- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
География пәнінен жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар 10-сынып
(жаратылыстану-математикалық бағыты)
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ..............................4
«Г еографиялық зерттеулер әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.......4
«Картография және геоинформатика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.........8
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...12
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................17
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...17
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................21
«Геоэкономика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...........................21
«Г еосаясат» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.............................25
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................29
«Елтану» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................................29
«Адамзаттың ғаламдық проблемалары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.......33
3
1-ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Географиялық зерттеулер әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Зерттеу әдістерінің түрлері
10.1.1.1 Зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық мониторинг әдістерін қолдану
10.1.1.2 Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдістерін қолдану
10.1.1.3 Зерттеу тақырыбына сәйкес сандық әдістерді қолдану Білім алушы
• Г еографиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдайды
• Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолданады
• Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдайды Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейлері Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты
25 минут
Тапсырма
1. Картада 2016 жылғы ҚР-ның аудандарында атмосфераға шығарылған ластаушы заттар көлемі берілген (мың тонна)
Казахстак
2 271,6
I БҚО
Атыраү
167,1
Маңғыстау
Ацтебе
155,6
Қостанәй
Қызылордә
СҚО
Аісмола
Аствма
Пав/іодар 1
542,7
шқо
128,6
Г
Қарағьнды
593,0
Г
.Алматы облыс
Жы у.был
.Алматы
а. Картадағы деректерді пайдаланып, еліміздегі қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі бар аймақтарды кестеге толтырыңыз. Әр деңгейге 1 облыстан жазыңыз.
қауіптілігі жоғары қауіптілігі орта қауіптілігі төмен
Ъ. Қышқыл жыңбырды қалыптастыратын негізгі екі негізгі себебін атаңыз.
4
2. Дүниежүзі елдерінің жан басына шаққандағы ЖІӨ-нің картасы берілген.
a. Әлемдегі елдерді экономикалық дамуына қарай үш топқа жіктеп, картадан бір мысал келтіріңіз.
b. Берілген карта мен атлас картаны пайдаланып, даму деңгейі бойынша екі елді мысалға алып салыстырмалы талдау жасаңыз. Жауабыңызды «+» белгісімен белгілеңіз.
дамыған экономикасы дамушы
Туу көрсеткіші жоғары
Қызмет көрсету саласы басым
Жан басына шаққандағы ЖІӨ төмен
ҒТР-дың бастапқы пайда болуы
3. Қазақстандағы халықтың жұмыссыздық деңгейінің диаграммасы көрсетілген. (% Диаграммадағы әйелдердің жұмыссыздык деңгейін жылдар бойынша талдаңыз.
2005 2006 2007 200Й 2000 2010 2011 2012 2013 2014 2015
I Эйеядвр і 1 ерлер
жүмыссыздыҚ ^еңгейі - Ёэрлығы
а. Ең төменгі көрсеткіш пен ең жоғарғы көрсеткіш арасындағы пайыздық үлесті анықтаңыз.
Ъ. Әйелдердің жұмыссыздық деңгейі бойынша ең төменгі және ең жоғары көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттаңыз.
с. Әйелдердің жұмыссыздық деңгейін азайтудың екі жолын ұсыныңыз.
5
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Географиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдайды 1 қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі жоғары облысты анықтайды; 1
қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі орта облысты анықтайды; 1
қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі төмен облысты анықтайды; 1
қышқыл жыңбырды қалыптастыратын 1-ші себепті атайды; 1
қышқыл жыңбырды қалыптастыратын 2-ші себепті атайды; 1
Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолданады 2 экономикалық дамуына қарай 1-топқа жіктейді; 1
картадан бір мысал келтіреді; 1
экономикалық дамуына қарай 2-топқа жіктейді; 1
картадан бір мысал келтіреді; 1
экономикалық дамуына қарай 3-топқа жіктейді; 1
картадан бір мысал келтіреді; 1
туу көрсеткіші жоғары мемлекеттерді анықтайды; 1
қызмет көрсету саласы басым елдерді анықтайды; 1
Т¥К саны аз елдерді анықтайды; 1
ҒТР-дың бастапқы пайда болған елдерді көрсетеді; 1
Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдайды 3 ең төменгі көрсеткіш пен ең жоғарғы көрсеткіш арасындағы пайыздық көрсеткішті анықтайды; 1
ең төменгі көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттайды ; 1
ең жоғары көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттайды ; 1
жұмыссыздық деңгейін азайтудың 1-ші жолын ұсынады; 1
жұмыссыздық деңгейін азайтудың 2-ші жолын ұсынады. 1
Жалпы балл: 20
6
«Г еографиялық зерттеулер әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға
арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Географиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдайды Географиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдағанда қиналады □ Қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі жоғары, орта, төмен облыстарды анықтауда, қышқыл жыңбырды қалыптастыратын себептерді атағанда қателіктер жібереді | 1 Ақпаратты пайдаланып, еліміздегі қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі бойыншы аймақтарды жіктеп жазады □
Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолданады Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолдануда қиналады □ Әлемдегі елдерді экономикалық дамуына қарай жіктегенде, мысалдар келтіргенде, туу көрсеткіші жоғары мемлекеттерді анықтағанда, қызмет көрсету саласы басым елді анықтағанда / Т¥К саны аз елді анықтағанда / ҒТР-дың бастапқы пайда болған елдерді көрсеткенде қателіктер жібереді | 1 Даму деңгейі бойынша елдерді жіктеп, мысал келтіреді □
Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдайды Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдауда қиналады □ Пайыздық көрсеткішті анықтағанда, әйелдердің жұмыссыздық деңгейі бойынша ең төменгі көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттағанда, әйелдердің жұмыссыздық деңгейін азайтудың жолдарын ұсынғанда қателіктер жібереді □ Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты дұрыс талдайды □
7
«Картография және геоинформатика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері
Заманауи картографиялық әдістер. Географиялық деректер базасы. Географиялық деректерді визуализациялау
10.2.1.1 Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану
10.2.2.3 АКТ графикалық редакторларының қолданысымен тақырыптық картасызбаларды жасау Білім алушы
• Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттейді
• Ақпартты қолданып, картасызба жасайды Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары 20 минут
Орындау уақыты Тапсырма
1. Атласты қолданып, Аустралияның жер бедерін зерттеңіз.
a. Биіктіктігі басым аймақ материктің қай бөлігінде орналасқанын анықтаңыз.
b. Материктің ең төмен және ең биік нүктесін анықтап, айырмасын жазыңыз.
c.Материкте орналасқан үш таудың шыңдарының биік нүктесін анықтап, биіктігін жазыңыз.
Ь. Жер қыртысының құрылымы картасын қолданып, осы таулардың қандай қатпарлыққа сәйкес келетінін анықтаңыз
2. Мәтіндегі деректерді қолданып, Қазақстанның халық тығыздығының картасызбасын жасаңыз.
Қазақстан жер аумағы үлкен (2724,9 мың км ) болғанымен халық сирек қоныстанған елге жатады. Оның аумағының сәйкес түрде 1 км2-не 6,2 адамнан келеді. Тұрғындар үшін табиғат жағдайы неғұрлым қолайлы өңірлер Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Алматы облыстары (Алматы қаласын қоса алғанда).
Тұрғындар тығыздығы 1 км2-ге 16,9; 6,9 және 7 адамнан келеді. Салыстырмалы түрде тұрғындары көп келесі аймақтар Солтүстік Қазақстан аймағы: Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Павлодар облыстарының аумағы. Тұрғындар тығыздығы 1 км2-ге 5,2; 7,4; 5,7 және 6,5 адамнан келеді. Шығыс Қазақстанда республика тұрғындар тығыздығы 1 км2-ге 5,4 адамнан. Орталық Қазақстанда (Қарағанды облысы) республика тұрғындары км2-ге 3,3 адамнан келеді. Халық ең аз қоныстанған аудандар Батыс аймақтар Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары және Оңтүстік Қазақстан аймағындағы Қызылорда обл. Мұнда 1 км -ге келетін орташа тығыздығы, тиісінше, 1,9; 3,7; 4,1; 2,3 және 2,6 адамнан.
1999 жылғы санақ жүргізілген кездегі ҚР-ның әкімшілік-аумақтық бірлігінде 84 қала, 200 кент, 2036 ауылдық округ, 7684 ауылдық елді мекен болды. Ресми статистистикалық мәлімет бойынша, Қазақстан тұрғындарының 56%-ы қалалық елді мекендерде, 44%-ы ауылдық елді мекендерде тұрады.
а. Мәтіндегі деректерді пайдаланып, Қазақстанның халық тығыздығының картасызбасын жасаңыз.
8
Шартты белгілер:
b. Қазақстандағы халық тығыздығы бойынша ең жоғары және ең төмен аудандарды анықтаңыз.
c. Халық тығыздығы төмен болуының 1 себебін түсіндіріңіз.
