- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
«География» пәнінен жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар 9-сынып
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ..............................4
«Географиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...........4
«Картография және географиялық деректер базасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 8
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................12
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................17
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................17
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................21
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................25
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................25
«Әлеуметтік география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...................29
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................34
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................38
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................38
«Экономикалық география» бөлімібойынша жиынтық бағалау..................41
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау..44
3
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Географиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстандық географтардың зерттеулері. География
ғылымының қазіргі заманғы өзекті зерттеу проблемалары
Оқу мақсаты 9.1.1.1 Г еография ғылымының дамуына үлес қосқан
қазақстандықтардың зерттеулері туралы баяндайды
9.1.1.2 Г еография ғылымының қазіргі заманғы өзекті проблемаларын анықтайды
9.1.1.5 Зерттеу нәтижелерін түрлі академиялық формада ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды
• География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды
• Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейлері Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 25 минут
Тапсырма
1.Берілген ақпаратта қай ғалымға сипаттама берілгенін анықтаңыз.
Х^І-ғасырдың ортасы мен Х^П-ғасырдың басында өмір сүріп (1530-1605 жылдары), қазақ халқының тарихында өшпес із қалдырған. Ол жазған «Жылнамалар жинағы» атты кітап орта ғасырдағы қазақ тілінде жазылған тұңғыш географиялық мазмұндағы тарихи шығарма. Бұл кітапта Шығыс елдеріне, оның шаһарларына шолу жасап, түркі тайпаларына анықтама береді. Қазақ хандарының өмірбаяндарына тоқталады. Ол қазақ жері, оның қалалары туралы аса құнды тарихи деректер қалдырды.
A. Әл Фараби
B. М. Қашқари
C. М. Бабажанов ^. Қ. Жалаири
2. «Қазіргі заманның география ғылымының мәселелері» тақырыбында эссе жазыңыз. (100-150 сөз)
Кіріспе Негізгі бөлім Қорытынды
3.Мәтінді мұқият оқыңыз.
Жібек жолының басы Қытай жеріндегі Хуанхэ өзенінің аңғарындағы аймақтан басталды. Ол Ұлы Қытайдың батыс шетінен өтіп, Іле өзенімен Ыстықкөлге жетеді. Жол осы арада батысқа және солтүстік-батысқа қарай шығу үшін оңтүстік, солтүстік бағыттарға тармақталады. Оңтүстік бағыт Ферғана, Самарқан, Ирак, Иран, Сирия елдері мен Жерорта теңізіне шыққан. Ал солтүстік бағыт Оңтүстік Қазақстанда Испиджаб (Сайрам) қаласына келіп және екі тармаққа бөлінген. Біреуі Орта Азияға қарай, екіншісі Түркістан арқылы Сырдарияның төменгі ағысымен батыс Қазақстанға шығып, Еуропаға қарай өткен. Сауда қалалары Оңтүстік Қазақстанда - Суяб, Құлан, Тараз, Отырар,Баласағұн,Сайрам,Сауран.
4
a. Ұлы Жібек жолының басты бағыттары:
b. Ұлы Жібек жолы қандай елдерді қамтиды?
c. Қазақ жеріндегі Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан басты сауда орталықтарын картаға түсіріңіз (шартты белгімен белгілеңіз).
Шартты белгі:
5
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды 1 берілген ақпарат негізінде ғалымды анықтайды; 1
География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды 2 негізгі бөлімде нақты 2 аргумент қолданады; 2
проблеманы шешу жолдарын ұсынады; 1
логикалық құрылымы тақырыпқа сәйкес келеді; 1
Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады 3 Ұлы Жібек жолы бағыттарын анықтайды; 1
Ұлы Жібек жолы өтетін елдерді анықтайды; 1
Ұлы Жібек жолдары өткен қазақ жеріндегі қалаларды картаға түсіреді (картасызбасын жасайды). 1
Жалпы балл 8
6
«Г еографиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтауда қиналады □ География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық ғалымды анықтауда қателік жібереді □ География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық ғалымды дұрыс анықтайды □
География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттауда қиналады □ Қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын эссе түрінде баяндауда: негізгі бөлімде нақты аргументтер қолдануда, проблеманы шешу жолдарын ұсынуда, логикалық құрылымды сақтауда қателіктер жібереді | 1 География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын дұрыс сипаттайды □
Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынуда қиналады □ Ұлы жібек жолының бағыттарын анықтауда, өтетін елдерді анықтауда, нәтижелерін картасызба түрінде ұсынғанда қателіктер жібереді □ Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады □
7
«Картография және географиялық деректер базасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау
дағдыларының деңгейлері Орындау уақыты
Тапсырма
Географиялық номенклатура нысандарын көрсету тәсілдері. Жерді қашықтықтан зерделеу әдістері.Геоақпараттық жүйелер технологияларын қолдану аясы.
9.2.1.2 Географиялық номенклатура нысандарын картадан көрсетеді
9.2.2.1 Жерді қашықтықтан зерделеудің әдістерін сипаттап,
маңыздылығы мен ерекшеліктерін түсіндіреді
9.2.2.2 Шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпарат технологияларын қолдану маңыздылығын сипаттайды
Білім алушы
• Нысандарды картадан көрсетеді
• Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын сипаттайды
• Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсетеді
Білу және түсіну Қолдану
25 минут
1. Берілген нысандарды кескін картадан көрсетіңіз: Алтай, Мұғалжар, Батыс Сібір жазығы, Каспий маңы ойпаты, Үстірт.
2. Қазақстан аумағында қолданатын Жерді қашықтықтан зерттеу әдістері туралы кестені толтырыңыз.
Жерді қашықтықтан зерттеудің түрлері Зерттеудің негізгі мәселелерін қалай шешеді
Аэроәдіс
Ғарыштық әдіс
Зондтау әдісі
Қашықтықтан басқару
8
3. Шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпарат технологияларды қолданудың маңыздылығын сипаттаңыз.
тиімділігі мүмкіншіліктері
көлік саласындағы
картография саласындағы
9
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Нысандарды картадан көрсетеді. 1 тауларды кескін картада көрсетеді; 1
жазықтарды кескін картада көрсетеді; 1
Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын сипаттайды 2 аэроәдіс арқылы зерттеудің мағынасын ашады; 1
ғарыштық әдіс арқылы зерттеудің мағынасын ашады; 1
зондтау әдісі арқылы зерттеудіңмағынасын ашады; 1
қашықтықтан басқару арқылы зерттеудің мағынасын ашады; 1
Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсетеді 3 көлік саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтайды; 1
көлік саласында геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттайды; 1
картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтайды; 1
картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттайды; 1
Жалпы балл 10
10
«Картография және географиялық деректер базасы»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға
ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Нысандарды картадан көрсетеді. Нысандарды анықтап, картадан көрсеткенде қиналады. | | Тауларды/жазықтарды картадан көрсеткенде қателіктер жібереді □ Нысандарды анықтап, картадан дұрыс көрсетеді | 1
Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтайды Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтағанда қиналады □ Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтағанда /аэро /ғарыштық/ зондтау әдісі арқылы зерттеудің мағынасын, қашықтықтан басқару арқылы зерттеудің мағынасын ашқанда қателіктер жібереді □ Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын дұрыс анықтайды □
Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсетеді Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсеткенде қиналады □ Көлік/ картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтауда, көлік саласында/картография геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттауда қателіктер жібереді | | Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын дұрыс жазады □
11
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстан аумағының геологиялық тарихы және
тектоникалық құрылымы. Минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орталықтары. Қазақстанның минералды ресурстарына баға беру. Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалар.
Оқу мақсаты 9.3.1.1 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде
Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихын және тектоникалық құрылымын анықтайды
9.3.1.5 Қазақстанның минералды ресурстарын өндіру және өңдеудің басты орталықтарын картадан көрсетіп, сипаттайды
9.3.1.6 Қазақстанның минералды ресурстарына баға береді
9.3.1.7 Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемаларды топтастырып, шешу жолдарын ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды
• Қазақстандағы минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді
• Қазақстанның минералды ресурстарын бағалайды
• Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады
Ойлау деңгейлері Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Картаны пайдаланыңыз. Қазақстанның дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтап, мысал келтіріңіз.
12
Атласты пайдаланып,Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын зерттеңіз.
Тұран тақтасы тектоникалық құрылымы
Пайда болған кезеңі
Қатпарлықтың аты
Қазақстан аумағындағы қауіпті жерлердің ықтималдығы туралы қорытынды
2. Тапсырманы орындаңыз.
а. Қазақстандағы темір кенінің өндіретін жері мен өңделетін жерін кескін картада көрсетіңіз.
Ь. Өңделетін жердің басқа орында орналасуының себебін жазыңыз.
3. Қарағанды көмір алабына баға беріңіз.
Сипаттамасы Қарағанды көмір алабы
Географиялық орнының ерекшелігі
Ресурспен қамтамасыз етілуі
Өндіру әдісі, сапасы
13
4. Сурет бойынша талдау жүргізіңіз.
Суретті сипаттаңыз Қандай минералды ресурсты игеруде орын алып отыр? Проблеманың ауқымы қандай? Проблеманың шешу жолын ұсыныңыз
14
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды 1 Қазақстанның дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтайды; 1
Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын табады; 1
Қазақстандағы минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді 2 темір кенін өндіру орнын картада анықтайды; 1
темір кенін өңдеу орнын картада анықтайды; 1
темір кенін өңдейтін жердің басқа орында орналасу себебін жазады; 1
Қазақстанның минералды ресурстарын бағалайды 3 Қарағанды көмір алабының географиялық орнының ерекшелігін анықтайды; 1
ресурспен қамтамасыз етілуіне талдау жасайды; 1
өндіру әдісі мен сапасын анықтайды; 1
Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады 4 суретті сипаттап, маңызын түсінеді; 1
проблеманың туындау көзін анықтайды; 1
проблеманың ауқымын көрсетеді; 1
проблеманың шешу жолын ұсынады; 1
Жалпы балл 12
15
«Физикалық география»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттағанда қиналады. □ Дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтағанда, Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын анықтағанда қателіктер жібереді | | Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы дұрыс сипаттайды □
Қазақстандағы минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді Қазақстандағы темір кенінің өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсеткенде қиналады □ Қазақстандағы темір кенінің өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсеткенде, себебін анықтағанда қателіктер жібереді ^ ^ Қазақстандағы темір кенінің өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді, себебін дұрыс анықтайды □
Қазақстанның минералды ресурстарын бағалайды Қазақстанның минералды ресурстарын бағалауда қиналады □ Қарағанды көмір алабының ресурспен қамтамасыз етілуіне талдау жасағанда, өндіру әдісі мен сапасын анықтағанда қателіктер жібереді □ Қазақстанның минералды ресурстарын толық бағалайды □
Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады ұсынғанда қиналады □ Берілген суретті сипаттағанда/ проблеманың қандай минералды ресусты игеруде туындағанын анықтағанда/ проблеманың ауқымын көрсеткенде/ проблеманың шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді □ Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын дұрыс ұсынады □
16
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстанның климатын түзуші факторлар. Қазақстанда
қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстар. Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарды номинациялау ерекшеліктері.
