.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
[1]
2. Сызбада берілгендей бұрын көл болған жерде бірте-бірте орман экожүйесі
қалыптасқан.
А-D кезеңдерде экожүйенің ауысу себептерін сипаттаңыз.
А ________________________________________________________________________
30 ПРОЕКТ
B_________________________________________________________________________
C_________________________________________________________________________
D_________________________________________________________________________ [4]
3. Cызбада экожүйедегі энергия мен заттардың ауысуын көрсететін экологиялық
пирамидада берілген.
Пирамиданың әр деңгейінде берілген сандар нені білдіретінін түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________________
[1]
4. Энергия пирамидасына назар аударыңыз.
(а) Бір трофикалық деңгейден екінші трофикалық деңгейге энергияның қанша пайызы өтеді?
_____________________________________________________________________________[1]
(b) Бұл заңдылық қалай аталады? _______________________________________________ [1]
5. (а) Сызбада берілген (А,В) экожүйе түрлерін анықтаңыз.
A_______________________________ B______________________________________
[1]
(b) Қай экожүйеде тірі ағзалардың көптүрлілігі басым екенін жазыңыз.
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________ [1]
31 ПРОЕКТ
(c) Өз таңдауыңызды түсіндіріңіз.
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________ [1]
6. Қазіргі таңдағы экологиялық мәселелердің бірі-ауаның ластануы. Ауаның ластану
себептерін атаңыз.
___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [1]
7. Ауаның ластануын азайту жолдарын ұсыныңыз.
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [1]
8. Итальян физигі, астрономы Галилео Галилей 1609 жылы ең алғашқы телескопты
құрастырды.
Телескоптың пайда болуының әлемнің даму үшін қандай маңыздылыққа ие
болғанына баға беріңіз.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [1]
9. Қазақстандық ғалым Руслан Өтебаев
электромобильдерді зарядтау технологиясын
ойлап тапты. Оның аппараттары Алматы
қаласында қолданыла бастаған. Қазақстандық
өнімнің артықшылығы, ол шетелдік өнімдерге
қарағанда әлдеқайда арзанға түсті. 100 км
жолға орта есепппен электромобиль иесінің
шығыны 100-ден 200 теңге аралығында болады.
Қазіргі кезде Қазақстанда шамамен 200-дей
электромобильдер бар.
Басқа көлік түрлерімен салыстырғанда
электромобильдерді пайдаланудың қандай артықшылығы бар? Екі дәлел келтіріңіз.
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [2]
10. Ғалымдар зерттеу жүргізу үшін қандай әдістер қолданады?
________________________________________________________________ [1]
a) Егер сіз ғалым болсаңыз, болашақта .....
i. ғылымның қай саласында зерттеулер жүргізер едіңіз? Түсіндіріңіз, неліктен?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________ [1]
ii. Өзіңіз таңдаған ғылым саласына қандай өзгерістер енгізер едіңіз?
Дәлелдемелер келтіріңіз.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
_________________________________________________________________ [1]
32 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
№ Жауабы Балл Қосымша ақпарат
(а) сызбадағы кез келген продуцент пен консумент
арасындағы графикалық байланысты көрсететін
1 бағдарша cызады 1
1
(b) өндірушілер,тұтынушылар,ыдыратушылардың
байланысын түсіндіреді
А-Өсімдік жамылғысы жағалаудан судың
ортасына жылжып келеді.
1
В- бұл үрдіс жалғасып,көл бірте-бірте шымтезекке
2 толып келеді. 1
C-көлдің көлемі азайды. 1
1
D -одан кейін көл толығымен шымтезекпен
толып, орнында орман пайда болады.
3 Бір трофикалық деңгейден екінші трофикалық
деңгейге өтетін энергия 1
а) 10% 1
4 (
(b) 10% 1
А табиғи
В жасанды 1
(b) табиғи экожүйеде тірі ағзалардың көптүрлілігі
асым 1
5 б
(с)жасанды экожүйеде көптүрлілік
болмайды,себебі ол адамның еркіне байланысты 1
Ауаның ластану жолдарын ұсынады Зауыт
ластау көздері көрсетіледі фабрикалардан
ығатын және
6 1 ш
өліктердегі бензин
к
жанғанда түтін
құрамындағы зиянды
заттар.
Ауаның ластану жолдарын анықтайды Сұрақтың
7 1 мағынасын ашатын
жауап қабылданады.
Аспан денелерін/ планеталарды/ Күн/
ушының еркін
8 жұлдыздарды/ бақылап, зерттеуге мүмкіндік 1 Оқ
йы ескеріледі.
береді о
Қаржылық тиімділігі/ экономикалық тиімділік/
ушының еркін
9 табиғи отындарды үнемдеу 1 Оқ
йы ескеріледі.
Атмосфераны ластамайды 1 о
a) бақылау, нәтижелерді өңдеу, болжам құру
b)
I. мысалы, физика саласында, отын b және c
1
алдықтарын қайта өңдеу жолдарын
лімдерінде
10 қ
1 бө
іздеу, себебі, табиғи отын қорлары
оқушының еркін ойы
азайып барады 1 еск
еріледі.