9
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор Балл
№ Білім алушы
Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты биіктіктігі басым аймақ материктің қай бөлігінде орналасқанын анықтайды; 1
зерттейді материктің ең төмен нүктесі анықтайды; 1
материктің ең биік нүктесі анықтайды; 1
материктің ең төмен және ең биік жерінің айырмасын анықтайды; 1
1 1-ші тау шыңының биік нүктесін анықтайды; 1
1-ші таудың биіктігін анықтайды; 1
2-ші тау шыңының биік нүктесін анықтайды; 1
2-ші таудың биіктігін анықтайды; 1
3-ші тау шыңының биік нүктесін анықтайды; 1
3-ші таудың биіктігін анықтайды; 1
таулардың қандай қатпарлыққа сәйкес келетінін анықтайды; 1
Ақпартты қолданып, картасызбалар жасайды халық тығыздығының картасызбасын сызады 1
ақпаратты шартты белгілермен көрсетеді; 1
2 халық тығыздығы ең жоғары аудандарды анықтайды; 1
халық тығыздығы ең төмен аудандарды анықтайды; 1
халық тығыздығы төмен болуының себебін түсіндіреді. 1
Жалпы балл 16
10
«Картография және геоинформатика»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттейді Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттеуде қиналады □ Биіктіктігі басым аймақ материктің қай бөлігінде орналасқанын анықтауда, материктің ең төмен және ең биік нүктесін анықтауда, ең төмен және ең биік жерінің айырмасын анықтағанда, материкте орналасқан таулардың шыңдарын және биік нүктелерін анықтауда, таулардың қандай қатпарлыққа сәйкес келетінін анықтауда қателіктер жібереді | 1 Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттейді П
Ақпартты қолданып, картасызбалар жасайды Мәтіндегі деректерді пайдаланып, Қазақстанның халық тығыздығының картасызбасын жасауда қиналады □ Картасызба сызуда, ақпаратты шартты белгілермен көрсеткенде, Қазақстандағы халық тығыздығы бойынша ең жоғары және ең төмен аудандарды анықтауда, халық тығыздығы төмен болуының себебін түсіндіргенде қателіктер жібереді □ Ақпартты қолданып, картасызбалар жасайды П
11
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері Орындау уақыты
Табиғатты пайдалану түрлері. Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға әсерін бағалау. Экологиялық таза өндірістерді жобалау.
10.3.1.1 Табиғатты пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріп, түрлерін (шаруашылық тұрғысынан) анықтау, графикалық түрде ұсыну
10.3.1.3 Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсыну(жергілікті / аймақтық компоненттің негізінде)
10.3.1.6 Экологиялық таза өндірістік жобаларды
ұсыну(жергілікті / аймақтық компоненттің негізінде) Білім алушы
• Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді
• Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады
• Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 25 минут
Тапсырма
І.Табиғатты пайдалануға қатысты тапсырмаларды орындаңыз.
а. Табиғатты пайдаланудың түрлерін толықтырыңыз.
------------------------------------
Табиғатты пайцаланутүрлері
b. Еліміздегі 2007-2012 жылдар арасындағы өндірілген мұнайды графикалық түрде көретіңіз. (млн тонна жылына)
2007 ж. -55 300 2010 ж -79 700 2012 ж - 79 200 2016 ж - 65 577
c. Табиғатты тиімді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріңіз
12
2. Сырдария Орта Азиядағы ірі өзендердің бірі.
а. Сырдария өзені қандай мемлекеттердің территориясы арқылы өтетінін жазыңыз.
b.Сырдария өзені суын шаруашылыққа қолдану салдарынан туындайтын әлеуметтік, экологиялық және саяси мәселелерді сипаттаңыз.
әлеуметтік_________________________________________________________________________
экологиялық________________________________________________________________________
саяси _____________________________________________________________________________
c.Туындаған мәселелерді азайтудың бір жолын ұсыныңыз.
әлеуметтік_________________________________________________________________________
экологиялық________________________________________________________________________
саяси______________________________________________________________________________
3. Суретті пайдаланып, экологиялық таза өндірістік жоба ұсыныңыз (жергілікті компонент негізінде).
13
өндірісті орналастыратын жерді анықтаңыз
шығарылатын өнім түрлерін жазыңыз
өнімнің потенциалын сипаттаңыз
экономикаға тигізетін пайдасын анықтаңыз
жобаның экологиялық таза екендігіне дәлелдеңіз
14
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді 1 табиғатты пайдаланудың түрлері сызбасын толықтырады; 1
өндірілген мұнайды графикалық түрде көрсетеді; 1
табиғатты тиімді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіреді; 1
Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады 2 өзен ағып өтетін мемлекеттерді анықтайды; 1
әлеуметтік мәселені анықтайды; 1
экологиялық мәселені анықтайды; 1
саяси мәселені анықтайды; 1
әлеуметтік мәселені азайтудың жолын ұсынады; 1
экологиялық мәселені азайтудың жолын ұсынады; 1
саяси мәсені азайтудың жолын ұсынады; 1
Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды 3 өндірісті орналастыратын жерді анықтайды; 1
шығарылатын өнім түрлерін анықтайды; 1
өнімнің потенциалын сипаттайды; 1
экономикаға тигізетін пайдасын анықтайды; 1
жобаның экологиялық таза екендігіне дәлелдейді. 1
Жалпы балл 15
15
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетуде қиналады □ Табиғатты пайдаланудың түрлері сызбасын толтыруда, өндірілген мұнайды графикалық түрде сызуда, табиғатты тиімді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіруде қателіктер жібереді □ Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді □
Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынғанда қиналады □ Сырдария өзенінің суын шаруашылықтың қай саласында көбірек қолданатынын түсіндіруде, туындайтын әлеуметтік, экологиялық, саяси мәселені анықтауда, мәселелерді азайтудың жолын ұсынуда қателіктер жібереді | | Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады □
Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдауда қиналады □ Өндірісті орналастыратын жерді анықтауда, шығарылатын өнім түрлерін анықтауда, өнімнің потенциалын сипаттауда, экономикаға тигізетін пайдасын анықтауда, жобаның экологиялық таза екендігіне дәлелдеуде қателіктер жібереді | | Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды □
16
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Геоэкологияның зерттеу пәні мен өзектілігі. Ғаламдық экологиялық проблемалар. Қазақстанның экологиялық проблемалары
10.3.2.2 Геоэкологияның негізгі категорияларын түсіндіру 10.3.2.7 Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу механизмін түсіндіру
10.3.2.12 Қазақстандағы экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсыну Білім алушы
• Г еоэкологияның негізгі категорияларын анықтайды
• Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды
• Қазақстандағы экологиялық проблемаларының шешу жолдарын ұсынады
Ойлаудағдыларының
деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 25 минут
Орындау уақыты Тапсырма
1. Геоэкологияның негізгі зерттеу нысандарын кестеге толтырыңыз.
Геоэкологияның негізгі категориялары
2. Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын төмендегі сұрақтар негізінде талдаңыз.
a. Ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтама беріңіз
b. Ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне екі мысал келтіріңіз
c. Дүниежүзілік ормандарды кесу мәселесінің экологиялық себеп-салдарын түсіндіріңіз.
3. Каспий теңізінің ластану жолдары көрсетілген
17
a.Проблемалардың ішінен ең негізгі ластаушыны анықтап, себебін жазыңыз
b. Проблеманың екі шешу жолдарын ұсыныңыз
18
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Геоэкологияның негізгі категорияларын анықтайды 1 геоэкологияның 1-категориясын анықтайды; 1
геоэкологияның 2-категориясын анықтайды; 1
геоэкологияның 3-категориясын анықтайды; 1
Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды 2 ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтама береді; 1
ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне 1-ші мысал келтіреді; 1
ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне 2-ші мысал келтіреді; 1
ормандарды кесу мәселесінің экологиялық себебін анықтайды; 1
ормандарды кесу мәселесінің экологиялық салдарын түсіндіреді; 1
Қазақстандағы экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсынады 3 проблемалардың ішінен ең негізгі ластаушыны анықтайды; 1
ластаушының негізгі екендігінің себебін түсіндіреді; 1
проблеманың 1 -ші шешу жолын ұсынады; 1
проблеманың 2-ші шешу жолын ұсынады. 1
Жалпы балл 12
19
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат
ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Геоэкологияның негізгі категорияларын анықтайды Геоэкологияның негізгі категорияларын анықтағанда қиналады □ Геоэкологияның 1/2/3 категорияларын анықтағанда қателіктер жібереді □ Геоэкологияның негізгі категорияларын дұрыс анықтайды □
Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдағанда қиналады □ Ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтама бергенде, ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне мысалдар келтіруде, ормандарды кесу мәселесінің экологиялық себебін анықтағанда, ормандарды кесу мәселесінің экологиялық салдарын түсіндіргенде қателіктер жібереді | | Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды □
Қазақстандағы экологиялық проблемаларының шешу жолдарын ұсынады Қазақстандағы экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсынғанда қиналады □ Ең негізгі ластаушыны анықтауда, ластаушының негізгі екендігінің себебін түсіндіргенде, проблеманың шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді | | Қазақстандағы экологиялық проблемаларының шешу жолдарын анықтайды □
20
3-ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Г еоэкономика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Геоэкономиканың зерттеу пәні мен өзектілігі. Дүниежүзілік
шаруашылықтың аумақтық модельдері. Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштері Оқу мақсаты 10.4.1.1 Г еоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін
түсіндіру
10.4.1.9 Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық модельдерін талдау
10.4.1.10 Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштерін салыстыру (қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде)
Бағалау критерийі Білім алушы
• Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттайды
• Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық моделін талдайды
• Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейлері Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Геоэкономика ұғымына анықтама беріңіз.