Оқу мақсаты 9.3.2.1 Қазақстан климатын түзуші факторларды талдайды
9.3.2.4 Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аумақтарын картада көрсетіп, сақтану шараларын ұсынады
9.3.2.5 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарды номинациялау ерекшеліктерін анықтайды
Бағалау критерийі Білім алушы
• Климат түзуші факторларды талдайды
• Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады
• Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1.Қазақстан климатын түзуші факторлардың климатқа әсерін талдаңыз.
a. Климатын түзуші факторларды атаңыз.
b. Аймақтардағы климатқа әсері Жылу өзгерісіне әсері Ылғалдың таралуына әсері
2. Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын суреттер негізінде талдаңыз.
а. Суреттегі атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың атауларын жазыңыз.
1-сурет
2-сурет
17
3-сурет 4-сурет
Ь. Кездесетін аймақтарын кескін картада көрсетіңіз.
с. Таңдау бойынша бір қолайсыз құбылыстың қалыптасу жолын жазып, сақтану шараларын ұсыныңыз.
3. Қазақ халқы ертеден табиғат анасының қыр-сырын, мінезін меңгеріп, тілдесе білген. Атмосферада болып жатқан құбылыстарға ерекше атаулар берген.
Сол атаулардың мағынасын түсіндіріңіз.
Құбылыстардың халықтық Мағынасы
атаулары
Өліара
Кібісе жыл
Бесқонақ
Қамбар тоғысы
18
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Климат түзуші факторларды талдайды 1 Қазақстан климатын түзуші факторларды атайды; 1
климатқа әсерін атайды; 1
жылу өзгерісіне әсерін атайды; 1
ылғалдың таралуына әсерін анықтайды; 1
Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады 2 1-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
2-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
3-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
4-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
суреттегі құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын анықтайды; 1
құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын кескін картада көрсетеді; 1
құбылыстың қалыптасу жолын жазады; 1
сақтану шараларын ұсынады; 1
Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды 3 Өліара сөзінің мағынасын түсіндіреді; 1
Кібісе жылының мағынасын түсіндіреді; 1
Бесқонақ сөзінің мағынасын түсіндіреді; 1
Қамбар тоғысының мағынасын түсіндіреді. 1
Жалпы балл 16
19
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні_____________________________________________
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Климат түзуші факторларды талдайды Климат түзуші факторларды талдағанда қиналады. □ Қазақстан климатын түзуші факторларды атағанда, климатқа /жылу өзгерісіне/ ылғалдың таралуының әсерін атағанда қателіктер жібереді □ Климат түзуші факторларды дұрыс талдайды □
Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіргенде, сақтану шараларын ұсынғанда қиналады. □ 1/2/3/4 суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстарды атағанда, құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын кескін картада көрсеткенде, құбылыстың қалыптасу жолын сақтану шараларын ұсынғанда, қателіктер жібереді. □ Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады ^ ^
Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттағанда қиналады | | Өліара /Кібісе жылының /Бесқонақ сөзінің / Қамбар тоғысының мағынасын түсіндіргенде қателіктер жібереді. □ Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін дұрыс сипаттайды. | |
20
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Орындау уақыты Тапсырма
Қазақ гидронимдері. Су ресурстарының экологиялық проблемалары.
9.3.3.2 Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді және транслитерациясын үш тілде ұсынады
9.3.3.4 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде су ресурстарының экологиялық проблемаларын талдап, шешу жолдарын ұсынады Білім алушы
• Қазақ гидронимдерін топтастырып, мағынасын түсіндіреді
• Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 20 минут
1 .Қазақстанның физикалық картасы берілген.
Картаға қарап, өзіңізге таныс екі гидронимді таңдап жазыңыз.
Таңдаған гидронимдердің мағынасын түсіндіріңіз.
1._________________________________________________________
2._________________________________________________________
Таңдаған гидронимдердің транслитерациясын үш тілде жазыңыз.
қазақ тілінде орыс тілінде ағылшын тілінде
2. Берілген мәтін негізінде Каспий теңізінің экологиялық мәселесін жіктеңіз және шешу жолдарын ұсыныңыз.
Каспий экологиясы - мұнай-газ өндіру және мұнай өңдеу кешендерінің дамуына байланысты Қазақстанның батыс өңірінде қалыптасқан табиғи, әлеуметтік, экономикалық
21
және экологиялық жағдай. Каспий теңізінде мұнай өндіруге байланысты және теңіз деңгейінің табиғи көтерілуі аймақтың экологиялық тыныс-тіршілігін шиенеленістіріп отыр. Теңіздің көтерілуі жүздеген мұнай бұрғы-скважиналырын, мұнай қоймалары мен өңдеу объектілерін істен шығарды. Қазір бұл жерлерде 6 мұнай газ кені, жүздеген елді мекендер, коммуникациялар, өнеркәсіп орындары су астында қалды. Нәтижесінде, теңізге көптеген мөлшерде лас заттар, мұнай өнімдері, органикалық қосылыстар, ауыр металдар суға араласуда. Оның үстіне Еділ мен Жайық өзендерінің лас сулары теңіз суын уландыра түсуде. Мәселен, кәсіптік балықтар мен бағалы қара уылдырық және ет беретін бекіре тұқымдас балықтардың азайып кетуі, 1999 жылы қырылып қалған 20-30 мың итбалықтың және жүздеген мың құстардың өлуі теңіз суының бүгінгі сапасының көрсеткіші -биоиндикаторы болса керек. Қазіргі Каспий мұнайын игеру бүкіл әлемді дүрліктіріп, шетелдік инвесторларды теңіз «қара алтынын» игеруге ұмтылдыруда.
Каспий экологиясының қоршаған ортаға әсерін қауіптілік деңгейі бойынша жазып шығыңыз және проблеманың шешу жолдарын ұсыныңыз.
қауіптілік деңгейі шешу жолдары
төмен орта жоғары
мыс:топырақ жамылғысына
22
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді 1 гидронимді анықтайды; 1
гидронимдердің мағынасын түсіндіреді; 1
гидронимдердің транслитерациясын үш тілде жазады; 1
Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады 2 төменгі қауіптілік деңгейі бойынша анықтайды; 1
Каспий экологиялық проблемасының шешу жолдарын ұсынады; 1
орта қауіптілік деңгейі бойынша анықтайды; 1
проблеманың шешу жолдарын ұсынады; 1
жоғары қауіптілік деңгейі бойынша анықтап, 1
проблеманың шешу жолдарын ұсынады. 1
Жалпы балл 9
23
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________________
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіргенде қиналады □ Гидронимдерді таңдағанда, мағынасын түсіндіргенде, транслитерациясын жазғанда қателіктер жібереді | | Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағыналарын толық түсіндіреді □
Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынғанда қиналады □ Каспий экологиясының қоршаған ортаға әсерін төменгі/орта/жоғары қауіптілік деңгейі бойынша анықтағанда, экологиялық проблемасының шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді □ Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады □
24
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері
Орындау уақыты Тапсырма
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулері.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрлері.
Қазақстанның ірі физикалық-географиялық аудандары.
9.3.4.1 Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулеріне салыстырмалы талдау жасайды
9.3.4.2 Қорықтар, қорықшалар, ұлттық саябақтар ерекше қорғалатын аумақтарының құрылу мақсатын түсіндіреді
9.3.5.1 Қазақстанның ірі табиғи кешендерін жоспар бойынша сипаттайды
Білім алушы
• Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады
• Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды
• Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды
Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары
25 минут
І.Кестеге Тянь-Шань, Алтай, Жетісу Алатауы тауларының биіктік белдеуінің таралуын анықтап, + белгісін қойып шығыңыз.
Биіктік белдеулер Белдеулердің таралу биіктігі
Тянь-Шань Алтай Жетісу Алатауы
Қарлы Мұзды
Альпілік
Шалгынды
Орманды
Далалы
Шөлейтті
Шөлді
Қандай биіктік белдеу Тянь-Шань мен Алтайда кездеспейді, себебін жазыңыз.
2. Тапсырманы орындаңыз.
а. Суретте ерекше қорғалатын аймақтар берілген. Атауларын жазыңыз.
Ъ. Кестені толтырыңыз.
25
қорық қорықша ұлттық парк
Суреттегі ерекше қорғалатын аймақтардың атауларын кестедегі ретке дұрыс орналастырыңыз
Құрылу жылы
Құрылу мақсаты
3. Кескін картаға Қазақстанның ең ірі 3 табиғи кешенін орналастырыңыз.