II. мысалы: бөлінетін энергия қоры көп
отын түрлерін ойлап шығару
Барлығы 20
тоқсандық жиынтық бағалаудың спецификациясы
6-сынып
Мазмұны
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты ...... Ошибка! Закладка не определена.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ......................... 3
3. Күтілетін нәтижелер ..................................................... Ошибка! Закладка не определена.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі .................................................................................................. 3
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты Тексерілетін оқу мақсатытарды
бөлу ................................................................................................................................................. 4
6. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері ..................................................... 4
7. Модерация және балл қою ...................................................................................................... 5
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ........................... 6
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ......................... 13
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ......................... 19
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ......................... 28
1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты білім алушылардың тоқсан
барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Жиынтық бағалау күтілетін нәтижелер жетістігін және тоқсанға жоспарланған
оқу мақсаттарына жеткендігін тексереді.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Жаратылыстану пәні бойынша қазақ тіліндегі негізгі орта білім деңгейіндегі (5-6 сынып) оқу
бағдарламасы.
3. Күтілетін нәтижелер
Білу:
- заманауи өмірдегі жаратылыстану ғылымының рөлін;
- химиялық және физикалық құбылыстарды;
- заттардың жіктелуін біледі.
Түсіну:
- физикалық және химиялық құбылыстардың адам өміріндегі
маңыздылығын түсінеді.
Қолдану:
- тірі және өлі табиғаттағы объектілерді, процестер мен құбылыстарды
сипаттау үшін негізгі физикалық, химиялық, биологиялық,
географиялық ұғымдар мен терминдерді;
- тәжірибелік-эксперименттік және зерттеу жұмыстарын қауiпсiз жүргізу
әдістерін қолданады.
Талдау:
- ғылыми-жаратылыстану эксперименті нәтижесінде алынған деректерді
талдайды.
Жинақтау:
- эксперимент және зерттеулер жүргізу жоспарын жинақтайды.
Бағалау:
- жасалған эксперименттің нәтижелерін бағалайды.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау
дағдыларының
ипаттама Тапсырма түрлері
С
деңгейі
Білу және түсіну - қоршаған әлемнің көп қырлылығын, КДЖ - Көп дұрыс
табиғи құбылыстар мен үдерістердің өзара жауапты таңдауды
байланысын біледі; қажет ететін
- өлі және тірі табиғатта болып, жатқан
тапсырмалар;
кейбір табиғи құбылыстар мен ҚЖ - Қысқа жауапты
үдерістердің себептерін; қажет ететін
- көптүрлі табиғат құбылыстары мен тапсырмалар.
нысандарын жүйелеу принциптерін;
- жаратылыстану бағытындағы білімнің
адамның көптеген іс-әрекет түрлері үшін
маңыздылығын түсінеді.
Қолдану - қоршаған әлемнің түрлі құбылыстары мен ҚЖ - Қысқа жауапты
нысандары жайлы білімнің жинақталуына қажет ететін
3 ПРОЕКТ
және күнделікті өмірде алуан түрлі тапсырмалар;
практикалық және зерттеу әрекеттері ТЖ - Толық жауапты
арқылы алынған білімнің байланысын қажет ететін
қолданады. тапсырмалар.
Жоғары деңгей - гипотеза құру және оларды тексерудің ҚЖ - Қысқа жауапты
дағдылары жолдарын ұсынады, эксперименттер қажет ететін
арқылы алынған мәліметтер негізінде тапсырмалар;
қорытынды жасайды; ТЖ
- Толық жауапты
- зерттеу мәселелерін дұрыс алады, зерттеу қажет ететін
жұмысының жоспарын құрады, тапсырмалар.
бақылаулар мен эксперименттер
нәтижелерін бағалайды және сипаттайды,
қорытынды шығарады;
- іздеу әдістерін игереді;
- зерттеу қорытындыларын түрлі формада
ұсынады.
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей
дағдылары
I 60% 35% 5%
II 55% 45% 0%
III 30% 45% 25%
IV 25% 40% 35%
Барлығы 43% 41% 16%
6. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы, сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
4 ПРОЕКТ
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс
үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
5 ПРОЕКТ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ - Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Берілген нұсқа көп жауапты тест сұрақтары және қысқа/толық жауапты қажет ететін
сұрақтарды қамтитын 9 тапсырмадан тұрады.
Тест тапсырамаларынан білім алушылар берілген жауап нұсқаларының ішінен дұрыс бір
жауапты таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар есептелген мәні, сөздер
немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушы жоғарғы ұпай алу үшін, есепті
шешудің толық тізбегін ашып көрсетуі қажет. Тапсырма бірнеше құрылымдық
бөлімдерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
6 ПРОЕКТ
1 – тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін Ойлау ТапсырТапсТапсырОрындБаллБөлімг
мақсат дағдыларыма ырмаманың алу * е
ның деңгейі саны* № түрі уақытберілет
ы, мин ін балл
саны
6.1.1.1
Жаратылыстану
ғылымдарының
Білу және
Ж 2 2
зерттеу
түсіну 2 1,2 КД
нысандарын тізіп
7
атау
Ғылым
лынған
әлемі 6.1.5.1 А
ектерді
дер
Қолдану 1 6 ҚЖ 4 2
графикалық түрде
көрсету
6.1.6.1 Алынған
Жоғары
қорытындыларды
деңгей 1 4 ҚЖ/ ТЖ 7 3
түрлі формада
дылары
көрсету дағ
6.2.2.2 Жердің
Қолдану
1 3 КДЖ 2 2
қасиеттерін
түсіндіру
6.2.1.1 Макро-
және микроәлем
Білу және
нысандарының
4 1
түсіну 1 8 ТЖ
параметрлерін
атау
6.2.4.2 Жерде
адамның өмір Жоғары
сүруінің қазіргі деңгей 1 7 ТЖ 7 4
шарттарын дағдылары
бағалау
6.2.6.1 Жоспар
Адам. бо
йынша
Жер.