2. Біздің еліміздің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін, екі фактордың әсерін түсіндіріп жазыңыз.
3. Дүниежүзілік шаруашылықтың дамуына қарай соңғы жылдары «Орталық-жартылай периферия-периферия» моделі орын алады. "Периферия" елдеріне талдау жасаңыз.
a. "Периферия" елдерін атаңыз.
b. Ол елдердің шаруашылық саласының негізгі бағытын бір елдің мысалында сипаттаңыз.
c. Осы елдің шаруашылық саласының даму себептерін көрсетіңіз.
Ъ. Аталған елде шаруашылық моделі өзгеруі мүмкін бе? Өз ойыңызды білдіріңіз.
4. Жан басына шаққанда ЖІӨ көлемі жөнінен төмендегі елдер арасында алдыңғы орында тұрған бір мемлекет дамыған елдер қатарына кірмейді. Тізімнен тауып, астын сызыңыз. Дамыған елдер қатарына кірмеуінің себебін түсіндіріңіз және дәлел жазыңыз
Мемлекетер: Люксембург, Катар, Норвегия, Швейцария.
Себебі Дәлел
5. Екі елдің ЖІӨ құрылымын салыстырыңыз. Қазақстан экономикалық даму деңгейі бойынша қандай елдер қатарына жатады деп ойлайсыз, аргумент келтіріңіз.
21
Швейцарияның ЖІӨ кұрылымы 0;70%
Қазақстанның ЖІӨ құрылымы
2017
Қазақстанның болашақта дамыған елдер қатарына қосылу үшін, шаруашылықтың қай саласын дамыту дұрыс деп ойлайсыз.
22
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор Балл
№ Білім алушы
1 геоэкономика ұғымына анықтама береді; 1
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттайды бәсекеге қабілеттілікті арттыруға ықпал ететін 1-ші фактордың әсерін түсіндіреді, 1
бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін 2-ші фактордың әсерін түсіндіреді; 1
2 "Периферия" елдерін анықтайды; 1
Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық моделін талдайды Перифирияға жататын бір елдің шаруашылық саласын сипаттайды; 1
атаған елдің шаруашылық саласының даму себептерін анықтайды; 1
аталған елдерде шаруашылық моделі өзгеру, өзгермеуіне өз ойын білдіреді; 1
3 елді дұрыс анықтайды; 1
елдің дамыған елдер қатарына кірмеуінің себебін сипаттайды; 1
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді елдің дамыған елдер қатарына кірмеуіне дәлел келтіреді; 1
Қазақстан экономикалық даму деңгейі бойынша қандай елдер қатарына жататынын анықтайды; 1
аргумент келтіреді; 1
дамыған елдер қатарына қосылу үшін, шаруашылықтың қай саласын дамыту керектігін сипаттайды. 1
Жалпы балл 13
23
«Г еоэкономика» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________
Бағалау критерийі
Төмен
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Орта
Жоғары
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін
сипаттайды
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттағанда қиналады
Геоэкономика ұғымына анықтама бергенде, Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін екі фактордың әсерін түсіндіргенде қателіктер жібереді
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттайды
Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық моделін талдайды
Дүниежүзі
аумақтық
қиналады
шаруашылығының моделін талдауда
"Периферия" елдерін анықтағанда, елдің шаруашылық саласын сипаттауда, атаған елдің шаруашылық саласының даму себептерін анықтағанда, аталған елдерде шаруашылық моделі өзгеру, өзгермеуіне өз ойын білдіргенде қателіктер жібереді
Дүниежүзі шаруашылығының
аумақтық моделін талдайды
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға беруде қиналады
Дамыған елдерге жатпайтын елді анықтағанда, елдің дамыған елдер қатарына кірмеуінің себебін сипаттауда, дәлел келтіруде, Қазақстан экономикалық даму деңгейі бойынша қандай елдер қатарына жататынын анықтауда, аргумент келтіргенде, Қазақстанның болашақта дамыған елдер қатарына қосу үшін, шаруашылықтың қай саласын дамыту керектігін сипаттауда қателіктер жібереді
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді
24
«Г еосаясат» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері
Орындау уақыты Тапсырма
1. Геосаясатты төмендегі сұрақтар негізінде сипаттаңыз.
а. Геосаясатқа анықтама беріңіз.
Геосаясаттың өзектілігі. Мемлекеттік шекара
10.5.1.1 Геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін түсіндіру
10.5.1.4 Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын зерттеу
10.5.1.12 Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар әзірлеу Білім алушы
• Геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін сипаттайды
• Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдайды
• Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды
Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары 25 минут
Ъ. Геосаясаттың бөлінуін кестеде орналастырыңыз.
Геосаясат
с. Геосаясатта әр түрлі факторлардың рөлі тарихи өзгеріп отыратынын білесіз, сол өзгеріске мысал жазыңыз.
2. Елдер арасындағы геосаясаттың өзгерісін зерттеңіз.
a. Қазіргі заманғы әлемде пайдаланатын геосаяси ықпал етудің негізгі құралдарын жазыңыз.
b.Атлас картаны пайдаланып,әлемнің «Ыстық нүктелерінің» картасын талдаңыз.
Картадағы «Ыстық нүктелер» аймағындағы елдерден геосаяси ықпал етудің қандай құралдарын байқауға болады.
с. Алдағы уақытта «ыстық нүктелер аумағы өзгеруі» мүмкін бе?
25
ё. Өзгеруге әсер ететін факторларды жазыңыз.
3. Каспий теңізінің жағалауында орналасқан елдер үшін шекараны белгілеу көптеген жылдар бойы қиынға түскен болатын. Бірақ, 2018 жылдың 12-тамызында Каспий теңізінің жағалауындағы мемлекеттер бас қосқан 5-ші саммитте шекара нақты бекітілді. Берілген картаны қолданып, сұрақтарға жауап жазыңыз.
a. Каспий теңізі арқылы шекараласатын үш мемлекетті кескін картаға белгілеңіз.
b. Еліміздің су нысандары арқылы өтетін шекараны қорғау қаншалықты деңгейде, өз ойыңызды бір дәлелмен жазыңыз.
c.Қазақстанның су нысандары арқылы өтетін шекараны нығайтуға қатысты үш жолды көрсетіңіз.
26
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін сипаттайды 1 геосаясаттың анықтамасын жазады; 1
геосаясаттың бөлінуін кестеде орналастырады; 1
геосаясаттағы өзгерске мысал келтіреді; 1
Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдайды 2 геосаяси ықпал етудің құралдарын анықтайды; 1
«ыстық нүктелер аумағы өзгеруі» мүмкіндігін анықтайды; 1
өзгеруге әсер ететін факторларды сипаттайды; 1
Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды 3 теңіз арқылы шекараласатын 1-ші мемлекетті кескін картаға түсіреді; 1
теңіз арқылы шекараласатын 2-ші мемлекетті кескін картаға түсіреді; 1
теңіз арқылы шекараласатын 3-ші мемлекетті кескін картаға түсіреді; 1
еліміздің шекарасының қорғау деңгейін анықтайды; 1
бір дәлел келтіреді; 1
шекараны нығайтуға қатысты бірінші жолды көрсетеді; 1
шекараны нығайтуға қатысты екінші жолды көрсетеді; 1
шекараны нығайтуға қатысты үшінші жолды көрсетеді. 1
Жалпы балл 14
27
«Г еосаясат» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні_____________________________________________
Бағалау критерийі
Төмен
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Орта
Жоғары
Геосаясаттың мақсаты мен
міндеттерін, зерттеу пәнін сипаттайды
Геосаясаттың мақсаты міндеттерін, зерттеу сипаттауда қиналады
мен
пәнін
Геосаясаттың анықтамасын жазғанда, геосаясаттың бөлінуін анықтағанда,
геосаяи өзгерістерге мысал келтіргенде қателіктер жібереді
Геосаясаттың мақсаты міндеттерін, зерттеу сипаттайды
мен
пәнін
Геосаяси ықпал
көрсетудің негізгі
құралдарын талдайды
Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдауда қиналады
Геосаяси ықпал ету құралдарын анықтағанда, «ыстық нүктелердің» өзгеруге әсер ететін факторларын анықтағанда қателіктер жібереді
Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдайды
Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды
Қазақстан Республикасының
шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлауда қателіктер жібереді
Теңіз арқылы шекараласатын мемлекеттерді кескін картаға түсіргенде/ шекараны қорғау деңгейін анықтағанда, дәлел келтіруде, су нысандары арқылы өтетін шекараны нығайтуға қатысты жолдарды анықтағанда қателіктер жібереді
Қазақстан Республикасының
шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды
28
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Елтану» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері Орындау уақыты
Кешенді географиялық аудандастыру. Салыстырмалы
елтану
10.6.1.1 Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша физикалық географиялық, тарихи-мәдени, саяси-географиялық, геосаяси аудандарға бөлінуін түсіндіру
10.6.2.2 Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын көрсеткіштердің бірін есептеу әдісін түсіндіру (таңдау бойынша: ЖШӨ, ЖҰӨ, оның ішінде жан басына шаққанда, СҚП - сатып алу қабілетінің паритеті, гендерлік тепе-теңдік және т.с.с.)