Таңдау бойынша бір ірі табиғат кешенін төмендегі жоспар бойынша сипаттаңыз
Жоспар табиғат кешені
географиялық орны
геологиялық құрылымы, жер бедері
климаты
өзен, көлдері
топырағы
флорасы мен фаунасы
қорғалатын аумақтары
26
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады 1 Тянь-Шань тауындағы белдеулердің таралу биіктігін көрсетеді; 1
Алтай тауындағы белдеулердің таралу биіктігін көрсетеді; 1
Жетісу Алатауы тауындағы белдеулердің таралу биіктігін көрсетеді; 1
Тянь-Шань мен Алтайда кездеспейтін биіктік белдеуін табады; 1
Тянь-Шань мен Алтайда биіктік белдеуінің кездеспеу себебін жазады; 1
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды 2 Ерекше қорғалатын аймақтардың атауларын дұрыс табады; 1
Құрылған жылдарын нақты жазады; 1
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсатын анықтайды; 1
Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды 3 3 табиғи кешенін кескін картада көрсетеді; 1
табиғат кешенін географиялық орнын табады; 1
геологиялық құрылымы, жер бедерін сипаттайды; 1
Климат жағдайын жазады; 1
өзен көлдері мен топырағын анықтайды; 1
кездесетін флорасы мен фаунасын табады; 1
осы аймақтағы қорғалатын аумақты жазады. 1
Жалпы балл 15
27
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________________
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады Қазақстанның биіктік белдеулерінің таралуын салыстырып, себептерін жазғанда қиналады □ Тянь-Шань, Алтай,Жетісу Алатауының биіктік белдеулерінің таралуын салыстырғанда, себептерін жазғанда қателіктер жібереді | | Қазақстанның биіктік белдеулерінің таралуын салыстырып, себептерін дұрыс жазады □
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтағанда қиналады □ Қорық/ қорықша/ ұлттық парктің атауларын атауларын кестедегі ретке орналастырғанда/ құрылған жылдарын жазғанда, қорық/ қорықша/ ұлттық парктің құрылу мақсатын анықтағанда қателіктер жібереді | | Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын дұрыс анықтайды □
Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттағанда қиналады □ Үш табиғи кешенін кескін картада көрсеткенде, географиялық орнын анықтағанда, геологиялық құрылымы, жер бедерін сипаттағанда, климат жағдайын жазғанда, өзен көлдері мен топырағын, флорасы мен фаунасын анықтағанда, осы аймақтағы қорғалатын аумақты жазғанда қателіктер жібереді | | Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша толық сипаттайды □
28
«Әлеуметтік география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамы.Қазақстандағы
халықтың миграциясы. Елді мекендердің жіктелуі. Урбандалу үдерісі. Елді мекендердің функционалды зоналары.
Оқу мақсаты 9.4.1.1 Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын
анықтайды
9.4.1.3 Қазақстандағы көші-қон үдерістерін талдап, басты бағыттарын анықтайды
9.4.1.7 Қазақстандағы елді мекендерді жіктейді
9.4.1.8 Елді мекендердің түрлері мен функционалды зоналарын сипаттайды
9.4.1.11 Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіру арқылы байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды
• Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдайды
• Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды
• Елді мекендердің түрленуін сипаттайды
• Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардың шешу жолдарын табады
Ойлау деңгейлері Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары
Орындау уақыты 25 минут
Тапсырма
1. Қазақстандағы бір этникалық топты анықтап, сол топтың негізгі географиялық орналасуын картада көрсетіңіз.
2.Берілген инфографика бойынша Қазақстан республикасындағы көші-қон үрдісін талдаңыз.
2014 ЖЫЛДЫҢ ҚАҢТАР-АҚПАНЫ 'Л'
ҚАЗАҚСТАНҒА КЕЛУШІЛЕР САНЫ
► АДАМДЫ ҚУРАП,
3 313 і
ҚАЗАҚСТАН НАН КӨШІП КЕТКЕНДЕРДІҢ ҮЛЕСІ
3,2.
КӨШІ-ҚОН САЛЬДОСЫ
2 660
АДАМДЫ ҚҮРАП,
ҚАЗАҚСТАНҒА
ТМД-ДАН
КЕЛУШІЛЕРДІҢ
ҮЛЕСІ
87,4
°/о
653 і
шт
0,4
'°/о -ҒА АРТТЫ
ҚАЗАҚСТАННАН ТМД-ҒА ҚОНЫС АУДАНҒАНДАРДЫҢ
ҮЛЕСІ 8 2, 7 %
КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ СТАТИСТИКА АГЕНТТІПНІҢ МӘЛІМЕТТЕРІ БОИЫНША ~1ГПГ1Г71І~1 ГПП
29
a. Қазақстаннан көшіп кеткендер санының артуын түсіндіріңіз.
b. Қазақстанға келушілердің санының артуына бір себеп жазыңыз.
c.Көші-қонның негізгі бағыттарын анықтаңыз.
3. Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін жіктеңіз
Тұрғындар саны бойынша қалаларды жіктеңіз, мысал болатын қаланың атауын жазыңыз
4.Ауылдық елді мекеннің кентке, кенттің қалаға немесе қаланың кентке айналуын түсіндіріңіз.
Елді мекен түрлері Түрлену себебі
ауылдан кентке
кенттен қалаға
қаладан кентке
5. Суретті пайдаланып, Қазақстандағы урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіріңіз, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсыныңыз.
1 1
Урбандалу деген не?
Урбандалу процесінің негізгі себептері
30
Урбандалу деңгейі
Қалыптасатын проблемаларды анықтап, шешу жолдарын ұсыныңыз
31
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды 1 этникалық топты анықтайды; 1
этникалық топтың географиялық орналасуын картада көрсетеді; 1
Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдайды 2 көшіп кеткендердің үлесін түсіндіреді; 1
келушілердің санының артуына бір себеп жазады; 1
көші-қонның негізгі бағыттарын анықтайды; 1
Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды 3 тұрғындар саны бойынша қалаларды топтастырады; 1
мысал болатын қалаларды анықтайды; 1
Елді мекендердің түрленуін сипаттайды 4 ауылдың кентке айналу себебін жазады; 1
кенттің қалаға айналу себебін жазады; 1
қаланың кентке айналу себебін жазады; 1
Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардың шешу жолдарын табады 5 урбандалуға анықтама береді; 1
урбандалу процесінің негізгі себептерін жазады; 1
урбандалу деңгейін анықтайды; 1
қалыптасатын проблемаларды анықтайды; 1
шешу жолдарын ұсынады. 1
Жалпы балл 15
32
«Әлеуметтік география»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтағанда қиналады □ Қазақстандағы этникалық топты анықтағанда, негізгі географиялық орналасуын картадан көрсеткенде қателіктер жібереді | | Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды □
Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдайды Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдауда қиналады □ Көшіп кеткендер үлесін, келушілердің санының артуына бір себеп жағанда,негізгі бағыттарды анықтағанда қателіктер жібереді | | Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін дұрыс талдайды □
Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтағанда қиналады □ Тұрғындар саны бойынша қалаларды топтастырғанда, мысал болатын қалаларды анықтағанда қателіктер жібереді □ Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды □
Елді мекендердің түрленуін сипаттайды Елді мекен түрленуін сипаттағанда қиналады □ Ауылдың кентке айналу/кенттің қалаға айналу/қаланың кентке айналу себептерін жазғанда қателіктер жібереді | | Елді мекен түрлерінің ауысуын сипаттайды □
Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардың шешу жолдарын табады Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіргенде қиналады Проблемалардың шешу жолдарын тапқанда қиналады | | Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын анықтағанда, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсынуда қателіктер жібереді □ Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын анықтап, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсынады □
33
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері Орындау уақыты Тапсырма
Қазақстанның табиғи-ресурстық потенциалы.
Қазақстанда жекелеген ресурс түрлерін өңдеу технологиялары, орталықтары мен дайын өнім түрлері. Қазақстанда табиғатты пайдаланумен байланысты проблемалар.
9.5.1.1 Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды
9.5.1.2 Қазақстанда жекелеген табиғи ресурстарды өңдеу технологиясын сипаттап, орталықтары мен дайын өнім түрлерін атайды
9.5.1.5 Қазақстанда табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсынады Білім алушы
• Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуетін бағалайды
• Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттайды
Дайын өнім түрін анықтайды
• Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 25 минут
1. Пайдалы қазбалар картасынан Қазақстанның минералды ресурстар әлеуетін талдаңыз.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАР КАРТАСЫ
34
минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтаңыз ауыр өнеркәсіпте қолданатын түрлерін жазыңыз құрылыста қолданатын түрлерін жазыңыз тұрмыста қолданатын бір түрін сипаттаңыз
Қазақстанның минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға беріңіз.
2. Жоспар бойынша Қазақстандағы алюминий өндірісін сипаттаңыз.
Жоспар
шикізат
кен орны
өндіру жолдары
өңдеу орталығы
дайын өнім
3. Берілген суреттерден табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсыныңыз.
a. Табиғатқа келетін ортақ проблемаларды топтаңыз.
b. Анықталған проблемалардың шешу жолдарын көрсетіңіз.
35
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды 1 минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтайды; 1
ауыр өнеркәсіпте қолданатын түрлерін жазады; 1
құрылыста қолданатын түрлерін жазады; 1
тұрмыста қолданатын бір түріне сипаттама береді; 1
минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға береді; 1
Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттайды Дайын өнім түрін анықтайды 2 алюминий өндірісінің шикізатын анықтайды; 1
кен орнының орналасқан жерін жазады; 1
өндіру жолдарын сипаттайды; 1
өңдеу орталығын атайды; 1
дайын өнім түрлерін жазады; 1
Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді 3 табиғатқа келетін проблемаларды топтайды; 1
анықталған проблемалардың шешу жолдарын көрсетеді. 1
Жалпы балл 12
36
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалауда қиналады □ Минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтағанда/ауыр өнеркәсіпте қолданатын / құрылыста қолданатын түрлерін жазғанда/ тұрмыста қолданатын бір түріне сипаттама бергенде/ минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға бергенде қателіктер жібереді | | Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуетін дұрыс бағалайды □
Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттайды Дайын өнім түрін анықтайды Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттауда дайын өнім түрін анықтауда қиналады. | | Алюминий өндірісінің шикізатын /кен орнының орналасқан жерін анықтағанда/ өндіру жолдарын сипаттауда/ өңдеу орталығын атағанда/дайын өнім түрлерін жазғанда қателіктер жібереді | | Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттап, дайын өнім түрін анықтайды □
Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көр™ қиналады □ Табиғатқа келетін проблемаларды топтағанда/ анықталған проблемалардың шешу жолдарын көрсеткенде қателіктер жібереді □ Қазақстанда табиғатқа келтірілетін проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді □
37
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымы.
Қазақстан шаруашылығының салалары.
Оқумақсаты 9.5.2.5 Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының
жағдайын талдап, дамыту жөнінде ұсыныстар әзірлейді
9.5.3.1 Қазақстан шаруашылығы салаларын жоспар бойынша сипаттайды Бағалау критерийі Білім алушы
• Қазақстанның инновациялық инфракұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жасайды
• Қазақстанның бір шаруашылық саласын жоспар бойынша сипаттайды
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Өзіңіз тұрған қаланың инновациялық инфракұрылымының жағдайын салыстырмалы түрде талдаңыз.
Инфрақұрылым Бұрын Қазір Дамыту болашағына
ұсынысыңыз
Көлік желілері
Денсаулық сақтау және білім беру
Су кұбырлары мен канализация
Электр желілері
2. ОЭК мұнай өнеркәсібін жоспар бойынша сипаттаңыз.