атериктер мен
м13
Ғалам ол
ардың
физикалық-Қ
олдану
6 2
географиялық
1 9 ТЖ
аймақтарының
табиғат
ерекшеліктерін
анықтау
6.2.7.1 Халықтың
қоныстану Білу және
заңдылықтарын түсіну
анықтау ҚЖ
1 5 8 4
6.2.7.2 ТЖ
Халық
Жоғары
тығыздығының
деңгей
көрсеткіштеріне
дылары
баға беру дағ
БАРЛЫҒЫ: 9 40 20 20
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
7 Мысал үлгілері және балл қою кестеcі
«Жаратылыстану» пәнінен 1-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Ғарыш әлемі туралы ғылым саласын анықтаңыз.
A) Астрономия
B) Физика
C) Математика
D) Химия
[1]
2. Биологияның зерттеу нысанын көрсетіңіз.
A) Табиғат құбылыстары
В) Тірі ағзалар
С) Ғарыш денелері
D) Заттардың құрамы
[1]
3. Суретке қарап, жер ғаламшарының қасиеттерін анықтаңыз
(а) Суреттегі жер қозғалысының түрін жазыңыз.
__________________________________________
(b) Жер қозғалысының әсерінен жер бетінде
болатын өзгерісті анықтаңыз.
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
[2]
4. Кестеде берілген мәліметке қорытынды жасап, деректерді белгілі бір формада
ұсыныңыз.
Орташа тығыздық
Еуропа 103 адам
Азия 207 адам
Африка 55 адам
Солтүстік Америка 16 адам
Оңтүстік Америка 40 адам
Әлем 48 адам
[3]
5. (а) Картадан халық тығыз орналасқан аймақтарды анықтаңыз.
8
ПРОЕКТ
_____________________________________________________________________________[1]
(b) Халық тығыздығының қоршаған ортаға тигізетін әсеріне 3 мысал жазыңыз.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________ [3]
6. Атмосфера қабаттарын биіктік бойынша орналастырыңыз.
тропосфера, биіктігі 17 км дейін;
стратосфера, биіктігі 55 км дейін;
мезосфера, биіктігі 80 км дейін;
9 ПРОЕКТ
[2]
7. (а) Берілген суреттерден адам өзі қалыптастырған орта түрлерін анықтаңыз.
_______________________ _____________________ ___________________
[3]
(b) Адамзаттың жақсы өмір сүруі үшін өзі қалыптастырған ортаның табиғи ортамен
байланысының маңыздылығына баға беріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________[1]
8. Макро және микроәлем өлшемдерін жазыңыз.
макроәлем өлшемдері микроәлем өлшемдері
[1]
10 ПРОЕКТ
9. Африка құрлығы ең ыстық құрылық. Картаны қолданып құрлықтың ыстық болу себебін
жазыңыз.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________[2]
11 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
№ Жауабы Балл Қосымша
ақпарат
1 А 1
2 В 1
3 а) орбиталық қозғалыс 1
b) жыл мезгілдерінің ауысуы 1
4 Мәтін мысылы: 3 График,
Кестеде құрылықтардың және әлем бойынша халықтың диаграмма,сыз
орташа тығыздығы берілген. Еуропада 103 адам, Азияда ба т.б бірін
207 адам, Африкада 55адам, Солтүстік Америкада 16 адтаңдаса болады
ам,
Оңтүстік Америкада 40 адам көрсетілген. Жалпы әлем
бойынша халықтың тығыздығы 48 адам көрсетілген.
5 (a) Оңтүстік Шығыс Азия, Батыс Еуропа 1
(b) судың жетіспеушілігі; 1
ауының ластануы; 1
ланшафтың бұзылуы. 1
6 2
7 а) өндірістік орта 3
жасанды орта
әлеуметтік орта
b) адамның өз өміріндегі физикалық қажеттіліктердің
негізінің қалануы, интеллектуалды, моральді, 1
қоғамдық және рухани дамуының негізін табиғи ортасыз
жасай алмайтындығы
8 Макроәлем өлшемдері: 1
қашықтықтың өлшем бірліктері:м,км;
салмақтың өлшем бірліктері: г, кг,фунт;
уақыт өлшем бірліктері:секунд, минут, сағат,жыл.
Микроәлем өлшемдері: микрограм, наносекунд,нанометр,
фемтометр т.б
9 Африка материгі экватор сызығының бойында орналасқан; 1
Африканы ең жылы мұхит шайып жатыр. 1
(Африканың тропиктік белдеулер аралығында
орналасқандығын жазса қабалданады)
Жалпы балл 20
12 ПРОЕКТ
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ - Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 10 тапсырмадан тұрады: соның ішінде 2 бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын
сұрақтар, 8 қысқаша жауапты қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер,
кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.
