- Сообщения
- 2,710
- Оценка реакций
- 27,653
«Дүниетану» пәнінен жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар 4-сынып
МАЗМҰНЫ
I ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 4
«Менің Отаным - Қазақстан» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау.......4
«Құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау....................7
1- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................10
II ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 16
«Мәдени мұра» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау...................16
«Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау.............20
2- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................23
III ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 29
«Табиғат құбылыстары» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау...........29
«Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау........32
3- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................35
IV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 41
«Ғ арышқа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау...............41
«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау..............44
4- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................47
3
І ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Менің Отаным - Қазақстан» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Орындау уақыты
1.3 Менің атамекенім
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері
4.1.3.1 Түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату
4.1.3.2 Түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы
адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау
Білім алушы:
• Әкімшілік-аумақтық құрылымның бірліктерін ажыратады
• Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды
• Табиғи жағдайлардың шаруашылыққа тигізетін әсерін сипаттайды
Білу және түсіну
Қолдану
20 минут
1-тапсырма
а) Қазақстанның кескін картасына мұқият қара. Картадан өзің тұратын облысты тауып, боя. Облыс орталығының атауын жаз.
4
Ъ) Өзің тұратын жерді сипаттап жаз (аудан, қала немесе ауыл).
2-тапсырма
Сұрақтарға жауап бер.
а) Сен тұратын облыста қандай өндіріс орындары (зауыт, фабрика, ферма, ...) бар?
Ъ) Ол кәсіпорында немесе шаруашылықта не өндіріледі?
3-тапсырма
Кестеде көрсетілген аймақтардың табиғи жағдайлары қандай шаруашылық түрінің дамуына әсер етеді? Кестені толтыр.
Таулы жерлер Жазық жерлер Суқоймалы жерлер
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Әкімшілік-аумақтық құрылымның бірліктерін ажыратады 1 картадан өз облысын анықтайды; 1
облыс орталығының атауын жазады; 1
өзінің тұрғылықты жерін сипаттайды; 1
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 2 өз аймағындағы өндіріс орындарын атайды; 1
өндіріс орындарының өнімін сипаттайды; 1
Табиғи жағдайлардың шаруашылыққа тигізетін әсерін сипаттайды 3 табиғи жағдайларға қатысты шаруашылық түрлерін анықтайды; -таулы жерлерге тән; -жазық жерлерге тән; -суқоймалы жерлерге тән. 1 1 1
Барлығы 8
5
«Менің Отаным - Қазақстан» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Әкімшілік-аумақтық құрылымның бірліктерін ажыратады 1 Қазақстанның кескін картасынан өз облысын анықтауда, өзі тұратын әкімшілік-аумақтық бірліктерді атауда қиналады. □ Қазақстанның кескін картасынан өз облысын анықтауда/ өзі тұратын әкімшілік-аумақтық бірліктерді атауда қателіктер жібереді. □ Қазақстанның кескін картасынан өз облысын анықтайды, өзі тұратын әкі мшілі к-аумақтық бірліктерді дұрыс атайды. □
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 2 Өз аймағының өндіріс орындарын атауда және қызметін сипаттауда қиналады. □ Өз аймағының өндіріс орындарын атауда/ олардың қызметін сипаттауда қателеседі. □ Өз аймағының өндіріс орындарын атайды және қызметін сипаттайды. □
Табиғи жағдайлардың шаруашылыққа тигізетін әсерін сипаттайды 3 Адамдардың табиғи жағдайларға байланысты айналысатын шаруашылық түрлерін анықтауда қиналады. □ Таулы жерлерге/жазық жерлерге/суқоймасы бар жерлерге тән шаруашылық түрлерін анықтауда қателеседі. □ Адамдардың табиғи жағдайларға байланысты айналысатын шаруашылық түрлерін анықтайды. □
6
«Құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше
1.1 Мен және менің отбасым 1.5 Құқық және міндет
Оқу мақсаты
4.1.1.3 Отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын
талдау
4.1.1.4 Отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну
4.1.2.2 Оқушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық
қасиеттерді анықтау
Бағалау критерийі
Білім алушы:
• Отбасы бюджетінің кірісі мен шығыстарын
анықтайды
• Отбасы бюджетін үнемдеу жолдарын ұсынады
• Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді атайды
Ойлау
деңгейі
дағдыларының Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты
20 минут
1-тапсырма
a) Отбасылық кіріс көзіне нелер жатады? 2 дұрыс жауапты тап.
A) еңбекақы
B) айыппұл
C) сыйақы Б) несие
b) Сенің отбасыңда ақша қайда жұмсалады? 2 мысал келтір.
3-тапсырма
Көшбасшының бойында қандай қасиеттер болу керек? 3 дұрыс жауапты белгіле (У).
1) Адалдық ^
2) Сараңдық ^
3) Қызғаныш ________
4) Мақсаттылық ^
5) Жауапкершілік ____________________
1) 2)
7
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Отбасы бюджетінің кірісі мен шығыстарын анықтайды 1 отбасылық кіріс көздерін анықтайды: -бірінші; -екінші; 1 1
отбасы бюджетінің шығындарына мысалдар келтіреді: - бірінші мысал; - екінші мысал; 1 1
Отбасы бюджетін үнемдеу жолдарын ұсынады 2 отбасылық бюжетті үнемдеу жолдарын ұсынады: - бірінші; - екінші; 1 1
Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді атайды 3 көшбасшыға тән қасиеттерді анықтайды: - бірінші; - екінші; - үшінші. 1 1 1
Барлығы 9
8
«Адами құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні__________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Отбасы бюджетінің кірісі мен шығыстарын анықтайды 1 Отбасылық бюджеттің кіріс көздерін анықтауда, отбасылық шығындарға мысал келтіруде қиналады. □ Отбасылық бюджеттің кіріс көздерін анықтауда/отбасылық шығындарға мысал келтіруде қателіктер жібереді. □ Отбасылық бюджеттің кіріс көздерін анықтайды, өз отбасының шығындарына мысал келтіреді. |—|
Отбасы бюджетін үнемдеу жолдарын ұсынады 2 Отбасылық бюджетті үнемдеу жолдарын ұсынуда қиналады. □ Отбасылық бюджетті үнемдеу жолдарын ұсынуда қателіктер жібереді. □ Отбасылық бюджетті үнемдеу жолдарын ұсынады. □
Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтайды. 3 Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтауда қиналады. □ Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттердің бірінші/ екінші/үшіншісін анықтауда қателеседі. ^^ Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді ажыратады. □
9
І тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. І тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/ сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 4 тапсырмадан тұрады.
10
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырыптар Бөлімше Оқу мақсаттары Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
1 Менің Отаным -Қазақстан 1.3 Менің атамекенім 4.1.3.1 Түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату Білім алушы жабық түрдегі ретін анықтауды қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері 4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауаптарды қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 6
2 Құндылықтар 1.1 Мен және менің отбасым 4.1.1.3 Отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау 4.1.1.4 Отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
1. 5 Құқық және міндет 4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен бостандықтарына, міндеттеріне мысалдар келтіру Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты талап ететін тапсырмаларды орындайды. 1 4
Барлығы 4 18
11
4. Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі
«Дүниетану» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары 1-тапсырма
а) Әкімшілік-аумақтық құрылым бірліктерінің атауларын кішісінен үлкеніне қарай ретімен белгілеп (1,2,3,4) көрсет.
Аудан
Ауыл
Облыс
Қала
Ъ) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік маңызы бар қалалардың атауын жаз.
1)________________________________________
2)________________________________________
3)________________________________________
[1]
[3]
2-тапсырма
а) Суреттерде бейнеленген шаруашылық түрлерінің атауларын жаз.
\л-
[2]
Ъ) Бұл шаруашылық түрлері қай аймақтарда жақсы дамыған? Ол неге байланысты?
1) ________________________________________________________________________________
2)
[4]
12
3-тапсырма
Жанаттың отбасының бір айлық кірісі 150 000 теңгені құрайды. Диаграммада осы отбасының қазан айында жұмсаған шығындары көрсетілген.
уйірмеге. қосымша сабакка-15 000
күнделікті кажеттілікке -
^ЪІОООО
ойын-са>ъікка -25 000
несие төлеуге
- 15 000
a) Диаграммадағы деректерді пайдаланып, отбасының қазан айында жұмсаған шығындарын есептеп шығар_____________________________________________________________
b) Жанаттың отбасы қазан айында неше теңге үнемдеді?_________________________________
c) Бұл отбасының шығынын ненің есебінен үнемдеуге болады? 2 мысал келтір.
[4]
4-тапсырма
Қазақстан Республикасының Конституциясында берілген баптарды оқы. Еліміздің азаматтарының тағы қандай құқықтары мен міндеттері бар? Әрқайсысына 2 мысал келтір.
Құқықтары:
1) 2)
Міндеттері:
[2]
34-6 ап
Әркім Қазакстан Респчблнкасының Конспп>гінясын жэне заңдарын сактауга, баска адамдардың күкыктарын: 6остандыктарын: абыроГпы мен кадір-касиетін күрметтеуге міндетті.
1)
2) ______________________________________________________________________________
[2]
13
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 г Ө 1 Жауап толық берілген жағдайда ғана 1 балл қойылады.
1) Нұр-Сұлтан қаласы/ Нұр-Сұлтан 2) Алматы қаласы/ Алматы 3) Шымкент қаласы/ Шымкент 3 Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады
Егін шаруашылығы 1
Мақта шаруашылығы 1
Егін шаруашылығы солтүстік аймақта жақсы дамыған/ солтүстік және орталық Қазақстанда/ солтүстікте көбірек өсіріледі/.... 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа
2 Өйткені солтүстіктің климаты бидай өсіруге қолайлы/ жер бедері жазық, топырағы құнарлы/... 1 және толык жауаптар қабылданады.
Мақта еліміздің оңтүстігінде өсіріледі/ оңтүстік Қазақстанда/ оңтүстікте және оңтүстік шығыста 1
Мақта-жылусүйгіш өсімдік, ал оңтүстіктің климатты мақта өсіруге өте қолайлы/ оңтүстік Қазақстанның климаты қолайлы, күн ыстық болады/... 1
140 000 тг/жүз қырық мың теңге 1
10 000тг/150 000 - 140 000 = 10 000/он мың теңге үнемдейді 1
3 Суды/электр энергиясын үнемдеу арқылы коммуналдық төлемдердің сомасын азайтуға болады/ ойын-сауыққа, күнделікті қажеттілікке жұмсалған шығындарды азайту керек/аса қажетсіз заттарды сатып алмау/ ... 2 Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады. Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы
Өмір сүруге/Білім алуға/еңбек етуге/демалуға құқылы/... 2 жауаптар қабылданады.
4 Заңға бағыну/басқалардың құқығын құрметтеу/еліміздің рәміздерін құрметтеу/ табиғатты қорғау/ата-анаға қамқор болу/... 2
Барлығы 18
14
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
15
ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Мәдени мұра» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейі
Орындау уақыты
дағдыларының
3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер
4.3.2.1 Түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру
4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау
4.3.1.2 Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіру
Білім алушы
• Қазақ халқының қалыптасу тарихын түсіндіреді
• Көрнекті қайраткерлердің ғылым саласына қосқан үлесін сипаттайды
• Тарихи мұражайлардың рөлін анықтайды
Білу және түсіну
Қолдану
20 минут
1-тапсырма
а) Берілген сілтеме бойынша бейнежазбаны мұқият қара немесе берілген мәтінді түсініп оқы. һйр8://үои1и.Ье/8гҮ0ііЬҺЬҮ0
Қазақ халқыньщ қальштасу тарихы сонау ерте заманнан басталады. Ертеде қазақ міерінде оыір с^рген сақ тайпалары оет-элпеті жатынан еуропалық нәсілге жатқан. Коп ғасырлар өте келе сак, гун, утісін, қанлы ташіалары гүыстас көшпелі тайпалар - тугрік, түргеш, кыпшақ, найман, арғын, дулат және басқа да эр дэуірде емір сүрген тайпаларыен өзара жақындасьш, араласып кеткен.