Орналасқан жері
Шикізат көзі
Орналасу факторлары
Еңбек ресурсымен қамтылуы
Транспортпен қамтылуы
Өнімді сата алу қабілеттілігі
Инвесторлары болашағы
38
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жазады 1 жергілікті жердегі инфрақұрылымның бұрынға жағдайын талдайды; 1
жергілікті жердегі инфрақұрылымның қазіргі жағдайын талдайды; 1
жергілікті жердегі инновациялық инфрақұрылымның дамыту болашағына ұсынысыс жазады; 1
Қазақстанның бір шаруашылық саласын жоспар бойынша сипаттайды 2 мұнай өнеркәсібінің орналасқан жерін анықтайды; 1
шикізаттың орнын жазады; 1
орналасуға әсер ететін факторды анықтайды; 1
еңбек ресурсымен қамтылуын бағалайды; 1
транспортпен қамтылуын анықтайды; 1
өнімді сата алу қабілеттілігіне талдау жасайды; 1
инвесторлар болашағын болжайды. 1
Жалпы балл 10
39
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________
Бағалау критерийі
Төмен
Орта
Жоғары
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды,
дамыту болашағына
ұсыныс жасайды
Қазақстанның инновациялық инфракұрылымының жағдайын талдайды,
дамыту болашағына
ұсыныс жасағанда
қиналады
Жергілікті жердегі инфракұрылымының жағдайын салыстырмалы түрде
талдағанда, даму болашағына ұсыныс жасағанда қателіктер жібереді
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жасайды
Қазакстанның бір
шаруашылык саласын
жоспар бойынша
сипаттайды
Қазақстанның бір
шаруашылык саласын
жоспар бойынша
сипаттағанда қиналады
Мұнай өнеркәсібінің орналасқан жерін анықтауда/ шикізаттың орнын жазуда/ орналасуға әсер ететін факторды анықтауда/ еңбек ресурсымен қамтылуын бағалауда/ транспортпен қамтылуын анықтауда/өнімді сата алу қабілеттілігіне талдауда/ инвесторлар болашағын болжауда қателіктер жібереді
Қазақстанның бір
шаруашылық саласын жоспар бойынша дұрыс сипаттайды
40
«Экономикалық география» бөлімібойынша жиынтық бағалау
Тақырып Халықаралық экономикалық қатынастар түрлері.
Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы мүдделері мен мақсаттары, орны.
Оқу мақсаты 9.5.4.3 Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін
жіктеп, сипаттайды
9.5.4.8 Қазақстанның халықаралық экономикалық
интеграциядағы мүдделері мен мақсаттарын, орнын аныктайды
Бағалау критерийі Білім алушы
• Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін маңыздылығын ашып, талдайды
• Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Халықаралық экономикалық қатынас түрлерінің маңыздылығын талдаңыз.
экономикалык қатынас түрлері мақсатын түсіндіріңіз маңыздылығын ашып, талдаңыз ұғымдарды біріктіретін ортақ мақсаттарын жазыңыз
халықаралық интеграция
халықаралық еңбек бөлінісі
дүниежүзілік сауда
2. Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға беріңіз
a. Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстан үшін маңызын жазыңыз
b. Еуразия Экономикалық Қауымдастығының міндеттерінің бірі көліктік қызмет және кешенді көлік жүйесінің ортақ рыногын жасау. Осы міндеттің орындалу барысын біздің елімізден байқауға бола ма, өз ойыңызды жазыңыз.
c. Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстандағы болашағын қалай болжайсыз, өз ойыңызды жазыңыз
41
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін маңыздылығын ашып, талдайды. 1 халықаралық интеграцияның мақсатын анықтайды; 1
халықаралық еңбек бөлінісінің мақсатын көрсетеді; 1
дүниежүзілік сауда ұйымының мақсатын анықтайды; 1
халықаралық интеграцияның маңыздылығын ашады, талдайды; 1
халықаралық еңбек бөлінісінің маңыздылығын талдап, жазады; 1
дүниежүзілік сауда ұйымының маңыздылығын ашады, талдайды; 1
экономикалық қатынас түрлерін біріктіретін ортақ мақсаттарын жазады; 1
Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді. 2 Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстан үшін маңызын сипаттайды; 1
Еуразия Экономикалық Қауымдастықтың міндеттерінің бірінің орындалу барысын анықтайды; 1
Қауымдастық міндеттерінің бірінің орындалу барысын елімізден байқағанын жазады. 1
Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстандағы болашағын болжайтынын жазады. 1
Жалпы балл 12
42
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Халықаралық экономикалық қатынас түрлерінің маңыздылығын ашып, талдайды Халыкаралык экономикалык қатынас түрлерінің маңыздылығын талдағанда қиналады □ Халыкаралык интеграцияның, халықаралық еңбек бөлінісінің, дүниежүзілік сауда ұйымының мақсатын анықтағанда, халықаралық интеграцияның маңыздылығын, халықаралық еңбек бөлінісінің, дүниежүзілік сауда ұйымының маңыздылығын ашып талдағанда, экономикалық қатынас түрлерін біріктіретін ортақ мақсаттарын жазғанда қателіктер жібереді | 1 Халыкаралык экономикалык қатынас түрлерінің маңыздылығын ашып, талдайды □
Қазақстанның халықаралық экономикалык интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді. Қазақстанның халықаралық экономикалык интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға бергенде киналады Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазакстан үшін маңызын сипаттағанда, ЕЭҚ-ң міндеттерінің бірінің орындалу барысын анықтағанда, ЕЭҚ-ң міндеттерінің бірінің орындалу барысын елімізден байкағанын жазғанда, ЕЭҚ-ң Қазакстандағы болашағын болжайтынын жазғанда қателіктер жібереді Қазақстанның халықаралық экономикалык интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді
□ □ □
43
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Елдердің экономикалық даму деңгейі бойынша
топтастырылуы. Халықаралық ұйымдардың деңгейлері мен мақсаттары. Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялық жағдайы.
Оқу мақсаты 9.6.1.1 Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде
елдерді экономикалык даму деңгейі бойынша топтастырады
9.6.1.2 Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде
халықаралық ұйымдарды деңгейі және мақсаты бойынша топтастырады 9.6.1.3.Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялык жағдайына кешенді баға береді Бағалау критерийі Білім алушы
• Елдерді экономикалык дамуы бойынша ажыратады
• Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді
• Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалык жағдайына баға береді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Картаны қолдана отырып, елдердің дамуы бойынша топтастырыңыз (әр даму сатысынан 3 мемлекеттен) ___________________________________________________________
Дамыған Өтпелі Дамушы
Қазақстан қай топқа кіреді?
Қазақстанның ол топта болуының бір себебін жазыңыз
2. Халықаралық ұйымдардың мақсаттарын сәйкестендіріңіз.
Мақсаттар ДСҰ, Б¥¥, ЕҚЫҰ
бүкіл әлемде бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау;
шиеленістерді тоқтату, тоқырау-менеджментіне және пост-конфликттік реабилитация істеріне аса назар аудару
халықаралық саудада экономикалық өсім мен адамдардың тұрмыс тіршілігін көтеруге ықпал етеді
3.Тапсырманы орындаңыз.
а. Қазақстан Республикасының географиялық жағдайына жағдайына 8^0Т анализ жасаңыз.
Күшті жағы
Әлсіз жағы
44
Мүмкіншіліктері Қауіп-қатер
Ъ. Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайының болашағына баға беріңіз.
45
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Елдерді экономикалық дамуы бойынша ажыратады 1 елдерді даму деңгейі бойынша топтастырады; 1
Қазақстанның даму деңгейі бойынша тобын анықтайды; 1
сол топта болуының бір себебін жазады; 1
Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді 2 ДСҰ-ның мақсатын анықтайды; 1
БҰҰ-ның мақсатын анықтайды; 1
ЕҚЫҰ-ның мақсатын анықтайды; 1
Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына баға береді 3 ҚР-ның географиялық жағдайының күшті жағын жазады; 1
ҚР-ның географиялық жағдайының әлсіз жағын талдайды; 1
ҚР-ның географиялық жағдайының мүмкіншіліктерін анықтайды; 1
ҚР-ның географиялық жағдайының қауіп-қатерін жазады; 1
ҚР-ның географиялык-экономикалық жағдайының болашағына баға береді. 1
Жалпы балл 10
46
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Елдерді экономикалық дамуы бойынша ажыратады Елдерді экономикалық дамуы бойынша ажыратқанда қиналады □ Елдерді даму деңгейі бойынша топтастырғанда/ Қазақстанның даму деңгейі бойынша тобын анықтағанда/ сол топта болуының бір себебін жазғанда қателіктер жібереді ^ ^ Елдерді экономикалық дамуы бойынша дұрыс ажыратады □
Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктеуде қиналады □ ДСҰ-ның, Б¥¥-ның, ЕҚЫҰ-ның мақсаттарын анықтағанда қателіктер жібереді □ Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді □
Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына баға береді Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына баға беруде қиналады □ ҚР-ның географиялық жағдайының күшті, әлсіз жағын анықтағанда, ҚР-ның географиялық жағдайының мүмкіншіліктерін, қауіп-қатерін анықтағанда, ҚР-ң географиялық-экономикалық жағдайының болашағына баға бергенде қателіктер жібереді | 1 Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына толық баға береді □
47
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ..............................4
«Географиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...........4
«Картография және географиялық деректер базасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 8
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................12
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................17
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................17
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................21
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................25
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау....................25
«Әлеуметтік география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...................29
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................34
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.............................38
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................38
«Экономикалық география» бөлімібойынша жиынтық бағалау..................41
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау..44
3
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Географиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстандық географтардың зерттеулері. География
ғылымының қазіргі заманғы өзекті зерттеу проблемалары
Оқу мақсаты 9.1.1.1 Г еография ғылымының дамуына үлес қосқан
қазақстандықтардың зерттеулері туралы баяндайды
9.1.1.2 Г еография ғылымының қазіргі заманғы өзекті проблемаларын анықтайды
9.1.1.5 Зерттеу нәтижелерін түрлі академиялық формада ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды
• География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды
• Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейлері Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 25 минут
Тапсырма
1.Берілген ақпаратта қай ғалымға сипаттама берілгенін анықтаңыз.