10.6.2.6 Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін
географиялық, әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды анықтау (таңдау бойынша рейтингтің басында, ортасында және соңында орналасқан үш елдің мысалында)
Білім алушы
• Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттайды
• Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіреді
• Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдайды
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
20 минут
Тапсырма
1.Дж. Маккиндердің теориясы бойынша жер шарындағы орналасқан мемлекеттер бірнеше геосаяси аудандарға бөлінеді.
a. Берілген геосаяси аудандарды сипаттаңыз
Хартленд
Римленд
b. Дж. Маккиндердің теориясы бойынша «Кім хартленке иелік етсе сол, әлемге иелік етеді» деген пікірін түсіндіріңіз
2.Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын көрсеткіштердің бірі жан басына шаққандағы ЖІӨ.
а. Жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеңіз.
Мемлекеттер ЖІӨ көлемі, 2017 ж. млрд. долларымен АҚШ Халық саны, 2017 ж. дерек. Жан басына шаққандағы ЖІӨ, АҚШ долларымен
Ұлыбритания 2 625 66 040 229
Қазақстан 134 18 292 704
29
Ангола 103 29 310 273
Ъ. Елдердегі жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының екі себебін түсіндіріңіз.
3. Қазіргі кездегі АДИ көрсеткіші бойынша рейтингтің көш басын Норвегия бастап тұр. Новегияның рейтингте орналасқан орына әсер ететін географиялық, экономикалық және саяси факторларды талдап, жазыңыз.
географиялық фактор экономикалық фактор саяси фактор
30
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттайды 1 Хартленд геосаяси ауданын сипаттайды; 1
Римленд геосаяси ауданын сипаттайды; 1
Дж. Маккиндердің теориясын түсіндіреді; 1
Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіреді 2 Ұлыбритания жан басына шаққандағы ЖІӨ есептейді; 1
Қазақстанның жан басына шаққандағы ЖІӨ есептейді; 1
Анголаның жан басына шаққандағы ЖІӨ есептейді; 1
жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының 1-ші себебін түсіндіреді; 1
жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының 2-ші себебін түсіндіреді; 1
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдайды 3 географиялық факторларды талдайды; 1
экономикалық факторларды талдайды; 1
саяси факторларды талдайды. 1
Жалпы балл 11
31
«Елтану» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі
Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен
Орта
Жоғары
Дүниежүзінің түрлі
белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін
сипаттайды
Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттағанда қиналады
Хартленд геосаяси ауданын сипаттағанда / Римленд геосаяси ауданын сипаттағанда / Дж. Маккиндердің теориясын түсіндіруде қателіктер жібереді
Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттайды
Дүниежүзі елдерін
салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіреді
Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіргенде қиналады
Ұлыбритания/Қазақстан/Анголаның жан басына шаққандағы ЖІӨ есептегенде, елдердегі жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының себептерін түсіндіргенде қателіктер жібереді
Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді дұрыс түсіндіреді
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдайды
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдауда қиналады
Новегияның рейтингте орналасқан орына әсер ететін географиялық / экономикалық/ саяси факторларды талдауда қателіктер жібереді
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды дұрыс талдайды
32
«Адамзаттың ғаламдық проблемалары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ғаламдық проблемалардың географиялық аспектілері
10.7.1.1 Адамзаттың дамуындағы проблемаларын топтастыру
10.7.1.2 Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтау
10.7.1.3 Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын анықтап, топтастыру
Білім алушы
• Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктейді
• Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтайды
• Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастырады
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 20 минут
Ойлаудағдыларының деңгейі
Орындау уақыты Тапсырма
1. Ғаламдық проблемаларға түсінік беріп, талдаңыз.
а.Проблемалардың ғаламдық деп аталу себебін түсіндіріңіз.
Ъ.Ғаламдық проблемаларды топтастырып, сызбанұсқаны толықтырыңыз, әр топқа бір мысалдан келтіріңіз.
Ғаламдық проблемалар
Әлеуметтік сипаттағы
Ашаршылық
2. Берілген критерийлер бойынша бір ғаламдық проблеманы талдаңыз.
Ғаламдық проблемалар Ғаламдық проблемалардың
критерийлері (көрсеткіштері)
1. Бейбітшілікті сақтау проблемасы 2. Экологиялық 3. Энергетикалық 4. Демографиялық 5. Дүниежүзілік мұхит проблемасы 6. Дамушы елдердің артта қалу 7. Ғарышты бейбітшіліктік игеру 8. Шикізаттық - Ауқымдылығы, бүкіл ғаламшарды немесе көптеген елдерді қамтиды - Мәселені шешу барлық елдердің қатысуын қамтамасыз етеді - Бір мемлекеттегі ғаламдық мәселе бүкіл адамзатқа әсерін тигізеді
3. Ғаламдық проблемаларды пайда болу себептері мен салдарына қарай топтастырыңыз. Ғаламдық проблемалар_____________________________
1. Бейбітшілікті сақтау проблемасы
2. Экологиялық
3. Энергетикалық
4. Демографиялық
5. Дүниежүзілік мұхит проблемасы
6. Дамушы елдердің артта қалу
7. Ғарышты бейбітшіліктік игеру_____________________________________________________
33
8. Шикізаттық
Пайда болу себептеріне қарай Салдарына бойынша
34
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктейді 1 проблемалардың ғаламдық деп аталу себебін анықтайды; 1
ғаламдық проблемалардың 2-ші тобын анықтайды; 1
ғаламдық проблемалардың 2-ші тобына мысал келтіреді; 1
ғаламдық проблемалардың 3-ші тобын анықтайды; 1
ғаламдық проблемалардың 3-ші тобына мысал келтіреді; 1
Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтайды 2 ғаламдық проблеманы 1- критерий бойынша сипаттайды; 1
ғаламдық проблеманы 2- критерий бойынша сипаттайды; 1
ғаламдық проблеманы 3- критерий бойынша сипаттайды; 1
Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастырады 3 ғаламдық проблемаларды пайда болу себептеріне қарай топтастырады; 1
ғаламдық проблемаларды стуындайтын салдары бойынша топтастырады. 1
Жалпы балл 10
35
«Адамзаттың ғаламдық проблемалары» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға
арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктейді Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктеуде қиналады ^ ^ Ғаламдық проблемаларға түсінік бергенде, топтағанда қателіктер жібереді | 1 Адамзаттың дамуындағы проблемаларды дұрыс жіктейді □
Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтайды Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтауда қиналады □ Ғаламдық проблеманы 1/2/3 критерийлер бойынша сипаттағанда қателіктер жібереді □ Ғаламдық проблемалардың критерийлерің анықтайды
Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастырады Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастыруды қиналады □ Ғаламдық проблемаларды пайда болу себептеріне/салдарына қарай топтастырғанда қиналады □ Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын дұрыс топтастырады □
36
(жаратылыстану-математикалық бағыты)
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ..............................4
«Г еографиялық зерттеулер әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.......4
«Картография және геоинформатика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.........8
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...12
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................17
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...17
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................21
«Геоэкономика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...........................21
«Г еосаясат» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.............................25
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................29
«Елтану» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................................29
«Адамзаттың ғаламдық проблемалары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.......33
3
1-ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Географиялық зерттеулер әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Зерттеу әдістерінің түрлері
10.1.1.1 Зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық мониторинг әдістерін қолдану
10.1.1.2 Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдістерін қолдану
10.1.1.3 Зерттеу тақырыбына сәйкес сандық әдістерді қолдану Білім алушы
• Г еографиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдайды
• Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолданады
• Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдайды Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейлері Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты
25 минут
Тапсырма
1. Картада 2016 жылғы ҚР-ның аудандарында атмосфераға шығарылған ластаушы заттар көлемі берілген (мың тонна)
Казахстак
2 271,6
I БҚО
Атыраү
167,1
Маңғыстау
Ацтебе
155,6
Қостанәй
Қызылордә
СҚО
Аісмола
Аствма
Пав/іодар 1
542,7
шқо
128,6
Г
Қарағьнды
593,0
Г
.Алматы облыс
Жы у.был
.Алматы
а. Картадағы деректерді пайдаланып, еліміздегі қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі бар аймақтарды кестеге толтырыңыз. Әр деңгейге 1 облыстан жазыңыз.