Монғол тайпалары да казақ халқының қалыптасуына ез эсерін тнгізді. Жылдар оте келе әртүрлі тайпалар мен рулардың шаруашылъщ байланысы нығайды. Туыстық ынтымагы артатүсті. Тілі, келоеті, шаруашылығы, эдет-ғүрпы, салты ортақ сипатқа ие оолады. ХІҮ-ХҮ ғасырларда Казақстан аумағын мекендеген тайпалар □ртақ түркі тілінде сөнледі. Әртүрлі тайпалар оір-оірімен араласып, олардын арасындағы айырмашылыктар жойылды, сөнтіп, қазак халқы қалыптасты.
«Қазақ» деген атаудың шыг>гы тугралы көптеген пікір оар. «Қазак» атауы көне түркі тілшде «еркін адамдар>> деген мағынаны ошдіреді. Қазақстан л;ерін мекендеген үйсін, сақ, гун, қаңлы жэне сармат тайпалары қазактардың арғы тегі оолып таоылады. Қазақ халқыньщ қалыптасуы Жэніоек пен Керей сүлтандар күрган тэүелсіз Қазақ хандыгы қалыптасқан кезде аякталды.
16
Ъ) Мәтінге сүйеніп, қазақ халқының қалыптасуына негіз болған 3 тайпаның атауын ретімен (төменнен жоғарыға қарай) жаз.
2-тапсырма
Қ. Сэтбаевтың өмірбаянынан берілген үзіндіні оқы. Сүраққа жауап бер.
Қаныш Имшггаііүлы Сәтоаев — геолог-ғалым, Үлттьщ Ғылым академиясынБЩ түңғыш президенті: академнк, коғам қайраткері.
Қ. Сэтоаев 1899 жылы ПаЕлодар оолысында тттан. Қаныш оала кезінен алғыр: аерек оолған. Ғалын бүкіп өмірін геология саласын зерттеуге арнады. Үлытау-Жеақазған мыс рудасы казбасын: Екіоастүа көмірін ашты. Сол жерлерде үлкен зауыттар салдыруға үлес қосты.
Сэтбаевтың геологнядан басқа мугзыка: мэдениет саласында: тарихта калдырған енбектері мол. ¥лытау өңіріндегі оасты-оасты тарнхн: мэденн, археологиялык ескерткіштерді зерттеді. Жеақазған өңірінен халық ауыз эдеонеті мүраларын жлшап: «Жезқазған аүданындағы көне заман ескерткіштері» атты еңоек жааған. Қазақ орта мектеоінің төменгі л;эне жоғары сынып оқушыларына арналған «Алгебра» оқ\глығын данындаған. Осы енбегі қазақ тіліндегі алгеорадан алғашкы мектеп окулығы болып тарихка кірді.
Қ. Сэтбаев өзінін өмірінде 640-тан астам ғылыкш еңоектер жазған.
Ъ) Қ. Сәтбаев еліміздің дамуы үшін қандай ғылым салаларына үлес қосқан?
1)_________________________________________________________________
2)_________________________________________________________________
3)_________________________________________________________________
3-тапсырма
Тарихи мұражайлар не үшін керек? 3 дұрыс тұжырымды белгіле (^).
• Суретшілер мен музыканттардың шығармашылығымен танысу үшін
• Өлкенің табиғатымен, тарихи және мәдени дамуымен танысу үшін
• Зерттеуге қажетті құнды құжаттар мен жәдігерлерді сақтау үшін
• Еліміздің мәдениетін, тарихын келешек ұрпаққа жеткізу үшін ~
• Еліміздің әдеби мұрасын зерттеу үшін ~
17
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Қазақ халқының қазақ халқының қалыптасуына негіз болған
қалыптасу тарихын тайпалардың ретін анықтайды:
түсіндіреді 1 -біріншісін; 1
-екіншісін; 1
-үшіншісін; 1
Көрнекті атақты тұлғаның еліміздің дамуына қосқан
қайраткерлердің ғылым үлестерін атайды: 1
саласына қосқан үлесін 2 -бірінші; 1
сипаттайды -екінші; 1
-үшінші;
Тарихи мұражайлардың тарихи мұражайлардың рөлін анықтайды:
рөлін анықтайды 3 - бірінші; 1
- екінші; 1
- үшінші. 1
Барлығы 9
18
«Мәдени мұра» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақ халқының қалыптасу тарихын түсіндіреді 1 Қазақ халқының қалыптасуына негіз болған тайпалардың ретін атауда қиналады. □ Қазақ халқының қалыптасуына негіз болған тайпалардың ретін анықтауда қателіктер жібереді. □ Қазақ халқының қалыптасуына негіз болған тайпалардың ретін анықтайды. □
Көрнекті қайраткерлердің ғылым саласына қосқан үлесін сипаттайды 2 Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттауда қиналады. □ Көрнекті қайраткердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттауда қателіктер жібереді. □ Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелейді. □
Тарихи мұражайлардың рөлін анықтайды 3 Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіруде қиналады. □ Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіруде қателіктер жібереді. | | Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіреді. □
19
«Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 1.6 Мерекелер
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік
Оқу мақсаты 4.1.6.1 Зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын
шығармашылық түрде таныстыру
4.1.4.2 Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну
Бағалау критерийі Білім алушы
• Кәсіби мерекелердің тарихы туралы әңгімелейді
• Спортпен шұғылдану кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастырады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
a) Суретте бейнеленген мамандық атауларын жаз.
b) Кәсіби мерекелердің біреуі туралы жаз.
20
2- тапсырма
а) Суретке мұқият қара. Спортпен шұғылдану кезінде балалар қандай жарақаттар алып қалуы мүмкін?
Ъ) Жарақаттанудың алдын алуға арналған қауіпсіздік ережелерін құрастыр.
1)___________________________________________________________________________
2)___________________________________________________________________________
3)___________________________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Кәсіби мерекелердің кәсіби мерекелердің атауларын жазады:
тарихы туралы - бірінші; 1
әңгімелейді 1 - екінші; 1
- үшінші; 1
кәсіби мерекені сипаттайды; 1
Спортпен шұғылдану спортпен шұғылдану кезіндегі 1
кезіндегі кауіпсіздік жарақаттанудың түрлерін атайды:
ережелерін жарақаттанудың алдын алуға қатысты
құрастырады 2 кауіпсіздік ережелерін құрастырады:
- бірінші; 1
- екінші; 1
- үшінші. 1
Барлығы 8
21
«Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Кәсіби мерекелердің тарихы туралы әңгімелейді 1 Суретте бейнеленген кәсіби мерекелерді атауда және мерекелердің біреуінің шығу тарихын сипаттауда қиналады. ^^ Бірінші/ екінші/ үшінші суретте бейнеленген мерекелерді атауда/ бір мерекенің шығу тарихын сипаттауда қателіктер .—. жібереді. | | Суретте бейнеленген кәсіби мерекелерді атайды және мерекелердің біреуінің шығу тарихын сипаттайды. □
Спортпен шұғылдану кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастырады 2 Әртүрлі спорт түрлеріне қатысты қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қиналады. □ Бірінші/ екінші/ үшінші суреттерде бейнеленген спорт түрлеріне қатысты қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қателіктер жібереді. |—| Әртүрлі спорт түрлеріне қатысты қауіпсіздік ережелерін дұрыс құрастырады. □
22
ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес оқушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 5 тапсырмадан тұрады.
23
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырып Бөлімше Оқу мақсаты Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
1 Мәдени мұра 3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары 4.3.2.1 Түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру 4.3.2.2 Сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 5
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері 4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау Білім алушы жабық түрдегі сәйкестендіру тапсырмасын орындайды. 1 5
2 Мамандықтар әлемі 1.6 Мерекелер 4.1.6.1 Зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік 4.1.4.2 Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
Барлығы 5 18
24
4. Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Дүниетану» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1-тапсырма
Мәтінді түсініп оқы. Уақыт лентасына қазақ халқының қалыптасуынанегіз болған тайпалардың атауын жаз.
Қазақстан аумағын мекендеген сақтар желдей жүйрік көшпелі халық оолган. Оларда мал шаруашылығының көшпелқ жартылай көшпелқ отырықшы түрлері кең
таратан.
Сақтардан кейін Қазакстан а\'.мағында үлкен мемлекет қүрып. дэуірлеген халык — гүндар. Олар батыр да ержүрек, жауынгер халық болған.
Үйсіндер — Қазақстанның ең ежелгі тайпаларының бірі. Олар III ғасырда сақ тайпаларынан бөлшш шыкқан.
Біздің заманымыздың I мыңжылдығының орта кезінде Қазақстан даласында ірі өзгерістер болды. Бүл дәуір ежелгі түрік дзуірі деп аталды. Онын негізін салған Бумьш қаған көшпелі түркілерді Түрік қаваиатына біріктірді.
Ал Жәнібек пен Керей сүлтандар Қазақ хандыеын қүрды. Олардың қол астындағы халық «қазақ» деп атала бастады. Біртіндеп қазақ атауы Қазақстан аумағын мекендегең сыртқы бет-элпеті, тоі, мэдениеті үқсас адамдардьщ біртуіас тобын қалыптастырды.
2-тапсырма
а) Сипаттаманы атақты тұлғалардың есімімен сәйкестендір.
[5]
Атақты тұлғалар Қызметі
Әбілхан Кастеев әскери қолбасшы, жазушы
Қаныш Сәтбаев тұңғыш қазақ ғарышкері
Тоқтар Әубәкіров академик, ғалым, геолог
Бауыржан Момышұлы атақты суретші
Ъ) Ә. Қастеевтің еліміздің дамуына қосқан үлесі туралы жаз.
[4]
3-тапсырма
Суретке қара. Берілген сүрақтарға жауап бер.
ш
[1]
¥лттық валюта күні ^ құтты болсын!
a) Елімізде бұл мереке қай күні атап өтіледі?_
b) Ол қандай мереке түрі болып саналады?____
[2]
25
4-тапсырма
ХХ-ХХІ ғғ. Қазақстан ғылым мен мәдениет саласында қандай жетістіктерге жетті? 2 мысалдан келтір.
Ғылым саласында Мәдениет саласында
1) 1)
2) 2)
[4]
5-тапсырма
а) Суретте спорттың қай түрі бейнеленген? Атауын жаз.
[1]
Ъ) Бұл спортпен шұғылдану кезінде жарақаттану қаупінің алдын алу үшін не істеу керек?
[1]
26
Балл қою кестесі
№
Жауап
Әбілхан Қастеев—Қазақстанның алғашқы кәсіби суретшісі, қазақ бейнелеу өнерінің негізін қалаушы/ Қазақстан мен көршілес елдердің бейнелеу өнерінің дамуына үлкен үлес қосты. Оның шығармашылығы әлемдік мәдениет қазынасына енді/...
Балл
Қосымша ақпарат
Ретімен
орналастырылған әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады
Әр дұрыс
сәйкестікке 1 балл қойылады.
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа және толық жауаптар қабылданады.