13 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін оқу Ойлау ТапсТапсТапсырОрындаБаллБөлім
мақсаты дағдыларырма ырма ма у * бойынша
ының саны* №* түрі* уақыты, балл
деңгейі мин* саны
6.3.1.1 Атом мен
молекулаларды, Білу және
2 1
қарапайым және күрделі түсіну 1 4 ҚЖ
заттарды айыра білу
6.3.1.2 Атомның негізгі
бөлшектерін және олардың Қолдану 1 5 ҚЖ 2 1
орналасуын сипаттау
6.3.1.3 Заттардың
қасиеттерін (балқу және Білу және
2 1
қайнау температураларын) түсіну 1 2 ҚЖ
сипаттау
6.3.2.1 Заттарды
органикалық және Білу және
3 2
бейорганикалық заттар түсіну 1 1 ҚЖ
күйінде жіктеу
6.3.2.2 Тірі және өлі
табиғатта қышқыл, сілтілі
және бейтарап ортаны
Қолдану 1 8 КДЖ 3 3
ыра біледі және әмбебап
Заттар ай
ндикатор көмегімен
және
и20
ортаны анықтау
материал
дар 6.3.2.3 Б
ейтараптандыру
олдану 1 9 ҚЖ 6 3
үдерісін түсіндіру Қ
6.3.3.1 Жасанды
материалдардың
Қолдану 1 6 ҚЖ 5 2
артықшылықтары мен
кемшіліктерін анықтау
6.3.3.2 Тұрмыстық химия
өнімдерін қолдану саласын
және оларды қауіпсіз
Қолдану 1 10 ҚЖ 10 4
қолдану ережелерін
түсіндіру
6.3.3.3 Қазақстандағы
пайдалы қазбалардың
Қолдану 1 7 ҚЖ 2 2
орындарын және қолдану
салаларын анықтау
6.3.3.5 Пайдалы
қазбалардың өндірілуі мен
Қолдану 1 3 КДЖ 5 1
өңделінуінің қоршаған
ортаға әсерін түсіндіру
БАРЛЫҒЫ: 10 10 40 минут 20 20
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
14
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Жаратылыстану» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Төменде суретте берілген заттарды сәйкесінше заттар тобына жіктеңіз.
аттар № Заттар № Заттар
№ З
1 5
3
4 6
2
Мына кестеге заттар мен заттар тобының сәйкестігін нөмірмен көрсетіңіз.
Бейорганикалық заттар Органикалық заттар
[2]
2. Процестің атауы мен заттың бір күйден екінші күйге ауысуы арасындағы сәйкестікті
көрсетіңіз.
аттың бір күйден екінші күйге ауысуы
Процесс З
А) Булану 1) сұйық газға ауысады
B) Қату 2) газ сұйыққа ауысады
C) Конденсация 3) сұйық қатты күйге ауысады
А______ B_______ C_______
[1]
3. Тау–кен өндірісінің қоршаған ортаға зиянды әсерінен қорғану жолдарын көрсетіңіз:
A) Жабық әдіспен салыстырғанда ашық әдісті өндіру әдісін қолдану
B) Қалдықтарды жою, оны өңдеу, зиянсыздандыру
C) Ашық әдіспен салыстырғанда жабық әдісті өндіру әдісін қолдану
D) Тағам өндірісінде қолдану
[1]
4. Төменде берілген A, B, C, D, E, F суреттерде берілген схемаларға назар аударыңыз.
15
ПРОЕКТ
Берілген заттарды (схеманы әріптермен көрсете отырып) қарапайым және күрделі заттарға
жіктеңіз.
Қарапайым заттар:__________________________________
Күрделі заттар: _____________________________________
[1]
5. Aтомның құрамына кіретін бөлшектерді анықтаңыз.
[1]
6. Күнделікті өмірде біз пластиктен жасалған бұйымдарды өте көп пайдаланамыз.
Жасанды материал пластиктің артықшылығы мен кемшілігі де бар. Төменде кестеде
пластик жайлы мәліметтер берілген. Әр мәліметтің тұсына пластиктің артықшылығын
() белгісімен, ал кемшілігін () белгісімен көрсетіңіз.
Пластик бұйымдар 450 жылдан кейін шіри бастайды
Пластик бұйымдар жанғанда улы түтін шығады
Пластиктен жасалған бұйымдар жеңіл болады
Пластик бұйымдар таттанбайды
Пластикті кез келген түске оңай бояуға болады
Пластик бұйымдар тоқ өткізбейді
Жыл сайын мұхитқа 150 тонна пластик қоқыс тасталады
Әлемде жылына 13 миллиард пластик бөтелке өндіреледі
[2]
7. Қазақстандағы өндірілетін пайдалы қазбаларды олардың өндірілетін аймағы және
қолдану салаларын сәйкестендіріңіз:
Қ
олдану салалары Пайдалы қазбалар Өндірілетін аймағы
і
ұрылыс материалы 1. Тас көмір А. Маңғыстау
.Қ
і. Отын 2. Мұнай В. Солтүстік Қазақстан
і
іі . Машина жасауда 3. Темір рудасы С. Жезқазған
і
ыс рудасы D. Орталық Қазақстан
4. М
ауабы: 1 ______ 2 _____ 3 ______ 4 ______
Ж
[2]
олбаға екі белгісіз түссіз ерітінді (қышқыл, сілті) құйылған.