қауіптілігі жоғары қауіптілігі орта қауіптілігі төмен
Ъ. Қышқыл жыңбырды қалыптастыратын негізгі екі негізгі себебін атаңыз.
4
2. Дүниежүзі елдерінің жан басына шаққандағы ЖІӨ-нің картасы берілген.
a. Әлемдегі елдерді экономикалық дамуына қарай үш топқа жіктеп, картадан бір мысал келтіріңіз.
b. Берілген карта мен атлас картаны пайдаланып, даму деңгейі бойынша екі елді мысалға алып салыстырмалы талдау жасаңыз. Жауабыңызды «+» белгісімен белгілеңіз.
дамыған экономикасы дамушы
Туу көрсеткіші жоғары
Қызмет көрсету саласы басым
Жан басына шаққандағы ЖІӨ төмен
ҒТР-дың бастапқы пайда болуы
3. Қазақстандағы халықтың жұмыссыздық деңгейінің диаграммасы көрсетілген. (% Диаграммадағы әйелдердің жұмыссыздык деңгейін жылдар бойынша талдаңыз.
2005 2006 2007 200Й 2000 2010 2011 2012 2013 2014 2015
I Эйеядвр і 1 ерлер
жүмыссыздыҚ ^еңгейі - Ёэрлығыа. Ең төменгі көрсеткіш пен ең жоғарғы көрсеткіш арасындағы пайыздық үлесті анықтаңыз.
Ъ. Әйелдердің жұмыссыздық деңгейі бойынша ең төменгі және ең жоғары көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттаңыз.
с. Әйелдердің жұмыссыздық деңгейін азайтудың екі жолын ұсыныңыз.
5
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Географиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдайды 1 қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі жоғары облысты анықтайды; 1
қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі орта облысты анықтайды; 1
қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі төмен облысты анықтайды; 1
қышқыл жыңбырды қалыптастыратын 1-ші себепті атайды; 1
қышқыл жыңбырды қалыптастыратын 2-ші себепті атайды; 1
Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолданады 2 экономикалық дамуына қарай 1-топқа жіктейді; 1
картадан бір мысал келтіреді; 1
экономикалық дамуына қарай 2-топқа жіктейді; 1
картадан бір мысал келтіреді; 1
экономикалық дамуына қарай 3-топқа жіктейді; 1
картадан бір мысал келтіреді; 1
туу көрсеткіші жоғары мемлекеттерді анықтайды; 1
қызмет көрсету саласы басым елдерді анықтайды; 1
Т¥К саны аз елдерді анықтайды; 1
ҒТР-дың бастапқы пайда болған елдерді көрсетеді; 1
Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдайды 3 ең төменгі көрсеткіш пен ең жоғарғы көрсеткіш арасындағы пайыздық көрсеткішті анықтайды; 1
ең төменгі көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттайды ; 1
ең жоғары көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттайды ; 1
жұмыссыздық деңгейін азайтудың 1-ші жолын ұсынады; 1
жұмыссыздық деңгейін азайтудың 2-ші жолын ұсынады. 1
Жалпы балл: 20
6
«Г еографиялық зерттеулер әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға
арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Географиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдайды Географиялық мониторинг әдісі арқылы ақпаратты талдағанда қиналады □ Қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі жоғары, орта, төмен облыстарды анықтауда, қышқыл жыңбырды қалыптастыратын себептерді атағанда қателіктер жібереді | 1 Ақпаратты пайдаланып, еліміздегі қышқыл жаңбырдың жауу қауіптілігі бойыншы аймақтарды жіктеп жазады □
Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолданады Зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдісін қолдануда қиналады □ Әлемдегі елдерді экономикалық дамуына қарай жіктегенде, мысалдар келтіргенде, туу көрсеткіші жоғары мемлекеттерді анықтағанда, қызмет көрсету саласы басым елді анықтағанда / Т¥К саны аз елді анықтағанда / ҒТР-дың бастапқы пайда болған елдерді көрсеткенде қателіктер жібереді | 1 Даму деңгейі бойынша елдерді жіктеп, мысал келтіреді □
Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдайды Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты талдауда қиналады □ Пайыздық көрсеткішті анықтағанда, әйелдердің жұмыссыздық деңгейі бойынша ең төменгі көрсеткіш көрсеткен жылдардағы ықтимал себебін сипаттағанда, әйелдердің жұмыссыздық деңгейін азайтудың жолдарын ұсынғанда қателіктер жібереді □ Сандық әдістерді қолдану арқылы ақпаратты дұрыс талдайды □
7
«Картография және геоинформатика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері
Заманауи картографиялық әдістер. Географиялық деректер базасы. Географиялық деректерді визуализациялау
10.2.1.1 Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану
10.2.2.3 АКТ графикалық редакторларының қолданысымен тақырыптық картасызбаларды жасау Білім алушы
• Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттейді
• Ақпартты қолданып, картасызба жасайды Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары 20 минут
Орындау уақыты Тапсырма
1. Атласты қолданып, Аустралияның жер бедерін зерттеңіз.
a. Биіктіктігі басым аймақ материктің қай бөлігінде орналасқанын анықтаңыз.
b. Материктің ең төмен және ең биік нүктесін анықтап, айырмасын жазыңыз.
c.Материкте орналасқан үш таудың шыңдарының биік нүктесін анықтап, биіктігін жазыңыз.
Ь. Жер қыртысының құрылымы картасын қолданып, осы таулардың қандай қатпарлыққа сәйкес келетінін анықтаңыз
2. Мәтіндегі деректерді қолданып, Қазақстанның халық тығыздығының картасызбасын жасаңыз.
Қазақстан жер аумағы үлкен (2724,9 мың км ) болғанымен халық сирек қоныстанған елге жатады. Оның аумағының сәйкес түрде 1 км2-не 6,2 адамнан келеді. Тұрғындар үшін табиғат жағдайы неғұрлым қолайлы өңірлер Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Алматы облыстары (Алматы қаласын қоса алғанда).
Тұрғындар тығыздығы 1 км2-ге 16,9; 6,9 және 7 адамнан келеді. Салыстырмалы түрде тұрғындары көп келесі аймақтар Солтүстік Қазақстан аймағы: Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Павлодар облыстарының аумағы. Тұрғындар тығыздығы 1 км2-ге 5,2; 7,4; 5,7 және 6,5 адамнан келеді. Шығыс Қазақстанда республика тұрғындар тығыздығы 1 км2-ге 5,4 адамнан. Орталық Қазақстанда (Қарағанды облысы) республика тұрғындары км2-ге 3,3 адамнан келеді. Халық ең аз қоныстанған аудандар Батыс аймақтар Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары және Оңтүстік Қазақстан аймағындағы Қызылорда обл. Мұнда 1 км -ге келетін орташа тығыздығы, тиісінше, 1,9; 3,7; 4,1; 2,3 және 2,6 адамнан.
1999 жылғы санақ жүргізілген кездегі ҚР-ның әкімшілік-аумақтық бірлігінде 84 қала, 200 кент, 2036 ауылдық округ, 7684 ауылдық елді мекен болды. Ресми статистистикалық мәлімет бойынша, Қазақстан тұрғындарының 56%-ы қалалық елді мекендерде, 44%-ы ауылдық елді мекендерде тұрады.
а. Мәтіндегі деректерді пайдаланып, Қазақстанның халық тығыздығының картасызбасын жасаңыз.
8
Шартты белгілер:
b. Қазақстандағы халық тығыздығы бойынша ең жоғары және ең төмен аудандарды анықтаңыз.
c. Халық тығыздығы төмен болуының 1 себебін түсіндіріңіз.
