- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
«Қазақ әдебиеті» пәнінен жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар 10-сынып
(қоғамдық-гуманитарлық бағыт)
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР.....................4
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................4
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................7
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР....................10
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы бойынша
жиынтық бағалау..........................................................10
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Ә.Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі бойынша жиынтық бағалау................................................................13
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 16
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі М. Мағауин «Шақан шері» романы бойынша
жиынтық бағалау..........................................................16
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі Ш.Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі, Ұ.Есдәулетов «Біз түркілерміз» шығармалары бойынша жиынтық бағалау..................19
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 22
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі Қ.Жұмаділов «Тағдыр» романы бойынша жиынтық бағалау
22
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі «Шахмардан Құсайыновтың «Томирис» драмасы, Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» әңгімесі бөлімі бойынша жиынтық бағалау.....25
3
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.1.2.1 әдеби шығармадағы көтерілген мәселелерді
ұлттық мүдде тұрғысынан ашу
10.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін талдау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Көтерілген мәселелердің ұлттық мүддесін ажыратады
• Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. А.Құнанбаевтың «Қалың елім қазағым, қайран жұртым» өлеңінде көтерілген 2 ұлттық мәселені анықтап, дәлелдер келтіріңіз.
Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,
Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.
Жақсы менен жаманды айырмадың,
Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың.
Бет бергенде шырайың сондай жақсы,
Қайдан ғана бұзылды сартша сыртың?
Ұқпайсың өз сөзіңнен басқа сөзді,
Аузымен орақ орған өңкей қыртың.
2. Өлең жолдарындағы автордың образ жасауда қолданған көркемдегіш құралдарын анықтаңыз, қолданысын түсіндіріп, өз ойыңызды білдіріңіз.
Естілер де ісіне қуанбай жүр,
«Ел азды» деп надандар мұңаймай жүр.
Ала жылан, аш бақа күпілдектер Кісі екен деп үлкеннен ұялмай жүр.
4
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Көтерілген мәселелердің ұлттық мүддесін ажыратады 1 үзіндіден автор көтерген ұлттық мәселені табады; 1 -ұлттық мәселе 2-ұлттық мәселе 1 1
дәлелдер келтіреді; 1-дәлелдеме 2-дәлелдеме 1 1
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді 2 көркемдегіш құралды анықтайды; 1
образ жасаудағы қолданысын түсіндіреді; 1
өз ойын білдіреді. 1
Барлығы 7
5
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Көтерілген мәселелердің ұлттық мүддесін ажыратады Үзіндіден автор көтерген 2 мәселені табуда және соған сәйкес дәлелдер келтіруде қиналады. □ Үзіндіден автор көтерген 2 мәселені табуда және соған сәйкес дәлелдер келтіруде қателер жібереді. □ Үзіндіден автор көтерген 2 мәселені табады және соған сәйкес дәлелдер келтіреді. □
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді Көркемдегіш құралды анықтауда, образ жасаудағы қолданысын түсіндіруде, өзіндік тұжырым жасауда қиналады □ Көркемдегіш құралды анықтауда, образ жасаудағы қолданысын түсіндіруде, өзіндік тұжырым жасауда қателер жібереді. □ Көркемдегіш құралды анықтайды, образ жасаудағы қолданысын түсіндіреді, өзіндік тұжырым жасайды. П
6
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.3.2.1 көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің
жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беру
Бағалау критерийі Білім алушы
• Көтерілген мәселелерді анықтап, жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «...Бесінші - осы сөздің он тогызыншы бабында жазылган ақыл кеселі деген төрт нәрсе бар. Содан қашық болу керек. Соның ішінде уайымсыз салгырттыц деген бір нәрсе бар, зинһар, жаным, соган бек сақ бол, әсіресе, әуелі - цұдайдыц, екінші - халыцтыц,
үшінші - дәулеттіц, төртінші - гибраттыц, бесінші - ацылдыц, ардыц -бәрініц
дұшпаны. Ол бар жерде бұлар болмайды».
А.Құнанбаевтың отыз екінші қара сөзінен алынған үзіндідегі көтерілген мәселені анықтап, ойыңызды білдіріңіз. Неліктен Абай ақыл кеселдерінен аулақ болуға шақырады?
2. Абайдың «Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңінде көтерілген мәселенің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беріңіз.
Өлеңде көтерілген мәселенің жаңашылдығы Сыни баға
1. 2.
7
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Көтерілген мәселелерді анықтап, жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді 1 көтерілген мәселені анықтайды; 1
өз пікірін білдіреді; 1
мәселенің өзектілігіне түсінік береді; 1
2 шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтайды; 2
сыни тұрғыдан баға береді. 2
Барлығы 7
8
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Көтерілген мәселелерді анықтап, жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді Көтерілген мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігіне түсінік беруде қиналады. | | Көтерілген мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігіне түсінік беруде қателер жібереді. | | Көтерілген мәселені анықтайды, мәселенің өзектілігіне түсінік береді. |—|
Шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтауда, сыни тұрғыдан баға беруде қиналады. □ Шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтауда, сыни тұрғыдан баға беруде қателер жібереді. |—| Шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтайды, сыни тұрғыдан баға береді. П
9
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Прозадағы көркем ой» бөлімі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін
жинақтау мен даралау
10.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді ғаламдық тақырыптағы өзекті мәселелермен байланыстыру Бағалау критерийі Білім алушы
• Кейіпкердің бойында жинақталған дара қасиеттерді анықтайды
• Көркем шығарма үзінділерін ғаламдық тақырыппен байланыстырады
Ойлау дағдыларының Қолдану деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «Ақбілек» шығармасындағы кейіпкерлерге мінездеме беріңіз. Кейіпкерлер бойындағы ерекше қасиеттерді жинақтап, шығармадан мысал келтіріңіз.