15-қарашада/1993 жылдың 15 қарашасынан бастап тойланып келеді
кәсіби мереке/қаржыгерлердің кәсіби мерекесі
Ғылым саласындагы жетістіктер:
Жаңартылған оқу бағдарламасы/ оқулықтар кешені/ Назарбаев Университеті, зияткерлік мектептер/ «Болашақ» бағдарламасы/ медицина саласының дамуы/цифрлық және нанотехнологияның дамуы/ Робототехника/ЭКСПО-2017 көрмесінің ұйымдастырылуы/..._______________________
Мәдениет саласындагы жетістіктер:
Ұлттық домбыра күнінің бекітілуі/ кино және театр өнерінің дамуы/Д. Құдайберген, Д. Тулешова т.б өнер адамдары арқылы әлемдік аренаға шығу/балет өнерінің дамуы/тарихи-мәдени мұраларды (мысалы, Алтын адам) әлемдік мұражайларға алып шығу/ спорт саласындағы жетістіктер_________________________________________
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады. Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа және толық жауаптар қабылданады.
волейбол.
Жаттықтырушының нұсқаулығын тыңдау керек/Ыңғайлы киім кию керек/ Бұлшық еттерді созу үшін алдын ала жаттығулар жасау қажет/Қауіпсіздік ережесін сақтаған жөн/Қалтадағы үшкір және басқа заттарды алып қою керек/______________________________________________________
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады.
Барлығы
18
5
2
4
3
2
4
2
5
27
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
28
ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Табиғат құбылыстары» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері
1.4.Денсаулық және қауіпсіздік
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану
Оқу мақсаты 4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы
адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау 4.1.4.4 Өзінің жасанды ортадағы қауіпсіздігін жоспарлау
4.2.1.1 Нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды
• Төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздік ережесін құрастырады
• Жергілікті жердегі нысандардың басқа нысандарға қатысты орнын анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Суретте бейнеленген шаруашылық түрлері еліміздің қай аймақтарында жақсы дамыған?
Ъ) Бір суретті таңда. Осы шаруашылық түрінің дамуына климат қалай әсер етеді?
29
2-тапсырма
Өрт шыққан жағдайда қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? Сурет бойынша 2 ереже құрастырып жаз
1) _____________________________
2) ______________________________
3-тапсырма
Суретті пайдаланып, сұрақтарға жауап бер.
Нысандардың балаға қатысты орнын анықта:
• солтүстік жағында___________________
• шығыс жағында_______________________
• батыс жағында_______________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды 1 бейнеленген шаруашылық түрлерін анықтайды: - бірінші; - екінші; 1 1
климаттың шаруашылық түрінің дамуына әсерін сипаттайды; 1
Төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздік ережесін құрастырады 2 өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастырады: -бірінші ереже; -екінші ереже; 1 1
Жергілікті жердегі нысандардың басқа нысандарға қатысты орнын анықтайды 3 солтүстікте орналасқан нысанды атайды; 1
шығыста орналасқан нысанды атайды 1
батыста орналасқан нысанды атайды. 1
Барлығы 8
30
«Табиғи құбылыстар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды 1 Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттауда қиналады. □ Суретте бейнеленген шаруашылық түрлерінің даму аймағын анықтауда/ оған әсер ететін табиғи жағдайларды сипаттауда қателіктер жібереді. □ Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды. □
Төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздік ережесін құрастырады 2 Өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қиналады. □ Өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қателіктер жібереді. □ Өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін дұрыс құрастырады. □
Жергілікті жердегі нысандардың басқа нысандарға қатысты орнын анықтайды 3 Берілген нысандардың басқа нысанға қатысты орнын анықтауда қиналады. □ Көкжиектің солтүстік/ батыс/ шығыс жақ тұстарында орналасқан нысандарды анықтауда қателеседі. □ Берілген нысандардың басқа нысанға қатысты орнын дұрыс анықтайды. □
31
«Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 2.2 Климат және ауа-райы
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану
Оқу мақсаты 4.2.2.1 Адамзат дамуына климаттың әсерін талдау
4.2.3.2 Зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау
4.2.1.3 Глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу
Бағалау критерийі Білім алушы
• Климаттың адамның қызметіне әсерін сипаттайды
• Өз өңірінде туындауы мүмкін болатын табиғи апаттарды болжайды
• Глобус пен картадан паралельдерді, меридиандарды, экваторды көрсетеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Сен тұратын аймақтың климаты қандай?________________________________________
2) Климатты ескере отырып, сен тұратын аймақта өсімдік шаруашылығынын қай түрін дамытуға болады? Неліктен?
2-тапсырма
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Сен тұратын аймақта қандай табиғи апаттар болуы мүмкін?
2) Ол қандай себептерден туындауы мүмкін? Түсіндір.
3) Бұл табиғи апаттың күнделікті өмірде тигізетін зардабы қандай?
32
3-тапсырма
Глобуста ерекшеленіп берілген сызықтардың атауын жаз.
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Климаттың адамның қызметіне әсерін сипаттайды 1 өз аймағының климатын сипаттайды; 1
жергілікті климатқа сәйкес дамытуға болатын шаруашылық түрін атайды; 1
климаттың шаруашылық түрінің дамуына әсерін сипаттайды; 1
Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апаттарды болжайды 2 өз аймағында туындауы мүмкін болатын табиғи апатты атайды; 1
табиғи апаттың туындау себебін түсіндіреді; 1
табиғи апаттың зардабын сипаттайды; 1
Г лобус пен картадан паралельдерді, меридиандарды, экваторды көрсетеді 3 глобустағы екі полюсті қосатын сызықты атайды; 1
глобустағы полюстерден бірдей қашықтықта орналасқан сызықты атайды. 1
Барлығы 8
33
«Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Климаттың адамның қызметіне әсерін сипаттайды 1 Өзі тұратын жердің климатын сипаттауда, климатты ескере отырып дамытуға болатын шаруашылық түрін анықтауда және себебін түсіндіруде қиналады. □ Өзі тұратын жердің климатын сипаттауда/ климатты ескере отырып дамытуға болатын шаруашылық түрін анықтауда/ себебін түсіндіруде қиналады. □ Өзі тұратын жердің климатын сипаттайды, климатты ескере отырып дамытуға болатын шаруашылық түрін анықтайды және себебін түсіндіреді. □
Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апаттарды атайды 2 Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апатты болжауда, оның туындау себебін және зардабын анықтауда қиналады. ^ ^ Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апатты болжауда/ оның туындау себебін/ зардабын анықтауда қателіктер жібереді. □ Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апатты болжайды, оның туындау себебін және зардабын дұрыс сипаттайды. □
Глобус пен картадан паралельдерді, меридиандарды, экваторды көрсетеді 3 Г лобустан меридианды және экваторды ажыратып көрсетуде қиналады. □ Г лобустан меридианды/ экваторды ажыратып көрсетуде қателеседі. □ Глобустан меридианды және экваторды анықтайды. □
34
III тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқубағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. III тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 6 тапсырмадан тұрады.
35
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырып Бөлімше Оқу мақсаты Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері 4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау Білім алушы толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
1 Табиғат құбылыстары 4.2.3.2 Зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауапты талап ететін тапсырманы орындайды 1 3
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік 4.1.4.3 Түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау 4.1.4.4 Өзінің жасанды ортадағы кауіпсіздігін жоспарлау Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты талап ететін тапсырманы орындайды 1 3
2 Қоршаған 2.1 Жергілікті 4.2.1.2 Глобус пен карталардың қолдану аясын, олардан негізгі нысандарды көрсете білу Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты талап ететін тапсырманы орындайды 1 3
ортаны қорғау жерде бағдарлану 4.2.1.3 Глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты талап ететін тапсырманы орындайды. 2 7
Барлығы 6 18
36
4. Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Дүниетану» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1-тапсырма
а) Далалы жердің климатын сипаттап жаз.
[1]
Ъ) Далалы жерде қандай шаруашылық түрлерін дамытуға болады?
[1]
2-тапсырма
а) Суреттерге қара. Бұл жерлерде қандай табиғи апаттар туындауы мүмкін?
[2]
Ъ) Бұл табиғи апат қандай зиян келтіруі мүмкін?
[1]
3-тапсырма
Суреттер бойынша жасанды ортадағы қауіпсіздік ережелерін құрастырып жаз.
1) ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2) _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3) _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[3]
37
4-тапсырма
Кескін картадан Каспий және Арал теңіздерін, Балқаш көлін белгілеп, атауын жаз.
[3]
5-тапсырма
а) Берілген тұжырымдарды оқы. Дұрыс және бұрыс тұжырымдарды анықтап, «+» және «-» таңбаларымен белгіле.
Тұжырымдар + /-
Жер өз осінен айналғанда, оның полюстері айналмайды.
Меридиан Жерді Оңтүстік және Солтүстік жарты шарға бөледі.
Экваторға қатарластыра жүргізілген сызықтарды параллель деп атайды.
Полюстердің арасын қосатын сызықтарды экватор деп атайды.
Ъ) Қате берілген тұжырымдардың дұрыс нұсқаларын жаз.
[4]
6-тапсырма
Картадан экваторды, параллель және меридиан сызықтарды бастырып сыз. Олардың атауын жаз.
[3]
38
Балл қою кестесі
Тапсырма №
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
Жазы ыстық әрі құрғак, жиі-жиі аңызак жел соғып тұрады. Ал қысы суық, қатал болады. Қар, жауын-шашан аз мөлшерде түседі.__
Егін шаруашылығымен шұғылдануға мүмкіндік береді/ Мал жайылымы ретінде пайдаланылады/ ара шаруашылығын дамытуға болады/...________________
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады.
1) қар көшкіні/ сел/жер сілкінісі/лай көшкіні/...
2) су тасқыны/су басу қаупі/ орман өрті/..
Жер сілкіну кезінде үйлер, ғимараттар құлайды/Жер жарылып, адамдар мен жануарлар опат болады/Қар көшкіні жолындағыларды басып қалады, адамдардың өміріне қауіп төнеді/ Сел жер бетін бұзады, өсімдіктер мен жануарларға, елді мекендерге зиян келтіреді/ Судың тасуы елді мекендерге көп зиян тигізеді. Үйлер қирайды, жануарлардың індері бұзылады
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады
Танымайтын адамдармен сөйлеспе!
Терезенің алдына отырма!
Суқоймалардағы мұздың үстімен жүрме!
Тапсырмаға сәйкес баламалы жауаптар қабылданады.
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
Экватор Жерді тең екі жарты шарға бөліп тұрады/
Оңтүстік және солтүстік полюстердің арасын қосатын сызықтарды меридиан деп атайды.
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы дұрыс жауаптар қабылданады.
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
Барлығы
18
1
1
1
1
1
2
1
1
3
1
1
4
3
2
5
1
1
6
3
39
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
40
IV ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Ғ арышқа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау Бөлімше 3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері
Оқу мақсаты 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін
(мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру
4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып,
шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау
Бағалау критерийі Білім алушы:
• Қазақстанның ғарыш/мәдениет/ғылым/білім салаларындағы жетістіктерін сипаттайды
• Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Суреттерге мұқият қара. Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктері қандай?
1)
2)
3)
2-тапсырма
«КагЗаІ» спутнигінің қызметіне қатысты дұрыс тұжырымдарды анықтап, «+» таңбасымен белгіле.
Тұжырымдар «+»
Ғарышкерлердің жұмысына көмектеседі.
Теле-радио хабарлар таратуға, байланыс жүйесіне қызмет етеді.
Басқа ғаламшарларды зерттейді.