9
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор Балл
№ Білім алушы
Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты биіктіктігі басым аймақ материктің қай бөлігінде орналасқанын анықтайды; 1
зерттейді материктің ең төмен нүктесі анықтайды; 1
материктің ең биік нүктесі анықтайды; 1
материктің ең төмен және ең биік жерінің айырмасын анықтайды; 1
1 1-ші тау шыңының биік нүктесін анықтайды; 1
1-ші таудың биіктігін анықтайды; 1
2-ші тау шыңының биік нүктесін анықтайды; 1
2-ші таудың биіктігін анықтайды; 1
3-ші тау шыңының биік нүктесін анықтайды; 1
3-ші таудың биіктігін анықтайды; 1
таулардың қандай қатпарлыққа сәйкес келетінін анықтайды; 1
Ақпартты қолданып, картасызбалар жасайды халық тығыздығының картасызбасын сызады 1
ақпаратты шартты белгілермен көрсетеді; 1
2 халық тығыздығы ең жоғары аудандарды анықтайды; 1
халық тығыздығы ең төмен аудандарды анықтайды; 1
халық тығыздығы төмен болуының себебін түсіндіреді. 1
Жалпы балл 16
10
«Картография және геоинформатика»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттейді Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттеуде қиналады □ Биіктіктігі басым аймақ материктің қай бөлігінде орналасқанын анықтауда, материктің ең төмен және ең биік нүктесін анықтауда, ең төмен және ең биік жерінің айырмасын анықтағанда, материкте орналасқан таулардың шыңдарын және биік нүктелерін анықтауда, таулардың қандай қатпарлыққа сәйкес келетінін анықтауда қателіктер жібереді | 1 Картографиялық әдісті қолданып, ақпаратты зерттейді П
Ақпартты қолданып, картасызбалар жасайды Мәтіндегі деректерді пайдаланып, Қазақстанның халық тығыздығының картасызбасын жасауда қиналады □ Картасызба сызуда, ақпаратты шартты белгілермен көрсеткенде, Қазақстандағы халық тығыздығы бойынша ең жоғары және ең төмен аудандарды анықтауда, халық тығыздығы төмен болуының себебін түсіндіргенде қателіктер жібереді □ Ақпартты қолданып, картасызбалар жасайды П
11
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері Орындау уақыты
Табиғатты пайдалану түрлері. Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға әсерін бағалау. Экологиялық таза өндірістерді жобалау.
10.3.1.1 Табиғатты пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріп, түрлерін (шаруашылық тұрғысынан) анықтау, графикалық түрде ұсыну
10.3.1.3 Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсыну(жергілікті / аймақтық компоненттің негізінде)
10.3.1.6 Экологиялық таза өндірістік жобаларды
ұсыну(жергілікті / аймақтық компоненттің негізінде) Білім алушы
• Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді
• Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады
• Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 25 минут
Тапсырма
І.Табиғатты пайдалануға қатысты тапсырмаларды орындаңыз.
а. Табиғатты пайдаланудың түрлерін толықтырыңыз.
------------------------------------
Табиғатты пайцаланутүрлері
b. Еліміздегі 2007-2012 жылдар арасындағы өндірілген мұнайды графикалық түрде көретіңіз. (млн тонна жылына)
2007 ж. -55 300 2010 ж -79 700 2012 ж - 79 200 2016 ж - 65 577
c. Табиғатты тиімді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріңіз
12
2. Сырдария Орта Азиядағы ірі өзендердің бірі.
а. Сырдария өзені қандай мемлекеттердің территориясы арқылы өтетінін жазыңыз.
b.Сырдария өзені суын шаруашылыққа қолдану салдарынан туындайтын әлеуметтік, экологиялық және саяси мәселелерді сипаттаңыз.
әлеуметтік_________________________________________________________________________
экологиялық________________________________________________________________________
саяси _____________________________________________________________________________
c.Туындаған мәселелерді азайтудың бір жолын ұсыныңыз.
әлеуметтік_________________________________________________________________________
экологиялық________________________________________________________________________
саяси______________________________________________________________________________
3. Суретті пайдаланып, экологиялық таза өндірістік жоба ұсыныңыз (жергілікті компонент негізінде).
13
өндірісті орналастыратын жерді анықтаңыз
шығарылатын өнім түрлерін жазыңыз
өнімнің потенциалын сипаттаңыз
экономикаға тигізетін пайдасын анықтаңыз
жобаның экологиялық таза екендігіне дәлелдеңіз
14
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді 1 табиғатты пайдаланудың түрлері сызбасын толықтырады; 1
өндірілген мұнайды графикалық түрде көрсетеді; 1
табиғатты тиімді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіреді; 1
Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады 2 өзен ағып өтетін мемлекеттерді анықтайды; 1
әлеуметтік мәселені анықтайды; 1
экологиялық мәселені анықтайды; 1
саяси мәселені анықтайды; 1
әлеуметтік мәселені азайтудың жолын ұсынады; 1
экологиялық мәселені азайтудың жолын ұсынады; 1
саяси мәсені азайтудың жолын ұсынады; 1
Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды 3 өндірісті орналастыратын жерді анықтайды; 1
шығарылатын өнім түрлерін анықтайды; 1
өнімнің потенциалын сипаттайды; 1
экономикаға тигізетін пайдасын анықтайды; 1
жобаның экологиялық таза екендігіне дәлелдейді. 1
Жалпы балл 15
15
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетуде қиналады □ Табиғатты пайдаланудың түрлері сызбасын толтыруда, өндірілген мұнайды графикалық түрде сызуда, табиғатты тиімді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіруде қателіктер жібереді □ Табиғатты пайдаланудың түрлерін сипаттап, графикалық түрде көрсетеді □
Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынғанда қиналады □ Сырдария өзенінің суын шаруашылықтың қай саласында көбірек қолданатынын түсіндіруде, туындайтын әлеуметтік, экологиялық, саяси мәселені анықтауда, мәселелерді азайтудың жолын ұсынуда қателіктер жібереді | | Табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсынады □
Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдауда қиналады □ Өндірісті орналастыратын жерді анықтауда, шығарылатын өнім түрлерін анықтауда, өнімнің потенциалын сипаттауда, экономикаға тигізетін пайдасын анықтауда, жобаның экологиялық таза екендігіне дәлелдеуде қателіктер жібереді | | Экологиялық таза өндірістік жобаларды көрсетіп, талдайды □
16
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Геоэкологияның зерттеу пәні мен өзектілігі. Ғаламдық экологиялық проблемалар. Қазақстанның экологиялық проблемалары
10.3.2.2 Геоэкологияның негізгі категорияларын түсіндіру 10.3.2.7 Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу механизмін түсіндіру
10.3.2.12 Қазақстандағы экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсыну Білім алушы
• Г еоэкологияның негізгі категорияларын анықтайды
• Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды
• Қазақстандағы экологиялық проблемаларының шешу жолдарын ұсынады
Ойлаудағдыларының
деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 25 минут
Орындау уақыты Тапсырма
1. Геоэкологияның негізгі зерттеу нысандарын кестеге толтырыңыз.
Геоэкологияның негізгі категориялары
2. Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын төмендегі сұрақтар негізінде талдаңыз.
a. Ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтама беріңіз
b. Ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне екі мысал келтіріңіз
c. Дүниежүзілік ормандарды кесу мәселесінің экологиялық себеп-салдарын түсіндіріңіз.
3. Каспий теңізінің ластану жолдары көрсетілген
17
a.Проблемалардың ішінен ең негізгі ластаушыны анықтап, себебін жазыңыз
b. Проблеманың екі шешу жолдарын ұсыныңыз
18
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Геоэкологияның негізгі категорияларын анықтайды 1 геоэкологияның 1-категориясын анықтайды; 1
геоэкологияның 2-категориясын анықтайды; 1
геоэкологияның 3-категориясын анықтайды; 1
Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды 2 ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтама береді; 1
ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне 1-ші мысал келтіреді; 1
ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне 2-ші мысал келтіреді; 1
ормандарды кесу мәселесінің экологиялық себебін анықтайды; 1
ормандарды кесу мәселесінің экологиялық салдарын түсіндіреді; 1
Қазақстандағы экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсынады 3 проблемалардың ішінен ең негізгі ластаушыны анықтайды; 1
ластаушының негізгі екендігінің себебін түсіндіреді; 1
проблеманың 1 -ші шешу жолын ұсынады; 1
проблеманың 2-ші шешу жолын ұсынады. 1
Жалпы балл 12
19
«Табиғатты пайдалану және геоэкология» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат
ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Геоэкологияның негізгі категорияларын анықтайды Геоэкологияның негізгі категорияларын анықтағанда қиналады □ Геоэкологияның 1/2/3 категорияларын анықтағанда қателіктер жібереді □ Геоэкологияның негізгі категорияларын дұрыс анықтайды □
Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдағанда қиналады □ Ғаламдық экологиялық проблемаларға анықтама бергенде, ғаламдық экологиялық проблемалардың түрлеріне мысалдар келтіруде, ормандарды кесу мәселесінің экологиялық себебін анықтағанда, ормандарды кесу мәселесінің экологиялық салдарын түсіндіргенде қателіктер жібереді | | Ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу жолдарын талдайды □
Қазақстандағы экологиялық проблемаларының шешу жолдарын ұсынады Қазақстандағы экологиялық проблемалардың шешу жолдарын ұсынғанда қиналады □ Ең негізгі ластаушыны анықтауда, ластаушының негізгі екендігінің себебін түсіндіргенде, проблеманың шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді | | Қазақстандағы экологиялық проблемаларының шешу жолдарын анықтайды □
20
3-ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Г еоэкономика» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Геоэкономиканың зерттеу пәні мен өзектілігі. Дүниежүзілік
шаруашылықтың аумақтық модельдері. Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштері Оқу мақсаты 10.4.1.1 Г еоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін
түсіндіру
10.4.1.9 Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық модельдерін талдау
10.4.1.10 Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштерін салыстыру (қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде)
Бағалау критерийі Білім алушы
• Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттайды
• Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық моделін талдайды
• Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейлері Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Геоэкономика ұғымына анықтама беріңіз.