Кейіпкерлер Мінездеме Ерекше қасиеті Шығармадан үзінді
Ақбілек
Мұқаш
Ұрқия
2. ...«Мамырбайдың орыс талқылаган қызын қара!» деп, ақсақалды көзге шұқыган тәрізденді. Енді Ақбілегі әкесіне масыл болды. Бала үстаган емес, жұртқа тамашалауға маймыл ұстап отырган кісі тәрізденді. Ақбілектің қырсыгынан ақсақал масқара боп абыройынан, адамдыгынан айырылгандай болды. Міне, ақсақалдың баласына түзу қарай алмай, қашқақтап жүргені сол еді. Қызганыш, жиреніш, өкініш, аяныш, ыза, қорлық — бәрі ұласып, оның тірі қалып, көзге күйік болганына бармагын шайнап, зыгырланар еді. Бірақ өз қолын өзі кессін бе? Өз ішіне өзі пышақ үрът, жарылып өлсін бе? У жеген қасқырдай іші алау-жалау боп өртеніп, шықпаган сүлдесін сүйретіп жүр еді.
Үзіндіде автор қандай мәселені көтерген?
3. Автор ойын ғаламдық тақырыптармен байланыстырып, өз ойыңызды мысалдар келтіру арқылы дәлелдеңіз.
10
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Кейіпкердің бойында жинақталған дара қасиеттерді анықтайды 1 кейіпкерлерге мінездеме береді; 3
кейіпкердің қасиетін сипаттайды; 3
шығармадан мысалдар келтіреді; 3
Көркем шығарма үзінділерін ғаламдық тақырыппен байланыстырады. 2 автор көтерген өзекті мәселені анықтайды; 1
мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстырады; 2
мысалдар келтіреді. 1
Барлығы 13
11
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-
аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Кейіпкердің бойында жинақталған дара қасиеттерді анықтайды Кейіпкерлерге мінездеме беруде, кейіпкердің қасиетін сипаттауда, шығармадан мысал келтіруде қиналады. □ Кейіпкерлерге мінездеме беруде, кейіпкердің қасиетін сипаттауда, шығармадан мысал келтіруде қателер жібереді. □ Кейіпкерлерге мінездеме береді, кейіпкердің қасиетін сипаттайды, шығармадан мысал келтіреді. □
Көркем шығарма үзінділерін ғаламдық тақырыппен байланыстырады. Автор көтерген өзекті мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстыруда, мысалдар келтіруде қиналады. | | Автор көтерген өзекті мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстыруда, мысалдар келтіруде қателер жібереді. ~| Автор көтерген өзекті мәселені анықтайды, мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстырады, мысалдар келтіреді.
12
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Ә.Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдар мен
айшықтау амалдарының қызметін талдау
10.3.1.1 шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау Бағалау критерийі Білім алушы
• Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді
• Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. ...Мұнара бұлар жацындаган сайын, биіктей берді. Күлім қагът тұрган өңі бірте-бірте сұстана түсті. Дәл іргесіне келгенде, зеңгір көкті төбесімен тіреп шалқалап жатып алды. Әміршінің көкірегіндегі бір-бірімен итжыгыс түсіп, арбасып жатқан әр ұдай сезімдердің бәрі де жым болды. Көз алдында көк тіреп тұрып алган тәкаппар мұнара көңіліндегі көп түйткілді қуып шықты. Көк мұнара көзіңді жіберер емес. Әмірші тәкаппар сұлудың асқақ жүзіне телміре қараган бозбаладай тамсанып әлі тұр...
Үзіндідегі автор қолданған көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын тауып, оқырманға әсеріне талдау жасаңыз.________________________________________________________________
Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтары Оқырманға әсері
2. «Аңыздың ақыры» шығармасын мазмұндас шығармалармен салыстырыңыз. Айырмашылығы мен ұқсастығына 1-2 мысал келтіріңіз.
3. «Аңыздың ақыры» шығармасының тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіре отырып, баға беріңіз.
Шығарма Тарихи құндылығы Көркемдік құндылығы
Аңыздың ақыры
13
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді 1 көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтайды; 2
оқырманға әсеріне талдау жасайды; 2
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді 2 шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстырады; 1
айырмашылығы мен ұқсастығына 2 мысал келтіреді; 2
3 шығарманың тарихи құндылығына баға береді; 1
шығарманың көркемдік құндылығына баға береді; 1
өз ойын мысалдармен дәлелдейді. 1
Барлығы 10
14
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Ә.Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-
аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтауда, оқырманға әсеріне талдау жасауда қиналады. □ Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтауда, оқырманға әсеріне талдау жасауда қателер жібереді. □ Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтайды, оқырманға әсеріне талдау жасайды. □
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді Шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстыруда, айырмашылығы мен ұқсастығына мысалдар келтіруде, тарихи және көркемдік құндылығын бағалап, мысалдар келтіруде қиналады. □ Шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстыруда, айырмашылығы мен ұқсастығына мысалдар келтіруде, тарихи және көркемдік құндылығын бағалап, мысалдар келтіруде қателер жібереді. □ Шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстырады, айырмашылығы мен ұқсастығына мысалдар келтіреді, тарихи және көркемдік құндылығын бағалауда мысалдар келтіреді. □
15
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі М. Мағауин «Шақан шері» романы бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.1.1.1 әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық
құрылысын талдау арқылы идеялық мазмұнын терең түсіну;
10.1.5.1 шығармадағы ұлттық құндылықтардың әлемдік тақырыптармен үндестігін ашу Бағалау критерийі Білім алушы
• Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдап, идеясын ашады
• Шығармадағы ұлттық құндылықтарды әлемдік тақырыптармен байланыстырады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «Шақан шері» романының сюжеттік құрылысына талдау жасаңыз.