Еліміздің ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
41
3-тапсырма
а) Т.Әубәкіровтың өмірбаянынан үзінді оқы.
Тоқтар Әубәкіров - қазақтың тұңғыш ғарышкері, Қазақстан Республикасының халық Қаһарманы.
1991 жылы 2 қазанда «Союз ТМ-13» кемесімен ғарышқа ұшты. Ғарышта ол Арал теңізі аймағы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Арал үстіндегі тұзды шаң борамасының пайда болу процесін, оның зиянды әсерлерін зерттеді.
Сондай- ақ ғарышта жүріп ыстыққа да, суыққа да төзімді болатын картоп тұқымдарын будандастырып, айрықша дәмді картоп түрлерін алып келді.
Ол Қазақстандағы ғарыштық зерттеулердің негізін қалауға, отандық Қарулы Күштердің әскери даярлығын жетілдіруге, әскери-патриоттық тәрбие жұмыстарын жолға қоюға да белсене араласты.
Ъ) Т. Әубәкіров еліміздің дамуына қандай үлес қосты? Мәтінде берілген ақпаратқа сүйеніп жаз.
1)__________________________________________________________________________
2)__________________________________________________________________________
3)__________________________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Қазақстанның Қазақстанның ғарыш саласындағы
ғарыш/мәдениет/ ғылым/білім 1 жетістіктерін атайды: - бірінші; 1
салаларындағы - екінші; 1
жетістіктерін - үшінші; 1
сипаттайды «КагЗаІ» спутнигінің қызметіне қатысты
2 дұрыс тұжырымдамаларды анықтайды: 1
- бірінші; - екінші; 1
Көрнекті Т. Әубәкіровтың ел дамуына қосқан үлесін
қайраткерлердің сипаттайды:
еліміздің дамуына 2 - бірінші; 1
қосқан үлесін - екінші; 1
сипаттайды - үшінші. 1
Барлығы 8
42
«Ғарышқа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма Оқу жетістіктерінің деңгейі
№ Төмен Орта Жоғары
Қазақстанның ғарыш/мәдениет/ғылым/білім салаларындағы жетістіктерін сипаттайды 1-2 Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктерін сипаттауда қиналады. □ Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктерін сипаттауда қателеседі. □ Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктерін сипаттайды. □
Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттайды 3 Өмірбаяндық мәліметтердің негізінде көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасауда қиналады. Өмірбаяндық мәліметтердің негізінде көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасауда қателіктер жібереді. Өмірбаяндық мәліметтердің негізінде көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасайды.
□ □ □
43
«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 1.3 Менің атамекенім
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және
патриотизм
1.5 Құқық және міндет
Оқу мақсаты 4.1.3.2 Түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз
аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
4.3.5.1 Зерттеулер негізінде «Қазақстан» атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну
4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен бостандықтарына, міндеттеріне мысалдар келтіру
Бағалау критерийі Білім алушы
• Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды
• Қазақстандық ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды
• Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен міндеттерін атайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Сен тұратын жерде қандай өнеркәсіп орындары (зауыт, фабрика, ферма, цех, шаруашылық) бар?______________________________________________________________
2) Ол жерлерде не өндіріледі?
3) Олар не үшін немесе қандай мақсатта қолданылады?
2-тапсырма
Суретте Қазақстанда жасалған тамақ өнімдерінің зат белгілері көрсетілген.
Өзіңе таныс тауардың зат белгісін таңда. Осы ұлттық брендтің өнімі туралы не білесің?
44
3-тапсырма
ҚР азаматтарының құқықтары мен міндеттері туралы сөзлемдерді толықтыр. Көмекші сөздерді қолдан.
• Әр адамның______________________________________________________құқығы бар
• Әркімнің________________________________________________________________________
пайдалануға құқығы бар.
• Қазақстан азаматтары мемлекеттік________________________________________________
құрметтеуге міндетті.
• Қазақстанның әр азаматы еліміздің_______________________________________________
сақтауға міндетті.
Керекті сөздер: рәміздерді, ана тілі мен төл мәдениетін, өмір сүру, тарихи және мәдени ескерткіштерін
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 1 өз аймағындағы өндіріс орындарын атайды; 1
өз аймағындағы өндіріс орындарының өнімін атайды; 1
өндірілетін өнімнің қолданылу саласын сипаттайды. 1
Қазақстандық ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды 2 тамақ өнеркәсібі саласындағы ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды; 1
Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен міндеттерін атайды 3 Қазақстан азаматтарының құқығын білдіретін сөздерді анықтайды: - бірінші; - екінші; 1 1
Қазақстан азаматтарының міндетін білдіретін сөздерді анықтайды: - бірінші; - екінші. 1 1
Барлығы 8
45
«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 1 Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттауда қиналады. □ Өз аймағының өндіріс орындарын атауда/ өндірілетін өнімді анықтауда/ өнімнің қолданысын сипаттауда қателеседі. □ Өз аймағының өндіріс орындарын дұрыс сипаттайды. □
Қазақстандық ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды 2 Қазақстан атауымен байланысты ұлттық бренд өнімдерін сипаттауда қиналады. Қазақстан атауымен байланысты ұлттық бренд өнімдерін сипаттауда қателіктер жібереді. Қазақстан атауымен байланысты ұлттық бренд өнімдерін дұрыс сипаттайды.
Қазақстан Республикасы аз аматтар ының құқықтары мен міндеттерін атайды 3 Жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен міндеттерін анықтауда қиналады. □ Жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен міндеттерін анықтауда қателіктер жібереді. □ Жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен міндеттерін ажыратады. □
46
IV тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқубағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. IV тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/ сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 6 тапсырмадан тұрады.
47
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырып Бөлімше Оқу мақсаты Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
1 Ғарышқа саяхат 3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері 4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
3.5. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм 4.3.5.2 Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
З.ЗҚазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік 4.1.4.3 Түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
2 Болашаққа саяхат 3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер 4.3.1.1 Түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм 4.3.5.1 Зерттеулер негізінде «Қазақстан» атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
Барлығы 6 18
48
5. Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі
«Дүниетану» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1-тапсырма
а) А. Айымбетовтың өмірбаянынан берілген үзіндіні оқы.
Айдын Айымбетов — қазақ ғарышкері, Қазақстанның Халық Батыры.
Қазақстанның үшінші ғарышкері А. Айымбетовтың ғарышқа сапары 10 күнге созылды. Осы сапар барысында ол бірнеше ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді.
Физика саласы бойынша жерүсті жағдайында алуға келмейтін кристалдарды сынақтан өткізді. Ұлттық тағамдардан жасалған қоспалардың ғарышта адам ағзасына сіңірілуін сынау үшін «Дастарқан-6» экспериментін жүргізді. Сонымен қатар Арал өңіріндегі шаңды дауылдарды, Каспий теңізінің мұнай өндірісі кезіндегі ластануын зерттеді.
Қорыта айтқанда, Айымбетовтің ғарыштағы он күні ғылымға үлкен олжа болды.
Ъ) Мәтінге сүйеніп, А. Айымбетовтың ғарышта жасаған зерттеулері туралы жаз.
1)_____________________________________________________________________
2)_____________________________________________________________________
3)_____________________________________________________________________
2-тапсырма
а) Суретте бейнеленген ғарыш айлағы қалай аталады?
[3]
Ъ) Қазақстанның әлемге танымал болуына бұл ғарыш айлағының қандай әсері бар?
[2]
49
3-тапсырма
Суреттердің көмегімен Қазақстанның тәуелсіздік жылдарында қол жеткізген жетістіктерін
жаз.
1)
2)
3)
[3]
4-тапсырма
Суға шомылу кезінде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? Суреттердің көмегімен 4 ереже құрастырып жаз.
1)________________________________________________________________________________________________________________________________________
2)________________________________________________________________________________________________________________________________________
3 )_______________________________________________________________________________________________________________________________________
4 )_______________________________________________________________________________________________________________________________________
[4]
5-тапсырма
Суретте әуе көліктерінің даму кезеңдері көрсетілген. Осы тізбекті жалғастырып, дамыған әуе көліктерінің келесі 3 түріне мысал келтір.
әуе шары дирижабль
[3]
50
6-тапсырма
Сұраққа жауап бер.
а) «Бренд» деген ұғымды қалай түсінесің?
Ъ) Ұлттық бренд болып саналатын қандай тамақ өнімдерін білесің? 2 мысал келтір.
1)_______________________________________________________________________________________________
2)_______________________________________________________________________________________________
[3]
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 1)жерүсті жағдайында алуға келмейтін кристалдарды сынақтан өткізді/ 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа және толық жауаптар қабылданады.
2) ұлттық тағамдардан жасалған қоспалардың ғарышта адам ағзасына сіңірілуін сынады 1
3) Арал өңіріндегі шаңды дауылдарды, Каспий теңізінің мұнай өндірісі кезіндегі ластануын зерттеді. 1
2 Байқоңыр/ Байқоңыр ғарыш айлағы 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады..
Байқоңыр - әлемдегі тұңғыш әрі ең ірі ғарыш айлағы. Ол Қазақстанда орналасқан. Байқоңырдан ғарышқа тұңғыш рет адам ұшқан, көптеген жер серіктері ұшырылуда. Соның арқасында Қазақстанды әлем таниды. Қазіргі кезде Байқоңыр халықаралық ғарыш айлағына айналды. 1
3 1) «Болашақ» халықаралық стипендиясы 1
2) ұлттық валютаның енгізілуі 1
3) кино өнерінің дамуы 1
4 1) таныс емес жерлерден суға секірме, су түбінде бөтен заттар болса, жараланып қалу қаупі бар 2) су жағалауында, арнайы айлақтарда ойнамау керек 3) тек қана рұқсат етілген жерлерде шомылу керек. 4) белгіленген межеден әрі жүзуге болмайды/су иірімдері бар жерде шомылмау керек 4 Тапсырмаға сәйкес баламалы жауаптар қабылданады. Әр дұрыс құрастырылған ережеге 1 балл қойылады.
5 ұшақ 1
тікұшақ 1
зымыран 1
6 Егер тауар сапасы жағынан танымал болса, ол бренд болып саналады/ бренд - танымал тауар белгісі 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады. Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
«Рахат», «Баян сұлу» кондитерлік өнімдері/ «Нәтиже», «Астана-Өнім» сүт тағамдары/ «Цесна» ұны/ «Сұлтан» макороны/ «Саумал» бие сүті/... 2
Барлығы 18
51
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
52
МАЗМҰНЫ
I ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 4
«Менің Отаным - Қазақстан» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау.......4
«Құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау....................7
1- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................10
II ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 16
«Мәдени мұра» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау...................16
«Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау.............20
2- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................23
III ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 29
«Табиғат құбылыстары» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау...........29
«Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау........32
3- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................35
IV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 41
«Ғ арышқа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау...............41
«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау..............44
4- тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы....................47
3
І ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Менің Отаным - Қазақстан» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Орындау уақыты
1.3 Менің атамекенім
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері
4.1.3.1 Түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату
4.1.3.2 Түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы
адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау
Білім алушы:
• Әкімшілік-аумақтық құрылымның бірліктерін ажыратады
• Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды
• Табиғи жағдайлардың шаруашылыққа тигізетін әсерін сипаттайды
Білу және түсіну
Қолдану
20 минут
1-тапсырма
а) Қазақстанның кескін картасына мұқият қара. Картадан өзің тұратын облысты тауып, боя. Облыс орталығының атауын жаз.