8. К
сы ерітінділерді анықтау үшін оқушы бірнеше тамшы
О
ндикатор тамызды. Сол кезде бірінші колбадағы ерітінді көк
и
үске, ал екінші колбадағы ерітінді қызыл түске боялды.
т
қушы қандай индикатор қолданды?
(a) О
16 ПРОЕКТ
____________________________________________________________________________
[1]
(b) Бірінші колбада қандай ерітінді болды?
_____________________________________________________________________________
[1]
(c) Екінші колбада қандай ерітінді болды?
_____________________________________________________________________________
[1]
9. Бос орынға сәйкес келетін сөзді қойып шығыңыз:
(a) Асқардың асқазаны ауырып, дәрігерге барды. Дәрігер Асқарға асқазандағы қыжылды
басуға арналған «Антацид» дәрісін қабылдауды ұсынды. Себебі асқазан сөлінің құрамында
____________________________ кездеседі. Осы зат антацид құрамындағы затпен
әрекеттескенде ___________________________ реакциясы жүреді.
[1]
(b) Сізге бірнеше тұрмыстық заттар: тіс пастасы, ас пісіру ұнтағы, сірке су, қызынақ
шырыны, лимонад, сабын, жуғыш заттар, ағартқыш берілді.
i. Осы берілген заттардың қайсысы қышқылдар болып табылады?
_____________________________________________________________________________
[1]
ii. Осы берілген заттардың ішінен тек сілтілерді атаңыз.
____________________________________________________________________________
[1]
10. Сурет бойынша тұрмыстық химия өнімдерін қауіпсіз қолдану ережелерін ұсыныңыз.
17 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
№ Жауабы Балл Қосымша ақпарат
1 А-бейорганикалық заттар: 1, 3,4,5 1
В-органикалық заттар: 2,6 1
2 C 1
3 B 1
4 Қарапайым заттар: А, B, E 1
Күрделі заттар: C, D, F
5
1
астик бұйымдар 450 жылдан кейін шіри бастайды
6 Пл2 4 дұрыс жауапқа 1
ластик бұйымдар жанғанда улы түтін шығады
П балл
Пластиктен жасалған бұйымдар жеңіл болады
Пластик бұйымдар таттанбайды
Пластикті кез келген түске оңай бояуға болады
Пластик бұйымдар тоқ өткізбейді
Жыл сайын мұхитқа 150 тонна пластик қоқыс тасталады
Әлемде жылына 13 миллиард пластик бөтелке өндіреледі
1- D , іі 1
7 2- A, іі 1
3- B, і , ііі
4- C і , ііі
8 Лакмус ерітіндісі 1
Б
ірінші колбада қышқыл ерітіндісі болды. 1
Екінші колбада сілті ерітіндісі болды. 1
9 Тұз қышқылы 1
Бейтараптану реакциясы
Қышқылдар: 1
сірке су, сүт, қызанақ шырыны, лимонад
Сілтілер:
тіс пастасы, ас пісіретін ұнтақ, ағартқыш, сабын, жуғыш 1
зат
10
1
1
1
1
Б
арлығы 20
18 ПРОЕКТ
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦЯСЫ
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ - Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 10 тапсырмадан тұрады: соның ішінде 2 бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын
сұрақтар, 6 қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, 2 толық жауапты қажет ететін
тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.
19 ПРОЕКТ
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім Тексерілетін оқу Ойлау ТапсыТапсТапсОрындБалБөлім
мақсаты дағдыларырма ырма ырма ау л* бойын
ның деңгейі саны* №* түрі* уақытыша
, мин* балл
саны
6.4.2.1 Жасуша
Білу және
2 2
компоненттерін
үсіну 1 1 ҚЖ
анықтау т
6.4.2.2 Т10
ірі
Білу және
2 2
ағзаларға тән
үсіну 1 2 ҚЖ
үрдістерді түсіндіру т
6.4.2.4 Толыққанды ҚЖ
Тірі және
тамақтану Қолдану 1 3 3 1
өлі
рационын құру
табиғаттағ
6.4.2.7 Тыныс Жоғары ТЖ
ы
ғанда және тыныс деңгей
үдерістер ал
шығарғандағы ауа дағдылары
1 4 10 4
құрамындағы
айырмашылықты
зерттеу
Жоғары КДЖ
6.4.2.8 Ағзадан
деңгей
бөлініп шығатын 1 5 3 1
дылары
өнімдерді атау дағ
6.5.1.2 Энергияны
шығарумен және
оның жұтылуымен
Білу және
байланысты
түсіну 1 9 ҚЖ5 4
үдерістерді атау 10
және мысалдар
келтіру
6.5.1.5 Энергияны
алудың баламалы Қолдану 1 10 ТЖ 6 2
көздерін ұсыну
6.5.1.3 Электр
Білу және
3 1
энергиясының
Энергия
үсіну 1 7 ҚЖ
бірлігін атау т
және
озғалыстың
қозғалыс 6.5.2.1 Қ
салыстырмалылығы
на мысалдар
Қолдану 1 6 КДЖ 3 2
келтіру және
түсіндіру
6.5.2.7 Тиісті
құралдарды
қолдана отырып,
атмосфералық және
Қолдану 1 8 ҚЖ 3 1
артериялық
қысымды өлшеу
және қорытынды
жасау
БАРЛЫҒЫ: 40 20 20
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
20 ПРОЕКТ
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Жаратылыстану» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Жасушаның екі негізгі компонентін анықтаңыз. Оларды суретте белгілеп, атаңыз.