Оқиғаның басталуы
Оқиғаның дамуы
Оқиғаның байланысуы
Оқиғаның шиеленісуі
Оқиғаның шарықтау шегі
Оқиғаның шешімі
2. Шығарма сюжетіндегі адамға өздігінен тиіспейтін жыртқыштың адамға шабуылдауының сыры неде? Бұл оқиғаның шығарманың негізгі идеясымен байланысы туралы жазыңыз.
3. Шығармада көтерілген аңшылық, саятшылық мәселесін ұлттық құндылыққа жатқыза аласыз ба? ің ұлттық құндылық мысалы екендігін дәлелдеп қандай ұлттық құндылықтар кездеседі? Аталмыш тақырыптар басқа қандай шығармаларда кездеседі? Мысалдар келтіріп, ойыңызды дәлелдеңіз.
16
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдап, идеясын ашады 1 композициялық талдау жасайды; басталуы дамуы байланысуы шиеленісуі шарықтау шегі шешімі 1 1 1 1 1 1
2 сұраққа жауап береді; 1
өз ойына дәлелдер келтіреді; 1
Шығармадағы ұлттық құндылықтарды әлемдік тақырыптармен байлаыстырады 3 шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтайды; 1
әлемдік тақырыптармен байланысын мысалдармен дәлелдейді. 1
Барлығы 10
17
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі М. Мағауин «Шақан шері» романы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-
аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдап, идеясын ашады Шығарма құрылысына композициялық талдау жасауда, оқиғаны шығарма идеясымен байланыстыруда, өз ойына дәлелдер келтіруде қиналады. □ Шығарма құрылысына композициялық талдау жасауда, оқиғаны шығарма идеясымен байланыстыруда, өз ойына дәлелдер келтіруде қателер жібереді. □ Шығарма құрылысына композициялық талдау жасайды, оқиғаны шығарма идеясымен байланыстырады, өз ойына дәлелдер келтіреді. □
Шығармадағы ұлттық құндылықтарды әлемдік тақырыптармен байлаыстырады Шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтауда, құндылықтардың әлемдік тақырыптармен байланысын мысалдармен дәлелдеуде қиналады | | Шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтауда, құндылықтардың әлемдік тақырыптармен байланысын мысалдармен дәлелдеуде қателер жібереді. | | Шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтайды, құндылықтардың әлемдік тақырыптармен байланысына мысалдар келтіреді. □
18
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі Ш.Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі, Ұ.Есдәулетов «Біз түркілерміз» шығармалары бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.2.5.1. әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың
үндесуін талдап, өзіндік ой қорыту
10.3.3.1. шығарманың идеясын жалпыадамзаттық
құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу Бағалау критерийі Білім алушы
• Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысын көрсетіп, тұжырым жасайды
• Жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан идеяны анықтап, әдеби эссе жазады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Ұ. Есдәулетовтің «Біз түркілерміз» шығармасындағы автор қолданған «Көкбөрілі көк байрақ, көк аспан, көк Тәңірі, тарихымыз таста қалған, Біз - түркілерміз!» тірек сөздері арқылы әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың үндесуіне талдау жасаңыз.
Тірек сөздердің қолданысы Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысы Сіздің ойыңыз
2. «Алғашқы ұстаз» шығармасындағы автор қандай адамзаттық құндылықтарды дәріптеген? Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жазыңыз.
3. Шығарма идеясының өміршеңдігіне талдау жасап, өз көзқарасыңызды дәлелдеп, әдеби эссе жазыңыз.
19
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысын көрсетіп, тұжырым жасайды 1 2-3 тірек сөздің қолданысына талдау жасайды; 2
әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіреді; 2
өзіндік тұжырым жасайды; 1
Жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан идеяны анықтап, әдеби эссе жазады 2 шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды көрсетеді; 2
өзіндік баға береді; 2
3 жеке қөзқарасын мысалдармен дәлелдейді; 2
эссе құрылымын сақтайды. 1
Барлығы 12
20
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі Ш.Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі, Ұ.Есдәулетов «Біз түркілерміз» шығармалары бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысын көрсетіп, тұжырым жасайды Тірек сөздердің қолданысына талдау жасауда, әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіруде, өзіндік тұжырым жасауда қиналады. □ Тірек сөздердің қолданысына талдау жасауда, әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіруде, өзіндік тұжырым жасауда қателіктер жібереді. р □ Тірек сөздердің қолданысына талдау жасайды, әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіреді, өзіндік тұжырым жасайды. □
Жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан идеяны анықтап, әдеби эссе жазады Шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтауда, өзіндік пікір білдіруде, қөзқарасын мысалдармен дәлелдеп, эссе жазуда қиналады. □ Шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтауда, өзіндік пікір білдіруде, қөзқарасын мысалдармен дәлелдеп, эссе жазуда қателіктер жібереді. П Шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтайды, өзіндік пікір білдіреді, қөзқарасын мысалдармен дәлелдеп, эссе жазады. □
21
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі Қ.Жұмаділов «Тағдыр» романы бойынша жиынтық
бағалау
Оқу мақсаты 10.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін
жинақтау мен даралау
10.2.2.1 шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқындау Бағалау критерийі Білім алушы
• Көркем шығармадағы кейіпкерлерден типтік образды анықтайды
• Авторлық идеяны өмірмен байланыстырады Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «Тағдыр» романындағы Демежанның оқырманға қандай қасиеттері ерекше ой салады?