2. Біздің еліміздің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін, екі фактордың әсерін түсіндіріп жазыңыз.
3. Дүниежүзілік шаруашылықтың дамуына қарай соңғы жылдары «Орталық-жартылай периферия-периферия» моделі орын алады. "Периферия" елдеріне талдау жасаңыз.
a. "Периферия" елдерін атаңыз.
b. Ол елдердің шаруашылық саласының негізгі бағытын бір елдің мысалында сипаттаңыз.
c. Осы елдің шаруашылық саласының даму себептерін көрсетіңіз.
Ъ. Аталған елде шаруашылық моделі өзгеруі мүмкін бе? Өз ойыңызды білдіріңіз.
4. Жан басына шаққанда ЖІӨ көлемі жөнінен төмендегі елдер арасында алдыңғы орында тұрған бір мемлекет дамыған елдер қатарына кірмейді. Тізімнен тауып, астын сызыңыз. Дамыған елдер қатарына кірмеуінің себебін түсіндіріңіз және дәлел жазыңыз
Мемлекетер: Люксембург, Катар, Норвегия, Швейцария.
Себебі Дәлел
5. Екі елдің ЖІӨ құрылымын салыстырыңыз. Қазақстан экономикалық даму деңгейі бойынша қандай елдер қатарына жатады деп ойлайсыз, аргумент келтіріңіз.
21
Швейцарияның ЖІӨ кұрылымы 0;70%
Қазақстанның ЖІӨ құрылымы
2017
Қазақстанның болашақта дамыған елдер қатарына қосылу үшін, шаруашылықтың қай саласын дамыту дұрыс деп ойлайсыз.
22
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор Балл
№ Білім алушы
1 геоэкономика ұғымына анықтама береді; 1
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттайды бәсекеге қабілеттілікті арттыруға ықпал ететін 1-ші фактордың әсерін түсіндіреді, 1
бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін 2-ші фактордың әсерін түсіндіреді; 1
2 "Периферия" елдерін анықтайды; 1
Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық моделін талдайды Перифирияға жататын бір елдің шаруашылық саласын сипаттайды; 1
атаған елдің шаруашылық саласының даму себептерін анықтайды; 1
аталған елдерде шаруашылық моделі өзгеру, өзгермеуіне өз ойын білдіреді; 1
3 елді дұрыс анықтайды; 1
елдің дамыған елдер қатарына кірмеуінің себебін сипаттайды; 1
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді елдің дамыған елдер қатарына кірмеуіне дәлел келтіреді; 1
Қазақстан экономикалық даму деңгейі бойынша қандай елдер қатарына жататынын анықтайды; 1
аргумент келтіреді; 1
дамыған елдер қатарына қосылу үшін, шаруашылықтың қай саласын дамыту керектігін сипаттайды. 1
Жалпы балл 13
23
«Г еоэкономика» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________
Бағалау критерийі
Төмен
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Орта
Жоғары
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін
сипаттайды
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттағанда қиналады
Геоэкономика ұғымына анықтама бергенде, Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін екі фактордың әсерін түсіндіргенде қателіктер жібереді
Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін сипаттайды
Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық моделін талдайды
Дүниежүзі
аумақтық
қиналады
шаруашылығының моделін талдауда
"Периферия" елдерін анықтағанда, елдің шаруашылық саласын сипаттауда, атаған елдің шаруашылық саласының даму себептерін анықтағанда, аталған елдерде шаруашылық моделі өзгеру, өзгермеуіне өз ойын білдіргенде қателіктер жібереді
Дүниежүзі шаруашылығының
аумақтық моделін талдайды
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға беруде қиналады
Дамыған елдерге жатпайтын елді анықтағанда, елдің дамыған елдер қатарына кірмеуінің себебін сипаттауда, дәлел келтіруде, Қазақстан экономикалық даму деңгейі бойынша қандай елдер қатарына жататынын анықтауда, аргумент келтіргенде, Қазақстанның болашақта дамыған елдер қатарына қосу үшін, шаруашылықтың қай саласын дамыту керектігін сипаттауда қателіктер жібереді
Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштеріне баға береді
24
«Г еосаясат» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері
Орындау уақыты Тапсырма
1. Геосаясатты төмендегі сұрақтар негізінде сипаттаңыз.
а. Геосаясатқа анықтама беріңіз.
Геосаясаттың өзектілігі. Мемлекеттік шекара
10.5.1.1 Геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін түсіндіру
10.5.1.4 Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын зерттеу
10.5.1.12 Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар әзірлеу Білім алушы
• Геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін сипаттайды
• Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдайды
• Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды
Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары 25 минут
Ъ. Геосаясаттың бөлінуін кестеде орналастырыңыз.
Геосаясат
с. Геосаясатта әр түрлі факторлардың рөлі тарихи өзгеріп отыратынын білесіз, сол өзгеріске мысал жазыңыз.
2. Елдер арасындағы геосаясаттың өзгерісін зерттеңіз.
a. Қазіргі заманғы әлемде пайдаланатын геосаяси ықпал етудің негізгі құралдарын жазыңыз.
b.Атлас картаны пайдаланып,әлемнің «Ыстық нүктелерінің» картасын талдаңыз.
Картадағы «Ыстық нүктелер» аймағындағы елдерден геосаяси ықпал етудің қандай құралдарын байқауға болады.
с. Алдағы уақытта «ыстық нүктелер аумағы өзгеруі» мүмкін бе?
25
ё. Өзгеруге әсер ететін факторларды жазыңыз.
3. Каспий теңізінің жағалауында орналасқан елдер үшін шекараны белгілеу көптеген жылдар бойы қиынға түскен болатын. Бірақ, 2018 жылдың 12-тамызында Каспий теңізінің жағалауындағы мемлекеттер бас қосқан 5-ші саммитте шекара нақты бекітілді. Берілген картаны қолданып, сұрақтарға жауап жазыңыз.
a. Каспий теңізі арқылы шекараласатын үш мемлекетті кескін картаға белгілеңіз.
b. Еліміздің су нысандары арқылы өтетін шекараны қорғау қаншалықты деңгейде, өз ойыңызды бір дәлелмен жазыңыз.
c.Қазақстанның су нысандары арқылы өтетін шекараны нығайтуға қатысты үш жолды көрсетіңіз.