1_______________________________ 2 _______________________________
[2]
2. Сызбада берілген (А-D) тірі ағзаларға тән қасиеттерді түсіндіріңіз.
A__________________________________ B _________________________________
C________________________________ D ________________________________
[2]
21 ПРОЕКТ
3. Сызбада ағзаның толыққанды тамақтануына қажетті қоректік заттар пирамдасы
берілген. Сызбадан D әрпімен белгіленген қатарда ағзаның толыққанды тамақтануы
үшін қандай азық түлік болатынын анықтаңыз. Жауабыңызды кестеге жазыңыз.
Азық түлік атауы Органикалық зат атауы Ағзадағы маңызы
[1]
4. Оқушы тәжірибе жасады. Ол 4 рет тыныс алып,тыныс шығарады. Одан кейін арнайы
құралдың көмегімен тыныс алғандағы және тыныс шығарғандағы ауа көлемін өлшейді.
Нәтижесінде тыныс шығарғандағы ауа құрамындағы мына газдардың пайыздық
құрамын анықтады. Алынған мәліметтер кестеде көрсетілген.
Тыныс Тыныс алғандағы
шығарғандағы ауа құрамы
ауа құрамы
3 -----
Тыныс шығарғандағы жалпы ауа көлемі / см2 000
3 -----
Бір рет тыныс алғандағы ауаның орташа көлемі/ см500
Оттегінің пайыздық мөлшері / % 17.2
Көмірқышқыл газының пайыздық мөлшері / % 3.8
Азоттың пайыздық мөлшері / % 74.9 75
a. Кестедегі «Тыныс алғандағы ауа құрамы» бағанына тыныс алғандағы оттегі мен
көмірқышқыл газының пайыздық мөлшерін жазыңыз.
[1]
b. Тыныс шығарғандағы ауа құрамы қалай өзгергенін сипаттаңыз және есептеудерді
көрсетіңіз.
оттегінің мөлшері өзгерді _____________________________________________________
_____________________________________________________________________________
көмірқышқыл газы мөлшері өзгерді ______________________________________________
_____________________________________________________________________________
азоттың мөлшері ______________________________________________________________
[3]
22 ПРОЕКТ
5. Aғзадан бөлініп шығатын өнімдер және оларды бөліп шығаратын мүшелердің дұрыс
қатарын белгілеңіз.
өмірқышқыл газы несепнәр тұз және су
A к
есепнәр көмірқышқыл газы несепнәр
B н
өмірқышқыл газы тұз және су несепнәр
C к
ұз және су несепнәр көмірқышқыл газы
D т
[1]
6.
(a) Жер 365 күнде Күнді өз орбитасы бойымен бір айналып шығады. Мына
тұжырымдардың қайсысы дұрыс ЕМЕС екенін анықтаңыз және себебін
түсіндіріңіз:
A. Жер Күнге қатысты қозғалады
B. Қала Күнге қатысты қозғалады
C. Қала Жерге қатысты қозғалады
D. Қала Жерге қатысты қозғалмайды
[1]
(b) Себебі:
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________ [1]
7. Электр энергиясының өлшем бірліктерін жазыңыз.
______________________________________________________________________________
[1]
8. Адамның артериялық жоғарғы қысымының атмосфералық қысымға тәуелділігін
зерттеу кезінде төмендегідей диаграмма алынды.
ртериялық жоғарғы қысым, мм.сын.бағ.
А
тмосфералық қысым, кПа
А
23 ПРОЕКТ
Зерттеу нәтижесі бойынша мынадай қорытынды жасалды. Қажетті сөзді таңдаңыз:
Атмосфералық қысым артқанда артериялық қысым ........ ( көтеріледі, төмендейді).
Атмосфералық қысым төмендегенде адамның артериялық қысымы .............. (көтерілетіні,
төмендейтіні) анықталды.
[1]
9.
(a) Суретке заттың бір күйден екінші күйге өту процестерінің аталуын жазыңыз.
[
[1]
(b) Мына процестердің қайсында энергия бөлінеді немесе энергия жұтылады:
Мұздың суға айналуы
Будың суға айналуы
[2]
(c) Төменде берілген суреттерді және ұсынылған сөз тіркестерін пайдаланып,
энергияны жұту және шығару процестерін түсіндіретін мәтін құрастырыңыз.
н
Күн
Электр шамы
Күн панельдері
24 ПРОЕКТ
Ұсынылатын сөз тіркестері: жылу және жарық көзі, энергия
шығару, жарық энергиясы, түрлендіру, энергия жұту
[1]
10. Күн энергиясын пайдаланудағы күн панельдерінің бір
артықшылығы мен бір кемшілігін көрсетіңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________ [2]
25 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
осымша
№ Жауабы Балл Қ
ақпарат
Аталған
3
компоненттер
дің екеуін
1дұрыс атаса.
1 2 3 2
1 ядро
2 цитоплазма
3 мембрана (жасуша жарғақшасы)
А- өсу Сұрақтың
В- даму мағынасын
С- қозғалу өзгерт
пейтін,
оректену 2 м
2 D- қағынасы
жағынан
жақын жауап
қабылданады.