2. Автор Демежан бейнесі арқылы қандай типтік образ жасаған? Кейіпкердің болмыс-бітімін, тұлғасын, мінез-құлық ерекшелігін сипаттаңыз.
«...Ішкі өлкеде «Қытайдыц ұлы цорганы» дейтін бар. Оныц цұрылысы екі гасырга созылган. Ұлы цорганды Қытай императорлары біздіц түп аталарымыз — көшпелі гундерден цоргану үшін тұргызыпты. Қазір мұндай бекіністер жалгыз Шәуешекте гана емес, Үрімжі, Құлжа, Сүйдіц, Күре сияцты басца цалаларда да салынып жатыр. Бұл цамалдар бұрынгыдай цорганысца жарамаса да, әйтеуір осы өлкеніц цазацтікі емес, Маншыц өкіметініц жері екенін әйгілеп тұратыны аныц..».
Үзіндіден авторлық идеяны табыңыз. Шығарманың идеясының өмірлік жағдайлармен байланысына дәлел келтіріңіз анықтаңыз.
Авторлық идея Факт (өмірлік жағдай) Байланысы
22
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Көркем шығармадағы кейіпкерлерден типтік образды анықтайды 1 кейіпкердің ерекше қасиеттеріне 1-2 мысал келтіреді; 2
кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама береді; 3
Авторлық идеяны өмірмен байланыстырады 2 авторлық идеяны табады; 1
шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтайды; 2
дәлелдер келтіреді. 1
Барлығы 9
23
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі Қ.Жұмаділов «Тағдыр» романы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға
арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Көркем шығармадағы кейіпкерлерден типтік образды анықтайды Кейіпкердің ерекше қасиеттеріне мысал келтіруде, кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама беруде қиналады. | | Кейіпкердің ерекше қасиеттеріне мысал келтіруде, кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама беруде қателіктер жібереді. | | Кейіпкердің ерекше қасиеттеріне мысал келтіреді, кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама береді □
Авторлық идеяны өмірмен байланыстырады Авторлық идеяны табуда, шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтауда, дәлелдер келтіруде қиналады. |—| Авторлық идеяны табуда, шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтауда, дәлелдер келтіруде қателіктер жібереді. |—| Авторлық идеяны табады, шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтайды, дәлелдер келтіреді. | |
24
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі «Шахмардан Құсайыновтың «Томирис» драмасы, Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» әңгімесі бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдар мен
айшықтау амалдарының қызметін талдау
10.3.1.1 шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау Бағалау критерийі Білім алушы
• Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді
• Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. «....Сидаң бойлы, сіріңке қоңыр реңді, бурыл шашты Керімқұл ақ костюм, ақ көйлек, қара галстук тагът алып, егде тартқан жасына қарамай, ұшқыр аттай лыпылдап, жайраңдап, құрметті меймандардың алдынан шыгып, аймаласып, құшақтасып, құрмет көрсетіп- ақ жүр. ...Кейбір сәті — өзен жағасында кәуап пісірген жерді торып, әркімнің аузына жаутаң-жаутаң қарап, цүйрыгын бүлгаңдатып, көздері мөлие қалатын, өмірі бүйірі томпаймайтын, сүргылт сидаң қаншықты көзге елестеткендей...». Үзіндіде қандай көркемдегіш құралдар кездеседі? Автор қандай мақсатта қолданғанын талдап жазыңыз.
№ Көркемдегіш құралдар Автордың қолдану мақсаты
1
2
3
4
2. «Томирис» драмасын өзге мазмұндас (қазақ, әлем әдебиеті) шығармалармен салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіріңіз. Тарихи және көркемдік құндылығына баға беріңіз.
25
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді 1 үзіндіден 2-3 көркемдегіш құралды анықтайды; 2
көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасайды. 2
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді 2 шығарманы өзге мазмұндас шығармалармен салыстырады; 2
ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіреді; 2
тарихи және көркемдік құндылығына баға береді. 3
Барлығы 11
26
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі «Шахмардан Құсайыновтың «Томирис» драмасы, Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» әңгімесі бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құрал түрін анықтауда, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасауда қиналады. ^ ^ Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құрал түрін анықтауда, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасауда қателіктер жібереді. ^ ^ Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құрал түрін анықтайды, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасайды |—|
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді Шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстыруда, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіруде, тарихи және көркемдік құндылығын баға беруде қиналады. | | Шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстыруда, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіруде , тарихи және көркемдік құндылығын баға беруде қателер жібереді. □ Шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырады, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіреді, тарихи және көркемдік құндылығын баға береді . □
27
(қоғамдық-гуманитарлық бағыт)
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР.....................4
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................4
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................7
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР....................10
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы бойынша
жиынтық бағалау..........................................................10
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Ә.Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі бойынша жиынтық бағалау................................................................13
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 16
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі М. Мағауин «Шақан шері» романы бойынша
жиынтық бағалау..........................................................16
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі Ш.Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі, Ұ.Есдәулетов «Біз түркілерміз» шығармалары бойынша жиынтық бағалау..................19
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 22
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі Қ.Жұмаділов «Тағдыр» романы бойынша жиынтық бағалау
22
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі «Шахмардан Құсайыновтың «Томирис» драмасы, Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» әңгімесі бөлімі бойынша жиынтық бағалау.....25
3
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.1.2.1 әдеби шығармадағы көтерілген мәселелерді
ұлттық мүдде тұрғысынан ашу
10.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін талдау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Көтерілген мәселелердің ұлттық мүддесін ажыратады
• Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. А.Құнанбаевтың «Қалың елім қазағым, қайран жұртым» өлеңінде көтерілген 2 ұлттық мәселені анықтап, дәлелдер келтіріңіз.
Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,
Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.
Жақсы менен жаманды айырмадың,
Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың.
Бет бергенде шырайың сондай жақсы,
Қайдан ғана бұзылды сартша сыртың?
Ұқпайсың өз сөзіңнен басқа сөзді,
Аузымен орақ орған өңкей қыртың.
2. Өлең жолдарындағы автордың образ жасауда қолданған көркемдегіш құралдарын анықтаңыз, қолданысын түсіндіріп, өз ойыңызды білдіріңіз.
Естілер де ісіне қуанбай жүр,
«Ел азды» деп надандар мұңаймай жүр.
Ала жылан, аш бақа күпілдектер Кісі екен деп үлкеннен ұялмай жүр.
4
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Көтерілген мәселелердің ұлттық мүддесін ажыратады 1 үзіндіден автор көтерген ұлттық мәселені табады; 1 -ұлттық мәселе 2-ұлттық мәселе 1 1
дәлелдер келтіреді; 1-дәлелдеме 2-дәлелдеме 1 1
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді 2 көркемдегіш құралды анықтайды; 1
образ жасаудағы қолданысын түсіндіреді; 1
өз ойын білдіреді. 1
Барлығы 7
5
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Көтерілген мәселелердің ұлттық мүддесін ажыратады Үзіндіден автор көтерген 2 мәселені табуда және соған сәйкес дәлелдер келтіруде қиналады. □ Үзіндіден автор көтерген 2 мәселені табуда және соған сәйкес дәлелдер келтіруде қателер жібереді. □ Үзіндіден автор көтерген 2 мәселені табады және соған сәйкес дәлелдер келтіреді. □
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді Көркемдегіш құралды анықтауда, образ жасаудағы қолданысын түсіндіруде, өзіндік тұжырым жасауда қиналады □ Көркемдегіш құралды анықтауда, образ жасаудағы қолданысын түсіндіруде, өзіндік тұжырым жасауда қателер жібереді. □ Көркемдегіш құралды анықтайды, образ жасаудағы қолданысын түсіндіреді, өзіндік тұжырым жасайды. П
6
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.3.2.1 көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің
жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беру
Бағалау критерийі Білім алушы
• Көтерілген мәселелерді анықтап, жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «...Бесінші - осы сөздің он тогызыншы бабында жазылган ақыл кеселі деген төрт нәрсе бар. Содан қашық болу керек. Соның ішінде уайымсыз салгырттыц деген бір нәрсе бар, зинһар, жаным, соган бек сақ бол, әсіресе, әуелі - цұдайдыц, екінші - халыцтыц,
үшінші - дәулеттіц, төртінші - гибраттыц, бесінші - ацылдыц, ардыц -бәрініц
дұшпаны. Ол бар жерде бұлар болмайды».
А.Құнанбаевтың отыз екінші қара сөзінен алынған үзіндідегі көтерілген мәселені анықтап, ойыңызды білдіріңіз. Неліктен Абай ақыл кеселдерінен аулақ болуға шақырады?
2. Абайдың «Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңінде көтерілген мәселенің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беріңіз.
Өлеңде көтерілген мәселенің жаңашылдығы Сыни баға
1. 2.
7
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Көтерілген мәселелерді анықтап, жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді 1 көтерілген мәселені анықтайды; 1
өз пікірін білдіреді; 1
мәселенің өзектілігіне түсінік береді; 1
2 шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтайды; 2
сыни тұрғыдан баға береді. 2
Барлығы 7
8
«Өлең - сөздің патшасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Көтерілген мәселелерді анықтап, жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді Көтерілген мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігіне түсінік беруде қиналады. | | Көтерілген мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігіне түсінік беруде қателер жібереді. | | Көтерілген мәселені анықтайды, мәселенің өзектілігіне түсінік береді. |—|
Шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтауда, сыни тұрғыдан баға беруде қиналады. □ Шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтауда, сыни тұрғыдан баға беруде қателер жібереді. |—| Шығармадағы мәселенің жаңашылдығын анықтайды, сыни тұрғыдан баға береді. П
9
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Прозадағы көркем ой» бөлімі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін
жинақтау мен даралау
10.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді ғаламдық тақырыптағы өзекті мәселелермен байланыстыру Бағалау критерийі Білім алушы
• Кейіпкердің бойында жинақталған дара қасиеттерді анықтайды
• Көркем шығарма үзінділерін ғаламдық тақырыппен байланыстырады
Ойлау дағдыларының Қолдану деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «Ақбілек» шығармасындағы кейіпкерлерге мінездеме беріңіз. Кейіпкерлер бойындағы ерекше қасиеттерді жинақтап, шығармадан мысал келтіріңіз.