4
Ъ) Өзің тұратын жерді сипаттап жаз (аудан, қала немесе ауыл).
2-тапсырма
Сұрақтарға жауап бер.
а) Сен тұратын облыста қандай өндіріс орындары (зауыт, фабрика, ферма, ...) бар?
Ъ) Ол кәсіпорында немесе шаруашылықта не өндіріледі?
3-тапсырма
Кестеде көрсетілген аймақтардың табиғи жағдайлары қандай шаруашылық түрінің дамуына әсер етеді? Кестені толтыр.
Таулы жерлер Жазық жерлер Суқоймалы жерлер
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Әкімшілік-аумақтық құрылымның бірліктерін ажыратады 1 картадан өз облысын анықтайды; 1
облыс орталығының атауын жазады; 1
өзінің тұрғылықты жерін сипаттайды; 1
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 2 өз аймағындағы өндіріс орындарын атайды; 1
өндіріс орындарының өнімін сипаттайды; 1
Табиғи жағдайлардың шаруашылыққа тигізетін әсерін сипаттайды 3 табиғи жағдайларға қатысты шаруашылық түрлерін анықтайды; -таулы жерлерге тән; -жазық жерлерге тән; -суқоймалы жерлерге тән. 1 1 1
Барлығы 8
5
«Менің Отаным - Қазақстан» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Әкімшілік-аумақтық құрылымның бірліктерін ажыратады 1 Қазақстанның кескін картасынан өз облысын анықтауда, өзі тұратын әкімшілік-аумақтық бірліктерді атауда қиналады. □ Қазақстанның кескін картасынан өз облысын анықтауда/ өзі тұратын әкімшілік-аумақтық бірліктерді атауда қателіктер жібереді. □ Қазақстанның кескін картасынан өз облысын анықтайды, өзі тұратын әкі мшілі к-аумақтық бірліктерді дұрыс атайды. □
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 2 Өз аймағының өндіріс орындарын атауда және қызметін сипаттауда қиналады. □ Өз аймағының өндіріс орындарын атауда/ олардың қызметін сипаттауда қателеседі. □ Өз аймағының өндіріс орындарын атайды және қызметін сипаттайды. □
Табиғи жағдайлардың шаруашылыққа тигізетін әсерін сипаттайды 3 Адамдардың табиғи жағдайларға байланысты айналысатын шаруашылық түрлерін анықтауда қиналады. □ Таулы жерлерге/жазық жерлерге/суқоймасы бар жерлерге тән шаруашылық түрлерін анықтауда қателеседі. □ Адамдардың табиғи жағдайларға байланысты айналысатын шаруашылық түрлерін анықтайды. □
6
«Құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше
1.1 Мен және менің отбасым 1.5 Құқық және міндет
Оқу мақсаты
4.1.1.3 Отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын
талдау
4.1.1.4 Отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну
4.1.2.2 Оқушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық
қасиеттерді анықтау
Бағалау критерийі
Білім алушы:
• Отбасы бюджетінің кірісі мен шығыстарын
анықтайды
• Отбасы бюджетін үнемдеу жолдарын ұсынады
• Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді атайды
Ойлау
деңгейі
дағдыларының Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты
20 минут
1-тапсырма
a) Отбасылық кіріс көзіне нелер жатады? 2 дұрыс жауапты тап.
A) еңбекақы
B) айыппұл
C) сыйақы Б) несие
b) Сенің отбасыңда ақша қайда жұмсалады? 2 мысал келтір.
3-тапсырма
Көшбасшының бойында қандай қасиеттер болу керек? 3 дұрыс жауапты белгіле (У).
1) Адалдық ^
2) Сараңдық ^
3) Қызғаныш ________
4) Мақсаттылық ^
5) Жауапкершілік ____________________
1) 2)
7
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Отбасы бюджетінің кірісі мен шығыстарын анықтайды 1 отбасылық кіріс көздерін анықтайды: -бірінші; -екінші; 1 1
отбасы бюджетінің шығындарына мысалдар келтіреді: - бірінші мысал; - екінші мысал; 1 1
Отбасы бюджетін үнемдеу жолдарын ұсынады 2 отбасылық бюжетті үнемдеу жолдарын ұсынады: - бірінші; - екінші; 1 1
Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді атайды 3 көшбасшыға тән қасиеттерді анықтайды: - бірінші; - екінші; - үшінші. 1 1 1
Барлығы 9
8
«Адами құндылықтар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні__________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Отбасы бюджетінің кірісі мен шығыстарын анықтайды 1 Отбасылық бюджеттің кіріс көздерін анықтауда, отбасылық шығындарға мысал келтіруде қиналады. □ Отбасылық бюджеттің кіріс көздерін анықтауда/отбасылық шығындарға мысал келтіруде қателіктер жібереді. □ Отбасылық бюджеттің кіріс көздерін анықтайды, өз отбасының шығындарына мысал келтіреді. |—|
Отбасы бюджетін үнемдеу жолдарын ұсынады 2 Отбасылық бюджетті үнемдеу жолдарын ұсынуда қиналады. □ Отбасылық бюджетті үнемдеу жолдарын ұсынуда қателіктер жібереді. □ Отбасылық бюджетті үнемдеу жолдарын ұсынады. □
Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтайды. 3 Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтауда қиналады. □ Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттердің бірінші/ екінші/үшіншісін анықтауда қателеседі. ^^ Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді ажыратады. □
9
І тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. І тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/ сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 4 тапсырмадан тұрады.
10
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырыптар Бөлімше Оқу мақсаттары Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
1 Менің Отаным -Қазақстан 1.3 Менің атамекенім 4.1.3.1 Түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату Білім алушы жабық түрдегі ретін анықтауды қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері 4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауаптарды қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 6
2 Құндылықтар 1.1 Мен және менің отбасым 4.1.1.3 Отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау 4.1.1.4 Отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
1. 5 Құқық және міндет 4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен бостандықтарына, міндеттеріне мысалдар келтіру Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты талап ететін тапсырмаларды орындайды. 1 4
Барлығы 4 18
11
4. Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі
«Дүниетану» пәнінен 1-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары 1-тапсырма
а) Әкімшілік-аумақтық құрылым бірліктерінің атауларын кішісінен үлкеніне қарай ретімен белгілеп (1,2,3,4) көрсет.
Аудан
Ауыл
Облыс
Қала
Ъ) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік маңызы бар қалалардың атауын жаз.
1)________________________________________
2)________________________________________
3)________________________________________
[1]
[3]
2-тапсырма
а) Суреттерде бейнеленген шаруашылық түрлерінің атауларын жаз.
\л-
[2]
Ъ) Бұл шаруашылық түрлері қай аймақтарда жақсы дамыған? Ол неге байланысты?
1) ________________________________________________________________________________
2)
[4]
12
3-тапсырма
Жанаттың отбасының бір айлық кірісі 150 000 теңгені құрайды. Диаграммада осы отбасының қазан айында жұмсаған шығындары көрсетілген.
уйірмеге. қосымша сабакка-15 000
күнделікті кажеттілікке -
^ЪІОООО
ойын-са>ъікка -25 000
несие төлеуге
- 15 000
a) Диаграммадағы деректерді пайдаланып, отбасының қазан айында жұмсаған шығындарын есептеп шығар_____________________________________________________________
b) Жанаттың отбасы қазан айында неше теңге үнемдеді?_________________________________
c) Бұл отбасының шығынын ненің есебінен үнемдеуге болады? 2 мысал келтір.
[4]
4-тапсырма
Қазақстан Республикасының Конституциясында берілген баптарды оқы. Еліміздің азаматтарының тағы қандай құқықтары мен міндеттері бар? Әрқайсысына 2 мысал келтір.
Құқықтары:
1) 2)
Міндеттері:
[2]
34-6 ап
Әркім Қазакстан Респчблнкасының Конспп>гінясын жэне заңдарын сактауга, баска адамдардың күкыктарын: 6остандыктарын: абыроГпы мен кадір-касиетін күрметтеуге міндетті.
1)
2) ______________________________________________________________________________
[2]
13
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 г Ө 1 Жауап толық берілген жағдайда ғана 1 балл қойылады.
1) Нұр-Сұлтан қаласы/ Нұр-Сұлтан 2) Алматы қаласы/ Алматы 3) Шымкент қаласы/ Шымкент 3 Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады
Егін шаруашылығы 1
Мақта шаруашылығы 1
Егін шаруашылығы солтүстік аймақта жақсы дамыған/ солтүстік және орталық Қазақстанда/ солтүстікте көбірек өсіріледі/.... 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа
2 Өйткені солтүстіктің климаты бидай өсіруге қолайлы/ жер бедері жазық, топырағы құнарлы/... 1 және толык жауаптар қабылданады.
Мақта еліміздің оңтүстігінде өсіріледі/ оңтүстік Қазақстанда/ оңтүстікте және оңтүстік шығыста 1
Мақта-жылусүйгіш өсімдік, ал оңтүстіктің климатты мақта өсіруге өте қолайлы/ оңтүстік Қазақстанның климаты қолайлы, күн ыстық болады/... 1
140 000 тг/жүз қырық мың теңге 1
10 000тг/150 000 - 140 000 = 10 000/он мың теңге үнемдейді 1
3 Суды/электр энергиясын үнемдеу арқылы коммуналдық төлемдердің сомасын азайтуға болады/ ойын-сауыққа, күнделікті қажеттілікке жұмсалған шығындарды азайту керек/аса қажетсіз заттарды сатып алмау/ ... 2 Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады. Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы
Өмір сүруге/Білім алуға/еңбек етуге/демалуға құқылы/... 2 жауаптар қабылданады.
4 Заңға бағыну/басқалардың құқығын құрметтеу/еліміздің рәміздерін құрметтеу/ табиғатты қорғау/ата-анаға қамқор болу/... 2
Барлығы 18
14
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
15
ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Мәдени мұра» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше
Оқу мақсаты
Бағалау критерийі
Ойлау деңгейі
Орындау уақыты
дағдыларының
3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер
4.3.2.1 Түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру
4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау
4.3.1.2 Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіру
Білім алушы
• Қазақ халқының қалыптасу тарихын түсіндіреді
• Көрнекті қайраткерлердің ғылым саласына қосқан үлесін сипаттайды
• Тарихи мұражайлардың рөлін анықтайды
Білу және түсіну
Қолдану
20 минут
1-тапсырма
а) Берілген сілтеме бойынша бейнежазбаны мұқият қара немесе берілген мәтінді түсініп оқы. һйр8://үои1и.Ье/8гҮ0ііЬҺЬҮ0
Қазақ халқыньщ қальштасу тарихы сонау ерте заманнан басталады. Ертеде қазақ міерінде оыір с^рген сақ тайпалары оет-элпеті жатынан еуропалық нәсілге жатқан. Коп ғасырлар өте келе сак, гун, утісін, қанлы ташіалары гүыстас көшпелі тайпалар - тугрік, түргеш, кыпшақ, найман, арғын, дулат және басқа да эр дэуірде емір сүрген тайпаларыен өзара жақындасьш, араласып кеткен.
Монғол тайпалары да казақ халқының қалыптасуына ез эсерін тнгізді. Жылдар оте келе әртүрлі тайпалар мен рулардың шаруашылъщ байланысы нығайды. Туыстық ынтымагы артатүсті. Тілі, келоеті, шаруашылығы, эдет-ғүрпы, салты ортақ сипатқа ие оолады. ХІҮ-ХҮ ғасырларда Казақстан аумағын мекендеген тайпалар □ртақ түркі тілінде сөнледі. Әртүрлі тайпалар оір-оірімен араласып, олардын арасындағы айырмашылыктар жойылды, сөнтіп, қазак халқы қалыптасты.