Х^І-ғасырдың ортасы мен Х^П-ғасырдың басында өмір сүріп (1530-1605 жылдары), қазақ халқының тарихында өшпес із қалдырған. Ол жазған «Жылнамалар жинағы» атты кітап орта ғасырдағы қазақ тілінде жазылған тұңғыш географиялық мазмұндағы тарихи шығарма. Бұл кітапта Шығыс елдеріне, оның шаһарларына шолу жасап, түркі тайпаларына анықтама береді. Қазақ хандарының өмірбаяндарына тоқталады. Ол қазақ жері, оның қалалары туралы аса құнды тарихи деректер қалдырды.
A. Әл Фараби
B. М. Қашқари
C. М. Бабажанов ^. Қ. Жалаири
2. «Қазіргі заманның география ғылымының мәселелері» тақырыбында эссе жазыңыз. (100-150 сөз)
Кіріспе Негізгі бөлім Қорытынды
3.Мәтінді мұқият оқыңыз.
Жібек жолының басы Қытай жеріндегі Хуанхэ өзенінің аңғарындағы аймақтан басталды. Ол Ұлы Қытайдың батыс шетінен өтіп, Іле өзенімен Ыстықкөлге жетеді. Жол осы арада батысқа және солтүстік-батысқа қарай шығу үшін оңтүстік, солтүстік бағыттарға тармақталады. Оңтүстік бағыт Ферғана, Самарқан, Ирак, Иран, Сирия елдері мен Жерорта теңізіне шыққан. Ал солтүстік бағыт Оңтүстік Қазақстанда Испиджаб (Сайрам) қаласына келіп және екі тармаққа бөлінген. Біреуі Орта Азияға қарай, екіншісі Түркістан арқылы Сырдарияның төменгі ағысымен батыс Қазақстанға шығып, Еуропаға қарай өткен. Сауда қалалары Оңтүстік Қазақстанда - Суяб, Құлан, Тараз, Отырар,Баласағұн,Сайрам,Сауран.
4
a. Ұлы Жібек жолының басты бағыттары:
b. Ұлы Жібек жолы қандай елдерді қамтиды?
c. Қазақ жеріндегі Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан басты сауда орталықтарын картаға түсіріңіз (шартты белгімен белгілеңіз).
Шартты белгі:
5
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды 1 берілген ақпарат негізінде ғалымды анықтайды; 1
География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды 2 негізгі бөлімде нақты 2 аргумент қолданады; 2
проблеманы шешу жолдарын ұсынады; 1
логикалық құрылымы тақырыпқа сәйкес келеді; 1
Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады 3 Ұлы Жібек жолы бағыттарын анықтайды; 1
Ұлы Жібек жолы өтетін елдерді анықтайды; 1
Ұлы Жібек жолдары өткен қазақ жеріндегі қалаларды картаға түсіреді (картасызбасын жасайды). 1
Жалпы балл 8
6
«Г еографиялық зерттеу әдістері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтайды География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулерін анықтауда қиналады □ География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық ғалымды анықтауда қателік жібереді □ География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық ғалымды дұрыс анықтайды □
География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттайды География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын сипаттауда қиналады □ Қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын эссе түрінде баяндауда: негізгі бөлімде нақты аргументтер қолдануда, проблеманы шешу жолдарын ұсынуда, логикалық құрылымды сақтауда қателіктер жібереді | 1 География ғылымының қазіргі заманғы зерттеу проблемаларын дұрыс сипаттайды □
Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынуда қиналады □ Ұлы жібек жолының бағыттарын анықтауда, өтетін елдерді анықтауда, нәтижелерін картасызба түрінде ұсынғанда қателіктер жібереді □ Зерттеу нәтижелерін әр түрде ұсынады □
7
«Картография және географиялық деректер базасы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау
дағдыларының деңгейлері Орындау уақыты
Тапсырма
Географиялық номенклатура нысандарын көрсету тәсілдері. Жерді қашықтықтан зерделеу әдістері.Геоақпараттық жүйелер технологияларын қолдану аясы.
9.2.1.2 Географиялық номенклатура нысандарын картадан көрсетеді
9.2.2.1 Жерді қашықтықтан зерделеудің әдістерін сипаттап,
маңыздылығы мен ерекшеліктерін түсіндіреді
9.2.2.2 Шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпарат технологияларын қолдану маңыздылығын сипаттайды
Білім алушы
• Нысандарды картадан көрсетеді
• Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын сипаттайды
• Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсетеді
Білу және түсіну Қолдану
25 минут
1. Берілген нысандарды кескін картадан көрсетіңіз: Алтай, Мұғалжар, Батыс Сібір жазығы, Каспий маңы ойпаты, Үстірт.
2. Қазақстан аумағында қолданатын Жерді қашықтықтан зерттеу әдістері туралы кестені толтырыңыз.
Жерді қашықтықтан зерттеудің түрлері Зерттеудің негізгі мәселелерін қалай шешеді
Аэроәдіс
Ғарыштық әдіс
Зондтау әдісі
Қашықтықтан басқару
8
3. Шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпарат технологияларды қолданудың маңыздылығын сипаттаңыз.
тиімділігі мүмкіншіліктері
көлік саласындағы
картография саласындағы
9
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Нысандарды картадан көрсетеді. 1 тауларды кескін картада көрсетеді; 1
жазықтарды кескін картада көрсетеді; 1
Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын сипаттайды 2 аэроәдіс арқылы зерттеудің мағынасын ашады; 1
ғарыштық әдіс арқылы зерттеудің мағынасын ашады; 1
зондтау әдісі арқылы зерттеудіңмағынасын ашады; 1
қашықтықтан басқару арқылы зерттеудің мағынасын ашады; 1
Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсетеді 3 көлік саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтайды; 1
көлік саласында геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттайды; 1
картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтайды; 1
картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттайды; 1
Жалпы балл 10
10
«Картография және географиялық деректер базасы»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға
ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Нысандарды картадан көрсетеді. Нысандарды анықтап, картадан көрсеткенде қиналады. | | Тауларды/жазықтарды картадан көрсеткенде қателіктер жібереді □ Нысандарды анықтап, картадан дұрыс көрсетеді | 1
Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтайды Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтағанда қиналады □ Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын анықтағанда /аэро /ғарыштық/ зондтау әдісі арқылы зерттеудің мағынасын, қашықтықтан басқару арқылы зерттеудің мағынасын ашқанда қателіктер жібереді □ Жерді қашықтықтан зерделеудің маңызын дұрыс анықтайды □
Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсетеді Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын көрсеткенде қиналады □ Көлік/ картография саласында геоақпарат технологияларын қолданудың тиімділігін анықтауда, көлік саласында/картография геоақпарат технологияларын қолданудың мүмкіншіліктерін сипаттауда қателіктер жібереді | | Геоақпарат технологияларын қолданудың маңыздылығын дұрыс жазады □
11
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстан аумағының геологиялық тарихы және
тектоникалық құрылымы. Минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орталықтары. Қазақстанның минералды ресурстарына баға беру. Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалар.
Оқу мақсаты 9.3.1.1 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде
Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихын және тектоникалық құрылымын анықтайды
9.3.1.5 Қазақстанның минералды ресурстарын өндіру және өңдеудің басты орталықтарын картадан көрсетіп, сипаттайды
9.3.1.6 Қазақстанның минералды ресурстарына баға береді
9.3.1.7 Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемаларды топтастырып, шешу жолдарын ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды
• Қазақстандағы минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді
• Қазақстанның минералды ресурстарын бағалайды
• Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады
Ойлау деңгейлері Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Картаны пайдаланыңыз. Қазақстанның дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтап, мысал келтіріңіз.
12
Атласты пайдаланып,Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын зерттеңіз.
Тұран тақтасы тектоникалық құрылымы
Пайда болған кезеңі
Қатпарлықтың аты
Қазақстан аумағындағы қауіпті жерлердің ықтималдығы туралы қорытынды
2. Тапсырманы орындаңыз.
а. Қазақстандағы темір кенінің өндіретін жері мен өңделетін жерін кескін картада көрсетіңіз.
Ь. Өңделетін жердің басқа орында орналасуының себебін жазыңыз.
3. Қарағанды көмір алабына баға беріңіз.
Сипаттамасы Қарағанды көмір алабы
Географиялық орнының ерекшелігі
Ресурспен қамтамасыз етілуі
Өндіру әдісі, сапасы
13
4. Сурет бойынша талдау жүргізіңіз.
Суретті сипаттаңыз Қандай минералды ресурсты игеруде орын алып отыр? Проблеманың ауқымы қандай? Проблеманың шешу жолын ұсыныңыз
14
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды 1 Қазақстанның дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтайды; 1
Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын табады; 1
Қазақстандағы минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді 2 темір кенін өндіру орнын картада анықтайды; 1
темір кенін өңдеу орнын картада анықтайды; 1
темір кенін өңдейтін жердің басқа орында орналасу себебін жазады; 1
Қазақстанның минералды ресурстарын бағалайды 3 Қарағанды көмір алабының географиялық орнының ерекшелігін анықтайды; 1
ресурспен қамтамасыз етілуіне талдау жасайды; 1
өндіру әдісі мен сапасын анықтайды; 1
Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады 4 суретті сипаттап, маңызын түсінеді; 1
проблеманың туындау көзін анықтайды; 1
проблеманың ауқымын көрсетеді; 1
проблеманың шешу жолын ұсынады; 1
Жалпы балл 12
15
«Физикалық география»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттайды Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы сипаттағанда қиналады. □ Дүниежүзілік тектоникалық құрылымдармен байланысын анықтағанда, Тұран тақтасының тектоникалық құрылымын анықтағанда қателіктер жібереді | | Қазақстан жер бедерінің қалыптасуын карта арқылы дұрыс сипаттайды □
Қазақстандағы минералды ресурстарды өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді Қазақстандағы темір кенінің өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсеткенде қиналады □ Қазақстандағы темір кенінің өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсеткенде, себебін анықтағанда қателіктер жібереді ^ ^ Қазақстандағы темір кенінің өндіру және өңдеу орнын кескін картада көрсетеді, себебін дұрыс анықтайды □
Қазақстанның минералды ресурстарын бағалайды Қазақстанның минералды ресурстарын бағалауда қиналады □ Қарағанды көмір алабының ресурспен қамтамасыз етілуіне талдау жасағанда, өндіру әдісі мен сапасын анықтағанда қателіктер жібереді □ Қазақстанның минералды ресурстарын толық бағалайды □
Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады ұсынғанда қиналады □ Берілген суретті сипаттағанда/ проблеманың қандай минералды ресусты игеруде туындағанын анықтағанда/ проблеманың ауқымын көрсеткенде/ проблеманың шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді □ Минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемалардың шешу жолдарын дұрыс ұсынады □
16
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстанның климатын түзуші факторлар. Қазақстанда
қолайсыз және қауіпті атмосфералық құбылыстар. Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарды номинациялау ерекшеліктері.