Кейіпкерлер Мінездеме Ерекше қасиеті Шығармадан үзінді
Ақбілек
Мұқаш
Ұрқия
2. ...«Мамырбайдың орыс талқылаган қызын қара!» деп, ақсақалды көзге шұқыган тәрізденді. Енді Ақбілегі әкесіне масыл болды. Бала үстаган емес, жұртқа тамашалауға маймыл ұстап отырган кісі тәрізденді. Ақбілектің қырсыгынан ақсақал масқара боп абыройынан, адамдыгынан айырылгандай болды. Міне, ақсақалдың баласына түзу қарай алмай, қашқақтап жүргені сол еді. Қызганыш, жиреніш, өкініш, аяныш, ыза, қорлық — бәрі ұласып, оның тірі қалып, көзге күйік болганына бармагын шайнап, зыгырланар еді. Бірақ өз қолын өзі кессін бе? Өз ішіне өзі пышақ үрът, жарылып өлсін бе? У жеген қасқырдай іші алау-жалау боп өртеніп, шықпаган сүлдесін сүйретіп жүр еді.
Үзіндіде автор қандай мәселені көтерген?
3. Автор ойын ғаламдық тақырыптармен байланыстырып, өз ойыңызды мысалдар келтіру арқылы дәлелдеңіз.
10
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Кейіпкердің бойында жинақталған дара қасиеттерді анықтайды 1 кейіпкерлерге мінездеме береді; 3
кейіпкердің қасиетін сипаттайды; 3
шығармадан мысалдар келтіреді; 3
Көркем шығарма үзінділерін ғаламдық тақырыппен байланыстырады. 2 автор көтерген өзекті мәселені анықтайды; 1
мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстырады; 2
мысалдар келтіреді. 1
Барлығы 13
11
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-
аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Кейіпкердің бойында жинақталған дара қасиеттерді анықтайды Кейіпкерлерге мінездеме беруде, кейіпкердің қасиетін сипаттауда, шығармадан мысал келтіруде қиналады. □ Кейіпкерлерге мінездеме беруде, кейіпкердің қасиетін сипаттауда, шығармадан мысал келтіруде қателер жібереді. □ Кейіпкерлерге мінездеме береді, кейіпкердің қасиетін сипаттайды, шығармадан мысал келтіреді. □
Көркем шығарма үзінділерін ғаламдық тақырыппен байланыстырады. Автор көтерген өзекті мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстыруда, мысалдар келтіруде қиналады. | | Автор көтерген өзекті мәселені анықтауда, мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстыруда, мысалдар келтіруде қателер жібереді. ~| Автор көтерген өзекті мәселені анықтайды, мәселенің өзектілігін ғаламдық тақырыптармен байланыстырады, мысалдар келтіреді.
12
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Ә.Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдар мен
айшықтау амалдарының қызметін талдау
10.3.1.1 шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау Бағалау критерийі Білім алушы
• Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді
• Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. ...Мұнара бұлар жацындаган сайын, биіктей берді. Күлім қагът тұрган өңі бірте-бірте сұстана түсті. Дәл іргесіне келгенде, зеңгір көкті төбесімен тіреп шалқалап жатып алды. Әміршінің көкірегіндегі бір-бірімен итжыгыс түсіп, арбасып жатқан әр ұдай сезімдердің бәрі де жым болды. Көз алдында көк тіреп тұрып алган тәкаппар мұнара көңіліндегі көп түйткілді қуып шықты. Көк мұнара көзіңді жіберер емес. Әмірші тәкаппар сұлудың асқақ жүзіне телміре қараган бозбаладай тамсанып әлі тұр...
Үзіндідегі автор қолданған көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын тауып, оқырманға әсеріне талдау жасаңыз.________________________________________________________________
Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтары Оқырманға әсері
2. «Аңыздың ақыры» шығармасын мазмұндас шығармалармен салыстырыңыз. Айырмашылығы мен ұқсастығына 1-2 мысал келтіріңіз.
3. «Аңыздың ақыры» шығармасының тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіре отырып, баға беріңіз.
Шығарма Тарихи құндылығы Көркемдік құндылығы
Аңыздың ақыры
13
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді 1 көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтайды; 2
оқырманға әсеріне талдау жасайды; 2
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді 2 шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстырады; 1
айырмашылығы мен ұқсастығына 2 мысал келтіреді; 2
3 шығарманың тарихи құндылығына баға береді; 1
шығарманың көркемдік құндылығына баға береді; 1
өз ойын мысалдармен дәлелдейді. 1
Барлығы 10
14
«Прозадағы көркем ой» бөлімі Ә.Кекілбаев «Аңыздың ақыры» повесі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-
аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтауда, оқырманға әсеріне талдау жасауда қиналады. □ Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтауда, оқырманға әсеріне талдау жасауда қателер жібереді. □ Көркемдегіш құралдар мен сөз айшықтарын анықтайды, оқырманға әсеріне талдау жасайды. □
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді Шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстыруда, айырмашылығы мен ұқсастығына мысалдар келтіруде, тарихи және көркемдік құндылығын бағалап, мысалдар келтіруде қиналады. □ Шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстыруда, айырмашылығы мен ұқсастығына мысалдар келтіруде, тарихи және көркемдік құндылығын бағалап, мысалдар келтіруде қателер жібереді. □ Шығарма мазмұнын ұқсас шығармамен салыстырады, айырмашылығы мен ұқсастығына мысалдар келтіреді, тарихи және көркемдік құндылығын бағалауда мысалдар келтіреді. □
15
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі М. Мағауин «Шақан шері» романы бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.1.1.1 әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық
құрылысын талдау арқылы идеялық мазмұнын терең түсіну;
10.1.5.1 шығармадағы ұлттық құндылықтардың әлемдік тақырыптармен үндестігін ашу Бағалау критерийі Білім алушы
• Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдап, идеясын ашады
• Шығармадағы ұлттық құндылықтарды әлемдік тақырыптармен байланыстырады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «Шақан шері» романының сюжеттік құрылысына талдау жасаңыз.