«Қазақ» деген атаудың шыг>гы тугралы көптеген пікір оар. «Қазак» атауы көне түркі тілшде «еркін адамдар>> деген мағынаны ошдіреді. Қазақстан л;ерін мекендеген үйсін, сақ, гун, қаңлы жэне сармат тайпалары қазактардың арғы тегі оолып таоылады. Қазақ халқыньщ қалыптасуы Жэніоек пен Керей сүлтандар күрган тэүелсіз Қазақ хандыгы қалыптасқан кезде аякталды.
16
Ъ) Мәтінге сүйеніп, қазақ халқының қалыптасуына негіз болған 3 тайпаның атауын ретімен (төменнен жоғарыға қарай) жаз.
2-тапсырма
Қ. Сэтбаевтың өмірбаянынан берілген үзіндіні оқы. Сүраққа жауап бер.
Қаныш Имшггаііүлы Сәтоаев — геолог-ғалым, Үлттьщ Ғылым академиясынБЩ түңғыш президенті: академнк, коғам қайраткері.
Қ. Сэтоаев 1899 жылы ПаЕлодар оолысында тттан. Қаныш оала кезінен алғыр: аерек оолған. Ғалын бүкіп өмірін геология саласын зерттеуге арнады. Үлытау-Жеақазған мыс рудасы казбасын: Екіоастүа көмірін ашты. Сол жерлерде үлкен зауыттар салдыруға үлес қосты.
Сэтбаевтың геологнядан басқа мугзыка: мэдениет саласында: тарихта калдырған енбектері мол. ¥лытау өңіріндегі оасты-оасты тарнхн: мэденн, археологиялык ескерткіштерді зерттеді. Жеақазған өңірінен халық ауыз эдеонеті мүраларын жлшап: «Жезқазған аүданындағы көне заман ескерткіштері» атты еңоек жааған. Қазақ орта мектеоінің төменгі л;эне жоғары сынып оқушыларына арналған «Алгебра» оқ\глығын данындаған. Осы енбегі қазақ тіліндегі алгеорадан алғашкы мектеп окулығы болып тарихка кірді.
Қ. Сэтбаев өзінін өмірінде 640-тан астам ғылыкш еңоектер жазған.
Ъ) Қ. Сәтбаев еліміздің дамуы үшін қандай ғылым салаларына үлес қосқан?
1)_________________________________________________________________
2)_________________________________________________________________
3)_________________________________________________________________
3-тапсырма
Тарихи мұражайлар не үшін керек? 3 дұрыс тұжырымды белгіле (^).
• Суретшілер мен музыканттардың шығармашылығымен танысу үшін
• Өлкенің табиғатымен, тарихи және мәдени дамуымен танысу үшін
• Зерттеуге қажетті құнды құжаттар мен жәдігерлерді сақтау үшін
• Еліміздің мәдениетін, тарихын келешек ұрпаққа жеткізу үшін ~
• Еліміздің әдеби мұрасын зерттеу үшін ~
17
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Қазақ халқының қазақ халқының қалыптасуына негіз болған
қалыптасу тарихын тайпалардың ретін анықтайды:
түсіндіреді 1 -біріншісін; 1
-екіншісін; 1
-үшіншісін; 1
Көрнекті атақты тұлғаның еліміздің дамуына қосқан
қайраткерлердің ғылым үлестерін атайды: 1
саласына қосқан үлесін 2 -бірінші; 1
сипаттайды -екінші; 1
-үшінші;
Тарихи мұражайлардың тарихи мұражайлардың рөлін анықтайды:
рөлін анықтайды 3 - бірінші; 1
- екінші; 1
- үшінші. 1
Барлығы 9
18
«Мәдени мұра» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Қазақ халқының қалыптасу тарихын түсіндіреді 1 Қазақ халқының қалыптасуына негіз болған тайпалардың ретін атауда қиналады. □ Қазақ халқының қалыптасуына негіз болған тайпалардың ретін анықтауда қателіктер жібереді. □ Қазақ халқының қалыптасуына негіз болған тайпалардың ретін анықтайды. □
Көрнекті қайраткерлердің ғылым саласына қосқан үлесін сипаттайды 2 Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттауда қиналады. □ Көрнекті қайраткердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттауда қателіктер жібереді. □ Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелейді. □
Тарихи мұражайлардың рөлін анықтайды 3 Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіруде қиналады. □ Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіруде қателіктер жібереді. | | Тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіреді. □
19
«Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 1.6 Мерекелер
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік
Оқу мақсаты 4.1.6.1 Зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын
шығармашылық түрде таныстыру
4.1.4.2 Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну
Бағалау критерийі Білім алушы
• Кәсіби мерекелердің тарихы туралы әңгімелейді
• Спортпен шұғылдану кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастырады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
a) Суретте бейнеленген мамандық атауларын жаз.
b) Кәсіби мерекелердің біреуі туралы жаз.
20
2- тапсырма
а) Суретке мұқият қара. Спортпен шұғылдану кезінде балалар қандай жарақаттар алып қалуы мүмкін?
Ъ) Жарақаттанудың алдын алуға арналған қауіпсіздік ережелерін құрастыр.
1)___________________________________________________________________________
2)___________________________________________________________________________
3)___________________________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Кәсіби мерекелердің кәсіби мерекелердің атауларын жазады:
тарихы туралы - бірінші; 1
әңгімелейді 1 - екінші; 1
- үшінші; 1
кәсіби мерекені сипаттайды; 1
Спортпен шұғылдану спортпен шұғылдану кезіндегі 1
кезіндегі кауіпсіздік жарақаттанудың түрлерін атайды:
ережелерін жарақаттанудың алдын алуға қатысты
құрастырады 2 кауіпсіздік ережелерін құрастырады:
- бірінші; 1
- екінші; 1
- үшінші. 1
Барлығы 8
21
«Мамандықтар әлемі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Кәсіби мерекелердің тарихы туралы әңгімелейді 1 Суретте бейнеленген кәсіби мерекелерді атауда және мерекелердің біреуінің шығу тарихын сипаттауда қиналады. ^^ Бірінші/ екінші/ үшінші суретте бейнеленген мерекелерді атауда/ бір мерекенің шығу тарихын сипаттауда қателіктер .—. жібереді. | | Суретте бейнеленген кәсіби мерекелерді атайды және мерекелердің біреуінің шығу тарихын сипаттайды. □
Спортпен шұғылдану кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастырады 2 Әртүрлі спорт түрлеріне қатысты қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қиналады. □ Бірінші/ екінші/ үшінші суреттерде бейнеленген спорт түрлеріне қатысты қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қателіктер жібереді. |—| Әртүрлі спорт түрлеріне қатысты қауіпсіздік ережелерін дұрыс құрастырады. □
22
ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес оқушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 5 тапсырмадан тұрады.
23
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырып Бөлімше Оқу мақсаты Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
1 Мәдени мұра 3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары 4.3.2.1 Түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын түсіндіру 4.3.2.2 Сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 5
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері 4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау Білім алушы жабық түрдегі сәйкестендіру тапсырмасын орындайды. 1 5
2 Мамандықтар әлемі 1.6 Мерекелер 4.1.6.1 Зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік 4.1.4.2 Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
Барлығы 5 18
24
4. Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Дүниетану» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1-тапсырма
Мәтінді түсініп оқы. Уақыт лентасына қазақ халқының қалыптасуынанегіз болған тайпалардың атауын жаз.
Қазақстан аумағын мекендеген сақтар желдей жүйрік көшпелі халық оолган. Оларда мал шаруашылығының көшпелқ жартылай көшпелқ отырықшы түрлері кең
таратан.
Сақтардан кейін Қазакстан а\'.мағында үлкен мемлекет қүрып. дэуірлеген халык — гүндар. Олар батыр да ержүрек, жауынгер халық болған.
Үйсіндер — Қазақстанның ең ежелгі тайпаларының бірі. Олар III ғасырда сақ тайпаларынан бөлшш шыкқан.
Біздің заманымыздың I мыңжылдығының орта кезінде Қазақстан даласында ірі өзгерістер болды. Бүл дәуір ежелгі түрік дзуірі деп аталды. Онын негізін салған Бумьш қаған көшпелі түркілерді Түрік қаваиатына біріктірді.
Ал Жәнібек пен Керей сүлтандар Қазақ хандыеын қүрды. Олардың қол астындағы халық «қазақ» деп атала бастады. Біртіндеп қазақ атауы Қазақстан аумағын мекендегең сыртқы бет-элпеті, тоі, мэдениеті үқсас адамдардьщ біртуіас тобын қалыптастырды.
2-тапсырма
а) Сипаттаманы атақты тұлғалардың есімімен сәйкестендір.
[5]
Атақты тұлғалар Қызметі
Әбілхан Кастеев әскери қолбасшы, жазушы
Қаныш Сәтбаев тұңғыш қазақ ғарышкері
Тоқтар Әубәкіров академик, ғалым, геолог
Бауыржан Момышұлы атақты суретші
Ъ) Ә. Қастеевтің еліміздің дамуына қосқан үлесі туралы жаз.
[4]
3-тапсырма
Суретке қара. Берілген сүрақтарға жауап бер.
ш
[1]
¥лттық валюта күні ^ құтты болсын!
a) Елімізде бұл мереке қай күні атап өтіледі?_
b) Ол қандай мереке түрі болып саналады?____
[2]
25
4-тапсырма
ХХ-ХХІ ғғ. Қазақстан ғылым мен мәдениет саласында қандай жетістіктерге жетті? 2 мысалдан келтір.
Ғылым саласында Мәдениет саласында
1) 1)
2) 2)
[4]
5-тапсырма
а) Суретте спорттың қай түрі бейнеленген? Атауын жаз.
[1]
Ъ) Бұл спортпен шұғылдану кезінде жарақаттану қаупінің алдын алу үшін не істеу керек?
[1]
26
Балл қою кестесі
№
Жауап
Әбілхан Қастеев—Қазақстанның алғашқы кәсіби суретшісі, қазақ бейнелеу өнерінің негізін қалаушы/ Қазақстан мен көршілес елдердің бейнелеу өнерінің дамуына үлкен үлес қосты. Оның шығармашылығы әлемдік мәдениет қазынасына енді/...
Балл
Қосымша ақпарат
Ретімен
орналастырылған әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады
Әр дұрыс
сәйкестікке 1 балл қойылады.
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа және толық жауаптар қабылданады.
15-қарашада/1993 жылдың 15 қарашасынан бастап тойланып келеді
кәсіби мереке/қаржыгерлердің кәсіби мерекесі
Ғылым саласындагы жетістіктер:
Жаңартылған оқу бағдарламасы/ оқулықтар кешені/ Назарбаев Университеті, зияткерлік мектептер/ «Болашақ» бағдарламасы/ медицина саласының дамуы/цифрлық және нанотехнологияның дамуы/ Робототехника/ЭКСПО-2017 көрмесінің ұйымдастырылуы/..._______________________
Мәдениет саласындагы жетістіктер:
Ұлттық домбыра күнінің бекітілуі/ кино және театр өнерінің дамуы/Д. Құдайберген, Д. Тулешова т.б өнер адамдары арқылы әлемдік аренаға шығу/балет өнерінің дамуы/тарихи-мәдени мұраларды (мысалы, Алтын адам) әлемдік мұражайларға алып шығу/ спорт саласындағы жетістіктер_________________________________________
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады. Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа және толық жауаптар қабылданады.
волейбол.