Оқу мақсаты 9.3.2.1 Қазақстан климатын түзуші факторларды талдайды
9.3.2.4 Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аумақтарын картада көрсетіп, сақтану шараларын ұсынады
9.3.2.5 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарды номинациялау ерекшеліктерін анықтайды
Бағалау критерийі Білім алушы
• Климат түзуші факторларды талдайды
• Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады
• Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1.Қазақстан климатын түзуші факторлардың климатқа әсерін талдаңыз.
a. Климатын түзуші факторларды атаңыз.
b. Аймақтардағы климатқа әсері Жылу өзгерісіне әсері Ылғалдың таралуына әсері
2. Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын суреттер негізінде талдаңыз.
а. Суреттегі атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың атауларын жазыңыз.
1-сурет
2-сурет
17
3-сурет 4-сурет
Ь. Кездесетін аймақтарын кескін картада көрсетіңіз.
с. Таңдау бойынша бір қолайсыз құбылыстың қалыптасу жолын жазып, сақтану шараларын ұсыныңыз.
3. Қазақ халқы ертеден табиғат анасының қыр-сырын, мінезін меңгеріп, тілдесе білген. Атмосферада болып жатқан құбылыстарға ерекше атаулар берген.
Сол атаулардың мағынасын түсіндіріңіз.
Құбылыстардың халықтық Мағынасы
атаулары
Өліара
Кібісе жыл
Бесқонақ
Қамбар тоғысы
18
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Климат түзуші факторларды талдайды 1 Қазақстан климатын түзуші факторларды атайды; 1
климатқа әсерін атайды; 1
жылу өзгерісіне әсерін атайды; 1
ылғалдың таралуына әсерін анықтайды; 1
Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады 2 1-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
2-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
3-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
4-суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстың атауын жазады; 1
суреттегі құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын анықтайды; 1
құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын кескін картада көрсетеді; 1
құбылыстың қалыптасу жолын жазады; 1
сақтану шараларын ұсынады; 1
Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды 3 Өліара сөзінің мағынасын түсіндіреді; 1
Кібісе жылының мағынасын түсіндіреді; 1
Бесқонақ сөзінің мағынасын түсіндіреді; 1
Қамбар тоғысының мағынасын түсіндіреді. 1
Жалпы балл 16
19
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні_____________________________________________
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Климат түзуші факторларды талдайды Климат түзуші факторларды талдағанда қиналады. □ Қазақстан климатын түзуші факторларды атағанда, климатқа /жылу өзгерісіне/ ылғалдың таралуының әсерін атағанда қателіктер жібереді □ Климат түзуші факторларды дұрыс талдайды □
Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіргенде, сақтану шараларын ұсынғанда қиналады. □ 1/2/3/4 суреттегі атмосфералық қолайсыз құбылыстарды атағанда, құбылыстардың жиі байқалатын аймақтарын кескін картада көрсеткенде, құбылыстың қалыптасу жолын сақтану шараларын ұсынғанда, қателіктер жібереді. □ Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын түсіндіреді және сақтану шараларын ұсынады ^ ^
Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттайды Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін сипаттағанда қиналады | | Өліара /Кібісе жылының /Бесқонақ сөзінің / Қамбар тоғысының мағынасын түсіндіргенде қателіктер жібереді. □ Қазақ халқының атмосфералық және климаттық құбылыстарының номинациялау ерекшеліктерін дұрыс сипаттайды. | |
20
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Орындау уақыты Тапсырма
Қазақ гидронимдері. Су ресурстарының экологиялық проблемалары.
9.3.3.2 Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді және транслитерациясын үш тілде ұсынады
9.3.3.4 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде су ресурстарының экологиялық проблемаларын талдап, шешу жолдарын ұсынады Білім алушы
• Қазақ гидронимдерін топтастырып, мағынасын түсіндіреді
• Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 20 минут
1 .Қазақстанның физикалық картасы берілген.
Картаға қарап, өзіңізге таныс екі гидронимді таңдап жазыңыз.
Таңдаған гидронимдердің мағынасын түсіндіріңіз.
1._________________________________________________________
2._________________________________________________________
Таңдаған гидронимдердің транслитерациясын үш тілде жазыңыз.
қазақ тілінде орыс тілінде ағылшын тілінде
2. Берілген мәтін негізінде Каспий теңізінің экологиялық мәселесін жіктеңіз және шешу жолдарын ұсыныңыз.
Каспий экологиясы - мұнай-газ өндіру және мұнай өңдеу кешендерінің дамуына байланысты Қазақстанның батыс өңірінде қалыптасқан табиғи, әлеуметтік, экономикалық
21
және экологиялық жағдай. Каспий теңізінде мұнай өндіруге байланысты және теңіз деңгейінің табиғи көтерілуі аймақтың экологиялық тыныс-тіршілігін шиенеленістіріп отыр. Теңіздің көтерілуі жүздеген мұнай бұрғы-скважиналырын, мұнай қоймалары мен өңдеу объектілерін істен шығарды. Қазір бұл жерлерде 6 мұнай газ кені, жүздеген елді мекендер, коммуникациялар, өнеркәсіп орындары су астында қалды. Нәтижесінде, теңізге көптеген мөлшерде лас заттар, мұнай өнімдері, органикалық қосылыстар, ауыр металдар суға араласуда. Оның үстіне Еділ мен Жайық өзендерінің лас сулары теңіз суын уландыра түсуде. Мәселен, кәсіптік балықтар мен бағалы қара уылдырық және ет беретін бекіре тұқымдас балықтардың азайып кетуі, 1999 жылы қырылып қалған 20-30 мың итбалықтың және жүздеген мың құстардың өлуі теңіз суының бүгінгі сапасының көрсеткіші -биоиндикаторы болса керек. Қазіргі Каспий мұнайын игеру бүкіл әлемді дүрліктіріп, шетелдік инвесторларды теңіз «қара алтынын» игеруге ұмтылдыруда.
Каспий экологиясының қоршаған ортаға әсерін қауіптілік деңгейі бойынша жазып шығыңыз және проблеманың шешу жолдарын ұсыныңыз.
қауіптілік деңгейі шешу жолдары
төмен орта жоғары
мыс:топырақ жамылғысына
22
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді 1 гидронимді анықтайды; 1
гидронимдердің мағынасын түсіндіреді; 1
гидронимдердің транслитерациясын үш тілде жазады; 1
Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады 2 төменгі қауіптілік деңгейі бойынша анықтайды; 1
Каспий экологиялық проблемасының шешу жолдарын ұсынады; 1
орта қауіптілік деңгейі бойынша анықтайды; 1
проблеманың шешу жолдарын ұсынады; 1
жоғары қауіптілік деңгейі бойынша анықтап, 1
проблеманың шешу жолдарын ұсынады. 1
Жалпы балл 9
23
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________________
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіргенде қиналады □ Гидронимдерді таңдағанда, мағынасын түсіндіргенде, транслитерациясын жазғанда қателіктер жібереді | | Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағыналарын толық түсіндіреді □
Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынғанда қиналады □ Каспий экологиясының қоршаған ортаға әсерін төменгі/орта/жоғары қауіптілік деңгейі бойынша анықтағанда, экологиялық проблемасының шешу жолын ұсынғанда қателіктер жібереді □ Қазақстандағы су проблемаларын жіктейді және шешу жолдарын ұсынады □
24
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері
Орындау уақыты Тапсырма
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулері.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрлері.
Қазақстанның ірі физикалық-географиялық аудандары.
9.3.4.1 Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулеріне салыстырмалы талдау жасайды
9.3.4.2 Қорықтар, қорықшалар, ұлттық саябақтар ерекше қорғалатын аумақтарының құрылу мақсатын түсіндіреді
9.3.5.1 Қазақстанның ірі табиғи кешендерін жоспар бойынша сипаттайды
Білім алушы
• Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады
• Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды
• Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды
Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары
25 минут
І.Кестеге Тянь-Шань, Алтай, Жетісу Алатауы тауларының биіктік белдеуінің таралуын анықтап, + белгісін қойып шығыңыз.
Биіктік белдеулер Белдеулердің таралу биіктігі
Тянь-Шань Алтай Жетісу Алатауы
Қарлы Мұзды
Альпілік
Шалгынды
Орманды
Далалы
Шөлейтті
Шөлді
Қандай биіктік белдеу Тянь-Шань мен Алтайда кездеспейді, себебін жазыңыз.
2. Тапсырманы орындаңыз.
а. Суретте ерекше қорғалатын аймақтар берілген. Атауларын жазыңыз.
Ъ. Кестені толтырыңыз.
25
қорық қорықша ұлттық парк
Суреттегі ерекше қорғалатын аймақтардың атауларын кестедегі ретке дұрыс орналастырыңыз
Құрылу жылы
Құрылу мақсаты
3. Кескін картаға Қазақстанның ең ірі 3 табиғи кешенін орналастырыңыз.