Оқиғаның басталуы
Оқиғаның дамуы
Оқиғаның байланысуы
Оқиғаның шиеленісуі
Оқиғаның шарықтау шегі
Оқиғаның шешімі
2. Шығарма сюжетіндегі адамға өздігінен тиіспейтін жыртқыштың адамға шабуылдауының сыры неде? Бұл оқиғаның шығарманың негізгі идеясымен байланысы туралы жазыңыз.
3. Шығармада көтерілген аңшылық, саятшылық мәселесін ұлттық құндылыққа жатқыза аласыз ба? ің ұлттық құндылық мысалы екендігін дәлелдеп қандай ұлттық құндылықтар кездеседі? Аталмыш тақырыптар басқа қандай шығармаларда кездеседі? Мысалдар келтіріп, ойыңызды дәлелдеңіз.
16
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдап, идеясын ашады 1 композициялық талдау жасайды; басталуы дамуы байланысуы шиеленісуі шарықтау шегі шешімі 1 1 1 1 1 1
2 сұраққа жауап береді; 1
өз ойына дәлелдер келтіреді; 1
Шығармадағы ұлттық құндылықтарды әлемдік тақырыптармен байлаыстырады 3 шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтайды; 1
әлемдік тақырыптармен байланысын мысалдармен дәлелдейді. 1
Барлығы 10
17
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі М. Мағауин «Шақан шері» романы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-
аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдап, идеясын ашады Шығарма құрылысына композициялық талдау жасауда, оқиғаны шығарма идеясымен байланыстыруда, өз ойына дәлелдер келтіруде қиналады. □ Шығарма құрылысына композициялық талдау жасауда, оқиғаны шығарма идеясымен байланыстыруда, өз ойына дәлелдер келтіруде қателер жібереді. □ Шығарма құрылысына композициялық талдау жасайды, оқиғаны шығарма идеясымен байланыстырады, өз ойына дәлелдер келтіреді. □
Шығармадағы ұлттық құндылықтарды әлемдік тақырыптармен байлаыстырады Шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтауда, құндылықтардың әлемдік тақырыптармен байланысын мысалдармен дәлелдеуде қиналады | | Шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтауда, құндылықтардың әлемдік тақырыптармен байланысын мысалдармен дәлелдеуде қателер жібереді. | | Шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтайды, құндылықтардың әлемдік тақырыптармен байланысына мысалдар келтіреді. □
18
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі Ш.Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі, Ұ.Есдәулетов «Біз түркілерміз» шығармалары бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.2.5.1. әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың
үндесуін талдап, өзіндік ой қорыту
10.3.3.1. шығарманың идеясын жалпыадамзаттық
құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу Бағалау критерийі Білім алушы
• Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысын көрсетіп, тұжырым жасайды
• Жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан идеяны анықтап, әдеби эссе жазады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Ұ. Есдәулетовтің «Біз түркілерміз» шығармасындағы автор қолданған «Көкбөрілі көк байрақ, көк аспан, көк Тәңірі, тарихымыз таста қалған, Біз - түркілерміз!» тірек сөздері арқылы әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың үндесуіне талдау жасаңыз.
Тірек сөздердің қолданысы Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысы Сіздің ойыңыз
2. «Алғашқы ұстаз» шығармасындағы автор қандай адамзаттық құндылықтарды дәріптеген? Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жазыңыз.
3. Шығарма идеясының өміршеңдігіне талдау жасап, өз көзқарасыңызды дәлелдеп, әдеби эссе жазыңыз.
19
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысын көрсетіп, тұжырым жасайды 1 2-3 тірек сөздің қолданысына талдау жасайды; 2
әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіреді; 2
өзіндік тұжырым жасайды; 1
Жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан идеяны анықтап, әдеби эссе жазады 2 шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды көрсетеді; 2
өзіндік баға береді; 2
3 жеке қөзқарасын мысалдармен дәлелдейді; 2
эссе құрылымын сақтайды. 1
Барлығы 12
20
«Аңызбен өрілген көркем сөз» бөлімі Ш.Айтматов «Алғашқы ұстаз» повесі, Ұ.Есдәулетов «Біз түркілерміз» шығармалары бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысын көрсетіп, тұжырым жасайды Тірек сөздердің қолданысына талдау жасауда, әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіруде, өзіндік тұжырым жасауда қиналады. □ Тірек сөздердің қолданысына талдау жасауда, әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіруде, өзіндік тұжырым жасауда қателіктер жібереді. р □ Тірек сөздердің қолданысына талдау жасайды, әлем және қазақ әдебиетіндегі құндылықтардың байланысына дәлелдер келтіреді, өзіндік тұжырым жасайды. □
Жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан идеяны анықтап, әдеби эссе жазады Шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтауда, өзіндік пікір білдіруде, қөзқарасын мысалдармен дәлелдеп, эссе жазуда қиналады. □ Шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтауда, өзіндік пікір білдіруде, қөзқарасын мысалдармен дәлелдеп, эссе жазуда қателіктер жібереді. П Шығармадағы жалпыадамзаттық құндылықтарды анықтайды, өзіндік пікір білдіреді, қөзқарасын мысалдармен дәлелдеп, эссе жазады. □
21
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі Қ.Жұмаділов «Тағдыр» романы бойынша жиынтық
бағалау
Оқу мақсаты 10.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін
жинақтау мен даралау
10.2.2.1 шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқындау Бағалау критерийі Білім алушы
• Көркем шығармадағы кейіпкерлерден типтік образды анықтайды
• Авторлық идеяны өмірмен байланыстырады Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Орындау уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. «Тағдыр» романындағы Демежанның оқырманға қандай қасиеттері ерекше ой салады?