Жаттықтырушының нұсқаулығын тыңдау керек/Ыңғайлы киім кию керек/ Бұлшық еттерді созу үшін алдын ала жаттығулар жасау қажет/Қауіпсіздік ережесін сақтаған жөн/Қалтадағы үшкір және басқа заттарды алып қою керек/______________________________________________________
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады.
Барлығы
18
5
2
4
3
2
4
2
5
27
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
28
ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Табиғат құбылыстары» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері
1.4.Денсаулық және қауіпсіздік
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану
Оқу мақсаты 4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы
адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау 4.1.4.4 Өзінің жасанды ортадағы қауіпсіздігін жоспарлау
4.2.1.1 Нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды
• Төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздік ережесін құрастырады
• Жергілікті жердегі нысандардың басқа нысандарға қатысты орнын анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Суретте бейнеленген шаруашылық түрлері еліміздің қай аймақтарында жақсы дамыған?
Ъ) Бір суретті таңда. Осы шаруашылық түрінің дамуына климат қалай әсер етеді?
29
2-тапсырма
Өрт шыққан жағдайда қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? Сурет бойынша 2 ереже құрастырып жаз
1) _____________________________
2) ______________________________
3-тапсырма
Суретті пайдаланып, сұрақтарға жауап бер.
Нысандардың балаға қатысты орнын анықта:
• солтүстік жағында___________________
• шығыс жағында_______________________
• батыс жағында_______________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Балл
Білім алушы
Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды 1 бейнеленген шаруашылық түрлерін анықтайды: - бірінші; - екінші; 1 1
климаттың шаруашылық түрінің дамуына әсерін сипаттайды; 1
Төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздік ережесін құрастырады 2 өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастырады: -бірінші ереже; -екінші ереже; 1 1
Жергілікті жердегі нысандардың басқа нысандарға қатысты орнын анықтайды 3 солтүстікте орналасқан нысанды атайды; 1
шығыста орналасқан нысанды атайды 1
батыста орналасқан нысанды атайды. 1
Барлығы 8
30
«Табиғи құбылыстар» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды 1 Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттауда қиналады. □ Суретте бейнеленген шаруашылық түрлерінің даму аймағын анықтауда/ оған әсер ететін табиғи жағдайларды сипаттауда қателіктер жібереді. □ Адамдардың шаруашылық іс-әрекетіне табиғи жағдайлардың әсерін сипаттайды. □
Төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздік ережесін құрастырады 2 Өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қиналады. □ Өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін құрастыруда қателіктер жібереді. □ Өрт кезіндегі қауіпсіздік ережелерін дұрыс құрастырады. □
Жергілікті жердегі нысандардың басқа нысандарға қатысты орнын анықтайды 3 Берілген нысандардың басқа нысанға қатысты орнын анықтауда қиналады. □ Көкжиектің солтүстік/ батыс/ шығыс жақ тұстарында орналасқан нысандарды анықтауда қателеседі. □ Берілген нысандардың басқа нысанға қатысты орнын дұрыс анықтайды. □
31
«Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 2.2 Климат және ауа-райы
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану
Оқу мақсаты 4.2.2.1 Адамзат дамуына климаттың әсерін талдау
4.2.3.2 Зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау
4.2.1.3 Глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу
Бағалау критерийі Білім алушы
• Климаттың адамның қызметіне әсерін сипаттайды
• Өз өңірінде туындауы мүмкін болатын табиғи апаттарды болжайды
• Глобус пен картадан паралельдерді, меридиандарды, экваторды көрсетеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Сен тұратын аймақтың климаты қандай?________________________________________
2) Климатты ескере отырып, сен тұратын аймақта өсімдік шаруашылығынын қай түрін дамытуға болады? Неліктен?
2-тапсырма
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Сен тұратын аймақта қандай табиғи апаттар болуы мүмкін?
2) Ол қандай себептерден туындауы мүмкін? Түсіндір.
3) Бұл табиғи апаттың күнделікті өмірде тигізетін зардабы қандай?
32
3-тапсырма
Глобуста ерекшеленіп берілген сызықтардың атауын жаз.
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Климаттың адамның қызметіне әсерін сипаттайды 1 өз аймағының климатын сипаттайды; 1
жергілікті климатқа сәйкес дамытуға болатын шаруашылық түрін атайды; 1
климаттың шаруашылық түрінің дамуына әсерін сипаттайды; 1
Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апаттарды болжайды 2 өз аймағында туындауы мүмкін болатын табиғи апатты атайды; 1
табиғи апаттың туындау себебін түсіндіреді; 1
табиғи апаттың зардабын сипаттайды; 1
Г лобус пен картадан паралельдерді, меридиандарды, экваторды көрсетеді 3 глобустағы екі полюсті қосатын сызықты атайды; 1
глобустағы полюстерден бірдей қашықтықта орналасқан сызықты атайды. 1
Барлығы 8
33
«Қоршаған ортаны қорғау» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Климаттың адамның қызметіне әсерін сипаттайды 1 Өзі тұратын жердің климатын сипаттауда, климатты ескере отырып дамытуға болатын шаруашылық түрін анықтауда және себебін түсіндіруде қиналады. □ Өзі тұратын жердің климатын сипаттауда/ климатты ескере отырып дамытуға болатын шаруашылық түрін анықтауда/ себебін түсіндіруде қиналады. □ Өзі тұратын жердің климатын сипаттайды, климатты ескере отырып дамытуға болатын шаруашылық түрін анықтайды және себебін түсіндіреді. □
Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апаттарды атайды 2 Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апатты болжауда, оның туындау себебін және зардабын анықтауда қиналады. ^ ^ Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апатты болжауда/ оның туындау себебін/ зардабын анықтауда қателіктер жібереді. □ Өз өңірінде болуы мүмкін табиғи апатты болжайды, оның туындау себебін және зардабын дұрыс сипаттайды. □
Глобус пен картадан паралельдерді, меридиандарды, экваторды көрсетеді 3 Г лобустан меридианды және экваторды ажыратып көрсетуде қиналады. □ Г лобустан меридианды/ экваторды ажыратып көрсетуде қателеседі. □ Глобустан меридианды және экваторды анықтайды. □
34
III тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқубағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. III тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 6 тапсырмадан тұрады.
35
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырып Бөлімше Оқу мақсаты Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері 4.2.3.1 Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау Білім алушы толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
1 Табиғат құбылыстары 4.2.3.2 Зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауапты талап ететін тапсырманы орындайды 1 3
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік 4.1.4.3 Түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау 4.1.4.4 Өзінің жасанды ортадағы кауіпсіздігін жоспарлау Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты талап ететін тапсырманы орындайды 1 3
2 Қоршаған 2.1 Жергілікті 4.2.1.2 Глобус пен карталардың қолдану аясын, олардан негізгі нысандарды көрсете білу Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты талап ететін тапсырманы орындайды 1 3
ортаны қорғау жерде бағдарлану 4.2.1.3 Глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты талап ететін тапсырманы орындайды. 2 7
Барлығы 6 18
36
4. Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Дүниетану» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1-тапсырма
а) Далалы жердің климатын сипаттап жаз.
[1]
Ъ) Далалы жерде қандай шаруашылық түрлерін дамытуға болады?
[1]
2-тапсырма
а) Суреттерге қара. Бұл жерлерде қандай табиғи апаттар туындауы мүмкін?
[2]
Ъ) Бұл табиғи апат қандай зиян келтіруі мүмкін?
[1]
3-тапсырма
Суреттер бойынша жасанды ортадағы қауіпсіздік ережелерін құрастырып жаз.
1) ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2) _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3) _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[3]
37
4-тапсырма
Кескін картадан Каспий және Арал теңіздерін, Балқаш көлін белгілеп, атауын жаз.
[3]
5-тапсырма
а) Берілген тұжырымдарды оқы. Дұрыс және бұрыс тұжырымдарды анықтап, «+» және «-» таңбаларымен белгіле.
Тұжырымдар + /-
Жер өз осінен айналғанда, оның полюстері айналмайды.
Меридиан Жерді Оңтүстік және Солтүстік жарты шарға бөледі.
Экваторға қатарластыра жүргізілген сызықтарды параллель деп атайды.
Полюстердің арасын қосатын сызықтарды экватор деп атайды.
Ъ) Қате берілген тұжырымдардың дұрыс нұсқаларын жаз.
[4]
6-тапсырма
Картадан экваторды, параллель және меридиан сызықтарды бастырып сыз. Олардың атауын жаз.
[3]
38
Балл қою кестесі
Тапсырма №
Жауап
Балл
Қосымша ақпарат
Жазы ыстық әрі құрғак, жиі-жиі аңызак жел соғып тұрады. Ал қысы суық, қатал болады. Қар, жауын-шашан аз мөлшерде түседі.__
Егін шаруашылығымен шұғылдануға мүмкіндік береді/ Мал жайылымы ретінде пайдаланылады/ ара шаруашылығын дамытуға болады/...________________
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады.
1) қар көшкіні/ сел/жер сілкінісі/лай көшкіні/...
2) су тасқыны/су басу қаупі/ орман өрті/..
Жер сілкіну кезінде үйлер, ғимараттар құлайды/Жер жарылып, адамдар мен жануарлар опат болады/Қар көшкіні жолындағыларды басып қалады, адамдардың өміріне қауіп төнеді/ Сел жер бетін бұзады, өсімдіктер мен жануарларға, елді мекендерге зиян келтіреді/ Судың тасуы елді мекендерге көп зиян тигізеді. Үйлер қирайды, жануарлардың індері бұзылады
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады
Танымайтын адамдармен сөйлеспе!
Терезенің алдына отырма!
Суқоймалардағы мұздың үстімен жүрме!
Тапсырмаға сәйкес баламалы жауаптар қабылданады.
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
Экватор Жерді тең екі жарты шарға бөліп тұрады/
Оңтүстік және солтүстік полюстердің арасын қосатын сызықтарды меридиан деп атайды.
Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы дұрыс жауаптар қабылданады.
Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
Барлығы
18
1
1
1
1
1
2
1
1
3
1
1
4
3
2
5
1
1
6
3
39
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
40
IV ТОҚСАН БОИЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Ғ арышқа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау Бөлімше 3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері
Оқу мақсаты 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін
(мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру
4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып,
шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау
Бағалау критерийі Білім алушы:
• Қазақстанның ғарыш/мәдениет/ғылым/білім салаларындағы жетістіктерін сипаттайды
• Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Суреттерге мұқият қара. Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктері қандай?
1)
2)
3)
2-тапсырма
«КагЗаІ» спутнигінің қызметіне қатысты дұрыс тұжырымдарды анықтап, «+» таңбасымен белгіле.
Тұжырымдар «+»
Ғарышкерлердің жұмысына көмектеседі.
Теле-радио хабарлар таратуға, байланыс жүйесіне қызмет етеді.
Басқа ғаламшарларды зерттейді.
Еліміздің ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
41
3-тапсырма
а) Т.Әубәкіровтың өмірбаянынан үзінді оқы.
Тоқтар Әубәкіров - қазақтың тұңғыш ғарышкері, Қазақстан Республикасының халық Қаһарманы.
1991 жылы 2 қазанда «Союз ТМ-13» кемесімен ғарышқа ұшты. Ғарышта ол Арал теңізі аймағы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Арал үстіндегі тұзды шаң борамасының пайда болу процесін, оның зиянды әсерлерін зерттеді.
Сондай- ақ ғарышта жүріп ыстыққа да, суыққа да төзімді болатын картоп тұқымдарын будандастырып, айрықша дәмді картоп түрлерін алып келді.