26
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін сипаттайды 1 геосаясаттың анықтамасын жазады; 1
геосаясаттың бөлінуін кестеде орналастырады; 1
геосаясаттағы өзгерске мысал келтіреді; 1
Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдайды 2 геосаяси ықпал етудің құралдарын анықтайды; 1
«ыстық нүктелер аумағы өзгеруі» мүмкіндігін анықтайды; 1
өзгеруге әсер ететін факторларды сипаттайды; 1
Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды 3 теңіз арқылы шекараласатын 1-ші мемлекетті кескін картаға түсіреді; 1
теңіз арқылы шекараласатын 2-ші мемлекетті кескін картаға түсіреді; 1
теңіз арқылы шекараласатын 3-ші мемлекетті кескін картаға түсіреді; 1
еліміздің шекарасының қорғау деңгейін анықтайды; 1
бір дәлел келтіреді; 1
шекараны нығайтуға қатысты бірінші жолды көрсетеді; 1
шекараны нығайтуға қатысты екінші жолды көрсетеді; 1
шекараны нығайтуға қатысты үшінші жолды көрсетеді. 1
Жалпы балл 14
27
«Г еосаясат» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні_____________________________________________
Бағалау критерийі
Төмен
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Орта
Жоғары
Геосаясаттың мақсаты мен
міндеттерін, зерттеу пәнін сипаттайды
Геосаясаттың мақсаты міндеттерін, зерттеу сипаттауда қиналады
мен
пәнін
Геосаясаттың анықтамасын жазғанда, геосаясаттың бөлінуін анықтағанда,
геосаяи өзгерістерге мысал келтіргенде қателіктер жібереді
Геосаясаттың мақсаты міндеттерін, зерттеу сипаттайды
мен
пәнін
Геосаяси ықпал
көрсетудің негізгі
құралдарын талдайды
Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдауда қиналады
Геосаяси ықпал ету құралдарын анықтағанда, «ыстық нүктелердің» өзгеруге әсер ететін факторларын анықтағанда қателіктер жібереді
Геосаяси ықпал көрсетудің негізгі құралдарын талдайды
Қазақстан Республикасының шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды
Қазақстан Республикасының
шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлауда қателіктер жібереді
Теңіз арқылы шекараласатын мемлекеттерді кескін картаға түсіргенде/ шекараны қорғау деңгейін анықтағанда, дәлел келтіруде, су нысандары арқылы өтетін шекараны нығайтуға қатысты жолдарды анықтағанда қателіктер жібереді
Қазақстан Республикасының
шекараларын күшейту жөнінде ұсыныстар даярлайды
28
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Елтану» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері Орындау уақыты
Кешенді географиялық аудандастыру. Салыстырмалы
елтану
10.6.1.1 Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша физикалық географиялық, тарихи-мәдени, саяси-географиялық, геосаяси аудандарға бөлінуін түсіндіру
10.6.2.2 Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын көрсеткіштердің бірін есептеу әдісін түсіндіру (таңдау бойынша: ЖШӨ, ЖҰӨ, оның ішінде жан басына шаққанда, СҚП - сатып алу қабілетінің паритеті, гендерлік тепе-теңдік және т.с.с.)
10.6.2.6 Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін
географиялық, әлеуметтік, экономикалық және саяси факторларды анықтау (таңдау бойынша рейтингтің басында, ортасында және соңында орналасқан үш елдің мысалында)
Білім алушы
• Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттайды
• Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіреді
• Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдайды
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
20 минут
Тапсырма
1.Дж. Маккиндердің теориясы бойынша жер шарындағы орналасқан мемлекеттер бірнеше геосаяси аудандарға бөлінеді.
a. Берілген геосаяси аудандарды сипаттаңыз
Хартленд
Римленд
b. Дж. Маккиндердің теориясы бойынша «Кім хартленке иелік етсе сол, әлемге иелік етеді» деген пікірін түсіндіріңіз
2.Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын көрсеткіштердің бірі жан басына шаққандағы ЖІӨ.
а. Жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеңіз.
Мемлекеттер ЖІӨ көлемі, 2017 ж. млрд. долларымен АҚШ Халық саны, 2017 ж. дерек. Жан басына шаққандағы ЖІӨ, АҚШ долларымен
Ұлыбритания 2 625 66 040 229
Қазақстан 134 18 292 704
29
Ангола 103 29 310 273
Ъ. Елдердегі жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының екі себебін түсіндіріңіз.
3. Қазіргі кездегі АДИ көрсеткіші бойынша рейтингтің көш басын Норвегия бастап тұр. Новегияның рейтингте орналасқан орына әсер ететін географиялық, экономикалық және саяси факторларды талдап, жазыңыз.
географиялық фактор экономикалық фактор саяси фактор
30
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттайды 1 Хартленд геосаяси ауданын сипаттайды; 1
Римленд геосаяси ауданын сипаттайды; 1
Дж. Маккиндердің теориясын түсіндіреді; 1
Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіреді 2 Ұлыбритания жан басына шаққандағы ЖІӨ есептейді; 1
Қазақстанның жан басына шаққандағы ЖІӨ есептейді; 1
Анголаның жан басына шаққандағы ЖІӨ есептейді; 1
жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының 1-ші себебін түсіндіреді; 1
жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының 2-ші себебін түсіндіреді; 1
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдайды 3 географиялық факторларды талдайды; 1
экономикалық факторларды талдайды; 1
саяси факторларды талдайды. 1
Жалпы балл 11
31
«Елтану» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі
Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен
Орта
Жоғары
Дүниежүзінің түрлі
белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін
сипаттайды
Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттағанда қиналады
Хартленд геосаяси ауданын сипаттағанда / Римленд геосаяси ауданын сипаттағанда / Дж. Маккиндердің теориясын түсіндіруде қателіктер жібереді
Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша геосаяси аудандарға бөлінуін сипаттайды
Дүниежүзі елдерін
салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіреді
Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді түсіндіргенде қиналады
Ұлыбритания/Қазақстан/Анголаның жан басына шаққандағы ЖІӨ есептегенде, елдердегі жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі әртүрлі болуының себептерін түсіндіргенде қателіктер жібереді
Дүниежүзі елдерін салыстыруда жан басына шаққандағы ЖІӨ есептеуді дұрыс түсіндіреді
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдайды
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды талдауда қиналады
Новегияның рейтингте орналасқан орына әсер ететін географиялық / экономикалық/ саяси факторларды талдауда қателіктер жібереді
Елдің рейтингте орналасқан орына әсер ететін факторларды дұрыс талдайды
32
«Адамзаттың ғаламдық проблемалары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ғаламдық проблемалардың географиялық аспектілері
10.7.1.1 Адамзаттың дамуындағы проблемаларын топтастыру
10.7.1.2 Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтау
10.7.1.3 Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын анықтап, топтастыру
Білім алушы
• Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктейді
• Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтайды
• Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастырады
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 20 минут
Ойлаудағдыларының деңгейі
Орындау уақыты Тапсырма
1. Ғаламдық проблемаларға түсінік беріп, талдаңыз.
а.Проблемалардың ғаламдық деп аталу себебін түсіндіріңіз.
Ъ.Ғаламдық проблемаларды топтастырып, сызбанұсқаны толықтырыңыз, әр топқа бір мысалдан келтіріңіз.
Ғаламдық проблемалар
Әлеуметтік сипаттағы
Ашаршылық
2. Берілген критерийлер бойынша бір ғаламдық проблеманы талдаңыз.
Ғаламдық проблемалар Ғаламдық проблемалардың
критерийлері (көрсеткіштері)
1. Бейбітшілікті сақтау проблемасы 2. Экологиялық 3. Энергетикалық 4. Демографиялық 5. Дүниежүзілік мұхит проблемасы 6. Дамушы елдердің артта қалу 7. Ғарышты бейбітшіліктік игеру 8. Шикізаттық - Ауқымдылығы, бүкіл ғаламшарды немесе көптеген елдерді қамтиды - Мәселені шешу барлық елдердің қатысуын қамтамасыз етеді - Бір мемлекеттегі ғаламдық мәселе бүкіл адамзатқа әсерін тигізеді
3. Ғаламдық проблемаларды пайда болу себептері мен салдарына қарай топтастырыңыз. Ғаламдық проблемалар_____________________________
1. Бейбітшілікті сақтау проблемасы
2. Экологиялық
3. Энергетикалық
4. Демографиялық
5. Дүниежүзілік мұхит проблемасы
6. Дамушы елдердің артта қалу
7. Ғарышты бейбітшіліктік игеру_____________________________________________________
33
8. Шикізаттық
Пайда болу себептеріне қарай Салдарына бойынша
34
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктейді 1 проблемалардың ғаламдық деп аталу себебін анықтайды; 1
ғаламдық проблемалардың 2-ші тобын анықтайды; 1
ғаламдық проблемалардың 2-ші тобына мысал келтіреді; 1
ғаламдық проблемалардың 3-ші тобын анықтайды; 1
ғаламдық проблемалардың 3-ші тобына мысал келтіреді; 1
Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтайды 2 ғаламдық проблеманы 1- критерий бойынша сипаттайды; 1
ғаламдық проблеманы 2- критерий бойынша сипаттайды; 1
ғаламдық проблеманы 3- критерий бойынша сипаттайды; 1
Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастырады 3 ғаламдық проблемаларды пайда болу себептеріне қарай топтастырады; 1
ғаламдық проблемаларды стуындайтын салдары бойынша топтастырады. 1
Жалпы балл 10
35
«Адамзаттың ғаламдық проблемалары» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға
арналған рубрика
Оқушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктейді Адамзаттың дамуындағы проблемаларды жіктеуде қиналады ^ ^ Ғаламдық проблемаларға түсінік бергенде, топтағанда қателіктер жібереді | 1 Адамзаттың дамуындағы проблемаларды дұрыс жіктейді □
Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтайды Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтауда қиналады □ Ғаламдық проблеманы 1/2/3 критерийлер бойынша сипаттағанда қателіктер жібереді □ Ғаламдық проблемалардың критерийлерің анықтайды
Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастырады Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын топтастыруды қиналады □ Ғаламдық проблемаларды пайда болу себептеріне/салдарына қарай топтастырғанда қиналады □ Ғаламдық проблемалардың себептері мен салдарын дұрыс топтастырады □
36