2. Автор Демежан бейнесі арқылы қандай типтік образ жасаған? Кейіпкердің болмыс-бітімін, тұлғасын, мінез-құлық ерекшелігін сипаттаңыз.
«...Ішкі өлкеде «Қытайдыц ұлы цорганы» дейтін бар. Оныц цұрылысы екі гасырга созылган. Ұлы цорганды Қытай императорлары біздіц түп аталарымыз — көшпелі гундерден цоргану үшін тұргызыпты. Қазір мұндай бекіністер жалгыз Шәуешекте гана емес, Үрімжі, Құлжа, Сүйдіц, Күре сияцты басца цалаларда да салынып жатыр. Бұл цамалдар бұрынгыдай цорганысца жарамаса да, әйтеуір осы өлкеніц цазацтікі емес, Маншыц өкіметініц жері екенін әйгілеп тұратыны аныц..».
Үзіндіден авторлық идеяны табыңыз. Шығарманың идеясының өмірлік жағдайлармен байланысына дәлел келтіріңіз анықтаңыз.
Авторлық идея Факт (өмірлік жағдай) Байланысы
22
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Көркем шығармадағы кейіпкерлерден типтік образды анықтайды 1 кейіпкердің ерекше қасиеттеріне 1-2 мысал келтіреді; 2
кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама береді; 3
Авторлық идеяны өмірмен байланыстырады 2 авторлық идеяны табады; 1
шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтайды; 2
дәлелдер келтіреді. 1
Барлығы 9
23
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі Қ.Жұмаділов «Тағдыр» романы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға
арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Көркем шығармадағы кейіпкерлерден типтік образды анықтайды Кейіпкердің ерекше қасиеттеріне мысал келтіруде, кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама беруде қиналады. | | Кейіпкердің ерекше қасиеттеріне мысал келтіруде, кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама беруде қателіктер жібереді. | | Кейіпкердің ерекше қасиеттеріне мысал келтіреді, кейіпкердің тұлғасына, мінез-құлық ерекшелігіне сипаттама береді □
Авторлық идеяны өмірмен байланыстырады Авторлық идеяны табуда, шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтауда, дәлелдер келтіруде қиналады. |—| Авторлық идеяны табуда, шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтауда, дәлелдер келтіруде қателіктер жібереді. |—| Авторлық идеяны табады, шығарма идеясының өмірмен байланысын анықтайды, дәлелдер келтіреді. | |
24
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі «Шахмардан Құсайыновтың «Томирис» драмасы, Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» әңгімесі бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 10.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдар мен
айшықтау амалдарының қызметін талдау
10.3.1.1 шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау Бағалау критерийі Білім алушы
• Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді
• Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. «....Сидаң бойлы, сіріңке қоңыр реңді, бурыл шашты Керімқұл ақ костюм, ақ көйлек, қара галстук тагът алып, егде тартқан жасына қарамай, ұшқыр аттай лыпылдап, жайраңдап, құрметті меймандардың алдынан шыгып, аймаласып, құшақтасып, құрмет көрсетіп- ақ жүр. ...Кейбір сәті — өзен жағасында кәуап пісірген жерді торып, әркімнің аузына жаутаң-жаутаң қарап, цүйрыгын бүлгаңдатып, көздері мөлие қалатын, өмірі бүйірі томпаймайтын, сүргылт сидаң қаншықты көзге елестеткендей...». Үзіндіде қандай көркемдегіш құралдар кездеседі? Автор қандай мақсатта қолданғанын талдап жазыңыз.
№ Көркемдегіш құралдар Автордың қолдану мақсаты
1
2
3
4
2. «Томирис» драмасын өзге мазмұндас (қазақ, әлем әдебиеті) шығармалармен салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіріңіз. Тарихи және көркемдік құндылығына баға беріңіз.
25
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор Балл
Білім алушы
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді 1 үзіндіден 2-3 көркемдегіш құралды анықтайды; 2
көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасайды. 2
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді 2 шығарманы өзге мазмұндас шығармалармен салыстырады; 2
ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіреді; 2
тарихи және көркемдік құндылығына баға береді. 3
Барлығы 11
26
«Заман, дәуір тұлғасы» бөлімі «Шахмардан Құсайыновтың «Томирис» драмасы, Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» әңгімесі бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігі деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарының қызметін түсіндіреді Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құрал түрін анықтауда, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасауда қиналады. ^ ^ Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құрал түрін анықтауда, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасауда қателіктер жібереді. ^ ^ Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құрал түрін анықтайды, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау жасайды |—|
Шығарманы басқа туындымен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына мысалдар келтіреді Шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстыруда, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіруде, тарихи және көркемдік құндылығын баға беруде қиналады. | | Шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстыруда, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіруде , тарихи және көркемдік құндылығын баға беруде қателер жібереді. □ Шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырады, ұқсастығы мен айырмашылығына мысал келтіреді, тарихи және көркемдік құндылығын баға береді . □
27