Ол Қазақстандағы ғарыштық зерттеулердің негізін қалауға, отандық Қарулы Күштердің әскери даярлығын жетілдіруге, әскери-патриоттық тәрбие жұмыстарын жолға қоюға да белсене араласты.
Ъ) Т. Әубәкіров еліміздің дамуына қандай үлес қосты? Мәтінде берілген ақпаратқа сүйеніп жаз.
1)__________________________________________________________________________
2)__________________________________________________________________________
3)__________________________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Қазақстанның Қазақстанның ғарыш саласындағы
ғарыш/мәдениет/ ғылым/білім 1 жетістіктерін атайды: - бірінші; 1
салаларындағы - екінші; 1
жетістіктерін - үшінші; 1
сипаттайды «КагЗаІ» спутнигінің қызметіне қатысты
2 дұрыс тұжырымдамаларды анықтайды: 1
- бірінші; - екінші; 1
Көрнекті Т. Әубәкіровтың ел дамуына қосқан үлесін
қайраткерлердің сипаттайды:
еліміздің дамуына 2 - бірінші; 1
қосқан үлесін - екінші; 1
сипаттайды - үшінші. 1
Барлығы 8
42
«Ғарышқа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі Тапсырма Оқу жетістіктерінің деңгейі
№ Төмен Орта Жоғары
Қазақстанның ғарыш/мәдениет/ғылым/білім салаларындағы жетістіктерін сипаттайды 1-2 Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктерін сипаттауда қиналады. □ Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктерін сипаттауда қателеседі. □ Қазақстанның ғарыш саласындағы жетістіктерін сипаттайды. □
Көрнекті қайраткерлердің еліміздің дамуына қосқан үлесін сипаттайды 3 Өмірбаяндық мәліметтердің негізінде көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасауда қиналады. Өмірбаяндық мәліметтердің негізінде көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасауда қателіктер жібереді. Өмірбаяндық мәліметтердің негізінде көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасайды.
□ □ □
43
«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Бөлімше 1.3 Менің атамекенім
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және
патриотизм
1.5 Құқық және міндет
Оқу мақсаты 4.1.3.2 Түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз
аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
4.3.5.1 Зерттеулер негізінде «Қазақстан» атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну
4.1.5.2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен бостандықтарына, міндеттеріне мысалдар келтіру
Бағалау критерийі Білім алушы
• Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды
• Қазақстандық ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды
• Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен міндеттерін атайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
1-тапсырма
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Сен тұратын жерде қандай өнеркәсіп орындары (зауыт, фабрика, ферма, цех, шаруашылық) бар?______________________________________________________________
2) Ол жерлерде не өндіріледі?
3) Олар не үшін немесе қандай мақсатта қолданылады?
2-тапсырма
Суретте Қазақстанда жасалған тамақ өнімдерінің зат белгілері көрсетілген.
Өзіңе таныс тауардың зат белгісін таңда. Осы ұлттық брендтің өнімі туралы не білесің?
44
3-тапсырма
ҚР азаматтарының құқықтары мен міндеттері туралы сөзлемдерді толықтыр. Көмекші сөздерді қолдан.
• Әр адамның______________________________________________________құқығы бар
• Әркімнің________________________________________________________________________
пайдалануға құқығы бар.
• Қазақстан азаматтары мемлекеттік________________________________________________
құрметтеуге міндетті.
• Қазақстанның әр азаматы еліміздің_______________________________________________
сақтауға міндетті.
Керекті сөздер: рәміздерді, ана тілі мен төл мәдениетін, өмір сүру, тарихи және мәдени ескерткіштерін
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескриптор Білім алушы Балл
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 1 өз аймағындағы өндіріс орындарын атайды; 1
өз аймағындағы өндіріс орындарының өнімін атайды; 1
өндірілетін өнімнің қолданылу саласын сипаттайды. 1
Қазақстандық ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды 2 тамақ өнеркәсібі саласындағы ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды; 1
Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен міндеттерін атайды 3 Қазақстан азаматтарының құқығын білдіретін сөздерді анықтайды: - бірінші; - екінші; 1 1
Қазақстан азаматтарының міндетін білдіретін сөздерді анықтайды: - бірінші; - екінші. 1 1
Барлығы 8
45
«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________________________
Бағалау критерийі Тапсырма № Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттайды 1 Өз аймағының өндіріс орындарын сипаттауда қиналады. □ Өз аймағының өндіріс орындарын атауда/ өндірілетін өнімді анықтауда/ өнімнің қолданысын сипаттауда қателеседі. □ Өз аймағының өндіріс орындарын дұрыс сипаттайды. □
Қазақстандық ұлттық бренд өнімдерін сипаттайды 2 Қазақстан атауымен байланысты ұлттық бренд өнімдерін сипаттауда қиналады. Қазақстан атауымен байланысты ұлттық бренд өнімдерін сипаттауда қателіктер жібереді. Қазақстан атауымен байланысты ұлттық бренд өнімдерін дұрыс сипаттайды.
Қазақстан Республикасы аз аматтар ының құқықтары мен міндеттерін атайды 3 Жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен міндеттерін анықтауда қиналады. □ Жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен міндеттерін анықтауда қателіктер жібереді. □ Жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен міндеттерін ажыратады. □
46
IV тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың спецификациясы 1. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы оқубағдарламасының мазмұнына сәйкес білім алушылардың оқу мақсаттарына жеткендігін тексеруге және тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Спецификация 4-сыныпта «Дүниетану» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұны мен өткізу рәсімін сипаттайды.
2. Тоқсан бойынша жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған «Дүниетану» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
3. IV тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
3.1 Ұзақтығы - 40 минут Балл саны - 18
3.2 Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі: көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін тапсырмалар қолданылады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларда білім алушы ұсынылған жауап нұсқаларынан дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларға білім алушы сөздер немесе сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін тапсырмаларда максималды балл жинау үшін білім алушыдан тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/ сұрақтардан тұруы мүмкін.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар, қысқа және толық жауапты қажет ететін 6 тапсырмадан тұрады.
47
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
№ Ортақ тақырып Бөлімше Оқу мақсаты Тапсырманың сипаттамасы Тапсырма саны Жалпы балл
1 Ғарышқа саяхат 3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері 4.3.4.1 Өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің елімізге сіңірген еңбегі туралы қорытынды жасау Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
3.5. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм 4.3.5.2 Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 2
З.ЗҚазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар 4.3.3.1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) түсіндіру Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік 4.1.4.3 Түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 4
2 Болашаққа саяхат 3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер 4.3.1.1 Түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм 4.3.5.1 Зерттеулер негізінде «Қазақстан» атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды. 1 3
Барлығы 6 18
48
5. Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі
«Дүниетану» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1-тапсырма
а) А. Айымбетовтың өмірбаянынан берілген үзіндіні оқы.
Айдын Айымбетов — қазақ ғарышкері, Қазақстанның Халық Батыры.
Қазақстанның үшінші ғарышкері А. Айымбетовтың ғарышқа сапары 10 күнге созылды. Осы сапар барысында ол бірнеше ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді.
Физика саласы бойынша жерүсті жағдайында алуға келмейтін кристалдарды сынақтан өткізді. Ұлттық тағамдардан жасалған қоспалардың ғарышта адам ағзасына сіңірілуін сынау үшін «Дастарқан-6» экспериментін жүргізді. Сонымен қатар Арал өңіріндегі шаңды дауылдарды, Каспий теңізінің мұнай өндірісі кезіндегі ластануын зерттеді.
Қорыта айтқанда, Айымбетовтің ғарыштағы он күні ғылымға үлкен олжа болды.
Ъ) Мәтінге сүйеніп, А. Айымбетовтың ғарышта жасаған зерттеулері туралы жаз.
1)_____________________________________________________________________
2)_____________________________________________________________________
3)_____________________________________________________________________
2-тапсырма
а) Суретте бейнеленген ғарыш айлағы қалай аталады?
[3]
Ъ) Қазақстанның әлемге танымал болуына бұл ғарыш айлағының қандай әсері бар?
[2]
49
3-тапсырма
Суреттердің көмегімен Қазақстанның тәуелсіздік жылдарында қол жеткізген жетістіктерін
жаз.
1)
2)
3)
[3]
4-тапсырма
Суға шомылу кезінде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? Суреттердің көмегімен 4 ереже құрастырып жаз.
1)________________________________________________________________________________________________________________________________________
2)________________________________________________________________________________________________________________________________________
3 )_______________________________________________________________________________________________________________________________________
4 )_______________________________________________________________________________________________________________________________________
[4]
5-тапсырма
Суретте әуе көліктерінің даму кезеңдері көрсетілген. Осы тізбекті жалғастырып, дамыған әуе көліктерінің келесі 3 түріне мысал келтір.
әуе шары дирижабль
[3]
50
6-тапсырма
Сұраққа жауап бер.
а) «Бренд» деген ұғымды қалай түсінесің?
Ъ) Ұлттық бренд болып саналатын қандай тамақ өнімдерін білесің? 2 мысал келтір.
1)_______________________________________________________________________________________________
2)_______________________________________________________________________________________________
[3]
Балл қою кестесі
№ Жауап Балл Қосымша ақпарат
1 1)жерүсті жағдайында алуға келмейтін кристалдарды сынақтан өткізді/ 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа және толық жауаптар қабылданады.
2) ұлттық тағамдардан жасалған қоспалардың ғарышта адам ағзасына сіңірілуін сынады 1
3) Арал өңіріндегі шаңды дауылдарды, Каспий теңізінің мұнай өндірісі кезіндегі ластануын зерттеді. 1
2 Байқоңыр/ Байқоңыр ғарыш айлағы 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады..
Байқоңыр - әлемдегі тұңғыш әрі ең ірі ғарыш айлағы. Ол Қазақстанда орналасқан. Байқоңырдан ғарышқа тұңғыш рет адам ұшқан, көптеген жер серіктері ұшырылуда. Соның арқасында Қазақстанды әлем таниды. Қазіргі кезде Байқоңыр халықаралық ғарыш айлағына айналды. 1
3 1) «Болашақ» халықаралық стипендиясы 1
2) ұлттық валютаның енгізілуі 1
3) кино өнерінің дамуы 1
4 1) таныс емес жерлерден суға секірме, су түбінде бөтен заттар болса, жараланып қалу қаупі бар 2) су жағалауында, арнайы айлақтарда ойнамау керек 3) тек қана рұқсат етілген жерлерде шомылу керек. 4) белгіленген межеден әрі жүзуге болмайды/су иірімдері бар жерде шомылмау керек 4 Тапсырмаға сәйкес баламалы жауаптар қабылданады. Әр дұрыс құрастырылған ережеге 1 балл қойылады.
5 ұшақ 1
тікұшақ 1
зымыран 1
6 Егер тауар сапасы жағынан танымал болса, ол бренд болып саналады/ бренд - танымал тауар белгісі 1 Тапсырманың мазмұнына сәйкес баламалы жауаптар қабылданады. Әр дұрыс жауапқа 1 балл қойылады.
«Рахат», «Баян сұлу» кондитерлік өнімдері/ «Нәтиже», «Астана-Өнім» сүт тағамдары/ «Цесна» ұны/ «Сұлтан» макороны/ «Саумал» бие сүті/... 2
Барлығы 18
51
5. Тоқсан бойынша жиынтық бағалауды өткізу ережелері
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған нұсқау оқылып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар (спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі хабарлап отыру қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.
52