Таңдау бойынша бір ірі табиғат кешенін төмендегі жоспар бойынша сипаттаңыз
Жоспар табиғат кешені
географиялық орны
геологиялық құрылымы, жер бедері
климаты
өзен, көлдері
топырағы
флорасы мен фаунасы
қорғалатын аумақтары
26
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады 1 Тянь-Шань тауындағы белдеулердің таралу биіктігін көрсетеді; 1
Алтай тауындағы белдеулердің таралу биіктігін көрсетеді; 1
Жетісу Алатауы тауындағы белдеулердің таралу биіктігін көрсетеді; 1
Тянь-Шань мен Алтайда кездеспейтін биіктік белдеуін табады; 1
Тянь-Шань мен Алтайда биіктік белдеуінің кездеспеу себебін жазады; 1
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды 2 Ерекше қорғалатын аймақтардың атауларын дұрыс табады; 1
Құрылған жылдарын нақты жазады; 1
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсатын анықтайды; 1
Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды 3 3 табиғи кешенін кескін картада көрсетеді; 1
табиғат кешенін географиялық орнын табады; 1
геологиялық құрылымы, жер бедерін сипаттайды; 1
Климат жағдайын жазады; 1
өзен көлдері мен топырағын анықтайды; 1
кездесетін флорасы мен фаунасын табады; 1
осы аймақтағы қорғалатын аумақты жазады. 1
Жалпы балл 15
27
«Физикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________________
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің таралуын салыстырады Қазақстанның биіктік белдеулерінің таралуын салыстырып, себептерін жазғанда қиналады □ Тянь-Шань, Алтай,Жетісу Алатауының биіктік белдеулерінің таралуын салыстырғанда, себептерін жазғанда қателіктер жібереді | | Қазақстанның биіктік белдеулерінің таралуын салыстырып, себептерін дұрыс жазады □
Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтайды Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын анықтағанда қиналады □ Қорық/ қорықша/ ұлттық парктің атауларын атауларын кестедегі ретке орналастырғанда/ құрылған жылдарын жазғанда, қорық/ қорықша/ ұлттық парктің құрылу мақсатын анықтағанда қателіктер жібереді | | Ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсаттарын дұрыс анықтайды □
Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттайды Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша сипаттағанда қиналады □ Үш табиғи кешенін кескін картада көрсеткенде, географиялық орнын анықтағанда, геологиялық құрылымы, жер бедерін сипаттағанда, климат жағдайын жазғанда, өзен көлдері мен топырағын, флорасы мен фаунасын анықтағанда, осы аймақтағы қорғалатын аумақты жазғанда қателіктер жібереді | | Ірі табиғат кешенін жоспар бойынша толық сипаттайды □
28
«Әлеуметтік география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамы.Қазақстандағы
халықтың миграциясы. Елді мекендердің жіктелуі. Урбандалу үдерісі. Елді мекендердің функционалды зоналары.
Оқу мақсаты 9.4.1.1 Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын
анықтайды
9.4.1.3 Қазақстандағы көші-қон үдерістерін талдап, басты бағыттарын анықтайды
9.4.1.7 Қазақстандағы елді мекендерді жіктейді
9.4.1.8 Елді мекендердің түрлері мен функционалды зоналарын сипаттайды
9.4.1.11 Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіру арқылы байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды
• Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдайды
• Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды
• Елді мекендердің түрленуін сипаттайды
• Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардың шешу жолдарын табады
Ойлау деңгейлері Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары
Орындау уақыты 25 минут
Тапсырма
1. Қазақстандағы бір этникалық топты анықтап, сол топтың негізгі географиялық орналасуын картада көрсетіңіз.
2.Берілген инфографика бойынша Қазақстан республикасындағы көші-қон үрдісін талдаңыз.
2014 ЖЫЛДЫҢ ҚАҢТАР-АҚПАНЫ 'Л'
ҚАЗАҚСТАНҒА КЕЛУШІЛЕР САНЫ
► АДАМДЫ ҚУРАП,
3 313 і
ҚАЗАҚСТАН НАН КӨШІП КЕТКЕНДЕРДІҢ ҮЛЕСІ
3,2.
КӨШІ-ҚОН САЛЬДОСЫ
2 660
АДАМДЫ ҚҮРАП,
ҚАЗАҚСТАНҒА
ТМД-ДАН
КЕЛУШІЛЕРДІҢ
ҮЛЕСІ
87,4
°/о
653 і
шт
0,4
'°/о -ҒА АРТТЫ
ҚАЗАҚСТАННАН ТМД-ҒА ҚОНЫС АУДАНҒАНДАРДЫҢ
ҮЛЕСІ 8 2, 7 %
КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ СТАТИСТИКА АГЕНТТІПНІҢ МӘЛІМЕТТЕРІ БОИЫНША ~1ГПГ1Г71І~1 ГПП
29
a. Қазақстаннан көшіп кеткендер санының артуын түсіндіріңіз.
b. Қазақстанға келушілердің санының артуына бір себеп жазыңыз.
c.Көші-қонның негізгі бағыттарын анықтаңыз.
3. Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін жіктеңіз
Тұрғындар саны бойынша қалаларды жіктеңіз, мысал болатын қаланың атауын жазыңыз
4.Ауылдық елді мекеннің кентке, кенттің қалаға немесе қаланың кентке айналуын түсіндіріңіз.
Елді мекен түрлері Түрлену себебі
ауылдан кентке
кенттен қалаға
қаладан кентке
5. Суретті пайдаланып, Қазақстандағы урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіріңіз, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсыныңыз.
1 1
Урбандалу деген не?
Урбандалу процесінің негізгі себептері
30
Урбандалу деңгейі
Қалыптасатын проблемаларды анықтап, шешу жолдарын ұсыныңыз
31
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды 1 этникалық топты анықтайды; 1
этникалық топтың географиялық орналасуын картада көрсетеді; 1
Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдайды 2 көшіп кеткендердің үлесін түсіндіреді; 1
келушілердің санының артуына бір себеп жазады; 1
көші-қонның негізгі бағыттарын анықтайды; 1
Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды 3 тұрғындар саны бойынша қалаларды топтастырады; 1
мысал болатын қалаларды анықтайды; 1
Елді мекендердің түрленуін сипаттайды 4 ауылдың кентке айналу себебін жазады; 1
кенттің қалаға айналу себебін жазады; 1
қаланың кентке айналу себебін жазады; 1
Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардың шешу жолдарын табады 5 урбандалуға анықтама береді; 1
урбандалу процесінің негізгі себептерін жазады; 1
урбандалу деңгейін анықтайды; 1
қалыптасатын проблемаларды анықтайды; 1
шешу жолдарын ұсынады. 1
Жалпы балл 15
32
«Әлеуметтік география»бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтағанда қиналады □ Қазақстандағы этникалық топты анықтағанда, негізгі географиялық орналасуын картадан көрсеткенде қателіктер жібереді | | Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтайды □
Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдайды Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін талдауда қиналады □ Көшіп кеткендер үлесін, келушілердің санының артуына бір себеп жағанда,негізгі бағыттарды анықтағанда қателіктер жібереді | | Қазақстандағы көші-қонның үдерістерін дұрыс талдайды □
Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтағанда қиналады □ Тұрғындар саны бойынша қалаларды топтастырғанда, мысал болатын қалаларды анықтағанда қателіктер жібереді □ Қазақстандағы елді мекендердің түрлерін топтайды □
Елді мекендердің түрленуін сипаттайды Елді мекен түрленуін сипаттағанда қиналады □ Ауылдың кентке айналу/кенттің қалаға айналу/қаланың кентке айналу себептерін жазғанда қателіктер жібереді | | Елді мекен түрлерінің ауысуын сипаттайды □
Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіреді Проблемалардың шешу жолдарын табады Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіргенде қиналады Проблемалардың шешу жолдарын тапқанда қиналады | | Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын анықтағанда, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсынуда қателіктер жібереді □ Урбандалу үдерісінің себеп-салдарын анықтап, қалыптасатын проблемалардың шешу жолдарын ұсынады □
33
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейлері Орындау уақыты Тапсырма
Қазақстанның табиғи-ресурстық потенциалы.
Қазақстанда жекелеген ресурс түрлерін өңдеу технологиялары, орталықтары мен дайын өнім түрлері. Қазақстанда табиғатты пайдаланумен байланысты проблемалар.
9.5.1.1 Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды
9.5.1.2 Қазақстанда жекелеген табиғи ресурстарды өңдеу технологиясын сипаттап, орталықтары мен дайын өнім түрлерін атайды
9.5.1.5 Қазақстанда табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсынады Білім алушы
• Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуетін бағалайды
• Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттайды
Дайын өнім түрін анықтайды
• Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары 25 минут
1. Пайдалы қазбалар картасынан Қазақстанның минералды ресурстар әлеуетін талдаңыз.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАР КАРТАСЫ
34
минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтаңыз ауыр өнеркәсіпте қолданатын түрлерін жазыңыз құрылыста қолданатын түрлерін жазыңыз тұрмыста қолданатын бір түрін сипаттаңыз
Қазақстанның минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға беріңіз.
2. Жоспар бойынша Қазақстандағы алюминий өндірісін сипаттаңыз.
Жоспар
шикізат
кен орны
өндіру жолдары
өңдеу орталығы
дайын өнім
3. Берілген суреттерден табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсыныңыз.
a. Табиғатқа келетін ортақ проблемаларды топтаңыз.
b. Анықталған проблемалардың шешу жолдарын көрсетіңіз.
35
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды 1 минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтайды; 1
ауыр өнеркәсіпте қолданатын түрлерін жазады; 1
құрылыста қолданатын түрлерін жазады; 1
тұрмыста қолданатын бір түріне сипаттама береді; 1
минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға береді; 1
Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттайды Дайын өнім түрін анықтайды 2 алюминий өндірісінің шикізатын анықтайды; 1
кен орнының орналасқан жерін жазады; 1
өндіру жолдарын сипаттайды; 1
өңдеу орталығын атайды; 1
дайын өнім түрлерін жазады; 1
Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді 3 табиғатқа келетін проблемаларды топтайды; 1
анықталған проблемалардың шешу жолдарын көрсетеді. 1
Жалпы балл 12
36
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалауда қиналады □ Минералды ресурстарды пайдаланылуына байланысты топтағанда/ауыр өнеркәсіпте қолданатын / құрылыста қолданатын түрлерін жазғанда/ тұрмыста қолданатын бір түріне сипаттама бергенде/ минералды ресурстар әлеуетінің болашақ мүмкіндіктеріне баға бергенде қателіктер жібереді | | Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуетін дұрыс бағалайды □
Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттайды Дайын өнім түрін анықтайды Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттауда дайын өнім түрін анықтауда қиналады. | | Алюминий өндірісінің шикізатын /кен орнының орналасқан жерін анықтағанда/ өндіру жолдарын сипаттауда/ өңдеу орталығын атағанда/дайын өнім түрлерін жазғанда қателіктер жібереді | | Қазақстандағы жекелеген табиғи ресурстардың өңделу жолын сипаттап, дайын өнім түрін анықтайды □
Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді Қазақстанда табиғатпен байланысты проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көр™ қиналады □ Табиғатқа келетін проблемаларды топтағанда/ анықталған проблемалардың шешу жолдарын көрсеткенде қателіктер жібереді □ Қазақстанда табиғатқа келтірілетін проблемаларды анықтап, шешу жолдарын көрсетеді □
37
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ «Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымы.
Қазақстан шаруашылығының салалары.