қатарда –нан, көмірсулар берілген, әдетте оларды
3 D
гер толық
аңертең қабылдаған дұрыс, олар ағзаға үшін энергия көзі 1 Е
т
ауап берілсе.
болып табылады ж
Тыныс Тыныс
Екі мәнді
шығарғаалғандағ
дұрыс
ндағы ы ауа
анықтаса 1
ауа үлгісі құрамы ба
лл
Тыныс шығарғандағы ауа
3
көлемі / см2 000 (
сонымен
р рет тыныс алғандағы қ
4 Бі
ар мынадай
3 1 ат
уаның орташа көлемі / см500 сан
(а) а
дарды
абылдауға
Оттегінің пайыздық
21,0 қ
лады: О
мөлшері / % 17.2 бо
2:
Көмірқышқыл газының
0,04 20,8-21,0;
пайыздық мөлшері / % 3.8 СО
2: 0,03-
Азоттың пайыздық 75.0 0,04)
мөлшері / % 74.9
Оттегінің мөлшері 3,8% азайды
21,0 – 17.2 = 3.8
(b) көмірқышқыл газы мөлшері 95 рет өсті немесе 1
3,36 % 1
3,8 / 0,04 = 95 немесе 3,8 – 0,04 = 3,36 1
азоттың мөлшері өзгерген жоқ
5 А
1
(a) С
ебебі: қаланың Жермен салыстырғанда орны 1
6 (b) С
өзгермейді/ қала Жермен салыстырғанда орын 1
ауыстырмайды
7 Дж, кВт*сағ 1
Атмосфералық қысым артқанда артериялық қысым
8 көтеріледі. Атмосфералық қысым төмендегенде 1
адамның артериялық қысымы төмендейтіні
26 ПРОЕКТ
анықталды.
9 (a) балқу – қатаю, булану - конденсация 1
ұздан суға өткенде, жұтылады 1
(b) м
будан суға өткенде бөлінеді 1
(c) Күн – ең үлкен жылу және жарық көзі. Күн
ушының
анельдері күн энергиясын жұтады және электр 1 Оқ
ркін ойы
п
энергиясына айналдырады. е
Электр шамы электр
еріледі
энергиясын жарық энергиясына түрлендіреді. еск
Артықшылығы: осылардың бірі: қолжетімді/
сарқылмайды/экологиялық қауіпсіз;
1
емшілігі: осылардың бірі: ауа-райына, тәулікке
10 К
тәуелді/құралдары қымбат/ айналарды үнемі таза ұстау
1
керек/ артық энергияны жинап отыру үшін қосымша
құрылғы керек
Б
арлығы 20
27 ПРОЕКТ
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны - 20
Тапсырма түрлері:
КДЖ- Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар;
ҚЖ- Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ -Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап
береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және
шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 10 тапсырмадан тұрады: 5 қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, 5 толық жауапты
қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар
ұсынылған.
28 ПРОЕКТ
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау
Бөлім Тексерілетін оқу ТапсырТапсТапсырОрындаБалТарау
дылар
мақсаты дағма ырмма түрі уға л* бойын
ының
саны* а № * кететін ша
деңгейі * уақы
т, балл
мин*
Экологи6.6.1.1 Экожүйе құрамдас
я және бөліктерінің өзара
тұрақты байланысын график
Қолдану 1 1 ҚЖ 2 2
дамутүрінде көрсету және
түсіндіру
Ж
оғары
кожүйе
6.6.1.2 Э
деңгей
ысымдарының
1 2 ҚЖ 3 4
ау
дылар
терін түсіндіру дағ
себеп14
ы
6.6.1.3 Экологиялық
Қолдану 3 ҚЖ 3 1
пирамидада энергия мен
2
заттардың ауысуын
олдану 4 ТЖ 4 2
түсіндіру Қ
6.6.2.2 Әртүрлі Жоғары 1 5 ТЖ 3 3
экожүйедегі тірі деңгей
ағзалардың көптүрлілігін дағдылар
зерттеу ы
6.6.3.1 Өзінің Жоғары 2 6 ҚЖ 3 1
аймағындағы кейбір деңгей
экологиялық мәселелердің дағдылар
себептерін талдау ы
Жоғары 7 ҚЖ 4 1
деңгей
дағдылар
ы
Әлемді Жоғары 1 8 ТЖ 4 1 6
6.7.1.1 Әлемді өзгерткен
өзгертетдеңгей
жаңалықтардың маңызын
ін дағдылар
талқылау
жаңалы
ы
қтар 6.7.1.2 Ж
аратылыстану Жоғары 1 9 ТЖ 4 2
ғылымдарын дамытуда деңгей
қазақстандық дағдылар
ғалымдардың үлесін ы
талқылау
6.7.2.1 Ғылымның Жоғары 1 10 ТЖ 10 3
келешектегі деңгей
зерттеулерінің дағдылар
бағыттарына болжам ы
жасау
Барлығы: 8 40 20 20
Ескерту
29 ПРОЕКТ
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Жаратылыстану» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Тапсырманы орындау үшін сызбаға назар аударыңыз.
(а) Экожүйенің құрамдас бөліктерінің өзара байланысын бағдаршаммен көрсетіңіз.