Оқумақсаты 9.5.2.5 Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының
жағдайын талдап, дамыту жөнінде ұсыныстар әзірлейді
9.5.3.1 Қазақстан шаруашылығы салаларын жоспар бойынша сипаттайды Бағалау критерийі Білім алушы
• Қазақстанның инновациялық инфракұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жасайды
• Қазақстанның бір шаруашылық саласын жоспар бойынша сипаттайды
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Өзіңіз тұрған қаланың инновациялық инфракұрылымының жағдайын салыстырмалы түрде талдаңыз.
Инфрақұрылым Бұрын Қазір Дамыту болашағына
ұсынысыңыз
Көлік желілері
Денсаулық сақтау және білім беру
Су кұбырлары мен канализация
Электр желілері
2. ОЭК мұнай өнеркәсібін жоспар бойынша сипаттаңыз.
Орналасқан жері
Шикізат көзі
Орналасу факторлары
Еңбек ресурсымен қамтылуы
Транспортпен қамтылуы
Өнімді сата алу қабілеттілігі
Инвесторлары болашағы
38
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жазады 1 жергілікті жердегі инфрақұрылымның бұрынға жағдайын талдайды; 1
жергілікті жердегі инфрақұрылымның қазіргі жағдайын талдайды; 1
жергілікті жердегі инновациялық инфрақұрылымның дамыту болашағына ұсынысыс жазады; 1
Қазақстанның бір шаруашылық саласын жоспар бойынша сипаттайды 2 мұнай өнеркәсібінің орналасқан жерін анықтайды; 1
шикізаттың орнын жазады; 1
орналасуға әсер ететін факторды анықтайды; 1
еңбек ресурсымен қамтылуын бағалайды; 1
транспортпен қамтылуын анықтайды; 1
өнімді сата алу қабілеттілігіне талдау жасайды; 1
инвесторлар болашағын болжайды. 1
Жалпы балл 10
39
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні______________________________________
Бағалау критерийі
Төмен
Орта
Жоғары
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды,
дамыту болашағына
ұсыныс жасайды
Қазақстанның инновациялық инфракұрылымының жағдайын талдайды,
дамыту болашағына
ұсыныс жасағанда
қиналады
Жергілікті жердегі инфракұрылымының жағдайын салыстырмалы түрде
талдағанда, даму болашағына ұсыныс жасағанда қателіктер жібереді
Қазақстанның инновациялық инфрақұрылымының жағдайын талдайды, дамыту болашағына ұсыныс жасайды
Қазакстанның бір
шаруашылык саласын
жоспар бойынша
сипаттайды
Қазақстанның бір
шаруашылык саласын
жоспар бойынша
сипаттағанда қиналады
Мұнай өнеркәсібінің орналасқан жерін анықтауда/ шикізаттың орнын жазуда/ орналасуға әсер ететін факторды анықтауда/ еңбек ресурсымен қамтылуын бағалауда/ транспортпен қамтылуын анықтауда/өнімді сата алу қабілеттілігіне талдауда/ инвесторлар болашағын болжауда қателіктер жібереді
Қазақстанның бір
шаруашылық саласын жоспар бойынша дұрыс сипаттайды
40
«Экономикалық география» бөлімібойынша жиынтық бағалау
Тақырып Халықаралық экономикалық қатынастар түрлері.
Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы мүдделері мен мақсаттары, орны.
Оқу мақсаты 9.5.4.3 Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін
жіктеп, сипаттайды
9.5.4.8 Қазақстанның халықаралық экономикалық
интеграциядағы мүдделері мен мақсаттарын, орнын аныктайды
Бағалау критерийі Білім алушы
• Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін маңыздылығын ашып, талдайды
• Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Халықаралық экономикалық қатынас түрлерінің маңыздылығын талдаңыз.
экономикалык қатынас түрлері мақсатын түсіндіріңіз маңыздылығын ашып, талдаңыз ұғымдарды біріктіретін ортақ мақсаттарын жазыңыз
халықаралық интеграция
халықаралық еңбек бөлінісі
дүниежүзілік сауда
2. Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға беріңіз
a. Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстан үшін маңызын жазыңыз
b. Еуразия Экономикалық Қауымдастығының міндеттерінің бірі көліктік қызмет және кешенді көлік жүйесінің ортақ рыногын жасау. Осы міндеттің орындалу барысын біздің елімізден байқауға бола ма, өз ойыңызды жазыңыз.
c. Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстандағы болашағын қалай болжайсыз, өз ойыңызды жазыңыз
41
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Халықаралық экономикалық қатынас түрлерін маңыздылығын ашып, талдайды. 1 халықаралық интеграцияның мақсатын анықтайды; 1
халықаралық еңбек бөлінісінің мақсатын көрсетеді; 1
дүниежүзілік сауда ұйымының мақсатын анықтайды; 1
халықаралық интеграцияның маңыздылығын ашады, талдайды; 1
халықаралық еңбек бөлінісінің маңыздылығын талдап, жазады; 1
дүниежүзілік сауда ұйымының маңыздылығын ашады, талдайды; 1
экономикалық қатынас түрлерін біріктіретін ортақ мақсаттарын жазады; 1
Қазақстанның халықаралық экономикалық интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді. 2 Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстан үшін маңызын сипаттайды; 1
Еуразия Экономикалық Қауымдастықтың міндеттерінің бірінің орындалу барысын анықтайды; 1
Қауымдастық міндеттерінің бірінің орындалу барысын елімізден байқағанын жазады. 1
Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазақстандағы болашағын болжайтынын жазады. 1
Жалпы балл 12
42
«Экономикалық география» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Халықаралық экономикалық қатынас түрлерінің маңыздылығын ашып, талдайды Халыкаралык экономикалык қатынас түрлерінің маңыздылығын талдағанда қиналады □ Халыкаралык интеграцияның, халықаралық еңбек бөлінісінің, дүниежүзілік сауда ұйымының мақсатын анықтағанда, халықаралық интеграцияның маңыздылығын, халықаралық еңбек бөлінісінің, дүниежүзілік сауда ұйымының маңыздылығын ашып талдағанда, экономикалық қатынас түрлерін біріктіретін ортақ мақсаттарын жазғанда қателіктер жібереді | 1 Халыкаралык экономикалык қатынас түрлерінің маңыздылығын ашып, талдайды □
Қазақстанның халықаралық экономикалык интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді. Қазақстанның халықаралық экономикалык интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға бергенде киналады Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Қазакстан үшін маңызын сипаттағанда, ЕЭҚ-ң міндеттерінің бірінің орындалу барысын анықтағанда, ЕЭҚ-ң міндеттерінің бірінің орындалу барысын елімізден байкағанын жазғанда, ЕЭҚ-ң Қазакстандағы болашағын болжайтынын жазғанда қателіктер жібереді Қазақстанның халықаралық экономикалык интеграциядағы байланысының маңыздылығына баға береді
□ □ □
43
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Елдердің экономикалық даму деңгейі бойынша
топтастырылуы. Халықаралық ұйымдардың деңгейлері мен мақсаттары. Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялық жағдайы.
Оқу мақсаты 9.6.1.1 Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде
елдерді экономикалык даму деңгейі бойынша топтастырады
9.6.1.2 Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде
халықаралық ұйымдарды деңгейі және мақсаты бойынша топтастырады 9.6.1.3.Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялык жағдайына кешенді баға береді Бағалау критерийі Білім алушы
• Елдерді экономикалык дамуы бойынша ажыратады
• Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді
• Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалык жағдайына баға береді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Картаны қолдана отырып, елдердің дамуы бойынша топтастырыңыз (әр даму сатысынан 3 мемлекеттен) ___________________________________________________________
Дамыған Өтпелі Дамушы
Қазақстан қай топқа кіреді?
Қазақстанның ол топта болуының бір себебін жазыңыз
2. Халықаралық ұйымдардың мақсаттарын сәйкестендіріңіз.
Мақсаттар ДСҰ, Б¥¥, ЕҚЫҰ
бүкіл әлемде бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау;
шиеленістерді тоқтату, тоқырау-менеджментіне және пост-конфликттік реабилитация істеріне аса назар аудару
халықаралық саудада экономикалық өсім мен адамдардың тұрмыс тіршілігін көтеруге ықпал етеді
3.Тапсырманы орындаңыз.
а. Қазақстан Республикасының географиялық жағдайына жағдайына 8^0Т анализ жасаңыз.
Күшті жағы
Әлсіз жағы
44
Мүмкіншіліктері Қауіп-қатер
Ъ. Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайының болашағына баға беріңіз.
45
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Елдерді экономикалық дамуы бойынша ажыратады 1 елдерді даму деңгейі бойынша топтастырады; 1
Қазақстанның даму деңгейі бойынша тобын анықтайды; 1
сол топта болуының бір себебін жазады; 1
Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді 2 ДСҰ-ның мақсатын анықтайды; 1
БҰҰ-ның мақсатын анықтайды; 1
ЕҚЫҰ-ның мақсатын анықтайды; 1
Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына баға береді 3 ҚР-ның географиялық жағдайының күшті жағын жазады; 1
ҚР-ның географиялық жағдайының әлсіз жағын талдайды; 1
ҚР-ның географиялық жағдайының мүмкіншіліктерін анықтайды; 1
ҚР-ның географиялық жағдайының қауіп-қатерін жазады; 1
ҚР-ның географиялык-экономикалық жағдайының болашағына баға береді. 1
Жалпы балл 10
46
«Елтану және саяси география негіздері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Төмен Орта Жоғары
Елдерді экономикалық дамуы бойынша ажыратады Елдерді экономикалық дамуы бойынша ажыратқанда қиналады □ Елдерді даму деңгейі бойынша топтастырғанда/ Қазақстанның даму деңгейі бойынша тобын анықтағанда/ сол топта болуының бір себебін жазғанда қателіктер жібереді ^ ^ Елдерді экономикалық дамуы бойынша дұрыс ажыратады □
Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктеуде қиналады □ ДСҰ-ның, Б¥¥-ның, ЕҚЫҰ-ның мақсаттарын анықтағанда қателіктер жібереді □ Халықаралық ұйымдарды мақсаттары бойынша жіктейді □
Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына баға береді Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына баға беруде қиналады □ ҚР-ның географиялық жағдайының күшті, әлсіз жағын анықтағанда, ҚР-ның географиялық жағдайының мүмкіншіліктерін, қауіп-қатерін анықтағанда, ҚР-ң географиялық-экономикалық жағдайының болашағына баға бергенде қателіктер жібереді | 1 Қазақстан Республикасының географиялық-экономикалық жағдайына толық баға береді □
47