[1]
(b) Экожүйенің құрамдас бөліктерінің өзара байланысын түсіндіріңіз.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
[1]
2. Сызбада берілгендей бұрын көл болған жерде бірте-бірте орман экожүйесі
қалыптасқан.
А-D кезеңдерде экожүйенің ауысу себептерін сипаттаңыз.
А ________________________________________________________________________
30 ПРОЕКТ
B_________________________________________________________________________
C_________________________________________________________________________
D_________________________________________________________________________ [4]
3. Cызбада экожүйедегі энергия мен заттардың ауысуын көрсететін экологиялық
пирамидада берілген.
Пирамиданың әр деңгейінде берілген сандар нені білдіретінін түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________________
[1]
4. Энергия пирамидасына назар аударыңыз.
(а) Бір трофикалық деңгейден екінші трофикалық деңгейге энергияның қанша пайызы өтеді?
_____________________________________________________________________________[1]
(b) Бұл заңдылық қалай аталады? _______________________________________________ [1]
5. (а) Сызбада берілген (А,В) экожүйе түрлерін анықтаңыз.
A_______________________________ B______________________________________
[1]
(b) Қай экожүйеде тірі ағзалардың көптүрлілігі басым екенін жазыңыз.
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________ [1]
31 ПРОЕКТ
(c) Өз таңдауыңызды түсіндіріңіз.
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________ [1]
6. Қазіргі таңдағы экологиялық мәселелердің бірі-ауаның ластануы. Ауаның ластану
себептерін атаңыз.
___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [1]
7. Ауаның ластануын азайту жолдарын ұсыныңыз.
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [1]
8. Итальян физигі, астрономы Галилео Галилей 1609 жылы ең алғашқы телескопты
құрастырды.
Телескоптың пайда болуының әлемнің даму үшін қандай маңыздылыққа ие
болғанына баға беріңіз.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [1]
9. Қазақстандық ғалым Руслан Өтебаев
электромобильдерді зарядтау технологиясын
ойлап тапты. Оның аппараттары Алматы
қаласында қолданыла бастаған. Қазақстандық
өнімнің артықшылығы, ол шетелдік өнімдерге
қарағанда әлдеқайда арзанға түсті. 100 км
жолға орта есепппен электромобиль иесінің
шығыны 100-ден 200 теңге аралығында болады.
Қазіргі кезде Қазақстанда шамамен 200-дей
электромобильдер бар.
Басқа көлік түрлерімен салыстырғанда
электромобильдерді пайдаланудың қандай артықшылығы бар? Екі дәлел келтіріңіз.
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________________ [2]
10. Ғалымдар зерттеу жүргізу үшін қандай әдістер қолданады?
________________________________________________________________ [1]
a) Егер сіз ғалым болсаңыз, болашақта .....
i. ғылымның қай саласында зерттеулер жүргізер едіңіз? Түсіндіріңіз, неліктен?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________ [1]
ii. Өзіңіз таңдаған ғылым саласына қандай өзгерістер енгізер едіңіз?
Дәлелдемелер келтіріңіз.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
_________________________________________________________________ [1]
32 ПРОЕКТ
Балл қою кестесі
№ Жауабы Балл Қосымша ақпарат
(а) сызбадағы кез келген продуцент пен консумент
арасындағы графикалық байланысты көрсететін
1 бағдарша cызады 1
1
(b) өндірушілер,тұтынушылар,ыдыратушылардың
байланысын түсіндіреді
А-Өсімдік жамылғысы жағалаудан судың
ортасына жылжып келеді.
1
В- бұл үрдіс жалғасып,көл бірте-бірте шымтезекке
2 толып келеді. 1
C-көлдің көлемі азайды. 1
1
D -одан кейін көл толығымен шымтезекпен
толып, орнында орман пайда болады.
3 Бір трофикалық деңгейден екінші трофикалық
деңгейге өтетін энергия 1
а) 10% 1
4 (
(b) 10% 1
А табиғи
В жасанды 1
(b) табиғи экожүйеде тірі ағзалардың көптүрлілігі
асым 1
5 б
(с)жасанды экожүйеде көптүрлілік
болмайды,себебі ол адамның еркіне байланысты 1
Ауаның ластану жолдарын ұсынады Зауыт
ластау көздері көрсетіледі фабрикалардан
ығатын және
6 1 ш
өліктердегі бензин
к
жанғанда түтін
құрамындағы зиянды
заттар.
Ауаның ластану жолдарын анықтайды Сұрақтың
7 1 мағынасын ашатын
жауап қабылданады.
Аспан денелерін/ планеталарды/ Күн/
ушының еркін
8 жұлдыздарды/ бақылап, зерттеуге мүмкіндік 1 Оқ
йы ескеріледі.
береді о
Қаржылық тиімділігі/ экономикалық тиімділік/
ушының еркін
9 табиғи отындарды үнемдеу 1 Оқ
йы ескеріледі.
Атмосфераны ластамайды 1 о
a) бақылау, нәтижелерді өңдеу, болжам құру
b)
I. мысалы, физика саласында, отын b және c
1
алдықтарын қайта өңдеу жолдарын
лімдерінде
10 қ
1 бө
іздеу, себебі, табиғи отын қорлары
оқушының еркін ойы
азайып барады 1 еск
еріледі.
II. мысалы: бөлінетін энергия қоры көп
отын түрлерін ойлап шығару
Барлығы 20